De staat van video- en audiodiensten anno 2019

© PXimport

De staat van video- en audiodiensten anno 2019

Geplaatst: 13 december 2019 - 07:21

Aangepast: 24 november 2022 - 13:46

Rens Blom

Wie wil genieten van de beste series, films en documentaires, kan terecht bij allerlei online videodiensten. Muziek- en podcastliefhebbers hebben ook veel te kiezen. Fijn, maar de markt lijkt steeds complexer te worden. Dit moet je weten over de staat van video- en audiodiensten in Nederland.

Vroeger was het eenvoudig: voor een film ging je naar de bioscoop, videotheek of winkel. De aanbieders waren beperkt, de keuze groot genoeg. Hoe anders is het nu. Door de opmars van online videodiensten is de verkoop van dvd’s- en blu-rays fors teruggelopen en is de videotheek bijna overal uit het straatbeeld verdwenen. Bioscopen doen nog steeds goede zaken, meldt de branchevereniging in zijn cijfers over 2018. Een nieuwe film kijken in de bioscoop blijft een beleving en een uitje. Op audiogebied is er ook veel veranderd. Bijna niemand koopt nog cd’s, terwijl de verkoop van vinyl al jaren in de lift zit. Radio blijft vooral in huiskamers en op kantoor populair, maar verliest al jaren luisteraars. De grote winnaars zijn muziekstreamingdiensten. Computer!Totaal zoekt uit hoe de markt van video- en audiodiensten in elkaar zit. Welke partijen bieden dergelijke gratis en betaalde diensten aan en in welke opzichten verschillen ze van elkaar? En wat zijn voor- en nadelen van de alsmaar groeiende en veranderende van online video- of audioaanbieders?

Tv verliest klanten aan streaming

We beginnen met video, want daar gebeuren constant interessante dingen. De opmars van video-on-demand (VOD) is niet te stuiten. Bestaande streamingdiensten blijven maar groeien en er komen in rap tempo nieuwe concurrenten bij. Tussen al deze diensten bestaan veel overeenkomsten en verschillen waar we zo dieper op ingaan. Video-on-demand bezorgt de tv-industrie hoofdzorgen. Het aantal televisie-abonnees daalt al vier jaar. Die trend blijft zich voortzetten, voorspelde onderzoeksbureau Telecompaper in september. Meer mensen gaan hun tv-abonnement opzeggen, omdat ze genoeg zien via één of meerdere VOD-diensten. De bekendste is natuurlijk Netflix, dat sinds 2013 in Nederland beschikbaar is. Inmiddels heeft de dienst meer dan drie miljoen gebruikers. Het daadwerkelijke aantal Nederlanders dat Netflix kijkt, ligt waarschijnlijk nog veel hoger. Veel mensen delen hun account namelijk met buren, vrienden of familie. De afgelopen jaren is Netflix uitgegroeid tot de meest volwassen streamingdienst. Niet omdat er expliciete inhoud te zien is, maar omdat het bedrijf flink geïnvesteerd heeft in het professionaliseren van zijn aanbod.

De staat van video- en audiodiensten anno 2019-18713018

© PXimport

Netflix

Netflix heeft miljarden euro’s gestoken in eigen producties, de zogeheten Netflix Originals. Die zijn – zoals de naam al doet vermoeden – alleen op Netflix te zien. Van Stranger Things en La casa de Papel tot Bird Box en het Nederlands-Belgische Undercover: het aanbod is groot en groeit flink. Niet alleen op het gebied van spannende films en series, want de mediareus produceert ook veel kinderfilms en documentaires over uiteenlopende onderwerpen. Een andere tactiek is het kopen van de rechten van series en films die eerder of tegelijkertijd op een tv-zender te zien zijn. Netflix prijst bijvoorbeeld Bodyguard en The Blacklist aan als Originals, maar bedoelt hiermee dat deze titels van een tv-zender komen en niet bij andere streamingdiensten te zien zijn. Uiteraard koopt het bedrijf ook in grote getalen nieuwe en oudere films en series van rechthebbenden om die niet-exclusief aan te kunnen bieden. Niet alleen de contentbibliotheek is indrukwekkend. Netflix heeft ook uitstekende mobiele en web-apps, laat je content downloaden voor offline kijken en werkt samen met alle smart-tv-platformen en gadgets als de Chromecast. Daarnaast heeft het bedrijf ontzettend goede algoritmen die je voorkeuren leren kennen. Zo prijst Netflix je series, films en documentaires aan die je waarschijnlijk interessant vindt.

Netflix Originals

© PXimport

Prijsstijgingen

Hartstikke mooi, maar alle verbeteringen en groeiende contentbibliotheek hebben ook een nadeel: elk jaar verhoogt Netflix zijn prijzen. Het standaardabonnement is in zes jaar gestegen van 7,99 naar 10,99 euro per maand. Het premiumabonnement, met onder andere ondersteunde titels in 4K-kwaliteit, is sinds 2013 gestegen van 11,99 naar 13,99 euro per maand. Netflix adverteert graag met ‘onbeperkt kijken vanaf 7,99 euro per maand’, maar dat abonnement biedt enkel sd-kwaliteit. Dat is al laag voor je smartphone of tablet, en ziet er op de televisie helemaal korrelig uit.

Amazon Prime Video

Dan maar een andere video-on-demand-dienst? Amazon Prime Video is sinds 2016 in Nederland beschikbaar en wil zich onderscheiden met zijn prijs-kwaliteitsverhouding. Voor 5,99 euro per maand of 49 euro per jaar (4 euro per maand) kun je onbeperkt kijken in 4K-kwaliteit, op meerdere apparaten tegelijk. Offline kijken is ook mogelijk en je krijgt gratis verzending met Amazon Prime. Handig als je weleens winkelt bij de Duitse webwinkel van Amazon, die ook in Nederland levert. Waar het natuurlijk vooral om draait is het aanbod. En op dat punt kan Amazon nog niet tippen aan Netflix. De bibliotheek films, series en documentaires is flink kleiner. Er valt veel te zien, maar de meeste populaire content staat er niet op. Amazon doet een dappere poging met Prime Originals, het equivalent van Netflix Originals. Er zit een aantal mooie titels tussen, al moet Amazon het ook op dit vlak afleggen tegen de grote concurrent.

Amazon Prime Video is goedkoper dan Netflix maar heeft een minder goed aanbod.

© PXimport

Videoland

Ook de andere VOD-diensten leggen het tot dusver nog af vergeleken met Netflix. Videoland van RTL heeft een vrij beperkte contentbibliotheek met vooral Nederlandse titels. Leuk voor de liefhebber, maar dergelijke titels kunnen niet tippen aan de kwalitatief veel betere producties van Netflix. Exclusieve Videoland-producties als Mocro Maffia zijn zeker het kijken waard. Het probleem is: in de proefmaand kun je bijna alle goede films en series zien, en dan? Dan houd je RTL-tv-series over die je zonder reclame kunt volgen. Dat is fijn voor wie geen regulier tv-abonnement heeft, maar misschien hecht je er nauwelijks waarde aan. Grote kans dat je je abonnement dan stopzet. Met 8,99 euro per maand is Videoland namelijk niet goedkoop.

Mocro Maffia is één van de publiekstrekkers van Videoland.

© PXimport

Films huren bij Pathé Thuis

Pathé Thuis laat gebruikers per film betalen. Een interessant idee, ware het niet dat het kijken van twee tot vijf films even duur is als een maand Netflix. En voor YouTube Premium betaal je 11,99 euro per maand om reclamevrij en offline YouTube te kunnen kijken. Je krijgt dan ook toegang tot YouTube Music, een alternatief voor Spotify en Apple Music. Een combideal dus, maar het aanbod van YouTube laat zich niet vergelijken met bijvoorbeeld Netflix en Amazon. Die bieden professionele films, series en documentaires, terwijl op YouTube voornamelijk kortere video’s staan over alle onderwerpen die je je kunt bedenken (zie ook de paragraaf ‘Google biedt combideal’ op de laatste pagina).

NLZiet wil zich weer onderscheiden door tv-programma’s van de bekende Nederlandse zenders aan te bieden. Met 7,95 euro per maand is het een degelijk alternatief voor het reguliere tv-abonnement. NLZiet concurreert qua aanbod niet met de hierboven genoemde VOD-diensten, maar heeft in september wel de ambitie uitgesproken om het grootste videoplatform van Nederland te worden.

Bij Pathé Thuis huur je losse films voor variërende prijzen.

© PXimport

Apple TV+

De ambitie die NLZiet heeft is lastig te realiseren, want er komen voortdurend concurrenten bij. Apple TV+ start in november voor 4,99 dollar per maand in de Verenigde Staten en gaat content van partners aanbieden. Apple maakt ook eigen documentaires, films en series die exclusief bij zijn eigen dienst te zien zijn. Onder andere Oprah Winfrey en Steven Spielberg maken producties voor Apple TV+. Op het moment dat dit tijdschrift naar de drukker gaat, heeft Apple nog niet bekendgemaakt of en zo ja wanneer zijn VOD-dienst in Nederland en België uitkomt.

Nieuw: Disney+

De andere nieuwkomer, Disney+, is vanaf 12 november beschikbaar voor 7 euro per maand of zeventig euro per jaar. Bij de videodienst kun je exclusief kijken naar alle Star Wars-films en -series en content van Marvel, Pixar en National Geographic. Ook alle eigen Disney-producties komen beschikbaar. Disney heeft met al deze merknamen een aardige, zij het enigszins beperkte bibliotheek, die interessant is voor kinderen en volwassenen. Niet voor niets wordt Disney+ gezien als dé uitdager van Netflix. De testversie Disney+ is overigens tot 12 november gratis te gebruiken.

Disney+ heeft een aardige bibliotheek series, films en documentaires.

© PXimport

Mediabibliotheek van A naar B

Het groeiende aanbod van videostreamingdiensten klinkt positief, maar klopt dat wel? Een groot nadeel wordt steeds duidelijker: de content versplintert. Nieuwe films, series en documentaires komen steeds vaker exclusief uit bij één dienst. Wie Black Mirror of La casa de papel wil kijken, kan alleen bij Netflix terecht. Zin in The Grand Tour? Dan moet je bij Amazon Prime Video zijn. Mocro Maffia nog niet gezien? Neem dan maar een (proef)abonnement op Videoland. Bestaande titels lijken bovendien steeds vaker te verhuizen van de ene naar de andere partij. De aanstaande introductie van Disney+ is daar een mooi voorbeeld van. Jarenlang kon je veel Disney-films en -series bekijken bij Netflix, maar nu zijn of gaan ze uit de bibliotheek. Disney heeft de rechten namelijk teruggehaald en gaat zijn eigen producties alleen nog zelf aanbieden.

Streaming

© PXimport

Versplintering van het aanbod

Moraal van het verhaal: dat je favoriete film of serie nu bij dienst A te zien is, betekent niet dat dat over een jaar nog het geval is. De content blijft niet voor jou beschikbaar, maar kan verdwijnen door afspraken tussen de rechthebbenden. Het gevolg? Het wordt het steeds moeilijker om met één streamingdienst alles te kijken wat je leuk lijkt. Alle diensten willen natuurlijk dat je een abonnement afsluit, maar grote kans dat je geen vijf abonnementen afsluit om bij iedereen iets te zien. Dan ben je maandelijks tientallen euro’s kwijt en dat is voor velen te duur. Gratis kijken met reclame zit er bovendien niet in. Na een kosteloze proefmaand moet je bij alle videodiensten betalen, anders houdt het op. Critici stellen dan ook dat de versplintering van de betaalde video-on-demand-markt piraterij in de hand werkt. Want met wat zoekwerk zijn vrijwel alle films, series en documentaires gratis op het internet te zien. Dat illegaal kijken strafbaar is, zal niet iedereen afschrikken.

Muziekdiensten zijn meer vergelijkbaar

Kijken we naar online muziekaanbieders, dan springen er direct interessante verschillen in het oog in vergelijking met de videodiensten. Een deel van de muziekstreamingdiensten heeft bijvoorbeeld een gratis versie. Bij het bekende Spotify en het kleinere Deezer kun je zonder abonnement gratis naar alle muziek luisteren. Met beperkingen uiteraard, want de bedrijven hopen dat je daarom voor het betaalde abonnement kiest. Bij Spotify kun je als gratis gebruiker bijvoorbeeld geen specifieke nummers van een album of afspeellijst starten, krijg je tussendoor reclames te horen en is het niet mogelijk om nummers te downloaden voor offline luisteren. Deezer hanteert vergelijkbare beperkingen. Apple Music, na Spotify de populairste streamingdienst, heeft geen gratis versie. Je kunt een maand proefluisteren, daarna moet je betalen voor de complete ervaring. Qua mogelijkheden is Apple Music vergelijkbaar met Spotify, Deezer en Amazon Prime Music Unlimited. Allemaal hebben ze meer dan 50 miljoen nummers in hun muziekbibliotheek. Dat zijn natuurlijk niet allemaal dezelfde nummers, maar vrijwel alle populaire en minder populaire muziek is bij alle diensten beschikbaar. De versplintering is veel minder dan bij videostreamingdiensten. Dat is goed nieuws voor jou als luisteraar.

De staat van video- en audiodiensten anno 2019-18699956

© PXimport

Nederlandse Juke heeft het moeilijk

Streamingdiensten proberen je daarom vooral te verleiden met unieke extra’s. Apple betaalt bekende dj’s om eigen shows te draaien en afspeellijsten te maken voor zijn muziekdienst. Volgens kenners heeft Spotify weer betere algoritmen die je daarom uitstekende afspeellijsten voorschotelen met minder bekende nummers die je waarschijnlijk kunnen bekoren. Het Nederlandse Juke van mediabedrijf Talpa startte twee jaar geleden als een alternatief voor de buitenlandse streamingdiensten. Uniek is de integratie van landelijke Nederlandse radiostations, maar te weinig mensen bleken bereid er een tientje per maand voor te betalen. Begin dit jaar gooide Talpa het roer om. Juke is sindsdien gratis te gebruiken met advertenties.

Juke is een streamingdienst van eigen bodem.

© PXimport

Familieabonnementen

Wie graag reclamevrij wil luisteren, kan bijvoorbeeld bij Spotify of Apple Music terecht. Die diensten bieden naast reguliere individuele abonnementen van tien euro per maand ook gereduceerde pakketten aan voor studenten en families. Studenten betalen vijf euro per maand en een gezinsaccount kost maandelijks vijftien euro. Met dat laatste kun je onder één account maximaal zes profielen aanmaken, waarbij iedereen ongestoord van zijn eigen muziek kan genieten. Officieel mogen alleen mensen op hetzelfde adres zo’n familieabonnement gebruiken, maar in de praktijk weten wij (en de streamingdiensten ook) dat veel gebruikers hun account delen met vrienden en familie elders in het land. Controle op dit misbruik is vooralsnog minimaal.

Google biedt combideal

Google biedt met YouTube Music Premium (10 euro per maand) een streamingdienst aan die zich richt op audio- én videoliefhebbers. De catalogus van YouTube is iets kleiner en de algoritmen zijn volgens kenners niet zo goed als die van Spotify en Apple. Een uniek pluspunt van YouTube is dat je reclamevrij alle videoclips van nummers kunt bekijken, en dat er veel remixes op het platform staan. Je kunt ook genieten van (live) optredens, al zijn dat er niet zo veel. Interessant is Googles combideal: voor 12 euro per maand krijg je naast YouTube Music Premium ook YouTube Premium. Dit betekent dat je alle video’s op het platform zonder reclames kunt kijken, downloaden en op de achtergrond kunt afspelen (ook als het scherm uitstaat als het je enkel gaat om het geluid bij een video). Google biedt dit pakket ook aan voor gezinnen (18 euro per maand), waarbij zes personen met eigen accounts naar YouTube kunnen kijken en luisteren. Die mogelijkheden hebben concurrerende diensten niet.

Podcasts

Tot slot de podcast, ook wel radio-on-demand genoemd. De afgelopen jaren schoten de nieuwe podcasts als paddenstoelen uit de grond. Vooral nieuwsmedia en bekende personen lanceerden podcasts over allerlei onderwerpen. Wie een podcast maakt, kan zelf bepalen waar hij hem aanbiedt. Streamingdiensten als Spotify en Apple Music hebben een geïntegreerde podcastsectie waar veel populaire podcasts uit binnen- en buitenland te vinden zijn. Je kunt podcasts ook downloaden om ze offline te beluisteren. Er zijn ook speciale podcastapps met meer functies. Pocket Casts en Google Podcasts zijn twee fijne apps. Podcasts zijn over het algemeen gratis te beluisteren en kunnen reclames bevatten. Er is geen streamingdienst die uitsluitend podcasts aanbiedt.

Podcasts kan je via bekende streamingdiensten en speciale apps beluisteren.

© PXimport

Conclusie

Een vast bedrag per maand betalen om onbeperkt te kijken of luisteren naar alles wat je leuk vindt; dat verdienmodel heeft streamingdiensten groot en geliefd gemaakt. In de videobranche wordt een nadeel steeds zichtbaarder. Alle diensten zijn betaald en door de versplintering moet je meerdere abonnementen nemen om alles te kunnen bekijken. Audiostreamingdiensten zijn gebruiksvriendelijker. Je kunt kiezen tussen (beperkte) gratis en betaalde abonnementen, en vrijwel alle muziek is bij alle partijen te beluisteren. Wij zijn erg benieuwd hoe de wereld van streamingdiensten zich volgend jaar ontwikkelt, vooral op videogebied.

Offline kijken en luisteren

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten