Dualboot met Ubuntu - Perfect huwelijk tussen Windows en Linux

© PXimport

Dualboot met Ubuntu - Perfect huwelijk tussen Windows en Linux

Geplaatst: 17 januari 2015 - 12:38

Aangepast: 24 november 2022 - 11:11

Koen Vervloesem

Een dualboot-systeem, waarbij je Ubuntu naast je Windows-systeem installeert, is zo gepiept. Ubuntu gaat er echter vanuit dat je de Linux-distributie op dezelfde schijf als Windows wilt plaatsen. Wat als je twee schijven in je computer hebt? Dan moet je goed weten waarmee je bezig bent.

01 Opstartvolgorde in BIOS

 

© PXimport

Als eerste leggen we in het BIOS de juiste opstartvolgorde van je schijven vast. Eerst de optische drive of de usb-stick waarvan je Ubuntu installeert, vervolgens de harde schijf waarop je Ubuntu wilt installeren, en als derde de harde schijf waarop Windows staat. Dat zorgt ervoor dat niet alleen de installatie vlot start, maar ook dat je na de installatie het bootmenu van Ubuntu te zien krijgt met de keuze tussen Ubuntu en Windows. Gebruik je een usb-stick, steek die dan eerst in de computer voordat je de opstartvolgorde in je BIOS aanpast.

02 Ubuntu opstarten

 

© PXimport

We hebben een medium (optartbare cd of usb-stick) met de installatiebestanden van Ubuntu nodig. Een cd maak je door het iso-bestand van www.ubuntu.com te downloaden en te branden. Hier lees je hoe je een opstartbare usb-stick maakt. Start nu op vanaf het zojuist gemaakte medium. Je krijgt het bureaublad van Ubuntu. Kies links als taal Nederlands. Klik dan op Ubuntu installeren. Onderaan zie je aan de bolletjes hoe ver je in de installatie bent. Weet je nog niet zeker of Ubuntu iets voor je is, klik dan op Ubuntu uitproberen.

03 Voorbereiding

 

© PXimport

In de volgende stap controleert het installatieprogramma of je computer aan een aantal basisvereisten voldoet om de installatie tot een goed einde te brengen: je hebt voldoende vrije schijfruimte nodig, je computer moet op een stroomvoorziening aangesloten zijn (anders zit je met een onvolledige installatie als de batterij van je laptop leeg raakt) en je moet verbonden zijn met internet. Vink zowel Updates downloaden tijdens de installatie aan als Deze programma's van derden installeren. Met het laatste vinkje kun je onmiddellijk na installatie mp3's en Flash-video's afspelen. Klik dan op Verder.

 

© PXimport

C:, D:, E:, Z:

In Windows heten de partities van je harde schijven en andere opslagmedia C:, D:, E: enzovoort tot en met Z:. De schijfletters A: en B: zijn historisch gezien gereserveerd voor diskettestations en worden dus niet meer gebruikt. De partitie van het Windows-systeem dat je draait, heet altijd C:. D: en E: worden vaak aan eventuele dvd- of cd-drom-drives toegekend, maar dat hoeft niet. Netwerkschijven krijgen vaak schijfletters aan het eind van het alfabet.

sda1, sdb5, mmcblk0p1, sr0

In Linux krijgen partities geen opeenvolgende letters, maar complexere namen. Moderne schijven, inclusief SATA-schijven, SSD's en usb-sticks, krijgen de namen sda, sdb, sdc enzovoort. Een SD-kaartje dat je in een kaartlezer steekt, krijgt een naam als mmcblk0. Voor een partitie voeg je een nummer aan de schijf toe, bijvoorbeeld sda1, en bij SD-kaartjes komt er nog een p voor, zoals mmcblk0p1. Een optische drive krijgt nog een andere naam, bijvoorbeeld sr0.

04 Installatietype

 

© PXimport

Het volgende scherm is wat misleidend. Ubuntu merkt dat er Windows op één van je harde schijven staat en stelt voor om Ubuntu daarnaast te installeren. Als je die standaardoptie kiest, komt Ubuntu echter op dezelfde schijf als Windows terecht. De volgende optie is om Windows door Ubuntu te vervangen, maar dat willen we ook niet. Beide opties gaan er vanuit dat je maar één harde schijf in je computer hebt zitten. Kies hier dus voor Iets anders en klik op Verder. Daardoor krijg je de volledige vrijheid over de schijven en partities die je voor Ubuntu wilt inzetten.

05 Partitionering

 

© PXimport

Je krijgt nu de partities op je twee harde schijven te zien. Identificeer je Windows-schijf aan de hand van de grootte en de aanwezige partities. Op de andere schijf staan misschien ook partities, bijvoorbeeld als je je Windows-schijf gekloond hebt. Verwijder die dan door ze een voor een te selecteren en op de minknop (-) links te klikken. Indien de schijf nog geen partities bevat, selecteer ze dan en klik op Nieuwe partitietabel. Klik daarna op Verder, waarna er onder de schijf vrije ruimte komt te staan met de volledige capaciteit van de schijf.

06 Rootpartitie

 

© PXimport

We gaan nu twee partities aanmaken op de schijf. Selecteer dus de vrije ruimte op de schijf en klik op het plusteken (+) links. Kies als grootte de beschikbare ruimte die Ubuntu voorstelt, minus de grootte van je RAM. Als type kies je de standaardkeuze Primair en als locatie Begin van deze ruimte. Bij Gebruiken als behoud je de standaardkeuze Ext4 loggend bestandssysteem. Daarna kies je bij het aankoppelpunt /. Klik op OK, waarna Ubuntu hiervan je rootpartitie maakt.

07 Wisselgeheugen

 

© PXimport

Voor de tweede partitie selecteer je nog eens de vrije ruimte op de schijf en klik je weer op het plusteken. Als grootte wordt de nog beschikbare ruimte voorgesteld, die dus overeenkomt met de grootte van je RAM. Dat is nodig omdat we deze partitie als wisselgeheugen (swap) gaan initialiseren: die wordt tijdelijk gebruikt als je RAM vol is. Je volledige RAM wordt ook op het wisselgeheugen gekopieerd als je je computer in de pauzestand zet. Kies als type Primair en bij Gebruiken als neem je Wisselgeheugen. Klik op OK.

08 Opstartlader

 

© PXimport

Wees gerust: de wijzigingen die je tot nu toe hebt gedaan, werden niet onmiddellijk doorgevoerd. Ze zijn altijd terug te draaien door op Ongedaan maken te klikken, handig als je per ongeluk de verkeerde schijf hebt geselecteerd, of van gedachten bent veranderd. Tot slot moeten we nog een schijf of partitie kiezen waarin de opstartlader (boot loader) komt te staan. Kies hier de schijf die je in je BIOS als eerste harde schijf (HD of SSD) in de opstartvolgorde hebt ingesteld. Denk nog eens goed na of je alles correct hebt gekozen en klik dan op Installeer nu.

09 Tijdzone

 

© PXimport

De installatie begint nu op de achtergrond: nu is er echt geen weg meer terug. Je schijf wordt gepartitioneerd zoals je in de vorige stap gekozen hebt, er wordt een ext4-bestandssysteem aangemaakt waarop je Ubuntu-installatie komt en een wisselgeheugen. Ook de opstartlader wordt op de juiste plaats gezet. Daarna begint Ubuntu alle software te installeren. Terwijl de installatie aan de gang is, krijg je nog enkele configuratiestappen te zien. Eerst kies je je tijdzone, die standaard al correct ingevuld staat als je computer tijdens de installatie een internetverbinding heeft. Klik daarna op Verder.

10 Toetsenbordindeling

 

© PXimport

In de volgende stap komt de toetsenbordindeling. Afhankelijk van je taal en tijdzone stelt Ubuntu al een toetsenbordindeling voor, die waarschijnlijk correct is. Maar je kunt ze hier nog veranderen, bijvoorbeeld als je een speciale indeling gebruikt. Typ in het tekstveld onderaan wat toetsen in om te zien of de gekozen indeling overeenkomt met je toetsenbord. Weet je helemaal niet welke indeling je toetsenbord heeft, klik dan op Toetsenbordindeling vaststellen. Je krijgt dan enkele vragen om specifieke toetsen in te typen, waaruit Ubuntu je indeling afleidt. Klik daarna op Verder.

11 Gebruiker

 

© PXimport

In de laatste stap krijg je de vraag om een gebruiker aan te maken. Voer hier je naam in, de naam die je aan je computer geeft en een gebruikersnaam. Kies ook een wachtwoord en geef in het tekstveld eronder een tweede keer je wachtwoord in ter bevestiging. Ubuntu toont je of je wachtwoord sterk genoeg is. Als er Kort wachtwoord of Redelijk wachtwoord staat, maak je wachtwoord dan complexer tot er Goed wachtwoord staat. Vink tot slot Versleutel mijn persoonlijke map aan als je encryptie voor je persoonlijke bestanden wilt gebruiken. Klik op Verder.

12 Installeren

 

© PXimport

Tot de installatie voltooid is, krijg je een slideshow te zien met wat uitleg over de mogelijkheden van Ubuntu. Onderaan toont een voortgangsbalk hoeveel werk er nog is en krijg je in korte beschrijvingen een update over de taken die het installatieprogramma momenteel aan het uitvoeren is. Klik je op het omgekeerde driehoekje ernaast, dan krijg je een klein terminalvenster te zien met de uitgevoerde opdrachten. Als je het interessant vindt, kun je hierin ook scrollen om te controleren of alles goed verlopen is.

13 Installatie voltooid

 

© PXimport

Zodra de installatie voltooid is, krijg je hiervan een melding. Klik op Nu herstarten. De live-cd sluit dan af en herstart de computer. Vergeet niet de cd-rom uit de lade te halen of de usb-stick uit de computer te trekken, want anders start je computer opnieuw vanaf het installatiemedium op. Als je computer nu je vertrouwde Windows opstart, dan heb je de verkeerde opstartvolgorde van je schijven ingesteld. Herstart dan je computer, ga terug naar de instellingen in je BIOS en plaats de andere schijf eerst.

14 Opstartmenu

 

© PXimport

Als alles goed is verlopen, krijg je bij het opstarten het opstartmenu van Ubuntu te zien. Als eerste optie staat er Ubuntu, dat automatisch opgestart wordt als je niet binnen de 10 seconden een andere keuze maakt. Met de pijltjestoetsen selecteer je de andere opties. Je Windows-installatie van de andere schijf staat doorgaans onderaan. Selecteer een optie en druk op Enter om het besturingssysteem op te starten. Heb je per ongeluk je computer opgestart en wil je hem gelijk weer uit, druk dan de toets C in, typ daarna halt en bevestig met Enter om de computer uit te schakelen.

15 Aanmelden

 

© PXimport

Heb je Ubuntu in het opstartmenu gekozen, dan krijg je na een tijdje het aanmeldvenster van de Linux-distributie te zien. Je gebruikersnaam is al geselecteerd, dus je hoeft enkel maar je wachtwoord in te typen en op Enter te drukken. Je wordt nu aangemeld en krijgt het Ubuntu-bureaublad te zien met links de starter met een aantal icoontjes van belangrijke programma's. Klik rechtsboven op het radertje om je computer in de pauzestand te zetten, uit te schakelen of te herstarten.

16 Grub Customizer

 

© PXimport

Het opstartmenu ziet er wat saai uit en misschien bevalt de volgorde van de besturingssystemen in het menu je niet. Daarom installeren we het programma Grub Customizer om dit menu aan te passen. Klik op het bovenste icoontje in de starter links, typ terminal in en klik dan op het programma Terminalvenster. Typ achtereenvolgens de volgende opdrachten in: sudo add-apt-repository ppa:danielrichter2007/grub-customizer, sudo apt-get update en sudo apt-get install grub-customizer. Voer je wachtwoord in en druk op Enter als daarom gevraagd wordt.

17 Lijstconfiguratie

 

© PXimport

Na installatie klik je weer op het bovenste icoontje in de starter, typ je grub in en klik je op het icoontje van Grub Customizer. Geef je wachtwoord in en klik op Authenticeren. Daarna krijg je in het tabblad Lijstconfiguratie de opties te zien die het opstartmenu je bij het opstarten toont. Om de volgorde van de opties in het menu te wijzigen, selecteer je en optie en klik je dan op de pijltjes. Een optie een andere naam geven is ook mogelijk: rechtsklik erop, kies Hernoemen en typ de nieuwe naam in.

18 Algemene instellingen

 

© PXimport

In het tabblad Algemene instellingen kies je bovenaan welke optie er standaard opgestart wordt. Kies je vorige opgestarte opstartkeuze, dan onthoudt het opstartmenu welke optie je kiest. Als je bijvoorbeeld vaak na elkaar hetzelfde besturingssysteem gebruikt, stel dit dan zo in. Daardoor hoef je geen andere optie met de pijltjestoetsen te kiezen, zelfs als het besturingssysteem niet als bovenste in de lijst staat. In dit tabblad verander je ook hoelang het opstartmenu wacht voor de standaardkeuze opgestart wordt.

19 Weergave-instellingen

 

© PXimport

In het tabblad Weergave-instellingen pas je aan hoe het opstartmenu eruit ziet. Kies uit de lijsten de kleuren van normale en geaccentueerde letters. Onderaan kies je een achtergrondafbeelding. Je installeert een lijst met voorbeeldafbeeldingen door een Terminalvenster te openen en de opdracht sudo apt-get install grub2-splashimages uit te voeren. Daarna klik je in Grub Customizer onder Achtergrondafbeelding en navigeer je naar Computer en dan /usr/share/images/grub/ om een afbeelding te kiezen. Klik op Openen om de afbeelding te selecteren.

20 Thema downloaden

 

© PXimport

Er bestaan ook kant-en-klare thema's die een achtergrondafbeelding en letterkleuren bevatten. Ze zijn te downloaden op deze of deze website. Zoek daar op grub2, kies een thema dat om meer informatie te zien en klik op download. Sla het bestand op, open een Terminalvenster en ga naar de juiste map met de opdracht cd Downloads. Pak het bestand uit met tar xvzf naamvanbestand.tar.gz, waarbij je de juiste bestandsnaam gebruikt. Voer dan cd naamvandirectory uit en tot slot de opdracht sudo ./install.sh om het thema te installeren.

21 Thema kiezen

 

© PXimport

Open dan opnieuw Grub Customizer en klik op het menu naast Thema. Als alles goed gaat, verschijnt je nieuw geïnstalleerde thema in dat menu. Klik erop om het te selecteren en klik daarna op de knop Opslaan linksboven. Grub Customizer genereert nu het opstartmenu opnieuw met gebruik van het thema. Als je je computer nu herstart, word je begroet met een heel wat kleurrijker opstartmenu. Je kunt op elk moment een ander thema kiezen of teruggaan naar je eigen achtergrondafbeelding en kleuren door in Grub Customizer iets anders te kiezen.

 

© PXimport

Opstartlader repareren

Als er iets is misgelopen bij het installeren van de opstartlader en je daardoor je Linux- (en je Windows-)systeem niet meer kunt opstarten, hoef je niet in paniek te raken. Start je computer opnieuw op van je Ubuntu-installatiemedium. Kies dan voor Ubuntu uitproberen en installeer het programma Boot Repair, voer het uit en klik op Recommended repair. Schrijf de url die je daarna te zien krijgt op. Herstart je computer om te zien of de reparatie gelukt is. Indien niet, toon de url dan aan iemand met kennis van zaken.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten