'Softwarepatenten sluipen alsnog Europa in'

© CIDimport

'Softwarepatenten sluipen alsnog Europa in'

Geplaatst: 23 augustus 2011 - 09:29

Aangepast: 16 november 2022 - 09:27

Redactie ID.nl

Softwarepatenten en hun trollen dreigen Europa te overspoelen. Het nieuwe Europese patentenstelsel speelt dit in de kaart. Een ramp, voorspelt Richard Stallmann.

Als Europa niet oplet, wordt het straks, net als Amerika, overspoeld met softwarepatenten die innovatie en concurrentie smoren. Dat stelt Richard Stallmann, al jaren voorvechter voor open source licenties en tegen het patentsysteem, in een opinieartikel in The Guardian.

EU-breed patenten handhaven

Stallmann waarschuwt dat met het opstellen van een nieuw patentsysteem het Europees handhaven van octrooien in het algemeen en software-octrooien in het bijzonder, veel te makkelijk maakt. Momenteel wordt in Brussel gebroed op een 'gemeenschapspatentrecht',analoog aan het reeds bestaande EU-modelrecht, waarop bijvoorbeeld Apple Samsung mee om de oren slaat in twee zaken in Den Haag en Düsseldorf.

Anders dan modelrechten, kunnen patenten tot nog toe wel EU-breed worden geregistreerd, maar niet gehandhaafd. Als een rechter een patent ongeldig verklaart of juist oordeelt dat iemand inbreuk pleegt, geldt dat alleen binnen de landsgrenzen van een lidstaat., de nationale jurisdictie. En dus moet de patenthouder langs alle Europese landen om een verbod tegen een schender te vragen.

Naderende ramp

Het idee is nu dat dergelijke lokale vonnissen geldig moeten worden voor de hele EU. Daarmee zou sprake zijn van volwaardig 'gemeenschapspatentrecht' in Europa.

Volgens Stallmann kan dit de sluizen openzetten voor softwarepatenten, met in hun kielzog inhalige patenttrollen. In de huidige situatie zijn nationale rechters vaak streng of ze verschillen van mening. In dat laatste geval komen de kibbelende partijen uit bij het Hof van Justitie, dat zichzelf afgelopen maart expliciet bevoegd heeft verklaard om patenten en inbreuk op EU-niveau te beoordelen.

Stallmann vreest dat het Hof geen brede uitspraken kan doen over de rechtsgeldigheid van het geplande 'gemeenschapspatentrecht' als zodanig omdat er wellicht een aparte patentrechtbank komt, die onder invloed zou staan van het Europees patentbureau EPO. En dat staat weer onder invloed van de lobbyende softwaregiganten met hun diepe zakken, stelt Stallmann.

Geen paniek

Volgens Arnoud Engelfriet, ICT-jurist en expert op het gebied van patenten, zal het zo'n vaart niet lopen. Bovendien impliceert een 'gemeenschapspatentrecht', als het er al komt, nog helemaal niet dat er dus softwarepatenten mogelijk zullen zijn.

“Ik verwacht niet dat er de komende vijf jaar een echt Europees octrooi komt, en al helemaal niet dat daar specifieke regels in staan over software. Als er al regels komen, dan gaat dat over de status van een octrooi na verlening en de manier van handhaving. De inhoudelijke regels zullen 1-op-1 gebaseerd zijn op wat het Europees Octrooiverdrag uit 1973 zegt. Pas de uitspraken van de rechter in mogelijke zaken daarna zullen enige duidelijkheid kunnen verschaffen over softwareoctrooien", aldus Engelfriet.

Trollerig modelrecht

Engelfriet constateert overigens wel dat het huidige EU-modelrecht een 'gekke kronkel' heeft die trollen in de kaart speelt. Een rechter kan namelijk in een inbreukzaak geen uitspraak doen of het model in kwestie ongeldig is vanwege prior art. Daarvoor moet de tegenpartij een aparte zaak beginnen, een zogenaamde reconventionele vordering tot nietigverklaring.

Deze situatie is momenteel uiterst actueel in de twee rechtszaken van Apple tegen Samsung. In zowel Düsseldorf als Den Haag claimt Apple inbreuk door Samsung op verschillende modelrechten 'op platte computers met afgeronde hoeken en grote aanraakschermen' die er min of meer zo uitzien als de iPad en iPhone.

Apple's dubbele faux pas

Naast modelschetsen toonde Apple ook prominent twee foto's van een iPhone 3G en een Galaxy S naast elkaar, als "voorbeeld van de auteursrechtelijk relevante overeenstemming." Maar Webwereld onthulde na onderzoek dat het bewijs van Apple onjuist is: de maten van de Galaxy S zijn zodanig verkleind dat het ding qua afmetingen meer op een iPhone lijkt dan op een echte Galaxy S. Daarmee heeft Apple niet voldaan aan de wettelijk vastgelegde waarheidsplicht, wat eventueel gevolgen kan hebben. Een vergelijkbare faux pas beging Apple in Düsseldorf.

Tien zaken in Den Haag

Vorige week werd ook duidelijk dat er nu al circa tien rechtszaken in Den Haag lopen tussen de techreuzen. Hoogstwaarschijnlijk zijn de meeste procedures de bovengenoemde reconventionele vorderingen van Samsung tot nietigverklaring van Apple's patenten en modellen.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten