Al je muziek digitaal met Audacity
De markt voor lp’s zwengelt de laatste jaren weer flink aan. Veel muziekliefhebbers breiden uit pure nostalgie hun verzameling langspeelplaten uit. Toch is het ook handig om je muziekverzameling digitaal op te slaan, bijvoorbeeld wanneer je op vakantie gaat of eigen nummers wilt streamen. De inhoud van lp’s en cassettebandjes zet je eenvoudig over naar de pc.
Tip 01: Via versterker
Bij traditionele platenspelers is het volume te zwak om de muziek van lp’s rechtstreeks naar de pc te kopiëren. Je hebt hiervoor namelijk een versterkt signaal nodig. Verbind een draaitafel daarom eerst met de phone-ingang van de versterker. Indien er op je versterker geen geschikte ingang voorhanden is, gebruik je hiervoor eventueel een losse voorversterker. De meeste (voor)versterkers beschikken over een analoge uitgang om het geluid, afkomstig van je platenspeler, door te sturen naar je pc. Vaak staat deze analoge uitgang gemarkeerd met tape out of rec. Lees ook: Audio bewerken met Audacity.
In het geval van tulpuitgangen is er een verloopkabel vereist met twee tulpstekkers en aan de andere zijde een 3,5mm mini-jack om het aan te sluiten op de lijningang van je pc (blauwe ingang). Veel versterkers hebben daarnaast ook een lijnuitgang die bedoeld is voor aansluiting van een hoofdtelefoon. Als alternatief gebruik je eventueel deze uitgang om je pc te koppelen aan de versterker middels een normale mini-jack-kabel. Voor de beste geluidsoverdracht geniet een analoge uitgang aan de achterkant van je versterker echter de voorkeur.
Tip 02: Voorversterker
Er zijn ook platenspelers met een ingebouwde voorversterker. Aangezien de draaitafel in dat geval al een versterkt signaal uitzendt, is het niet nodig om een versterker als tussenstation te gebruiken. In plaats daarvan sluit je de platenspeler rechtstreeks op de pc aan. Je hebt hiervoor nog wel een speciaal verloopstekkertje nodig, met aan de ene zijde twee tulpstekkers en aan de andere zijde een mini-jack van 3,5 millimeter voor aansluiting op de blauwe lijningang van je pc.
Tip 03: Usb-platenspeler
Wil je geen gedoe met (voor)versterkers en verloopkabeltjes, dan is het gebruik van een usb-platenspeler verreweg de eenvoudigste optie. Steek de meegeleverde usb-kabel in de pc en installeer de juiste driver. Je computer herkent de usb-platenspeler vervolgens als aparte geluidsbron. Overigens leveren fabrikanten vaak geschikte software mee om de muziek naar de pc over te zetten. In plaats daarvan kun je ook het gratis programma Audacity gebruiken, waarmee we in dit artikel aan de slag gaan. Bij sommige producten is aansluiten op de pc niet eens nodig om de muziek te digitaliseren. Bij geschikte usb-platenspelers stop je een usb-stick of SD-kaart in de draaitafel, waarna het apparaat van ieder liedje een mp3-bestand fabriceert. Via een speciale opname-knop bepaal je handmatig het begin en einde van ieder nummer.
Tip 04: Cassettedeck
Naast een draaitafel wil je wellicht ook muziek van andere analoge geluidsdragers digitaliseren, bijvoorbeeld van een cassettedeck of een ouderwetse bandrecorder. Heeft het betreffende apparaat tulpuitgangen? Gebruik in dat geval een verloopkabel met aan de ene zijde twee tulpstekkers en aan de andere zijde een mini-jack. Laatstgenoemde aansluiting verbind je met de lijningang van de pc. Bij de meeste computers is deze ingang te herkenen aan de blauwe kleur. Als het afspeelapparaat geen tulpuitgangen bevat, dan sluit je het beste een reguliere mini-jack-kabel aan op de hoofdtelefooningang van de cassettedeck of bandrecorder.
Tip 05: Audacity
Audacity is een gratis audiobewerkingsprogramma. Hiermee neem je eenvoudig muziek van analoge geluidsbronnen op. Surf hiernaartoe en download het installatiebestand naar je computer. Er zijn versies voor Windows, OS X en Linux beschikbaar. In dit artikel gaan we aan de slag met de Windows-editie. De makers raden minimaal een processor met een kloksnelheid van 1 GHz en 2 GB RAM aan, al is het gebruik van snellere hardware geen overbodige luxe. Overigens kun je het installatiebestand met of zonder Engelstalige help-instructies downloaden. Voor de volledigheid kies je voor de complete installer-versie. Voer het exe-bestand uit en kies voor de Nederlandse taal. Je klikt viermaal op Volgende, waarna je bevestigt met Installeren. Via Volgende en Voltooien start je het programma voor de eerste keer op.
Met Audacity digitaliseer je muziek afkomstig van analoge geluidsbronnen
-
MAGIX Red Uw LP’s
Tip 06: Opnameapparaat
Belangrijk is dat Audacity het geluid, afkomstig van je (usb-)platenspeler, cassettedeck, bandrecorder of (voor)versterker, herkent als opnameapparaat. Bovenaan in de gebruikersomgeving doe je hiervoor een beroep op de zogeheten apparaat-werkbalk. Kies achter het microfoontje in het uitrolmenu de juiste ingang van je pc, zoals de analoge lijningang of usb-poort. Uiteraard wil je de muziek in stereogeluid vastleggen, dus laat je de instelling 2 opnamekanalen ongewijzigd. Selecteer in het laatste veld de luidsprekers die op je pc zijn aangesloten, zodat je gedigitaliseerde muziek op een later moment kunt terugluisteren.
Tip 07: Stukje opnemen
Je gaat nu als proef een stukje muziek opnemen, waarbij we de platenspeler als voorbeeld nemen. Leg een lp op de draaitafel en breng de arm met naald alvast in juiste positie. Wanneer het geluid via een aparte (voor)versterker wordt doorgestuurd, schakel je ook dit apparaat in. In de instellingen van de versterker geef je zo nodig aan dat je het audiosignaal in plaats van naar de speakers naar de analoge uitgang wilt doorsturen. Klik op de rode knop Opnemen om de opname te starten. Als het goed is, verschijnen er twee geluidsgrafieken in beeld. Klik na even wachten op de gele knop Stoppen. Benieuwd naar het resultaat? Je luistert het geluidsfragment terug door op de groene knop Afspelen te klikken. Controleer of er zowel uit de linker- als rechterspeaker geluid te horen is.
Tip 08: Volume bijstellen
Staat het volume naar jouw mening te laag of te hoog ingesteld? Je bepaalt zelf op welk volumeniveau je pc de opname vastlegt. Gebruik hiervoor de schuifregelaar achter het microfoontje in de werkbalk. Stel een logische waarde in voor het opnamevolume en neem weer een stukje van de lp op als proef. Probeer op deze manier het optimale volumeniveau voor je opname te bepalen.
Bepaal zelf op welk volumeniveau je de opname vastlegt
-
Tip 09: Definitieve opname
Ben je klaar voor de definitieve opname? Ga naar Bestand / Nieuw om een vers opnamevenster in Audacity te openen. Het venster met de proefopnamen klik je weg zonder de geluidsfragmenten te bewaren. Druk op de knop Opnemen in Audacity en speel de langspeelplaat vervolgens vanaf het begin af. Je speelt de huidige kant volledig uit. Audacity bewaart alle gegevens in een tijdelijk audiobestand. Zodra de lp is uitgespeeld, druk je op de knop Stoppen. Via de knop Afspelen beluister je eventueel of de opname is geslaagd.
Tip 10: Opname opslaan
Zodra de opname is afgerond, giet je het geluidsfragment in een audiobestand. Klik hiervoor op Bestand / Audio exporteren en selecteer op je harde schijf een opslagmap. Je bedenkt een bestandsnaam, waarna je het gewenste audioformaat selecteert. De keuze hierin is behoorlijk groot. Welk audioformaat je het beste kunt kiezen, is van verschillende factoren afhankelijk. Ga je voor een hoge geluidskwaliteit zonder audioverlies, dan liggen de formaten wav, aiff en flac voor de hand. Een nadeel hiervan is dat dergelijke audiobestanden behoorlijk wat opslagcapaciteit opeisen. In plaats daarvan kun je gedigitaliseerde muziek ook in een gecomprimeerd audiobestand bewaren, zoals ogg, wma of mp3.
Voor mp3-bestanden is er overigens wel een uitbreiding van Audacity vereist (zie tip 11). De muziek neemt dan veel minder schijfruimte in beslag, wat bijvoorbeeld handig is voor gebruik op een smartphone of tablet. Voor bepaalde audioformaten stel je handmatig de beoogde kwaliteit in. De volgende stap biedt de mogelijkheid om metadata toe te voegen. Vul hier zo veel mogelijk gegevens over het betreffende album in. Bevestig met OK om het audiobestand op te slaan.
Bewaar muziek zonder kwaliteitsverlies of kies voor een compacter audioformaat met compressie
-
Tip 11: Lame-encoder
Audacity beschikt van zichzelf niet over het juiste gereedschap om gedigitaliseerde muziek om te zetten naar een gecomprimeerd mp3-bestand. Door de zogeheten Lame-encoder aan het audiobewerkingsprogramma toe te voegen, is dat wel mogelijk. Surf hiervoor hiernaartoe en klik de bovenste downloadlink aan om het exe-bestand op te slaan. Op het moment van schrijven is dat Lame v3.99.3 for Windows.exe. Voer de installatie uit door telkens op Next te klikken. Belangrijk is om de installatiemap van Lame niet te wijzigen. Bevestig als laatste met Install / Finish. Je kunt muziek nu als mp3-bestand opslaan. Ga in Audacity naar Bestand / Audio exporteren en selecteer achter Opslaan als de optie Mp3-bestanden. Bij Kwaliteit stel je eventueel de bitrate in met een maximum van 320 Kbit/s. Klik ten slotte op Opslaan en OK.
Tip 12: Splitsen
Je hebt nu een zijde van een lp (of cassettebandje) opgeslagen als een enkel audiobestand. Uiteraard wil je hiervan losse nummers creëren. Je regelt dat door het oorspronkelijke audiobestand te splitsen. Ga in Audacity naar Bestand / Openen en blader naar de map waar je de opname hebt opgeslagen. Bevestig daarna met Openen om het bestand te laden. Belangrijk is om het juiste beginpunt van het eerste nummer te bepalen.
Gebruik hiervoor de mediaknoppen boven aan het venster. Zodra je het exacte beginpunt weet, klik je binnen de geluidsgrafiek om de verticale marker op de goede plek te zetten. Klik daarna op Sporen / Label toevoegen bij selectie. Merk op dat er onder de geluidsgrafiek een leeg label in beeld verschijnt. Klik op het witte label en typ de naam van het liedje. Plaats de verticale marker vervolgens in de geluidsgrafiek op de plek waar het tweede liedje begint. Kies vervolgens wederom voor Sporen / Label toevoegen bij selectie. Herhaal deze stappen voor ieder liedje. Na afloop ga je naar Bestand / Meervoudig exporteren. Selecteer met Kiezen de opslagmap en stel bij Format het gewenste audioformaat in. De overige instellingen laat je ongewijzigd, waarna je uiteindelijk kiest voor Exporteren / OK.
Automatische labels
Tip 13: Metadata bewerken
Tijdens het opslaan van een muziekbestand krijg je gelegenheid om metadata (tags) toe te voegen. Deze gegevens zijn belangrijk voor de vindbaarheid binnen een mediaprogramma op de pc of mobiele muziekbibliotheek op een smartphone of tablet. Twijfel je of alle gegevens correct zijn ingevuld? Je past deze gegevens naderhand gemakkelijk aan. Open het betreffende muziekbestand en ga naar Bestand / Metadata bewerken. Vul de juiste gegevens in en sluit het venster met OK. Je bewaart de wijzigingen door het muziekbestand opnieuw te bewaren. Via Bestand / Audio exporteren open je hiervoor het juiste menu.
Tip 14: Audio oppoetsen
Uiteraard lukt het bij een slechte opname nooit om een audiobestand te fabriceren dat spatzuiver klinkt. Wel kun je ongewenste geluiden enigszins wegwerken. Zo reduceer je bijvoorbeeld het ruisniveau van een opname van een lp. Open in Audacity het juiste audiobestand en kies voor Effecten / Ruisonderdrukking. Speel wat met de instellingen en pas met OK de wijzigingen toe. Bevalt het resultaat je niet? Met Ctrl+Z maak je iedere wijziging weer ongedaan. Neem ook de overige opties onder het menuonderdeel Effecten door om het geluid te optimaliseren. Voor sommige effecten is het eerst nodig om het juiste gedeelte in de geluidsgrafiek te selecteren.
