Commodore 64 emuleren: dit heb je nodig

© PXimport

Commodore 64 emuleren: dit heb je nodig

Geplaatst: 17 januari 2022 - 09:23

Aangepast: 25 november 2022 - 11:23

Ronald Smit

We schrijven januari 1982. Op de CES wordt door Commodore een legende gelanceerd. De Commodore 64 veroverde de wereld en werd tot en met 1994 in vrijwel ongewijzigde vorm verkocht. Wil je oude tijden doen herleven, dan kun je op veel nieuwere hardware ook de Commodore 64 emuleren. Lees hier hoe dat werkt.

De Commodore 64 is het meest verkochte computertype ooit, met zo’n 17 miljoen aan de man gebrachte exemplaren. Wie dan ook homecomputers zegt, zegt Commodore 64 (of C64). Dit 8-bits systeem met 64 kByte RAM aan boord domineerde de markt voor een periode van maar liefst 12 jaar, wat uniek is in de snelle wereld van de IT. 

Tegelijkertijd werd die C64 ook de aanzet tot de ondergang van Commodore. Ze konden het succes van deze machine namelijk nooit echt meer evenaren. Onder het motto ‘C64 or bust’ kwam het in 1994 uiteindelijk tot een bust. Jammer, want Commodore had met de beoogde opvolger Amiga zeer hoge ogen kunnen gooien. 

Ze waren er alleen net te laat mee, in een markt die inmiddels gedomineerd werd door MS-DOS en later Windows-pc’s. Marketing- en management-missers zorgden voor de uiteindelijke en definitieve ondergang. Maar de C64 leefde nog lang voort. Zelfs nu nog, want de afgelopen jaren verscheen op de C64 gebaseerde hardware. Daarover verderop meer. 

C64 emulator installeren

Eerst  gaan we in op hoe je de Commodore 64 emuleren kunt op recente hardware. Nu zijn emulators – waarin softwarematig totaal andere hardware wordt nagebouwd dan het host-systeem – een eitje om te draaien op moderne computers. Zelfs een complete mainframe van IBM draait als een zonnetje op de gemiddelde pc. Wel geldt dat enige snelheid vereist is om de zaak real-time te emuleren, wat nodig is om de beste gebruikservaring te realiseren. 

Wil je je niet al te zeer verdiepen in configureren van de C64-emulator, dan is er een kant-en-klaar-pakket: C64 Forever. Het hart wordt gevormd door open source emulator VICE, maar tegelijkertijd worden diverse games en voorgeconfigureerde emulatorsettings meegeleverd, en legale roms met het besturingssysteem van de Commodore 64. 

De maker van C64 forever – Cloanto -beschikt namelijk over de officiële licentie voor deze ROMS. Wat de emulator betreft kun je kiezen uit een gratis maar beperkte versie of voor een Plus-versie die alle mogelijkheden ontsluit. Van die Plus-versie is ook een boxed-versie die op CD geleverd wordt, voor de liefhebbers.

Commodore 64 emuleren: dit heb je nodig-18633851

© PXimport

Scanlines en GEOS

Praktische tip: klik na installatie en voor de eerste keer starten in het menu Tools op Options, gevold door een klik op de tab Emulation in het geopende venster. Schakel vervolgens onder Video en Filter de optie Scanlines of CRT Phosphors in. Veel programmeurs maakten vroeger gebruik van de tv-resoluties en ‘tekortkomingen’ van beeldbuizen om bepaalde effecten te bereiken. Laat je deze opties uit, dan ontstaat al snel een wel heel blokkerige en ‘harde’ ervaring bij gebruik van de emulator. 

Verder kun je hier ook de nauwkeurigheid van de emulator tweaken alsmede allerlei andere settings. De standaard-instellingen zijn door Cloanto zodanig geregeld dat ze op de meeste pc’s een goede gebruikerservaring geven. Maar héb je een sneller systeem, maak er dan gebruik van zouden we zeggen.

Commodore 64 emuleren: dit heb je nodig-18633854

© PXimport

In het hoofdvenster van C64 forever vind je zowel games als een lange lijst aan demo’s, klaar om gestart te worden. Hier zie je de ook nu nog uitgebreide grafische mogelijkheden die de C64 bezit, en hoor je een ander revolutionair onderdeel van de computer: de legendarische SID geluidschip. 

Check zeker ook even het item Systems, hier kun je ook andere Commodore-systemen mee starten. En voor de liefhebbers is er ook GEOS, het destijds revolutionaire grafische besturingssysteem dat voor de C64 werd ontwikkeld.

Commodore 64 emuleren: dit heb je nodig-18633855

© PXimport

VICE installeren

VICE is zoals gezegd de onderliggende emulator, die kun je hier gratis downloaden. Je mist dan de gelikte gebruikerservaring die het pakket van Cloanto te bieden heeft. En ook de benodigde ROM’s ontbreken. Maar die kun je met een beetje Googelen vast wel ergens opduikelen.

Download een binary (ofwel uitvoerbaar programma) voor een besturingssysteem naar keuze. Zowel Windows, macOS en Linux worden ondersteund qua versies. Vermijd de ‘nightly builds’, dat zijn veelal instabiele beta- en soms zelfs alpha-versies! 

Zodra je op een downloadlink hebt geklikt wordt je doorgesluisd naar downloadsite SourceForge. Die heeft geen al te beste reputatie (meer) als het gaat om je te verleiden tot aanklikken van allerlei links die je alleen maar spam en spyware opleveren. Wat je moet doen is helemaal niks zodra de pagina geopend is, na een seconde of vijf á tien begint de gewenste download, die je vervolgens in de downloadmap van je browser of natuurlijk een zelfgekozen locatie terugvindt. Haal er voor de zekerheid nog even een virusscanner overheen.

Unzip het binnengehaalde bestand naar (een map op) de c-schijf in het geval van een Windows-systeem. Je start een van de beschikbare Commodore-machines door naar de Vice-map te bladeren en daarin de map bin te openen. X64c.exe start de C64-emulator. Aardig detail: in de door ons binnengehaalde versie waren de benodigde rom’s al aanwezig, da’s niet altijd het geval geweest en scheelt in ieder geval gedoe!

Commodore 64 emuleren: dit heb je nodig-18633857

© PXimport

Commodore 64 kopen?

De C64 leefde nog lang voort. Zelfs nu nog, want de afgelopen jaren verscheen op de C64 gebaseerde hardware. Zoals eerst de C64DTV, in joystickvorm. Daarin verstopt zat een 1-chips C64, een huzarenstukje van ‘maker’ Jeri Ellsworth. Zij reverse-engineerde de complete chipset van de Commodore 64 en wist een werkende moderne versie te creëren. Werkend op batterijen, plug-and-play aansluitbaar op iedere tv met een analoge video-ingang.

Daarnaast besloot Retrogames LTD onlangs een opgepimpte versie van de populaire homecomputer uit te brengen, de The C64. Deze keer gebaseerd op een emulator draaiend op een modern ARM-systeembord. Voordeel van deze werkwijze is dat er updates uitgevoerd kunnen worden. 

Commodore 64 emuleren: dit heb je nodig-18633859

© PXimport

De The C64 – die er op het eerste oog uitziet als een reguliere C64 - kan overweg met USB-sticks bomvol C64-software (in onder meer .d64-formaat, ofwel een disk-image), zodat je in principe al je oude programmatuur weer tot leven kunt brengen. 

Verder kent het systeem een moderne gebruikersinterface in de vorm van een carrousel. Hierin is een reeks aan meegeleverde games ondergebracht, samen met de meegeleverde joystick en HDMI-kabel kun je dus direct aan de slag. Ook is een volledig vrije C64-modus beschikbaar, waarin je alles kunt doen wat je wil, inclusief programmeren in Basic.

Verder is er ook de The C64 Mini, zonder werkend toetsenbord en daarmee meer gericht op retro-gamers. Inmiddels is van dezelfde maker een The VIC 20 verschenen en staat er een Amiga-kloon voor maart dit jaar op de rol. Al dit soort spullen worden als warme broodjes verkocht. Deels aan ouwe rotten die hun jeugd willen herbeleven en deels aan jeugd die ‘vroeger’ – maar dan zonder al te veel gedoe – wil ervaren.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000