Back-ups maken en herstellen: voorkom uitstel en afstel

Wat moet ik back-uppen?

Natuurlijk hoeven we je niet uit te leggen hoe dierbaar je digitale foto’s zijn, hoe onmisbaar je administratie in Excel is of hoe veel tijd het kost om je pc of Mac weer helemaal in te richten zoals je gewend bent. Voordat je begint met back-uppen kun je even beginnen met het vaststellen van prioriteiten: welke gegevens zijn werkelijk onmisbaar? Hoe snel wil je ze weer paraat hebben? En zijn er andere zaken waar je rekening mee moet houden, zoals (technisch minder onderlegde) familieleden die ook bij de bestanden kunnen? Het bepaalt welke back-upmethode voor jou het beste uit komt. Bedenk ook waar je de originele bestanden op hebt geslagen. Bijvoorbeeld op het Bureaublad, Mijn Documenten, cloudopslag van je tablet of de D-schijf. Tenzij je een kopie maakt van je hele systeem is natuurlijk een beetje orde in je opslaggedrag wel zo prettig om je back-up ook overzichtelijk te houden.

Automatische back-ups

Er zijn verschillende back-up-methodes. Van handmatig kopiëren en plakken (wat beter is dan niets, maar niet aan te bevelen) tot een gehele geautomatiseerde systeemkopie van je pc, die je met een paar drukken op de knop terugzet of overzet naar een nieuw systeem. Inclusief al je bestanden, programma’s en instellingen. Er zijn natuurlijk ook toegankelijke middenwegen. Bijvoorbeeld met gratis programma’s als Easus ToDo Backup Free, waarmee je aangeeft welke bestanden (of mappen) je wilt veiligstellen en natuurlijk wáár je dit opslaat: je NAS, externe schijf, of toch online? Daar komen we zometeen op terug. Maar Windows, MacOS Android en iOS hebben natuurlijk ook ingebouwde back-upmethodes die je met een klaar klikjes en tikjes rond hebt. Maar vergeet ook niet te kijken naar back-ups van e-mail (bijvoorbeeld door een archiefbestand aan te maken en op te slaan), je automatische WhatsApp-back-up in te stellen en je foto’s die je op je smartphone maakt met een app met een automatische back-up als Google Foto’s.

© PXimport

Opslaglocatie

Je opslaglocatie is natuurlijk ook van enorm belang. Allereerst: sla nooit je back-ups lokaal op je systeem op, ook niet op een andere interne schijf op tweede partitie. Bij verlies of uitval van je systeem, tablet of smartphone ben je ook je back-up kwijt. Een externe schijf is makkelijk en altijd bij de hand, maar het blijft een fragiel apparaat en wanneer je pc gekaapt wordt door ransomware is je schijf ook niet veilig wanneer deze ingeplugd is. Hetzelfde geldt voor netwerklocaties, zoals je NAS. Bovendien zijn beide opties opslag voor thuis, waarbij een brand natuurlijk ook je back-up kan verwoesten. Het is daarom handig om bijvoorbeeld een tweede back-upschijf aan te maken en die bij vrienden of kennissen op te slaan. Een zogenoemde off-site back-up. Hierbij kun je ook denken aan versleutelde opslag, zodat je zeker weet dat je back-up niet ingezien kan worden door anderen.

Versleuteling is ook iets wat je in acht moet nemen als je je gegevens online (in de cloud) opslaat. De cloud is namelijk ook een hippe term voor de systemen van andere bedrijven. Het voordeel van de back-up in de cloud is echter wel dat er toegankelijke diensten zoals Jottacloud zijn waar je geen omkijken naar hebt en je back-up offsite is opgeslagen. Let echter wel op: als je je cloudopslaglocatie als in je verkenner of als netwerkshare beschikbaar hebt gemaakt, kan deze ook te grazen genomen worden door ransomware!

Dataverlies voorkomen

Liever voorkom je natuurlijk dat je je back-up moet aanspreken. Een moment van onachtzaamheid of pech, waardoor je bestanden verliest overkomt de besten. Toch zijn er genoeg mogelijkheden om dataverlies te voorkomen. Denk aan goede bescherming tegen malware, zodat ransomware niet zomaar je bestanden gijzelt. Een harde schijf is een kwetsbaar onderdeel, dus houdt een vinger aan de pols als het aankomt op de gezondheid van je schijf. Dat kan bijvoorbeeld met een gratis tool als CrystalDiskInfo.

Dataherstel

Je kunt je back-ups dan wel volledig geautomatiseerd en versleuteld weg laten schrijven. Herstel is natuurlijk ook iets waar je rekening mee dient te houden. Bij een systeemcrash kun je de herstelfunctie van MacOS of Windows 10 raadplegen. Maar een crash plan je natuurlijk nooit in. Daardoor kunnen belangrijke bestanden alsnog zoek raken als je geen (actuele) back-up paraat hebt. In dat geval zijn er nog andere opties. Denk aan systeemherstel met een programma als Recuva of een eigen herstel-usb-stick.

Bij dataherstel op een smartphone of tablet zijn er andere zaken waar je rekening mee moet houden. Gegevens worden versleuteld opgeslagen, dat houdt in dat als je de inlogcode niet weet er geen mogelijkheid is om bij de gegevens te komen. Gelukkig hebben zowel iOS en Android automatische back-upfuncties ingebouwd, zodat je met een simpele inlog op je Google- of Apple-account veel gegevens terugzet op een nieuw toestel. Houd er echter wel rekening mee dat bijvoorbeeld dat een back-up van je foto’s en WhatsApp-gesprekgeschiedenis nog even ingesteld dient te worden.

Is bijvoorbeeld het scherm van je Android-smartphone defect geraakt, dan kun je in geval van nood nog altijd een muis en beeldscherm aansluiten via de usb-c-poort van de smartphone. Zo kun je alsnog het toestel in komen om je onmisbare bestanden te herstellen.

Geen zorgen meer om back-ups en herstel met Tech Academy

Natuurlijk is een back-up even een soort zure appel waar je doorheen moet bijten, waarna je er zo min mogelijk omkijken naar wilt hebben. Het is dus zaak dat je de juiste back-up-methode kiest en in geval van nood niet voor vervelende verrassingen als dataverlies komt te staan. Om je op weg te helpen biedt de Tech Academy de cursus Back-up & Herstel aan: ransomware, systeemcrash of verlies van je apparatuur? Je gegevens zijn veilig!