5 beren op de Windows-weg naar tablets

Legacy-apps

De nieuwe gui (voorheen Metro geheten) van Windows 8 is speciaal voor touch ontworpen. Zodat Microsoft eindelijk kan meespelen op de tabletmarkt. Maar wat maakt een besturingssysteem en dus een platform aantrekkelijk? Juist: applicaties. Dat weet Microsoft maar al te goed. Daarmee heeft het jarenlang concurrenten zoals Apple netjes op afstand weten te houden.

Qua Metro-apps loopt Microsoft enorm achter op datzelfde Apple. De ooit kleine Mac-maker die vanuit de iPhone via de iPad de gewone pc-gebruiker weet te veroveren met enkele honderdduizenden apps. Ook dit weet Microsoft maar al te goed. Daarom brengt het dus Windows naar tablets, en niet bijvoorbeeld het prille Windows Phone. Zodat de grote rijkdom aan pc-apps beschikbaar is voor Microsoft-tablets.

Alleen werken pc-applicaties niet echt op een tablet. Dat is tot op heden wel uit den treure aangetoond. Door de nooit aangeslagen Tablet Edition van de Windows XP en de afgelopen jaren nog door het schaarse aantal tablets en omklaplaptops met Windows 7. 'Voor de zakelijke markt', hebben pc-producenten die touch-apparaten met non-touch gui aangeprezen. Windows 8 heeft wél een touch-gui, maar daarmee hebben applicaties, zeker bedrijfssoftware, dat nog niet.

Natuurlijk kun je een muis en toetsenbord aansluiten op een Windows-tablet en dan gewoon de pc-ervaring hebben. Dan vallen pc-applicaties wel prima te benutten, luidt de argumentatie. Maar dat gold ook voor de Windows-tablets van voorheen. Toegegeven, die ontbeerden een voor touch ontwikkelde bediening. Maar voor effectief gebruik van pc-apps op een Windows 8-tablet is het meenemen van muis en toetsenbord (of zelfs van een dock) eigenlijk verplicht. Dan is een gewone laptop wellicht toch handiger.

Platformreboot, maar half

Microsoft gooit zijn melkkoe Windows overhoop voor tablets. Het hele platform krijgt een grote beurt, de aloude desktopinterface mag overboord, en de toekomst is aan de fonkelnieuwe Modern UI (voorheen Metro). Alleen is de revolutie niet helemaal doorgevoerd. De desktop kan natuurlijk niet echt de deur uit, want dan gooit Microsoft zijn verleden - en gebruikers - weg. Iets met kind en badwater.

Dus is de platformreboot deels uitgevoerd. De desktop blijft, enigszins weggemoffeld. Net zoals MS-DOS nog aanwezig was in oude Windows-versies; het draaide als ondergrond voor versies 3.0 tot en met Millennium Edition en bootte dan ook als eerste. Alleen is het in het geval van Windows 8 niet zo simpel, mede doordat Microsoft zelf twee uitvoeringen van zijn browser Internet Explorer meelevert op de nieuwe Windows-versie. Ja, IE10 is er voor Metro én voor de desktop-gui.

De doublure van gui's en daarmee ook voor applicaties gaat gebruikers verwarren. Niet alleen de tabletn00b die slechts met zijn of haar vinger blind op app-aankoopjes 'klikt'. Ook gewone pc-gebruikers en zakelijke professionals gaan moeite krijgen. Dit voorspelt onderzoeksbureau Gartner, maar ook een reviewer als Microsoft-grondlegger Paul Allen.

De oud-kompaan van Bill Gates heeft moeite met Windows 8, en noemt het verwarrend. Goed, Allen heeft het bedrijf (om medische redenen) verlaten ver voordat Windows 8 uitkwam. Officieel is de mede-oprichter pas in 2000 uit dienst getreden, maar in de praktijk is hij zelfs voor de allereerste Windows-versie (uit 1985) teruggetreden.

Gokken op 'premium'

Microsoft gokt op 'premium', in ieder geval qua prijs. De welvarende Windows-reus wil de 'race naar de bodem' niet aangaan en prijst zijn eigen tablets vanaf 499 dollar. Tot 699 dollar voor het duurste model. Alleen zijn dat de consumententablets met ARM-processor en de RT-variant van Windows 8. Het handjevol RT-partners van Microsoft lijkt volgens geruchten bovenaan - of zelfs boven - dit prijsbereik te gaan zitten.

Zie bijvoorbeeld Asus, die Windows-tablets vanaf 600 dollar gaat brengen, aldus een uitgelekte presentatie. Dat is dan én zonder dock (dat 200 dollar extra kost) én is een ARM-tablet. Dus duurder dan een iPad en met veel minder apps. Maar Windows heeft toch juist heel veel applicaties? Nee, dat is Windows. Pardon? Ja, Windows 8 versus RT. Een ARM-tablet draait die laatste, dat niet compatibel is met pc-programma's.

Volgens dit info-lek zou een Asus-tablet met het volledige Windows 8 vanaf 800 dollar te koop zijn. Eveneens nog zonder dock. Voor die prijs koopt de klant het instapmodel met een bescheiden Atom-processor van Intel. Hiernaast staat nog een topmodel met omklapbaar dubbel touch-scherm, Full HD-resolutie en Bang&Olufsen-speakers, voor een slordige 1300 dollar.

Wat Microsoft gaat rekenen voor zijn eigen tablets met Intel-processors en Windows 8 Pro is nog onbekend. De prijs daarvoor is volgens de producent 'vergelijkbaar met equivalente notebooks'. Het overdonderende succes van de luxere laptops, soms ook wel Ultrabooks geheten, heeft wel aangetoond dat deze strategie de juiste is.

Oh, wacht even, Ultrabooks zijn géén groot succes. Maar ze gaan dat binnenkort wel worden, bezweren de pc-leveranciers met Ultrabook-merknaameigenaar Intel voorop. Zodra de volgende generatie op de markt komt, wordt alles anders. Echt. Vast. Heus. Idem dito dus voor Windows-tablets?

Flash, mits op de whitelist

Één van de grote voordelen van de pc boven de iPad is dat eerstgenoemde gewoon alle soorten software toestaat. Zoals de op internet nog altijd veelgebruikte multimediatechnologie Flash van Adobe. Apple-ceo Steve Jobs heeft dat ver voor zijn overlijden in de ban gedaan. Windows-tablets beloven Flash wel te brengen.

Eerst was er sprake van dat Flash alleen zou werken in Internet Explorer binnen de oude desktopomgeving. De uitvoering van IE voor de Metro-gui, die de default is voor Windows 8, ondersteunt namelijk geen browser plug-ins. Zoals dus Flash. Steve Jobs kreeg gelijk, nog voor zijn overlijden.

Maar Flash komt toch in Metro. In plaats van plug-ins neemt Microsoft die Adobe-software op in zijn browser. In navolging van Google die dat al geruime tijd doet met zijn Chrome. In tegenstelling tot de Google-browser legt Microsoft Flash toch wat aan banden. Metro-IE10 draait alleen Flash van sites die op een whitelist staan. Een permissielijst van Microsoft, waar bedrijven hun site met Flash-content voor kunnen aandragen.

Consument versus professional

Ondanks het oprukken van consumenterisme, ofwel BYOD (bring your own device), kan Microsoft niet goed loskomen van de scheiding tussen consument en professional. Terwijl de softwarereus zelf groot voorstander - en ook praktijkvoorbeeld - is van Het Nieuwe Werken. Het gebruik van eigen laptops, en vooral smartphones en iPads heeft zowel BlackBerry-maker RIM als Microsoft flinke klappen gegeven.

Apple is ondanks zijn gebrek aan business-focus flink doorgedringen in het bedrijfsleven. Juist door de consument te verleiden met design, gebruiksgemak, pracht en praal zijn iPhones en iPads binnengekomen bij ondernemingen. Ook Android plukt hier de vruchten van. Microsoft wil dat ook. En probeert het met Windows Phone en ook Windows 8 plus RT.

Laatstgenoemde komt standaard mét het door velen onmisbaar geachte Office-pakket. Webwereld-lezers hebben misschien moeite om het te geloven, maar het gemis aan Office heeft hier en daar wel een iPad-gebruiker gescheeld. 'Want hoe kun je dan documenten bekijken, maken en delen?' Met een van de vele prima alternatieven natuurlijk. Maar de merknaam Office is bij gewone gebruikers sterk, heel sterk. Net zoals Windows, voor pc's.

Jammer dan dat Office op Windows RT niet gebruikt mag worden voor werk. Nee, het is niet een starre beheerder die dit verbiedt. Het is Microsoft zelf. Kennelijk heeft de Office-divisie een interne strijd gewonnen over welke variant van dat productiviteitspakket wordt meegeleverd op RT.

Het is de instapvariant geworden, voor thuisgebruik. Voor zakelijk gebruik moet een aanvullende Office 2013-licentie worden aangeschaft. Of een duurdere Windows 8-tablet om daar dan een zakelijke Office-variant op te installeren. Waarbij een toetsenbord en muis ook wel handig zijn. Of dan maar gewoon een laptop?