Googlerola, de nieuwe patentagressor?

De kaarten in de wereldwijde patentoorlog worden opnieuw geschud. En heftig. Met de bijna definitieve overname van Motorola Mobility heeft Google in een klap 17.000 octrooien binnengesleept, waaronder honderden cruciale telecompatenten. En alhoewel Google altijd heeft gesteld dat patenten eerder een noodzakelijk kwaad zijn dan een offensief wapen, zit de angst er in.

Wolf in schaapskleren?

Er heerst angst bij overheden, aangewakkerd door Apple en Microsoft. Zowel de Europese Commissie als het Amerikaanse ministerie van Justitie maken zich zorgen. Google geeft namelijk, anders dan Apple en Microsoft, geen garanties dat het cruciale patenten niet zal inzetten om rivaliserende apparaten via de rechter van de markt te krijgen. “Hoe Google deze patenten in de toekomst zou kunnen aanwenden blijft een significante zorg," concludeert Justitie in de VS dan ook.

Het draait allemaal om zogenaamde standaardessentiële patenten. Die zijn onderdeel van een internationaal vastgelegde technologiestandaard, zoals GSM en 3G. Zodoende maakt elk mobiel apparaat gebruik van deze patenten, niemand kan er omheen.

FRANDs & enemies

Maar juist omdat deze patenten zo cruciaal zijn, brengen ze grote macht en een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Om die verantwoordelijkheid te waarborgen eisen veel organisaties die standaarden vastleggen, dat eigenaren van patenten die onderdeel worden van een standaard zich houden aan FRAND-voorwaarden.

Dat betekent dat ze een andere partij een licentie niet mogen weigeren, sterker nog, ze zijn verplicht om de octrooien te licentiëren op eerlijke, redelijke, en niet-discriminerende voorwaarden. In het Engels FRAND: Fair, reasonable en non-discriminatory. Feitelijk een vage afspraak tot wederzijdse terughoudendheid bij het inzetten van deze patenten.

Zowel Motorola als Samsung hebben de afgelopen tijd verschillende cruciale 3G-patenten ingezet in rechtszaken tegen Apple, met als eis een verkoopverbod van de iPhone. Er wordt nu in de rechtszaal en bij antitrustinstanties debat gevoerd of dit geen schending van de FRAND-belofte is en neerkomt op machtsmisbruik van essentiële patenten.

Machtsmisbruik

Apple stelt dat dit keihard misbruik is de machtspositie van Samsung en Motorola als houders van cruciale 3G-patenten. Sterker nog, puur het feit dat zij Apple een licentie op die patenten onthouden is al in strijd met de FRAND-verplichtingen.

Apple ziet zich hierbij gesteund door bijvoorbeeld Microsoft en Cisco. Deze bedrijven hebben publiekelijk verklaard dat ze hun FRAND-patenten nooit zullen inzetten om een verkoopverbod af te dwingen. Google heeft tot nu toe slechts gesteld dat het zich, net als Motorola, 'committeert aan FRAND-voorwaarden'. Het zal in principe geen verbod eisen op basis van cruciale patenten, tenzij de andere partij een licentie weigert te nemen of oneerlijk speelt. “Een holle belofte", sneren Apple en Microsoft.

Klagende pestkoppen

Europa en de VS geven Google het voordeel van de twijfel. En dat lijkt in het licht van de verhoudingen niet meer dan logisch. Want Android mag dan enorm populair zijn geworden, fabrikanten die voor het besturingssysteem kiezen worden aan alle kanten bedreigd door Microsoft en Apple. Apple klaagt aan en verbiedt, Microsoft dwingt enorme royalty's af. Beiden presenteren zich nu als de braafste FRAND-jongetjes van de klas, maar treiteren ondertussen de rest met veelal achterhaalde of triviale patenten.

En vergeet niet waarom Google Motorola wel bijna móest kopen. Kort daarvoor hadden namelijk Apple, Microsoft en RIM, een berg van 6000 waardevolle Nortel telecompatenten onder de neus van Google weggekaapt. En die deal mag ook door.

Dus dat Apple en Microsoft de FRAND-regels willen aanscherpen om patentmisbruik te voorkomen is heel nobel. Maar het geklaag over patentmisbruik uit de mond van twee van de grootste patentpestkoppen van de afgelopen jaren klinkt minstens net zo hol als Google's beloften inzake Motorola's octrooien.

Meer kans op vrede

Zo bezien kan de nieuwe patentmacht van Google, er van uit gaande dat de overname van Motorola doorgaat, een positief effect hebben. Want door het nieuwe machtsevenwicht groeit de kans op een gewapende vrede tussen de partijen. En dat is goed voor de markt, en zeker voor de consument, die nu de rekening van de patentoorlog betaalt.