De toekomst is nu
Morgen is het 21 oktober 2015, de dag waarop Doc Brown en Marty McFly in Back to the future II een bezoekje brengen aan de toekomst. Wat is er terechtgekomen van de voorspellingen die de makers van deze futuristische actiekomedie uit 1989 deden over ons heden?
In Back tot the future II is Marty McFly (Michael J. Fox) nog maar net teruggekeerd uit het verleden als Doc (Christopher Lloyd) hem meesleept naar de toekomst. Eenmaal aan boord van zijn DeLorean kiest de uitvinder van de tijdmachine vrijwel direct het luchtruim, op weg naar 2015. Met de woorden: 'Waar wij heen gaan, daar hebben we geen wegen nodig'.
Dat is dan ook direct de eerste misser op de meetlat van de hedendaagse realiteit, want vliegende auto's zijn ook nu nog steeds toekomstmuziek. Al werken bedrijven als AeroMobil en Terrafugia al jaren hard aan zulke futuristische voertuigen.
Het zwevende skateboard waarop Marty McFly anno 2015 aan een groepje belagers weet te ontsnappen, bestaat inmiddels al wel. Lexus ontwikkelde zo'n 'hoverboard', maar dan vooral uit technologisch spierballenvertoon. De randvoorwaarden om los van de grond te blijven, ondergraven namelijk elke praktische toepasbaarheid.
Schrijver/regisseur Robert Zemeckis en zijn coscenarist Bob Gale hebben overigens altijd gezegd dat hun toekomstvisie niet al te ernstig moest worden genomen. „We waren gewoon lol aan het maken en fantaseerden er lustig op los", benadrukt Gale keer op keer in interviews.
Beeldtelefoon
Toch zogen de twee filmmakers lang niet alles uit hun duim. Ze trokken ook moderne ontwikkelingen uit 1989 op een slimme manier door naar de toekomst. In hun film komt bijvoorbeeld de beeldtelefoon voorbij, een vorm van communicatie die nu dankzij programma's als Skype en Facetime gemeengoed is geworden. Platte tv-schermen zijn in Back to the future II overal te vinden. Verder kunnen mensen in de film alle benodigde informatie met behulp van buitenissige brillen tot zich nemen, enigszins vergelijkbaar met het huidige Google Glass.
De enorme vlucht die internet, mobiele telefonie en de combinatie van die twee zouden nemen, werd door Gale en Zemeckis totaal niet onderkend. Je struikelt in hun filmtoekomst nog over de telefooncellen. E-mail bestaat evenmin, daarvoor in de plaats wordt er nog op grote schaal gefaxt. Zelfs als het - zoals bij de oudere Marty McFly - om een ontslagbrief gaat.
Verder suggereren zij terecht dat er in 2015 drones worden gebruikt. Onder meer om boven op het nieuws te zitten en foto's te maken, zoals het dagblad U.S.A. Today doet in de film. Maar dat zulke vliegende robots zoals in Back to the future II ook de hond uitlaten, is nog niet bewaarheid.
Werkelijkheid
Marty McFly's toekomstavontuur schetste niet alleen futuristische vooruitzichten, onze hedendaagse werkelijkheid werd er deels ook door gevormd. Verschillende bedrijven gingen immers met de ideeën die de film aandroeg aan de haal. Het Lexus Hoverboard is daarvan niet het enige voorbeeld.
Zo brengt Pepsi vanaf morgen in een gelimiteerde oplage Pepsi Perfect uit, het drankje waarmee hij in de film zijn dorst lest. Ook maakte Nike eerder dit jaar bekend serieus onderzoek te doen naar 'power laces', de zelfstrikkende veters waarvan McFly's hypermoderne sneakers waren voorzien.
Het meest opmerkelijke is misschien nog wel dat een deel van de voorspellingen van de filmmakers zogenoemde selffulfilling prophecy's zijn gebleken. Want hun dromen van de toekomst hebben andere mensen geïnspireerd deze daadwerkelijk te vervullen.
Back to the Future Day
Als sinds 1 januari telt Amerika af naar Back to the Future Day. Met feestjes in stijl, speciale bioscoopvertoningen en een hele reeks van speciale BTTF-producten zal worden gevierd dat de toekomstreis van Marty McFly onze eigen tijdlijn kruist.
Eigenlijk begint de toekomst dus morgen, om 4.29 PM precies.
Sciencefictionfilm als orakel
Sciencefictionfilms bieden een blik op de toekomst en slaan daarbij soms de spijker op de kop. Hier vijf opvallende voorbeelden:
Metropolis (1927)
Met de metalen femme fatale Maria voerde Fritz Lang in Metropolis een robot op die was gevormd naar de mens. De ontwikkeling van dergelijke humanoïde machines is tegenwoordig vergevorderd. Bijvoorbeeld om hulp te verlenen in gevaarlijke situaties of als speelkameraadje voor de kinderen.
2001: A space odyssey (1968)
De tablet figureert ook in Back to the future II, maar filmmaker Stanley Kubrick toonde al eerder het gebruik van draagbare, platte computers met een groot beeldscherm in zijn visionaire film 2001: A space odyssey.
Star trek III (1984)
In de Star trek-films werd altijd al mobiel gecommuniceerd, maar de vorm die dit in Star trek III: The search for Spock aannam, bleek een directe voorloper van de uitklapbare 'flip-phone'. Echte Trekkies gebruiken het kenmerkende geluid van de 'communicator' natuurlijk als ringtone op zo'n telefoon.
Total recall (1990)
Google werkt hard aan automatisch bestuurde auto's, voertuigen die onze eigen Paul Verhoeven ook al liet rondrijden in Total recall. Al zal de internetgigant niet zo'n doodenge robot achter het stuur zetten als hij deed.
Minority report (2002)
Tom Cruise bestuurt de computer in Steven Spielbergs 'Minority report' met handgebaren in de lucht. Spelcomputers maken daar inmiddels volop gebruik van en elke smartphone- en tabletgebruiker weet tegenwoordig hoe je met je kleine vingerbewegingen kunt 'swipen' en 'zoomen'.