5 voordelen van de harddiskheffing

© CIDimport

5 voordelen van de harddiskheffing

Geplaatst: 31 maart 2012 - 04:43

Aangepast: 16 november 2022 - 10:20

Jasper Bakker

Nederland dreigt toch aan de harddiskheffing te moeten, na een jarenlange impasse en rechtszaken hierover. Maar eigenlijk 'dreigt' het niet, want het heeft ook voordelen.

De thuiskopieheffing op mediadragers is al sinds begin 2006 bevroren: nieuwe opslagmedia mochten niet meegenomen worden in de heffing voor auteursrechten. Geheugenkaarten, mp3-spelers en harde schijven zijn uitgezonderd. Cassettebandjes, videotapes, blanco cd's en lege dvd's worden wel belast, maar steeds minder gebruikt. Het Hof in Den Haag oordeelt nu dat de Staat hiermee verkeerd bezig is (geweest). Een harddiskheffing had gemogen, mag dus nog, moet zelfs, en komt eraan. 5 voordelen hiervan.

Downloaden blijft legaal

Doordat consumenten betalen voor het recht een thuiskopie te maken, mogen zij van muziek en films dus een kopie voor eigen gebruik maken. Downloaden geldt hierbij als kopiëren. In Nederland is dat al jaren zo: uploaden is illegaal, maar downloaden niet. En dat lijkt dus zo te blijven.

Downloaden mag, want de downloader betaalt er toch voor. Dat gebeurt niet alleen direct voor bijvoorbeeld een snelle downloadverbinding aan een internet provider, of aan een dataretentieservice voor nieuwsgroepen. Het gebeurt ook indirect voor de harde schijf, iPod, smartphone of zelfs dvd waar de gedownloade content op terecht komt.

Brein aan banden

Het aanhouden van dit 'gelegaliseerde' downloaden - eigenlijk dus: legaal blijvende downloaden - heeft zelf weer een gevolg. Kostbare rechtszaken door belanghebbende organisaties als Stichting Norma zijn niet langer nodig. Hetzelfde geldt voor veel van de acties van piraterijbestrijders als Stichting Brein.

Want het is toch vechten tegen een meerkoppige waterslang (Hydra), erkent ook de vakbond van musici en artiesten. “Voor iedere kop die Brein de digitale draak heeft afgeslagen, zijn er - in Nederland of elders ter wereld - tien bijgekomen", haalt de secretaris/directeur van die vakbond professor Bernt Hugenholtz aan.

Toch kunnen rabiate downloaders, uploaders en kopieerders nu niet de vlag uithangen. Auteursrechten blijven, net zoals de bijbehorende incasseerders, brancheverenigingen en ook organisaties die schendingen aanpakken. Directeur Tim Kuik van Stichting Brein heeft zelf eerder al aangegeven dat er qua uploaders en faciliterende sites en diensten nog genoeg werk valt te verrichten. De jacht op downloaders is altijd al een uiterste dreigmiddel geweest.

Nederland minder uitzonderingsland

Nederland blijft met zijn 'downloadlegalisering' een vreemde eend in de bijt vergeleken met andere landen. Maar door het invoeren van een harddiskheffing wordt er wel een einde gemaakt aan de tweespalt die van ons land een enórme uitzondering maakt. Andere landen zijn allang aan een mediadragerheffing die ook harde schijven omvat. De grijze import uit andere landen zal dus weinig opleveren. Nederland sluit straks immers meer aan bij het buitenland.

Elektronicaleveranciers en hun brancheverenigingen luiden weliswaar (weer) de noodklok, maar zij zullen heus niet ten onder gaan. Ze geven zelf ook aan dat het óf heffingen óf een downloadverbod moet zijn. Niet allebei. Wat de Consumentenbond en artiestenbonden Ntb en FNV Kiem anderhalf jaar geleden wel voorstelden aan de politiek.

Toegegeven, de consument heeft straks mogelijk wat minder te besteden aan meer harde waren als de nieuwe heffing eenmaal een feit is. Maar de vrees dat een harddiskheffing leidt tot heffingen-op-van-alles-en-nog-wat, is dat geen paniekzaaierij?

Goed voor de economie

Aan de andere kant heeft de markt al de recente prijsstijgingen gedragen voor harde schijven. Die opslagstations zijn wereldwijd schaars geworden door de overstromingen in productieland Thailand. Ja, dat heeft de omzetten van sommige bedrijven wel wat gedrukt. Maar de harde schijf krijgt toch al een andere rol door de opkomst - en prijsdaling - van de ssd (solid state drive).

Bovendien geldt de harddiskheffing in tegenstelling tot de 'Thailand-prijspremie' niet voor alle apparatuur. Servers en storage-systemen worden niet ineens duurder. En de langzaam dalende prijs van ssd's wordt niet per definitie weer omhooggejaagd. Het Haagse Hof oordeelt dat er een heffing moet komen op alle geheugenmedia waarvan blijkt dat ze in de praktijk worden benut voor een meer dan verwaarloosbaar deel voor kopiëren van beschermd materiaal.

Een mailserver en een gewoon bedrijfs-SAN blijven dus buiten schot. Een consumenten-hd, een thuis-NAS en een usb-stick niet. Mogelijk een krappe ssd ook niet? Bovendien blijkt de consument al bereid om een premium te betalen voor iets wat rechtstreeks een behoefte vervuld. Zoals de 'gebruiksklaarheid', mobiliteit en touch-bediening van de goed verkopende iPad. Een apparaat dat waarschijnlijk wel onder de nieuwe heffing komt te vallen.

En vergeet de artiesten niet. De muzikanten, auteurs, regisseurs, acteurs, enzovoorts. Los van de zwaar tot zeer zwaar overtrokken schadebedragen door piraterij waar de industrie mee schermt, valt er vast wel te argumenteren dat er ergens een verlies wordt geleden. Een al dan niet klein verlies dat de harddiskheffing straks gaat compenseren.

Streaming toekomst

Een geheel andere ontwikkeling in medialand, die al gestaag gaande is, is die naar streaming en wegwerpconsumptie van media. Muziek en films worden minder gekocht, bewaard en herbeleefd. Ze worden steeds meer geleased en du moment beleefd. Voor een maandelijks abonnement via streaming toegang tot een waar mediabuffet. Een modern en on-demand vervolg van de videotheek van vroegâh.

De nieuwe aanbieders en bedrijfsmodellen worstelen echter al jaren met de kip-ei situatie van downloaden, de thuiskopieheffing en misgelopen inkomsten. De streaming toekomst krijgt nu pas echt een kans. Ja, de politiek heeft in 2009 al gesteld dat de mediabedrijven aan zet zijn, om met innovatieve diensten te komen. En dat er geen aanpak van downloaders komt, totdat die nieuwe diensten er zijn.

De harddiskheffing helpt voor beide zaken: downloaden hoeft niet aangepakt te worden, en inkomstenverlies is niet langer een argument om nieuwe modellen tegen te houden. Een niet onbelangrijk neveneffect. De legale muziekstreamer Spotify en de legale mp3-winkel iTunes Media Store zijn slechts de voorbodes van een nieuw mediatijdperk.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten