Bent u het zat om stapels boeken mee te nemen op vakantie? De oplossing is simpel! Steeds meer boeken worden namelijk gedigitaliseerd, zodat u ze op uw desktop, notebook of e-bookreader kunt lezen. In dit artikel leggen we uit wat e-books precies zijn en op welke manieren u ze kunt downloaden.
1. E-books
Net als muziek en films in de jaren '90 worden boeken tegenwoordig steeds vaker gedigitaliseerd. Dat biedt ontzettend veel voordelen. Als u vijf dikke boeken op elkaar legt levert dat een behoorlijk gewicht op dat u mee moet sjouwen. Op uw notebook of e-bookreader zet u echter met gemak honderden digitale boeken, die goed zijn voor vele uren leesplezier. Zeker voor mensen die veel onderweg zijn of die ruimte ruimte tekort komen in hun boekenkast is dat erg handig. Online-winkel Bol.com is vorig jaar gestart met de verkoop van e-books, en niet zonder succes. In 2009 werden door Bol sinds de lancering in het najaar ongeveer 63.000 boeken verkocht. Het aanbod is met minder dan vierduizend Nederlandse titels nog niet heel uitgebreid, maar steeds meer uitgeverijen besluiten om digitale versies van hun producten uit te brengen. Bijkomend voordeel is dat u een boek direct kunt downloaden, zodat u niet hoeft te wachten op uw bestelling. Daarnaast wordt er op drukkosten bespaard, waardoor e-books meestal voordeliger zijn dan normale boeken. Sommige auteurs weigeren medewerking te verlenen, zoals J.K. Rowling, de bekende schrijfster van de Harry Potter-reeks. Toch zijn ook haar boeken op verschillende downloadnetwerken beschikbaar, omdat de bladzijden door gebruikers worden gescand en geüpload. Naast Bol.com bieden ook de online winkels van Bruna, Selexyz en Van Stockum e-books aan.
Webwinkel Bol.com heeft al aardig wat digitale boeken in zijn assortiment.
2. E-bookreaders
Een e-bookreader is een slim apparaat waarmee u op een prettige manier uw favoriete titels kunt lezen. Doordat er gebruik wordt gemaakt van de E Ink-technologie is de leeservaring grotendeels vergelijkbaar met die bij een papieren boek. Het scherm geeft geen licht zoals lcd- en led-schermen dat doen. Hierdoor is het veel minder vermoeiend om tekst op een e-bookreader te lezen dan op een gewoon beeldscherm. Bovendien reflecteert het scherm niet meer licht dan papier, zodat u ook rustig een boek in de tuin kunt lezen. Verder zijn de apparaten zeer zuinig, waardoor ze met één batterijlading een grote hoeveelheid pagina's kunnen tonen. Een reader gebruikt namelijk alleen stroom bij het opbouwen van een pagina, waarna de letters zichtbaar blijven op het digitale papier. E-bookreaders zijn vanaf ongeveer tweehonderd euro te koop. Duurdere modellen hebben extra functies, zoals een kaartslot, aanraakscherm, draadloze verbinding of ondersteuning van audio voor luisterboeken. Verder is de schermgrootte van belang voor het bepalen wat een goede keuze voor u is. De meeste apparaten hebben een scherm van zes inch, maar er zijn ook grotere modellen te koop. Voor de goede orde: u kunt digitale boeken ook op uw pc of notebook lezen, net als op een iPad, een iPhone en diverse andere smartphones.
Elektronicafabrikant Sony maakt verschillende modellen e-bookreaders.
3. Bestandsformaten
Als er een nieuwe productgroep op de markt komt, verschijnen er meestal verschillende standaarden voor. Misschien herinnert u zich de digitale oorlog tussen blu-ray en HD-dvd nog wel, waarbij het laatstgenoemde formaat uiteindelijk sneuvelde. Een soortgelijke strijd dreigt nu ook op het gebied van e-books te ontstaan. Nederlandse winkels bieden boeken hoofdzakelijk in het digitale epub-formaat aan. Dit is een prettig bestandstype, omdat het digitale boek zich daarbij aanpast aan de grootte van uw scherm. Hierdoor hoeft u niet horizontaal te scrollen. Bij de aanschaf van een e-bookreader is het raadzaam om te controleren of dit bestandstype door het apparaat wordt ondersteund. Andere formaten zijn onder andere mobi, pdf, txt en html. Als u e-books via een winkel koopt, zijn ze voorzien van DRM-beveiliging (Digital Rights Management). Dit houdt in dat u het materiaal niet zomaar naar andere apparaten kunt kopiëren. Er is een gebruikersaccount aan de digitale boeken gekoppeld, wat uitlenen aan andere personen zeer lastig maakt. Het is goed om te weten dat sommige e-bookreaders niet met bestandsformaten overweg kunnen die DRM bevatten, terwijl ze dezelfde bestandstypen wel openen als die niet van beveiliging zijn voorzien.
4. Adobe Digital Editions
Om digitale boeken op uw pc te lezen, hebt u software nodig. De gratis tool Adobe Digital Editions is hier een zeer geschikt voorbeeld van. Ook wanneer u middels DRM beveiligde boeken wilt overzetten naar een e-bookreader, kunt u met dit programma uit de voeten. Met Digital Editions is het mogelijk om de autorisatie te regelen van uw computer en de e-bookreader. Surf naar Adobe en klik op de knop Installeren. Bevestig met Ja en doorloop de wizard door telkens op Volgende te klikken. Als u aangeeft dat u akkoord gaat met de licentievoorwaarden, opent het programma direct. U gebruikt de Instellingenassistent om een Adobe-id aan te maken. Die hebt u nodig om DRM-beveiligde e-books te openen en eventueel te kopiëren naar uw mobiele apparaten. Als u uitsluitend rechtenvrije e-books wilt lezen, hoeft u zo'n account dus niet aan te maken. Klik indien nodig op Doorgaan en vervolgens op Online verkrijgen. Kies voor Maak een Adobe-account en vul minimaal alle velden in waar een rood sterretje achter staat. Let op dat u het opgegeven e-mailadres daadwerkelijk gebruikt om uw online aankopen bij webwinkels te doen. Anders kan uw digitale boek in veel gevallen niet worden geautoriseerd en is het onbruikbaar. Ga terug naar Adobe Digital Editions en vul de juiste gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in. Bevestig met Voltooid, waarna u terechtkomt in het hoofdvenster van de software. Sluit eventueel uw e-bookreader aan, zodat u het programma met het leesapparaat kunt autoriseren. Vervolgens doorloopt u het synchronisatieproces.
Met Adobe Digital Editions kunt u digitale boeken lezen en ze naar draagbare e-booklezers kopiëren.
5. E-books lezen
U kunt nu e-books openen met het epub- en het pdf-formaat. Navigeer naar Bibliotheek, Item aan bibliotheek toevoegen. Zoek vervolgens een e-book op en bevestig met de knop Openen, waarna de voorkant van het boek in de bibliotheek verschijnt. Op die manier voegt u uw volledige collectie toe. Dubbelklik op de titel van een boek dat u wilt lezen. Met behulp van de pijltjestoetsen slaat u een bladzijde om. Aan de linkerkant ziet u de hoofdstukken staan. Bovenaan hebt u de mogelijkheid om rechtstreeks naar een bepaalde pagina te navigeren en een bladwijzer te maken. De laatstgenoemde optie is handig als u wilt markeren waar u in het boek bent gebleven. Gebruik de knoppen Tekst verkleinen en Tekst vergroten om de lettergrootte aan te passen. Om uw digitale collectie te beheren, klikt u rechtsboven op de knop Ga naar weergave Bibliotheek. Via het uitrolmenu rechtsboven sorteert u alle items op bijvoorbeeld titel, auteur en uitgever. Als u een geschikte e-bookreader op uw pc hebt aangesloten, kunt u deze moeiteloos vullen. U sleept de bestanden simpelweg naar het leesapparaat. Verder ziet u virtuele boekenplanken staan. Hierop geeft u aan welke titels u onlangs hebt gekocht of al hebt uitgelezen. Klik op het plus-pictogram om een nieuwe boekenplank toe te voegen.
U bepaalt zelf de lettergrootte van de tekst.
6. Calibre
Hoewel Adobe Digital Editions een gebruiksvriendelijk programma is, kent het ook een groot nadeel. De software ondersteunt namelijk uitsluitend de formaten epub en pdf. Als u over veel titels beschikt die niet zijn voorzien van DRM-beveiliging, dan is het freewareprogramma Calibre een prima tool. Hiermee opent u namelijk nagenoeg alle bestandstypen, waardoor u uw verzameling optimaal kunt beheren. Zo worden onder andere de formaten epub, mobi en pdb ondersteund. Daarnaast kunt u de bestanden synchroniseren met diverse e-bookreaders. Surf naar de website van Calibre en klik rechtsboven op Download. Kies Windows, Windows installer en bewaar het bestand op uw harde schijf. Overigens zijn van dit programma ook versies voor Linux en Mac OSX beschikbaar. Open het msi-bestand en klik op Uitvoeren. Zet een vinkje voor de licentievoorwaarden en bevestig met Install. U komt nu vanzelf in de installatiewizard van Calibre terecht. Selecteer in het uitrolmenu Dutch en bepaal de locatie waar u de boeken wilt bewaren. In het volgende scherm geeft u indien nodig aan welke e-bookreader u gebruikt. Klik ten slotte op Finish, waarna het programma daadwerkelijk wordt gestart.
Het is prettig dat u Calibre ook in het Nederlands kunt gebruiken.
7. Boeken openen
De werking van Calibre is gemakkelijk te doorgonden. Aan de linkerkant ziet u verschillende categorieën waaronder u het materiaal kunt sorteren. Aan de bovenkant bedient u het programma door middel van de knoppenbalk. Klik op de knop Voeg boeken toe en zoek de locatie van uw e-books op. Het is mogelijk om meerdere titels tegelijk te importeren. Calibre brengt ze overzichtelijk voor u in kaart. U downloadt eenvoudig extra informatie over een bepaalde titel, zoals een samenvatting, het ISBN-nummer en de uitgiftedatum. Dit regelt u door de metadata uit een online database te halen. Selecteer een titel in het overzicht en klik op de knop Bewerk metadata. Via Download metagegevens van de server wordt de ontbrekende informatie ingevuld. Als het goede boek is gedetecteerd, bevestigt u met OK. Eventueel kunt u ook de omslag van het boek downloaden. Sluit het dialoogvenster door wederom op OK te drukken. Wilt u een boek lezen in Calibre? Klik dan op het pictogram met het vergrootglas. Er verschijnt een nieuw dialoogvenster op het beeldscherm, waarmee u door het e-book bladert. U beschikt hierbij over dezelfde mogelijkheden als bij Adobe Digital Editions.
Calibre ondersteunt ontzettend veel bestandsformaten.
8. Kranten
U hoeft Calibre niet uitsluitend te gebruiken voor het lezen van e-books. Het is ook mogelijk om u te abonneren op de digitale versie van een krant of op een nieuwssite. U kunt uw e-bookreader met deze informatie synchroniseren. Klik in het menu op de knop Download nieuws en dubbelklik op Dutch. Selecteer de krant of website waarvan u regelmatig nieuws wilt ontvangen, zoals De Volkskrant, Algemeen Dagblad, Trouw of Nu.nl. Plaats een vinkje voor Plan voor download. Geef aan hoe vaak en op welk tijdstip u het nieuws wilt ontvangen. Houd er rekening mee dat Calibre wel open moet staan op uw computer als u iedere dag het gewenste leesvoer binnen wilt halen. Sluit het dialoogvenster via Save. De kranten verschijnen vervolgens automatisch op het gewenste tijdstip in het hoofdvenster van het programma. Standaard wordt hier het epub-formaat voor gebruikt. Heeft een ander bestandstype uw voorkeur? Navigeer naar Voorkeuren, selecteer een ander formaat achter Voorkeur uitvoer formaat en sluit af met OK.
Abonneer uzelf op een digitale krant.
Dankzij Calibre blijft u gemakkelijk op de hoogte van het laatste nieuws.
9. E-books converteren
Stel dat u over een mooi e-book beschikt, maar dat het formaat niet door uw e-bookreader wordt ondersteund. U kunt het dan met geen mogelijkheid lezen en dat is natuurlijk zonde. Gelukkig beschikt Calibre over een functie om bestandsformaten te converteren, al is dat alleen mogelijk bij e-books die geen DRM bevatten. Selecteer een titel in het hoofdvenster en klik op de knop Converteer boeken. Geef rechtsboven achter Uitvoer formaat het gewenste bestandstype aan. Het is mogelijk om de inhoud van het nieuwe bestand te wijzigen, zoals de boekomslag, de lettergrootte en de regelgrootte. Bevestig met OK om het converteerproces te starten. Het duurt enige tijd voordat de opdracht is voltooid. U ziet het nieuwe formaat in het rechterdeelvenster verschijnen, zodra u de juiste titel aanklikt. Als u meerdere boeken tegelijk wilt omzetten naar een ander formaat, dan is dat geen probleem. U selecteert in dat geval de betreffende e-books en klikt op de rechtermuisknop. Vervolgens gaat u naar Converteer boeken, Converteer groep en vult u het juiste uitvoerformaat in.
Rechtsboven selecteert u het juiste uitvoerformaat.
Legaal of illegaal?
De wetgeving rond e-books steekt anders in elkaar dan die met betrekking tot muziek en films. U mag geen volledige digitale boeken downloaden die nog verkrijgbaar zijn en waarop auteursrecht berust. Daarnaast is het niet toegestaan om de bestanden openbaar te maken, ook al hebt u ze bij een webwinkel aangeschaft. Download dus alleen gratis e-books van websites, Bittorrent en uit nieuwsgroepen als ze vrij zijn van rechten of niet meer verkrijgbaar zijn in de winkel. In het laatste geval maakt het niet uit of het auteursrecht nog van toepassing is. Overigens moet u met het gebruik van Bittorrent oppassen. Hiermee deelt u namelijk direct bestanden met andere gebruikers, waardoor u al snel illegale handelingen verricht. Gebruik dit downloadnetwerk daarom uitsluitend om rechtenvrije bestanden binnen te halen. Op internet zijn handleidingen te vinden om DRM van e-books te verwijderen, zodat ze zonder beperkingen naar een ander formaat kunnen worden geconverteerd. Het is echter onduidelijk of dit legaal of illegaal is, omdat de wet hier weinig helderheid over verschaft. Inmiddels is Stichting Brein een offensief gestart tegen de verspreiders van illegale e-books. Zo houdt de anti-piraterijorganisatie de online handelsplaatsen Marktplaats en Speurders nauwlettend in de gaten, om te zien of adverteerders geen illegale content aanbieden.
10. Project Gutenberg
U kunt e-books natuurlijk aanschaffen bij een webwinkel, maar het is goed om te weten dat ook elders op internet interessant materiaal valt te ontdekken. Surf maar eens naar de website Gutenberg. U vindt hier meer dan dertigduizend gratis e-books, die niet meer auteursrechtelijk zijn beschermd of die door de schrijvers op vrijwillige basis beschikbaar zijn gesteld. De oprichter van Project Gutenberg startte al in 1971 met het digitaliseren van boeken. De collectie omvat voornamelijk Engelstalig werk, maar er zijn ook Nederlandse boeken te vinden. Klik op de genoemde website op Book search (bovenaan) om geavanceerde zoekopdrachten uit te voeren. Kies voor Top downloads als u een overzicht wilt zien van de populairste titels van de dag. Wanneer u alleen geïnteresseerd bent in het Nederlandstalige aanbod, navigeert u naar Book catalog, Dutch. Vervolgens verschijnt er een overzicht met voornamelijk (eeuwen)oude werken, gerangschikt op alfabetische volgorde. Zodra u iets leuks hebt gevonden, klikt u op de titel. Onderaan de pagina kunt u het boek in verschillende bestandsformaten downloaden, zoals epub en mob. Klik hiervoor op de juiste downloadlink.
Project Gutenberg omvat een gigantische online bibliotheek vol e-books.
11. Bittorrent
Het aanbod van e-books op het populaire downloadnetwerk Bittorrent is enorm. Er zijn voornamelijk illegale versies van recente boeken beschikbaar, maar als u goed zoekt zijn er ook rechtenvrije bestanden te vinden, die u zonder probleem kunt downloaden. De torrentwebsite Mininova verwijderde vorig jaar in opdracht van Stichting Brein alle hyperlinks naar auteursrechtelijk beschermde bestanden. U zou er dus vanuit mogen gaan dat u middels deze website probleemloos torrentbestanden van e-books kunt binnenhalen. Voor een compleet overzicht gaat u naar Browse categories, Books, Ebooks. Open een boek dat uw interesse wekt en klik op Download this torrent. Bewaar het bestand ergens op uw harde schijf. Op The Pirate Bay is een completer aanbod van e-books te vinden. Via Browse torrents, E-books kunt u door de de collectie bladeren en via de zoekfunctie kunnen Nederlandstalige boeken worden gezocht, zoals bijvoorbeeld 'Komt een vrouw bij de dokter', 'Harry Potter' en 'Nachtschade'. Bedenk wel dat de meeste e-books op The Pirate Bay illegaal zijn!.
The Pirate Bay biedt voornamelijk torrentbestanden aan van boeken die auteursrechtelijk zijn beschermd.
12. Torrents downloaden
Het Bittorrent-programma µTorrent doet geen grote aanslag op het systeemgeheugen en haalt gemakkelijk torrents voor u binnen. Op die manier downloadt u simpel e-books die u bijvoorbeeld op Mininova hebt gevonden. Surf naar de website uTorrent en klik op Free download. Start het exe-bestand en klik op Uitvoeren om de software te installeren. Zorg ervoor dat u de Nederlandse taal selecteert en doorloop de installatiewizard door telkens op Volgende te klikken. Navigeer nu naar Opties, Voorkeuren, Mappen. Selecteer de gewenste locaties om de tijdelijke en gedownloade bestanden te bewaren. Sluit het venster met Toepassen en OK. Om het downloadbestand te starten dubbelklikt u op een torrentbestand en bevestigt u met OK. U ontvangt rechtsonder in uw beeldscherm een melding als de opdracht is uitgevoerd.
Zodra u dubbelklikt op een torrentbestand, wordt het direct geïmporteerd binnen µTorrent.
13. Nieuwsgroepen
Ook in nieuwsgroepen zijn veel e-books te vinden. De bijbehorende downloadmethode heeft als voordeel dat u geen bestanden deelt, wat met Bittorrent wel het geval is. Daarnaast bent u niet afhankelijk van de uploadsnelheid van andere gebruikers en downloadt u bestanden op een constante snelheid. E-books zijn meestal erg compact, waardoor ze met behulp van nieuwsgroepen binnen een mum van tijd op uw computer staan. Het is wel een vereiste dat u toegang hebt tot een nieuwsserver. Sommige internetproviders bieden gratis ondersteuning, maar als u voor goede kwaliteit gaat, neemt u een abonnement op een betaalde nieuwsserver. Een dergelijke server biedt u namelijk langer de tijd om bestanden te downloaden vanaf het moment dat ze in het downloadnetwerk beschikbaar zijn. Bovendien is de kans op incomplete downloads aanzienlijk kleiner. Sommige aanbieders, zoals Giganews en Hitnews, kunt u voor een beperkte periode gratis uitproberen.
De bekende nieuwsserverdienst Giganews kunt u gratis uitproberen.
14. GrabIt
Naast een nieuwsserver hebt u ook een speciaal programma nodig om de bestanden te downloaden. Ga naar de website van GrabIt en klik op Free download. Start het exe-bestand en volg de stappen in de installatiewizard. Als u GrabIt voor het eerst opent, dient u het eerst te configureren. Vul het adres van uw nieuwsserver in, klik in het hoofdvenster met uw rechtermuisknop op Default server en kies Server Properties. Vul alle ontbrekende gegevens van de gebruikte nieuwsserver in en bevestig met OK. Het enige dat u nu nog nodig hebt, is een nzb-bestand van een digitaal boek. Met behulp van dit bestandstype haalt GrabIt de benodigde data binnen. Ga naar Binsearch en probeer met verschillende zoektermen een mooi e-book te vinden. Zet een vinkje voor het juiste onderdeel en klik op Create NZB. Bewaar het bestand op uw harde schijf en dubbelklik erop om het downloadproces in GrabIt te starten. Als u veel met nieuwsgroepen wilt downloaden, is het handig om eens een kijkje te nemen in de database van FTD, waar u ook veel e-books kunt vinden. Surf voor instructies naar FTD.
In de database van FTD vindt u veel e-books. Let wel goed op, want een flink aantal ervan betreft illegale kopieën.