Windows 10 schoonmaken in een handomdraai

© PXimport

Windows 10 schoonmaken in een handomdraai

Geplaatst: 13 oktober 2015 - 10:46

Aangepast: 14 december 2022 - 12:18

Edmond Varwijk

Als je de upgrade naar Windows 10 hebt uitgevoerd, merk je dat je programma's, bestanden en instellingen overgenomen zijn uit je oude installatie. Sommige programma's of hardware-onderdelen kunnen zich echter verslikken in de upgrade. Wij leggen je uit hoe je je kersversie Windows 10 opschoont.

Microsoft kan nog zo vaak zeggen dat Windows 10 de eerste helemaal andere Windows is, het is stiekem toch gewoon Windows. En Windows heeft onderhoud nodig, soms zelfs al direct na de upgrade. De manier waarop je upgradet, lijkt wel heel veel op die van Vista naar 7 en nog meer die van 7 naar 8. Lees ook: 10 vragen en antwoorden over Windows 10.

Eerst worden alle benodigde nieuwe bestanden op de schijf geschreven, dan wordt de herstart voorbereid, tijdens de herstart wordt de oude Windows gearchiveerd en de nieuwe leidend gemaakt, en daarna volgen nog een of twee herstarts om alle zaken binnen de nieuwe Windows goed in te stellen en alle hardware te configureren. Na een upgrade zit je hierdoor altijd met resten van het oude systeem, zeker wanneer je ervoor gekozen hebt applicaties en instellingen te behouden. Maar ook wanneer je juist zo min mogelijk van de oude Windows meeneemt, is er genoeg om op te ruimen na de upgrade.

Systeemherstel

Een functie die al bekend is van vorige Windows-versies is Systeemherstel. Met Systeemherstel kun je een herstelpunt maken op het moment dat de pc stabiel en goed werkt, maar er worden bijvoorbeeld ook automatisch herstelpunten gemaakt. Dat doet Windows elke keer wanneer er een nieuwe app wordt geïnstalleerd, of een nieuwe driver, of een Windows-update.

Direct na de installatie van de upgrade, installeert Windows drivers en ook updates. Wanneer een daarvan problemen geeft, gebruik dan Systeemherstel om de pc terug te brengen naar een moment eerder. Op deze manier hoef je de upgrade niet ongedaan te maken. Systeemherstel vind je in Windows Verkenner: selecteer Deze pc en kies Eigenschappen in het snelmenu. Open Geavanceerde systeeminstellingen / Systeembeveiliging / Systeemherstel. Via Systeemherstel / Volgende krijg je een overzicht van de installaties na de upgrade. Selecteer een herstelpunt en gebruik de wizard om naar dat punt terug te keren.

 

© PXimport

Activeren

Het eerste wat je moet doen na een geslaagde upgrade naar Windows 10 én voor je gaat schoonmaken, is Windows 10 activeren. Door Windows 10 te activeren (zelfs als je het daarna weer wilt verwijderen) zorg je ervoor dat jouw pc bij Microsoft bekend is als een Windows 10-pc die bij een eventuele herinstallatie of schone installatie recht heeft op een Windows 10-licentie en bijbehorende activatie. Klik op Start en typ de zoekterm activering. Windows vindt het onderdeel Activering in de Instellingen. Kijk of Windows is geactiveerd. Zo niet, klik dan op Nu activeren of start een Opdrachtprompt (Ctrl+Shift+Enter), typ dan het commando slmgr.vbs /ato en druk op Enter. Windows zal dan worden geactiveerd.

 

© PXimport

Wat je ook doet na de upgrade, de eerste keer altijd activeren!

Drivers, drivers, drivers

Essentieel voor de goede werking van Windows 10, zijn goede drivers. Alle hardware heeft een driver nodig om door het systeem te worden herkend en daarna optimaal te kunnen worden gebruikt. Heel veel hardware wordt tijdens de installatie al goed herkend en er wordt dan door Windows zelf een goede driver geïnstalleerd. Maar dat geldt niet voor alle hardware. Oudere of minder bekende hardware wil je wel kunnen blijven gebruiken onder Windows 10 zoals je ook onder Windows 7 en 8.1 deed!

Controleren welke hardware een probleem geeft of in elk geval nog niet optimaal is herkend, doe je via het Apparaatbeheer.

Open het door op Start te drukken en apparaatbeheer te typen, druk op Enter. Het onderdeel laat je alle hardware in Windows zien die is herkend. Hardware die niet goed wordt ondersteund of waar geen goede driver voor is, is gemarkeerd met een gele driehoek met daarin een uitroepteken.

Voor onderdelen die volgens Windows nog niet optimaal functioneren, kun je via het rechtermuisknopmenu of via Acties in het linkerzijpaneel van het Apparaatbeheer op zoek gaan naar een betere of nieuwe driver. Wordt die niet gevonden, dan betekent dat niet dat die driver er niet is. Het betekent alleen dat die driver nog niet in Windows Update zit, want dat is de bibliotheek die Microsoft hiervoor gebruikt. Ga dan zelf op internet op zoek naar een goede driver. Het beste startpunt is dan de website van de makers van de hardware. Zoeken met Google kan ook helpen. Lukt het niet een driver te vinden en geeft de hardware geen problemen, laat die dan gewoon in de pc zitten. Een volgende update of een nieuwe driver in Windows Update kan zomaar ervoor zorgen dat de hardware wel goed werkt. Stoort de hardware, schakel deze dan via het contextmenu uit of verwijder deze zelfs fysiek uit de pc.

 

© PXimport

Apparaatbeheer laat alle hardware zien, ook die waarvan het systeem ziet dat die niet goed werkt.

Nieuwe functies activeren

Na de upgrade wil je de nieuwe functies van Windows 10 natuurlijk ook echt gaan gebruiken. Een mooie nieuwe functie van Windows 10 is login met vingerafdruk of door je gezicht te laten herkennen (Windows Hello). Voor dit laatste is bijvoorbeeld een Intel RealSense 3D-camera nodig. Het aantal notebooks dat hiermee is uitgerust is klein, maar een aantal van de populaire en veelverkochte Paeq-notebooks van de Media Markt heeft zo'n camera.

Na de upgrade naar Windows 10 zie je in het Apparaatbeheer ook dat de camera's perfect zijn herkend door Windows en dus klaar voor gebruik? Helaas, in het menu Instellingen ontbreekt vooralsnog elke mogelijkheid om Hello te gebruiken.

Om met gezichtsherkenning te kunnen inloggen, is blijkbaar de juiste driver nog niet voldoende. De oplossing is de installatie van de Intel RealSense Depht Camera Manager (DCM)-software. Deze vind je op de Intel-website en wordt regelmatig nog geüpdatet door Intel. Met de extra software geïnstalleerd kun je bij Instellingen / Accounts ineens wel kiezen voor Windows Hello. Je moet nog wel een pincode instellen, maar daarna kun je met de camera je gezicht registreren. In het vervolg hoef je alleen maar voor de pc te zitten om in te loggen of deze te ontgrendelen. We moesten er dus even wat voor doen, maar dan werkt het super!

 

© PXimport

De Intel RealSense F2000 3D camera's zijn herkend en hebben een goede driver, toch werkt Windows Hello na de installatie van Windows 10 niet.

Eerst upgrade, dan schone installatie

Van Windows zijn we gewend dat een schone installatie het meest optimale systeem oplevert. Bij een schone installatie neem je geen instellingen over en heb je na de installatie een kale Windows. Om Windows 10 schoon te installeren, moet je altijd eerst de upgrade naar Windows 10 uitvoeren vanaf een geactiveerde Windows 7 of 8.1. Hiermee leg je namelijk het recht op het gebruik van Windows 10 voor die pc vast.

Na de upgrade en activatie ga je naar deze website, gebruik het hulpprogramma dat daar staat om installatiemedia voor een andere pc te maken. Maak een opstartbare usb-stick of gebruik een iso-bestand dat je op dvd brandt. Start de pc vanaf die stick of dvd, sla het invoeren van de productcode over en kies Aangepast, alleen Windows installeren. Doorloop de wizard, verwijder de oude systeempartities en laat Windows 10 in de Niet-toegewezen ruimte dan de installatie uitvoeren.

 

© PXimport

Wil je een écht optimaal systeem zonder erfenis van de vorige Windows, doe dan eerst een upgrade en daarna een schone installatie.

Apps verwijderen

Net zozeer dat je wilt dat alles wat in de pc zit ook goed werkt, zo wil je ook dat er niets op staat dat je niet gebruikt. Na de installatie merk je bijvoorbeeld dat er een aantal Windows 10-apps al door Microsoft zijn geïnstalleerd, en daar zijn ook apps bij die je mogelijk helemaal nooit gebruikt. En nu is de impact van een ongebruikte app kleiner dan die van een traditioneel Windows-programma, doordat een app een soort container is die daarbuiten nauwelijks sporen achterlaat. Toch kunnen ook apps met vaak een eigen live-tegel in het startmenu knap vervelend zijn. Schoonmaken dus!

Heb je bijvoorbeeld niets met de financiële informatie van de Geldzaken-app, dan kom je die app standaard toch op veel plaatsen tegen. Hij staat bijvoorbeeld in de lijst met apps in het startmenu, en er is ook een eigen live-tegel. Wil je de app verwijderen, klik dan met de rechtermuisknop op de live-tegel en kies Installatie ongedaan maken. Dit is de meest rigoureuze keuze, nu wordt de live-tegel uit het startmenu verwijderd én de app van de pc.

Vind je een app wel redelijk maar hoeft die niet in het startmenu te staan, dan kun je ook alleen de live-tegel verwijderen. Kies dan voor Live-tegel uitschakelen als je het alleen vervelend vindt dat de tegel telkens verandert, of kies voor Van Start losmaken als je de app gewoon niet in dit deel van het startmenu wilt zien. Heeft een app die je wilt verwijderen geen live-tegel, open dan de lijst met Alle apps en zoek daar de app op. Heb je bijvoorbeeld niets met spelletjes of houd je van hele andere games, dan kun je de app Candy Crush Saga gewoon verwijderen.

 

© PXimport

Apps die je helemaal niet gebruikt of waarvoor je een beter alternatief kent, kun je van je systeem verwijderen.

Apps herstellen

Als je al Windows 8.1 hebt gebruikt, dan ben je bekend met de Windows Store en heb je mogelijk ook al apps geïnstalleerd gehad. Na een installatie ontbreken die apps. Wil je ze allemaal of een deel ervan ook in Windows 10 gaan gebruiken? Dat gaat het snelst wanneer je Windows Store start en dan het menu met de persoonlijke instelling opent door op de eigen account-afbeelding te klikken. Kies dan Mijn bibliotheek, hier staan alle apps die zijn geïnstalleerd en die je al eens eerder hebt geïnstalleerd maar die nu nog niet op Windows 10 staan. Deze laatste zijn te herkennen aan het download-symbool aan het einde van de regel achter de naam van de app. Klik op het download-symbool om de app te installeren.

 

© PXimport

Eerder gebruikte apps herstel je het snelst via de persoonlijke bibliotheek in de Windows Store.

Programma's verwijderen

Behalve de apps, kunnen er ook programma's op de pc staan die je wilt verwijderen. Bijvoorbeeld programma's die na de upgrade minder goed werken, maar niet belangrijk genoeg zijn om de upgrade terug te draaien. Of programma's waarvoor een beter alternatief bestaat in Windows 10 zelf.

Om een programma te verwijderen moet je in het oude vertrouwde Configuratiescherm zijn. Het zit wat verstopt in Windows 10, je opent het door met de rechtermuisknop op Start te klikken en dan Configuratiescherm te kiezen. Kies dan voor Programma's / Programma's en onderdelen / Een programma verwijderen. Hier zie je het bekende overzicht van alle geïnstalleerde programma's. Blader door de lijst en selecteer programma's die je niet gebruikt. Klik dan op Verwijderen om ze van het systeem te vegen.

 

© PXimport

Programma's verwijderen zit goed verstopt in Windows 10 maar is nog steeds belangrijk voor een optimaal systeem.

Onderdelen verwijderen of juist toevoegen

Behalve losse programma's, zijn er ook Windows-onderdelen die je mogelijk wilt verwijderen. Dit gaat wel even een slag dieper dan het verwijderen van een programma, nu ben je echt in Windows bezig. Maar bijvoorbeeld Internet Explorer 11 zou je kunnen verwijderen, of beter gezegd: uitschakelen. De code blijft namelijk wel gewoon op de pc maar het onderdeel van Windows wordt niet meer geladen en ontbreekt dan in de installatie.

Om Windows-onderdelen te verwijderen open je opnieuw het Configuratiescherm en kies dan voor Programma's / Programma's en onderdelen / Windows-onderdelen in- of uitschakelen. Wacht tot Windows de lijst met onderdelen heeft gevuld en zoek het onderdeel om uit te schakelen. Haal het vinkje weg, bevestig dat je dit ook echt wilt en sluit af via OK.

Op dezelfde manier kun je ook onderdelen toevoegen. Heb je Windows 10 Pro, dan kun je bijvoorbeeld Hyper-V toevoegen. Je kunt dan op eigen virtuele machines maken en bijvoorbeeld nog een oudere versie van Windows op Windows 10 gebruiken. Zo kun je voorkomen dat je in Windows 10 allerlei zaken moet aanpassen om een oudere applicatie toch te kunnen gebruiken of dat je zelfs terug zou moeten naar Windows 7. Voeg Hyper-V toe, maak een virtuele machine aan, installeer daar Windows 7 in met de betreffende applicatie, en je kunt toch over naar Windows 10. Standaard staat Hyper-V uit, maar je kunt dit dus simpelweg toevoegen door een vinkje te zetten. Als de wijziging is doorgevoerd en de pc opnieuw gestart, vind je in de lijst met alle apps in het startmenu het nieuwe programma Hyper-V Beheer om met de virtuele machines aan de slag te gaan.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten