Gratis software: de beste freeware-tips van juni 2021
Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste voorbeelden van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.
Hier vind je de beste gratis freewaretips van 2021
Tip 1: SMPlayer - Speels
Geschikt voor: Windows 10, Linux
Wie audio- en videobestanden wil afspelen, heeft de keus uit heel wat programma’s waaronder Windows’ eigen mediaspeler. Naast bekende namen zoals VLC zijn er ook minder bekende titels die daar zeker niet voor onderdoen. Een mooi voorbeeld is SMPlayer. Deze mediaspeler ondersteunt niet alleen een enorm aantal bestandsformaten maar heeft ook een keur aan handige functies.
SMPlayer biedt allerlei filters om de beeldkwaliteit in realtime aan te passen en kent de mogelijkheid om video’s in stapjes sneller of langzamer af te spelen. Kijk je die video’s in een taal die je niet kent dan kun je vanuit het programma ondertitels zoeken. Lopen ze niet lekker synchroon? Dan kun je dat eenvoudig aanpassen. Ook is er de mogelijkheid om video en audio via een url af te spelen en is er een plug-in om YouTube-video’s te downloaden. Behalve de installatieversie is er ook een portable-editie zodat je alles wat je maar wilt kunt afspelen zonder codecs te hoeven installeren.
Tip 2: Mozilla Thunderbird - Postbezorger
Geschikt voor: Windows 10
E-mail is niet meer weg te denken uit ons leven. Veel mensen gebruiken daarvoor het standaard mailprogramma van Windows of Outlook. Maar niet iedereen is daar fan van en sommigen geven de voorkeur aan een andere mailclient. Maar wie op een dag noodgedwongen moet overstappen op een ander product, zit vaak met de vraag hoe de oude mails, instellingen en adresboeken naar dat nieuwe programma over te zetten. Niet zelden is daarop het antwoord: dat kan niet.
Mozilla Thunderbird is in zulke gevallen vaak de redder in de nood en wel om twee redenen. De eerste is dat je van deze mailclient ook alle oude versies kunt downloaden en die bevatten vaak een importfunctie voor oude soortgenoten. Upgrade je vervolgens naar de nieuwste versie van Thunderbird dan kun je alles daarna vaak alsnog importeren in je nieuwe mailprogramma. Dat is trouwens niet eens nodig, want de tweede reden waarom Thunderbird interessant is, is dat het op zichzelf al een subliem mailprogramma is dat je ook nog eens uitgebreid naar je hand kunt zetten.
Thunderbird is vaak redder in de nood
-
Tip 03: PopTrayU - Brievenbus
Geschikt voor: Windows 10
Veel mensen kiezen voor een automatisch spamfilter die ongevraagde mail automatisch weggooit. Dat klinkt in principe heel aantrekkelijk, maar filters zijn natuurlijk nooit perfect en het komt dan ook regelmatig voor dat een belangrijk bericht in zo’n filter blijft hangen. Dat kan kwalijke gevolgen hebben, bijvoorbeeld als het gaat om een rekening die je moet betalen. Om dit te voorkomen moet je dus regelmatig je digitale prullenbak doorspitten om te controleren of er écht alleen troep in zit. En dan ben je alsnog mails aan het bekijken zodat zo’n automaat weinig nut heeft.
Er zijn dan ook mensen die ervoor kiezen om gewoon alle mails te bekijken op de server en alle troep te verwijderen, zodat uiteindelijk alleen echte post wordt binnengehaald. Jarenlang was PopTray een populair programma voor dit doel maar omdat het niet werd onderhouden kon het niet uit de voeten met beveiligde verbindingen. Gelukkig heeft iemand de broncode opgepikt en doorontwikkeld, zodat fans van het oude programma nu kunnen overstappen op PopTrayU. Uiteraard kunnen ook nieuwe gebruikers daar hun voordeel mee doen.
Tip 04: FreeOffice - Op ware grootte
Geschikt voor: Windows 10, macOS, Linux
Met Microsoft Office is weinig mis maar je moet er wel geld voor betalen. En dan is er nog de lastige vraag welke versie je moet nemen, want er is een breed scala aan mogelijke licenties. Er zijn gelukkig ook gratis alternatieven die ideaal zijn voor privégebruik en sommige die je zelfs zakelijk mag inzetten.
Softmaker Office was jarenlang zo’n alternatief maar dat werd uiteindelijk een commercieel product. Gelukkig hebben de makers ook gezorgd voor een gratis alternatief dat door het leven gaat onder de toepasselijke naam FreeOffice en door iedereen gebruikt kan worden, ook zakelijk. De verschillen met de betaalde editie zijn bepaald niet schokkend en vormen geen beperking voor de gemiddelde gebruiker.
De bundel bestaat uit drie componenten: de Word-vervanger TextMaker, Excel-alternatief PlanMaker en PowerPoint-tegenhanger Presentations. Al deze programma’s lezen en schrijven de documenten van het product van Microsoft en bevatten een vrijwel identiek arsenaal aan functies. Veel Officegebruikers van het eerste uur moesten erg wennen aan de Lint-interface die enkele jaren geleden het klassieke menu verving. Bij FreeOffice kun je uit beiden kiezen.
Tip 05: TimeAndDate - Op tijd
Geschikt voor: elk systeem
Wie wil weten hoe laat het is, kan eenvoudig de tijd opvragen in het systeem vak van Windows. Daar bevindt zich ook de kalender waarop je een overzicht van komende of voorbije maanden kunt zien. Handig maar beperkt. Wil je weten hoeveel dagen er tussen twee data zitten of hoe laat de zon vanavond onder gaat, dan vang je bot. Gelukkig is er een website die zo ongeveer alles biedt wat je op het gebied van tijden en data maar zou willen weten.
Op www.timeanddate.com vind je een wereldklok waarvan je met een gratis account ook de gewenste instellingen kunt wijzigen en opslaan. Het menu Time Zones biedt uitgebreide informatie over alle tijdzones en hier kun je bijvoorbeeld ook opzoeken wanneer ergens de zomertijd ingaat. In het menu Calendar maak je je eigen afdrukbare (pdf-)kalenders en vind je wereldwijde feestdagen. Daarnaast biedt de site stopwatches en aftelklokken en allerlei calculators die met tijd en data te maken hebben. Ook kun je informatie over het wereldwijde weer opvragen en weet de site alles over de zon en maan, inclusief eclipsen.
Tip 06: dCode - In code
Geschikt voor: elk systeem
Het briefgeheim stelt weinig voor: iemand hoeft je post maar te onderscheppen en de enveloppe open te stomen om de inhoud te kunnen lezen zonder dat je het ooit merkt. Tegenwoordig versleutelen we daarom mail en app-berichten zodat eenvoudige trucjes zoals stomen niet meer werken. De behoefte om boodschappen geheim te houden is bepaald geen nieuwigheid, de oude Romeinen bedachten al simpele trucjes om berichten te coderen, bijvoorbeeld door elke letter van een tekst een paar posities op te schuiven in het alfabet.
Over het coderen van boodschappen valt heel wat te zeggen en dat gebeurt op www.dcode.fr. De site is weliswaar Franstalig maar biedt een Google-translate-functie. Daarvoor ga je in het menu rechts naar Tous Les Utils en kies je uit het menu rechtsboven voor Nederlands. Je ziet nu een lijst met gereedschappen om zelf berichten via allerlei coderingsmethoden te versleutelen. Deze pagina’s bieden vaak ook interessante achtergrondinformatie, bijvoorbeeld over de herkomst van een methode. Naast teksten coderen kun je ze bijvoorbeeld op zijn kop zetten, spiegelen of er anagrammen van maken.
De behoefte om boodschappen geheim te houden is bepaald geen nieuwigheid
-
Tip 07: USBLogView - Gelogd
Geschikt voor: Windows 10
Er zijn heel wat spionagefilms waarin de spion cruciale gegevens van een computer naar een usb-stick kopieert. Degene van wie de data werden gestolen heeft nooit iets in de gaten. Dat is vreemd, want Windows houdt gewoon bij wanneer er een usb-apparaat wordt aangesloten en afgekoppeld. Omdat die gegevens niet zo gemakkelijk toegankelijk zijn, is er het handige USBLogView.
Wanneer je dit kleine portable programmaatje op de achtergrond laat draaien dan houdt het voortdurend bij of er een usb-stick of -schijf wordt ingeplugd of losgetrokken. Deze gegevens kun je zelf opvragen in het programmavenster, maar USBLogView kan ook automatisch een tekstbestand bijwerken waarin deze gegevens worden vastgelegd. Zo weet je altijd wat er tijdens je afwezigheid is gebeurd. Vergeet niet om het losse Nederlandse taalbestand te downloaden en naar de programmamap te kopiëren.
Tip 08: AdNauseam - Klik, klik
Geschikt voor: Firefox, Chrome, Opera
Dat beheerders van websites die gratis nuttige informatie bieden, aan de kost proberen te komen door het tonen van reclames, dat is uiteraard te begrijpen. Zolang dat op een integere manier gebeurt is er ook geen enkel probleem. Helaas maken veel sites daarvoor gebruik van speciale reclamenetwerken die niet allemaal even degelijk zijn. Veel van die netwerken willen profielen van je opstellen om zo al je voorkeuren te achterhalen en te verhandelen. Omdat veel mensen dat niet willen, gebruiken ze browser add-ons om reclames te blokkeren. Helaas leidt dat vaak tot een verminderde functionaliteit op sites of op zijn minst een melding of je alsjeblieft de blokkade wilt opheffen omdat de site-beheerder anders niets verdient.
Add-on AdNauseam gooit het daarom over een andere boeg: dit programmaatje blokkeert weliswaar advertenties maar klikt er eerst een keer automatisch op. Dat heeft twee dingen tot gevolg. Enerzijds krijgt de site-beheerder door die kliks meer inkomsten (en zijn de adverteerders dus meer geld kwijt) maar tegelijk wordt hiermee het verzamelen van voorkeuren zinloos omdat na een tijdje ieders profiel identiek is (‘X is geïnteresseerd in alles’).
Tip 09: FreeCommander XE - Commandant
Geschikt voor: Windows 10
Toen begin jaren negentig iedereen nog met MS-DOS werkte, was het verplaatsen en kopiëren van bestanden een lastige klus waarvoor je allerlei commando’s moest leren. Al snel verscheen daarom Norton Commander waarmee je eenvoudigweg bestanden met de muis kon selecteren om daar vervolgens allerlei dingen mee te doen. Uiteraard toonde Norton twee mappen tegelijk, logisch wanneer je dingen van de ene naar de andere map wilt verplaatsen. Gek genoeg vond Microsoft het nooit nodig om een dergelijke mogelijkheid in Windows in te bouwen en dus zitten we al decennia met een Verkenner die maar één map toont en die je dus dwingt om een tweede te openen wanneer je zicht wilt houden op kopiëren en verplaatsen.
Veel programmeurs sprongen in dat gat met een stortvloed aan Verkenner-alternatieven als gevolg. FreeCommander XE is er daar een van. Naast twee vensters biedt het meerdere tabbladen per venster zodat je snel toegang hebt tot je favoriete mappen. Natuurlijk zijn er de bekende Verkenner-functies maar ook veel handige extra’s.
Tip 10: Delcampe - Verzameld werk
Geschikt voor: elk systeem
Wie een foto zoekt van bijvoorbeeld Assen, hoeft de naam maar te googelen en naar het tabblad Afbeeldingen te gaan om een keur aan resultaten te krijgen. Maar zoek je alleen foto’s van vroeger, dan wordt het al een stuk lastiger. Je kunt hooguit bij Tools overschakelen van Kleur naar Zwart/wit. Voor geïnteresseerden in het verleden is Google duidelijk niet de ideale bron.
Gelukkig zijn er mensen die (oude) ansichtkaarten verzamelen en deze ook te koop aanbieden. En zo komen we vanzelf terecht bij de veilingsite www.delcampe.net. Hier vind je miljoenen oude afbeeldingen die je op trefwoord kunt doorzoeken en doorheen kunt navigeren op basis van continent, land en plaats. En je hoeft ze niet te kopen, je kunt ze ook groot bekijken en downloaden waarbij slechts een enkele aanbieder de kaart heeft ontsierd met een watermerk. Niet geïnteresseerd in oude ansichten? De site biedt ook postzegels, munten, bankbiljetten, lp’s, boeken, documenten en meer en van al dat moois. Je kunt afbeeldingen bekijken en opslaan. Zo kun je allerlei moois verzamelen zonder je hele huis vol te hoeven zetten.
Tip 11: QuickViewer - Plaatjes kijken
Geschikt voor: Windows 10
Niets ten nadele van de fotoviewer van Windows maar het is beslist geen toppunt van veelzijdigheid. Gelukkig zijn er vele gratis alternatieven. Daaronder ook het nog vrij onbekende en relatief nieuwe QuickViewer. Deze is om verschillende redenen interessant. Zo maakt het gebruik van OpenGL voor het tonen van afbeeldingen waardoor het programma erg snel is. Bovendien is het product portable. Uiteraard toont het afbeeldingen in vele gangbare formaten zoals bmp, png, jpg en tiff en animaties in png- en gif-formaat. Ook kan QuickViewer raw-afbeeldingen weergeven van een ruime selectie aan bekende digitale cameramerken.
Tot zover zijn de mogelijkheden behoorlijk standaard. Maar in tegenstelling tot veel concurrenten kan QuickViewer ook de inhoud van archiefbestanden weergeven waaronder de formaten cbr en cbz. Deze zijn populair voor de opslag van stripalbums en andere gedigitaliseerde boeken. Deze kun je bekijken in een weergave met twee pagina’s naast elkaar, wat QuickViewer tot een rappe e-reader maakt. Bovendien kun je deze boeken in catalogi vastleggen en van trefwoorden voorzien, zodat je er een complete bibliotheek mee kunt doorzoeken.
Tip 12: SwiftSearch - En vlug wat!
Geschikt voor: Windows 10
Spelden in hooibergen laten zich soms gemakkelijker vinden dan een bestand in de vele terabytes aan schijfruimte die de gemiddelde pc-gebruiker tegenwoordig heeft. Windows probeert het proces te verbeteren via de mogelijkheid om schijven te indexeren, maar aan die optie kleven ook nadelen. SwiftSearch pakt de zaken anders aan. Dit programma omzeilt, mits je het als Administrator draait, het bestandssysteem en zoekt in plaats daarvan rechtstreeks in de inhoudsopgave van een harde schijf of ssd. Hoe snel gaat dat? Op onze test-pc met 14 TB aan opslag kost een simpele zoekopdracht twee seconden!
Zoekopdrachten kun je loslaten op alle schijven in het hele systeem, individuele schijven of mappen. Daarbij kun je uiteraard gebruikmaken van de aloude jokertekens maar het programma staat gevorderde gebruikers ook toe te werken met zogeheten reguliere expressies. Hiermee kun je zeer ingewikkelde zoekopdrachten uitvoeren en zoektermen combineren met ‘en’ en ‘of’. Wie zich nog meer verdiept in de mogelijkheden kan zelfs zoeken op een specifiek niveau van een mapstructuur of in de vele metadata die van sommige bestandstypen worden bijgehouden. Helaas zijn deze functies (nog) niet goed gedocumenteerd.
Tip 13: EditPad Lite - Bewerkelijk
Geschikt voor: Windows 10
Voor het bewerken van tekst kun je al sinds jaar en dag kiezen uit vele gratis mogelijkheden. Alleen Windows biedt al de keuze uit Kladblok en WordPad, waarbij de eerste zich beperkt tot kale tekst en de tweede wat meer opmaakmogelijkheden biedt. Maar beiden zijn weer niet handig wanneer je bijvoorbeeld html-code wilt schrijven of aan meerdere documenten tegelijk wilt werken. Voor wie meer wil dan deze beperkte baby-tekstverwerkers, is EditPad Lite wellicht een interessante optie.
EditPad Lite is een pure tekstverwerker en richt zich ook nog eens primair op het schrijven van code. Dat kan html zijn maar met andere programmeer- en opmaaktalen heeft het programma ook geen moeite. Voor html is er zelfs de speciale mogelijkheid om een document direct in de browser te openen. EditPad is vooral handig voor het werken met meerdere documenten tegelijk. Een tweede sterke punt van het programma is de zeer uitgebreide collectie functies voor zoeken en vervangen. Kortom een collectie met heel wat meer mogelijkheden dan de gemiddelde tekstverwerker.
Tip 14: Timeline of Art History - Brok cultuur
Geschikt voor: elk systeem
Corona zorgde er de afgelopen tijd voor dat we ons voornamelijk thuis moesten amuseren. Maar: lang leve het internettijdperk dat ervoor zorgt dat we gewoon vanuit onze luie stoel kunnen genieten van de immense kunstcollectie van het beroemde New Yorkse Metropolitan Museum of Art. Dat scheelt ook nog eens een vliegticket en is dus wel zo goed voor het milieu.
Dat we door de werken in The Met – zoals de New Yorkers hun museum ook wel noemen – kunnen bladeren is natuurlijk mooi. Maar kunst vereist vaak wel de nodige context om er wijs uit te worden en daarmee komt de site van The Met pas écht tot zijn recht. Je vindt er namelijk de zeer uitgebreide Heilbrunn Timeline of Art History. Hierin tref je een overzicht van de (cultuur)geschiedenis van elk continent en elke periode. Aan deze stukjes geschiedenis zijn ruim duizend essays (in het Engels) gekoppeld die dieper ingaan op allerlei stijlen in de kunst en kunstnijverheid, op technieken en op kunstenaars. Ook kun je vanuit deze tijdlijn rechtstreeks naar vele werken navigeren. Voor je het weet ben je een kunstkenner.
Gevaarlijk?
Niet te snel klikken
Ons oordeel
Pluspunten
Minpunten
Conclusie