Welk besturingssysteem past het beste bij jou?

Hoe maak je een bewuste keuze voor het meest geschikte besturingssysteem voor jou? Om een keuze te maken tussen de verschillende OS'en, kijken we naar de kenmerken van Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Zo weet jij welk besturingssysteem het beste bij jouw wensen aansluit.

De meeste mensen draaien gewoon het besturingssysteem dat op hun pc of mobiel apparaat geïnstalleerd is: Windows op een pc, macOS op een Mac, Android op een Android-telefoon en iOS op een iPhone. En in veel gevallen is dat ook gewoon de beste keuze: hardware en software zijn dan optimaal op elkaar afgesteld, je bent het besturingssysteem gewend en de ‘standaardkeuze’ gebruiken maakt je leven nu eenmaal gemakkelijker. Maar die standaardkeuze is niet automatisch ook de beste keuze. Er zijn heel wat omstandigheden waarin een ander besturingssysteem geschikter kan zijn.

Bovendien is het vaak ook een kwestie van smaak en gevoel. Zo is het goed mogelijk dat Windows voor jou goed werkt, maar dat je er je gewoon niet prettig bij voelt, terwijl je bij een Mac vanaf het eerste moment een gevoel van thuiskomen had. Net zoals er mensen zijn die in Windows en macOS maar niet kunnen aarden en bij de eerste kennismaking met Linux een ‘klik’ voelen: alles valt plots op zijn plaats.

Dit artikel is dan ook geen pleidooi voor het ene of het andere besturingssysteem. Het is een overzicht van de belangrijkste kenmerken van de grote besturingssystemen die je op een pc of Mac kunt draaien.

Windows: De veilige keuze

In de ict-sector is er een gezegde: ‘Niemand is ooit ontslagen omdat hij voor IBM heeft gekozen.’ Er was een periode dat een bedrijf voor IBM koos als het een veilige keuze wilde maken voor een ict-product. Iedereen kende IBM, wist wat men kon verwachten van ondersteuning, en alternatieven werden als een sprong in het duister beschouwd, ook al wist men dat men zich blauw betaalde aan IBM.

In de consumentenmarkt is het precies zo met Windows: men denkt misschien weleens “Zou ik niet eens Linux proberen, of een Apple kopen?”, maar na even met die gedachte te spelen, komt men vaak al snel terug op Windows, ‘omdat iedereen het gebruikt’. De alternatieven zijn een sprong in het duister in een wereld waarin Windows bijna synoniem is met een pc. Windows is de veilige keuze, en ook in dit geval betaal je voor die veiligheid: er zijn goedkopere en in sommige situaties betere alternatieven, maar met meer onzekerheid.

Windows is het populairste besturingssysteem op pc’s. Vroeger kwamen er van Windows regelmatig grote versies uit, maar met Windows 10 heeft Microsoft het over een andere boeg gegooid: je krijgt continu nieuwe ‘builds’ met een kleiner aantal vernieuwingen.

Microsoft gaat er prat op dat het met Windows 10 een ‘universeel besturingssysteem’ heeft. Centraal daarin staan de UWP-apps (Universal Windows Platform): ontwikkelaars kunnen deze apps met (bijna) dezelfde code uitbrengen op verschillende platforms waarop Windows draait: de pc, tablets, smartphones, de Xbox One, de Surface Hub enzovoort.

Media has no description

© PXimport

De interface van Windows 10 is ook ontworpen om zowel op een klassieke pc als op een apparaat met aanraakscherm te werken. Je kunt zelfs tussen beide omschakelen. Ontwikkel je graag software voor diverse platforms, dan is Windows een interessante keuze.

Sinds Windows 10 is er heel wat veranderd. Vroeger was het zoeken naar Windows-software vaak een hele toer. Je moest allerlei websites gaan bezoeken, zip-bestanden downloaden, uitpakken, installatieprogramma’s opstarten enzovoort. Met de Microsoft Store (vroeger Windows Store) zijn veel populaire programma’s in één applicatiewinkel te vinden, vooral de UWP-apps, die Microsoft tegenwoordig overigens kortweg Windows-apps noemt.

Bovendien is ook de beveiliging verbeterd. UWP-apps draaien in een sandbox (met App-V) en moeten toestemming vragen om apparatuur zoals de webcam en microfoon te gebruiken toegang tot de gebruikersdocumenten te krijgen. De apps op de Microsoft Store worden ook gemodereerd. Het werkt allemaal meer en meer zoals de applicatiewinkels die we van Android en iOS kennen.

Media has no description

© PXimport

Een meer zorgelijke evolutie is dat Microsoft sinds Windows 10 steeds meer privacygevoelige informatie over zijn gebruikers verzamelt, niet alleen in het besturingssysteem maar ook in software zoals Office. Volgens een onderzoek van de Nederlandse overheid sturen Microsoft-apps informatie zoals onderwerpregels van e-mails naar servers van Microsoft, en handelt het bedrijf daarmee in strijd met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Met de standaardinstellingen stuurt Windows 10 allerlei privacygevoelige gegevens door. Met wat zoekwerk kun je dat wel uitschakelen. Maar je krijgt ook advertenties in Windows te zien, bijvoorbeeld tegels in het startmenu die Microsoft Store-apps promoten, en die zijn niet uit te schakelen. Al met al geeft dit dus een beeld van een besturingssysteem dat meer en meer de controle over je computer van je overneemt.

MacOS: Think different

Apple is altijd al zijn eigenzinnige koers blijven varen, zelfs toen het bedrijf op de rand van het faillissement stond. Dat begint al bij de nauwe koppeling tussen hardware en software: macOS draait alleen op Macs, de computers die Apple zelf produceert. Het voordeel: de hardware en software zijn optimaal op elkaar afgestemd. Het nadeel: de hardware is beperkter in keuze en duurder dan gelijksoortige pc-hardware.

Op softwaregebied heeft een Mac-gebruiker niet te klagen. Hoewel creatieve beroepen nog altijd vaker de Mac gebruiken en andere beroepsgroepen vaker de pc, is dat onderscheid niet meer zo strikt als vroeger. Veel populaire software bestaat ook gewoon voor macOS. Hardcore gamers zullen echter snel teleurgesteld zijn door een Mac: de keuze is er echt beperkter.

Voor wie Windows gewend is werkt macOS op allerlei manieren anders, maar uiteindelijk zijn de grote lijnen hetzelfde en kun je met een Mac in de praktijk van alledag ruwweg hetzelfde als met een pc.

Apple heeft uitgebreide Human Interface Guidelines gepubliceerd en vraagt ontwikkelaars met aandrang om deze in hun software toe te passen. Dat zorgt dan ook voor een heel duidelijke Mac-ervaring: macOS-software heeft veel meer dezelfde look & feel dan Windows-software.

Media has no description

© PXimport

Die consistentie vind je ook in het hele ecosysteem van hardware dat Apple heeft opgebouwd. Als je een iPhone of iPad hebt, een Apple TV of een HomePod slimme luidspreker, dan koop je ook doorgaans een Mac. Al die apparaten zijn dan immers perfect met elkaar geïntegreerd, onder andere met de clouddienst iCloud en met Airdrop waarmee je draadloos bestanden tussen je apparaten uitwisselt. En je kunt zelfs automatisch je Mac laten ontgrendelen als je met je Apple Watch in de buurt bent.

Die consistentie vind je ook in het hele ecosysteem van hardware dat Apple heeft opgebouwd. Als je een iPhone of iPad hebt, een Apple TV of een HomePod slimme luidspreker, dan koop je ook doorgaans een Mac. Al die apparaten zijn dan immers perfect met elkaar geïntegreerd, onder andere met de clouddienst iCloud en met Airdrop waarmee je draadloos bestanden tussen je apparaten uitwisselt. En je kunt zelfs automatisch je Mac laten ontgrendelen als je met je Apple Watch in de buurt bent.

Linux: Veel gezichten

Een derde keuze die je kunt maken voor het besturingssysteem op je computer, is Linux. En daarbij moeten we onmiddellijk al een kanttekening maken: de ene Linux is de andere niet. Linux is immers de naam van de kernel, het hart van het besturingssysteem, en er bestaan honderden besturingssystemen die rond diezelfde kernel zijn gebouwd.

Elk op de Linux-kernel gebaseerd besturingssysteem noemen we een (Linux-)distributie. En elke distributie legt zijn eigen nadruk op het gebied van functionaliteit en doelpubliek. Op de website DistroWatch vind je een hele lijst, niet alleen voor de pc maar ook voor servers.

De bekendste Linux-distributie is Ubuntu, dat qua gebruiksgemak niet onderdoet voor Windows. Op ondersteunde hardware is het snel geïnstalleerd, het is gratis, en het komt kant en klaar met allerlei opensource-software, zoals de webbrowser Firefox en het kantoorpakket LibreOffice. Bovendien bestaat er ook een Linux-versie van allerlei populaire software, zoals Dropbox, Skype en Spotify. Maar geavanceerdere zaken zoals de mogelijkheid om tekst te dicteren of zaken aan een stemassistent te vragen, zijn in tegenstelling tot in Windows en macOS standaard niet geïnstalleerd.

Media has no description

© PXimport

Ubuntu is niet alleen gebruiksvriendelijk, maar het besturingssysteem legt je ook niets in de weg. En dat is dan ook de kracht van Linux: je kunt het volledig naar je wensen aanpassen. Bevalt de standaard grafische interface van GNOME in Ubuntu je niet? Vervang die dan door KDE, Xfce of een andere desktop-omgeving. Het bestandssysteem Ext4 vervangen door Btrfs of ZFS? Zo gepiept! Geen Linux-kernel maar BSD (een gerelateerd besturingssysteem uit de UNIX-familie)? Ook dat is mogelijk, terwijl je grotendeels dezelfde software kunt blijven gebruiken.

De reden voor die flexibiliteit is vooral te danken aan de UNIX-filosofie: ‘Schrijf programma’s die één ding doen en die dat goed doen.’ Een Linux-distributie is een samenspel van hypergespecialiseerde programma’s die elk ongelooflijk goed zijn in hun taak en die je elk kunt inruilen voor een alternatief dat diezelfde taak op een andere manier oplost.

Waar je wel op moet letten bij de keuze voor Linux is de hardware-ondersteuning. Hoewel de zaken er al veel beter voorstaan dan enkele jaren geleden en hoewel Linux het eerste besturingssysteem was dat usb 3.0 ondersteunde, kun je niet zomaar een willekeurige pc kopen en er Linux op installeren. Dat geldt vooral als je een gamer bent en de hoogste prestaties uit je grafische kaart wilt halen.

Als je nog niet zo vertrouwd bent met Linux, beperk je je het best tot computers die door de verkoper met Linux geleverd worden. Zo heeft Dell een lijn met Linux-laptops, waaronder de populaire Dell XPS 13 Developer Edition met Ubuntu 18.04. Ook zijn er talloze laptops van Acer, Asus en Lenovo die een uitstekende ondersteuning voor Linux hebben.

Toch zul je ook dan vaker dan op Windows en macOS kleine mankementjes tegenkomen, zoals een touchpad dat niet meer goed werkt nadat je pc uit slaapstand is ontwaakt of een corrupte schermopbouw. Het is dan zoeken naar workarounds of wachten op een update.

Chrome OS: Zorgeloos internetten

Als je taken op je computer zich voornamelijk beperken tot wat surfen en je zowat alles in de (Google-)cloud doet, is Chrome OS van Google een waardig alternatief. Dit is een uitgeklede Linux-distributie die zichzelf automatisch bijwerkt en waarin de interface bestaat uit de webbrowser Google Chrome.

Doordat alle ballast uit Chrome OS gehaald is, start een computer met het besturingssysteem van Google in luttele seconden op. Virussen en malware maken weinig kans en updates worden automatisch op de achtergrond uitgevoerd, zodat je zorgeloos kunt surfen. Je draait vooral webapplicaties en speciale Chrome Apps. Het is op specifieke hardware ook mogelijk om Android-apps op Chrome OS te draaien en met de functie Crostini kun je zelfs Linux-software op Chrome OS draaien. Al die opties hollen het concept van een veilig uitgekleed besturingssysteem om zorgeloos te surfen natuurlijk wel wat uit.

Media has no description

© PXimport

Chrome OS wordt officieel alleen ondersteund op speciale hardware van Google en partners: de Chromebooks (laptops), Chromeboxes (mini-desktops) en Chromebit (een mini-pc in de vorm van een usb-stick). Maar de opensource-basis van Chrome OS, die de naam Chromium OS draagt, kun je ook op allerlei andere hardware installeren. Zo is het in principe mogelijk van elke door de Linux-kernel ondersteunde laptop een Chromebook te maken.

Het is onmogelijk om in één artikel een volledige functionele vergelijking tussen verschillende besturingssystemen te maken. Bovendien verandert de functionaliteit in elke versie, en een keuze voor een besturingssysteem maak je doorgaans voor de lange termijn. Daarom hebben we ons hier vooral gericht op de hoofdlijnen en de ‘filosofie’ van de besturingssystemen Windows, macOS, Linux en Chrome OS.

Het is duidelijk dat de keuze voor een besturingssysteem heel individueel is. Kun je je vinden in de filosofie van het besturingssysteem, behoor je tot het doelpubliek, bevalt de community errond je? Het zijn allemaal vragen die niemand anders voor je kan beantwoorden. Maar laat je keuze ook door de praktijk leiden: probeer eens verschillende besturingssystemen uit. Dat vereist dat je wat tijd investeert, maar dat verdient zich achteraf meer dan genoeg terug als je je als een vis in het water voelt in je gekozen besturingssysteem.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten