10 tips om je foto's op orde te houden
In vergelijking met pakweg tien jaar geleden maken we nu waanzinnig veel foto's. Niet alleen met een compact- of spiegelreflexcamera, maar ook met een smartphone. Hoe houd jij je fotocollectie op orde? Niet? Dan is het hoog tijd om deze tips even door te nemen.
Tip 01: Slechte foto's
De allereerste stap? Je foto's selecteren. Het heeft geen zin om de duizenden foto's die je maakt allemaal te bewaren. Maak een kritische selectie en verwijder onscherpe, mislukte of onnozele foto's onmiddellijk. Slechte foto's vreten immers alleen maar ruimte en maken je collectie onnodig uitgebreid. Verwijder ze rechtstreeks op je camera of smartphone. Lees ook: Al je foto's bewerken doe je gratis met deze 20 fotoprogramma's.
Vind je dat te veel gedoe? Wis de foto's dan gelijk nadat je ze geïmporteerd hebt op je computer. Dat kan in Verkenner of via de voorvertoning in Foto's. Heb je veel foto's die op elkaar lijken? Er bestaan handige gratis tools waarmee je (nagenoeg) identieke foto's opspoort. dupeGuru Picture Edition, Image Comparer of Fast Duplicate File Finder zijn daar een paar van.
Tip 01 Eén klik op het vuilnisemmertje in het standaardprogramma Foto's volstaat om een slechte foto te verwijderen.
Tip 02: Mappenstructuur
Alle foto's in één map droppen? Dan gaat het wellicht snel mis. Toch heb je helemaal geen speciale software nodig om je afbeeldingen op een overzichtelijke manier te archiveren. Tenminste, als je een duidelijke mappenstructuur aanhoudt. Een goed archief is op een systematische en overzichtelijke manier ingedeeld in verschillende mappen en submappen. Een voorbeeld dat voor de meeste mensen goed werkt is een indeling per jaar met volgnummer en onderwerp.
Maak via Verkenner in de map Afbeeldingen de map '2016' aan. Plaats daarin de map '001 Verjaardag Lucas'. De exacte bestandslocatie voor je foto's ziet er dan als volgt uit: Afbeeldingen/2016/001 Verjaardag Lucas. Stop hierin al je foto's van het verjaardagsfeestje van Lucas en geef de afbeeldingen bijvoorbeeld de bestandsnaam jaar_mapnr_(c)jenaam (fotonr).jpg. Bijvoorbeeld 2016_001_(c)janjans (023).jpg. Op deze manier heeft elke foto in je archief sowieso een unieke bestandsnaam. Bovendien blijft je naam als fotograaf zichtbaar als je de foto's naar vrienden, collega's of familieleden stuurt. Een tweede reeks foto's archiveer je op dezelfde manier, bijvoorbeeld in de map Afbeeldingen/2016/002 Zomervakantie Barcelona. Let op, dit is een voorbeeld van een stramien. Uiteraard kies je zelf een indeling, maar probeer je er dan wel aan te houden.
Tip 02 Een duidelijke mappenstructuur laat toe om makkelijker foto's terug te vinden.
Tip 03: Namen veranderen
Je nieuwe foto's vanaf nu op deze manier archiveren, is een fluitje van een cent. Je moet het gewoon consequent doen. Maar wat doe je met je oude afbeeldingen? Idealiter geef je deze ook dezelfde mappenstructuur en bestandsnamen. Dat vergt wat werk maar het biedt wel meerwaarde. Mappen aanmaken is wellicht niet zo heel veel werk, dat kan in Verkenner snel met de toetscombinatie Ctrl+Shift+N. Namen wijzigen is wel tijdrovend. Selecteer de foto's in één map en kies daarna Naam wijzigen in het rechtermuisknopmenu. Typ (volgens ons voorbeeld) jaar_mapnr_(c)jenaam (bijvoorbeeld 2016_003_(c)janjans) en druk op Enter. Alle geselecteerde foto's veranderen in één keer van naam en krijgen een volgnummer tussen twee haakjes. Vind je dat te veel gedoe? Met de freeware Bulk Rename Utility krijg je heel veel mogelijkheden. De tool maakt het mogelijk om in batch snelle aanpassingen uit te voeren.
Nadat je de software geïnstalleerd en geopend hebt, navigeer je in de linkermarge naar de gewenste map. Selecteer de foto's die je van naam wilt veranderen. Met behulp van de verschillende vakken kun je oude bestandsnamen behouden of verwijderen, een datum invoegen, volgnummers toevoegen enzovoort. Bovenaan krijg je in het groen een voorvertoning van de nieuwe benamingen. Klik op Rename om de wijzigingen door te voeren.
Tip 03 Bulk Rename Utility laat je snel en eenvoudig honderden foto's van naam veranderen.
OS X
We focussen ons in dit artikel op Windows, maar geven toch snel mee hoe je foto's op een Mac van naam verandert. In Finder selecteer je een aantal foto's en vervolgens kies je Archief / Wijzig naam van x onderdelen. Kies bij Naamnotatie voor Naam en index en stel bij Aangepaste notatie een bestandsnaam in. Standaard start het volgnummer met 1, maar dat verander je desgewenst via Begin nummering met. Wil je meer opties? Dan kun je een recept aanmaken via Automator.
Ook op een Mac is het erg eenvoudig om foto's snel een andere naam te geven.
Tip 04: EXIF-gegevens
Aan elke foto hangt een heleboel onzichtbare informatie die je op elk moment kunt oproepen. Bijvoorbeeld de datum en het tijdstip van de opname, het cameramodel, het diafragma, de sluitertijd, de ISO-waarde en de brandpuntsafstand. Deze zogenoemde EXIF-gegevens (Exchangeable Image File Format) kun je in Windows bekijken op het tabblad Details in het menu Eigenschappen. Aanpassingen maken is niet mogelijk. In bepaalde fotobewerkingsprogramma's kunnen deze EXIF-gegevens gebruikt worden om beelden te filteren.
Op die manier vind je heel snel foto's terug die je op een bepaalde dag met een bepaalde camera gemaakt hebt. Het is hiervoor wel belangrijk dat je de datum en tijd van je camera correct hebt ingesteld. Een ander aandachtspunt: foto's kunnen hun metadata verliezen wanneer je ze bewerkt of op sociale media publiceert. Wil je om één of andere reden je metadata zelf weghalen? Dan klik je op het tabblad Details in het menu Eigenschappen op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Nadat je aangevinkt hebt welke metadata je wilt verwijderen, bevestig je de actie met OK. De freeware XnView (zie tip 9) is een prima toepassing om foto's op te zoeken op basis van metadata.
Tip 05: IPTC
Een andere metadata-vorm is IPTC (International Press Telecommunications Council). Dit zijn gegevens die je zelf kun instellen, zoals de naam en contactgegevens van de fotograaf, een bijschrift, eventuele copyrightinformatie enzovoort. Je kunt deze gegevens handmatig invoeren op het tabblad Details in het menu Eigenschappen, maar dat is een ontzettend tijdrovende klus. Sommige camera's laten toe om onmiddellijk bij opname al bepaalde gegevens in te stellen maar het kan ook in batch wanneer je de beelden importeert in specifieke (veelal betaalde) software zoals Adobe Lightroom of Photoshop (Elements).
Tip 06: Labels
Heel wat mensen hangen labels aan hun foto's. Dat is een efficiënte manier om later snel afbeeldingen weer op te sporen. Een label of trefwoord aan een foto hangen is eenvoudig. Je selecteert een foto in Verkenner en klikt in het rechtermuisknopmenu op Eigenschappen. Op het tabblad Details kun je naast Labels een trefwoord typen. Meerdere labels scheid je met een puntkomma.
Typ je een trefwoord in de zoekbalk in Windows Verkenner, dan krijg je onmiddellijk de resultaten voorgeschoteld. Krijg je verschillende resultaten? Dan kun je via de opties onder Hulpprogramma voor zoeken nog verder filteren op Soort, Grootte of Andere eigenschappen. Wil je de labels in Verkenner zien? Klik dan in Verkenner op het tabblad Beeld en schakel over naar Details. Kies daarna Kolommen toevoegen / Labels. Het instellen van labels via Windows Verkenner is echter een tijdrovende klus. Liever wat sneller? Probeer dan zeker de freeware iTag eens. Selecteer de foto's waaraan je dezelfde tag wilt hangen en voeg een label uit de Tag Bucket toe door simpelweg op de knop met het groene plusteken te klikken. Nieuwe labels maak je aan door het trefwoord te typen in het tekstvak naast Add tag. In de gratis versie ben je beperkt tot maximaal drie trefwoorden per foto.
Tip 06 Snel verschillende trefwoorden toevoegen? Dan heb je iTag nodig.
Tip 07: Andere labels
Op gelijkaardige manier kun je je foto's ook indelen op basis van andere labels: sterren of locatie. Met behulp van sterren haal je je beste foto's in een handomdraai tevoorschijn. Geotags maken het mogelijk om je foto's te ordenen op de plek waar ze gemaakt zijn. Dat kan handig zijn als je bijvoorbeeld foto's van een vakantiehuis van 2011 wilt vergelijken met afbeeldingen van deze zomer. Kiekjes die je met je smartphone schiet, zijn bijna altijd voorzien van een geotag. Is je camera niet uitgerust met die technologie, dan kun je het via verschillende softwarepakketten ook handmatig toevoegen als je dat graag wilt, maar dat is wel aardig wat werk.
Tip 07 Op je smartphone orden je je foto's gemakkelijk op basis van locatie.
Tip 08: Google Foto's
Vind je het een heel gedoe om alles handmatig in te stellen? Het kan ook op een luie manier: met behulp van Google Foto's. Deze gratis tool back-upt je foto's niet alleen maar sorteert en labelt ze zelfs automatisch. Het enige wat je nodig hebt is een Google-account. Vervolgens kun je aan de slag via de browser op je pc of via de Google Foto's-app op je smartphone of tablet. Deze app staat standaard op een Android-telefoon, en is ook beschikbaar voor iOS-gebruikers via de App Store.
Als je de app voor het eerst opent, moet je je aanmelden. Vervolgens moet je aangeven dat je akkoord gaat met de servicevoorwaarden van Google met de knop Accepteren. Eén van de meest interessante functionaliteiten van Google Foto's is dat je automatisch back-ups kunt laten maken van je foto's, zodat je die mooie herinneringen nooit meer kwijtraakt. Je kunt zelf instellen of je je afbeeldingen en videofragmenten Alleen via wifi of Via wifi of mobiel netwerk wilt uploaden.
De keuze is afhankelijk van de databundel die je gebruikt. Ga verder met Inschakelen. Alle foto's en video's op je apparaat - eigen beelden maar bijvoorbeeld ook foto's die vrienden je via WhatsApp of andere diensten verstuurd hebben - worden nu gratis en onbeperkt geback-upt in 'hoge kwaliteit'. Die hoge kwaliteit houdt in dat foto's met maximaal 16 MP worden opgeslagen en filmpjes op maximaal 1080p. Beelden van hogere kwaliteit worden teruggeschaald, of je kunt ze in originele resolutie uploaden, maar dan is de opslagruimte niet meer onbeperkt. Om later wijzigingen aan te brengen in de back-upinstellingen tik je op de knop met de drie puntjes in de rechterbovenhoek en kies je Instellingen / Automatische back-up. Hier kun je onder andere de resolutie instellen of extra opslagruimte kopen.
Met de app kun je ook albums aanmaken en delen, foto's bewerken of een collage laten maken van je vakantiefoto's. De automatische zoekfunctie is heel gaaf. Typ in de zoekbalk maar eens de naam van een stad die je bezocht hebt. Of zoek eens op 'bloem' of 'strand'. Google haalt ze netjes uit je fotoverzameling, zelfs zonder tags.
Tip 08 Zonder ooit één label in te stellen, sorteert Google Foto's deze afbeeldingen allemaal onder het trefwoord 'hemel'.
Tip 09: XnView
Ook XnView is een aanrader op vlak van fotomanagement. De kracht schuilt in de beheer- en conversiemogelijkheden. Heb je een waanzinnige hoeveelheid foto's op een oude externe harde schijf? Zijn die foto's niet handig gecategoriseerd of benoemd? Dankzij XnView spoor je toch erg snel een vakantiefoto van pakweg 15 jaar geleden op. Bijvoorbeeld omdat je nog weet dat je toen een Nikon-camera had en de reis in juli 2002 plaatsvond. Aan de hand van allerlei ingenieuze filters en de mogelijkheid om op basis van de IPTC-gegevens en EXIF-data te zoeken, vind je dat ene plaatje in slechts enkele kliks. Daarnaast is de freeware ook uitermate geschikt om bestanden te converteren naar andere formaten, watermerken toe te voegen of beelden te roteren. Bestandslijsten of contactafdrukken maken, foto's in batch van naam veranderen of duplicaten opsporen ... dat kan ook allemaal. Een erg veelzijdig pakket!
Tip 09 Dankzij XnView is het opsporen van oude foto's een fluitje van een cent.
Professionele software
Nagenoeg alle tools die we besproken hebben zijn gratis. Ben je op zoek naar krachtige, allesomvattende pakketten? Dan kunnen we je Photo Mechanic van Camera Bits aanraden om je foto's te labelen, beheren en van naam te veranderen. Deze software kost 150 dollar en is daarom uitsluitend in trek bij professionele fotografen. Photoshop Elements 14 van Adobe kost 100 euro is iets laagdrempeliger. Met deze software orden, label, vind, deel en bewerk je foto's in slechts enkele muiskliks. Het programma herkent zelfs de gezichten in je foto's en slaat ze op tijdens het importeren. Dat bespaart jou heel wat werk. Foto Manager 16 van Magix (50 euro) past ook in dit rijtje. Dit pakket is ideaal om je foto's en videofragmenten op basis van intelligente filters te sorteren.
Tip 10: Fotobeheer in iOS
Heb je een iPhone of iPad? Sinds iOS 9 is het mogelijk om uitgebreide zoekopdrachten uit te voeren met behulp van Siri. Een simpel commando zoals 'Laat me foto's zien van Barcelona uit 2014' schotelt je onmiddellijk het gewenste resultaat voor. Siri houdt rekening met de datum, locatie en albumnaam. Zo is het bijvoorbeeld ook mogelijk om een overzicht te krijgen van al je selfies uit 2015. Een andere handigheid is dat iOS je verschillende soorten media onderverdeeld in Foto's / Albums. Onder je Filmrol krijg je verschillende standaardalbums met al je Selfies, Panorama's, Video's, Slowmotion files, Tijdsverloop bestanden, Bursts en Schermafbeeldingen. Uiteraard kun je ook zelf albums aanmaken. Hiervoor tik je simpelweg op het plusteken in de linkerbovenhoek. De knop met het vergrootglas laat je toe om foto's dichtbij, van een jaar geleden of van een bepaalde plek op te snorren. Typ maar eens 'Spanje' of tik eens op 'Een jaar geleden'.