© PXimport

Foto's digitaal bewaren

Geplaatst: 7 september 2011 - 06:16

Aangepast: 16 november 2022 - 09:23

Kees Krick

Vroeger hadden we een plank vol fotoalbums. Nu is dat een schijf vol digitale foto's. Om de mooiste en beste platen ook jaren later nog te kunnen terugvinden, is het belangrijk dat u uw foto's vandaag al efficiënt opslaat. Wij laten zien hoe u dat doet.

1. Fotobeheer

Foto's kunnen niet eeuwig op een geheugenkaartje blijven staan. Ze moeten ooit naar een computer overgeheveld worden. Zodra ze aan onze alsmaar groeiende fotoverzameling zijn toegevoegd, kunnen we extra back-ups maken, de mooiste opnames aan anderen laten zien, maar ze ook afdrukken of online zetten. Wij laten zien hoe u uw foto's van een camera overzet naar de pc, om ze vervolgens in overzichtelijke mappen op te bergen. De leukste, beste, grappigste, of mooiste foto's willen wij razendsnel kunnen terugvinden. Daarom geven we die exemplaren speciale markeringen.

2. Handige programma's

Er bestaan diverse programma's die speciaal bedoeld zijn voor het uitzoeken en ordenen van foto's. Wij gebruiken Zoner Photo Studio 12 Free. Er bestaan ook twee betaalde versies van, te weten Home en Professional, maar voor onze doeleinden is het gratis pakket ruim voldoende. U haalt het programma op, installeert het en dan is het meteen klaar voor gebruik. Het is niet nodig om eerst fotomappen te importeren, wat bij sommige andere fotobeheerders wel noodzakelijk is. Er bestaan meer gratis fotobeheerders die als alternatief van pas kunnen komen. In de laatste tip doen wij enkele suggesties.

© PXimport

Zoner Photo Studio is een programma voor het uit­zoeken en ordenen van uw foto's.

3. Usb-kabel of kaartlezer

Foto's overhevelen naar een pc kan op meerdere manieren. Bijvoorbeeld door het toestel via een usb-kabel met de computer te verbinden. Vrijwel alle camera's worden automatisch herkend en als extra schijf in Windows getoond. Dat maakt het kopiëren van foto's supereenvoudig. U hoeft alleen te kijken welke schijfletter er is bijgekomen. Voor sommige toestellen is het wel nodig dat u eerst de software van de fabrikant installeert. Dit staat dan in de handleiding aangegeven. U kunt er ook voor kiezen om het geheugenkaartje uit het toestel te halen. Dan hebt u een kaartlezer nodig. In veel computers zit die al ingebouwd, maar ze zijn ook los te koop. Ook een kaartje in de kaartlezer zal als schijf zichtbaar worden.

4. Schijfletter aanwijzen

Foto's naar de pc kopiëren kan eventueel met Windows Verkenner, want de geheugenkaart of camera is nu een 'gewone' schijf. Het kan ook vanuit de zojuist geïnstalleerde fotobeheerder. Zodra u Zoner Photo Studio hebt opgestart, kiest u links bovenin voor Acquire / Copy from device. Een nieuw venster opent. Kies de bovenste optie Windows shows the camera as an extra disk drive, klik op het pictogram van het mapje en wijs de hoofdmap van de schijf aan. U hoeft dus niet helemaal naar de map met foto's te bladeren. Sommige camera's zijn helaas niet als schijf te zien. In dat geval neemt u de onderste optie The camera is only accessible using WIA en wijst u de camera aan. In beide gevallen klikt u daarna op OK.

© PXimport

Meestal is een camera of geheugenkaart als schijf te zien.

5. Map voor nieuwe foto's

Nu opent het venster Copy from device. De eerste keer is het verstandig om links onderin op Options te klikken. Zet dan een vinkje bij Load contents of subfolders. Ongeacht in welke map(pen) op het geheugenkaartje uw foto's staan, ze worden dan altijd gevonden. Dat is belangrijk, want camera's kunnen zelf mappen aanmaken. Activeer liefst ook de optie Don't create new subfolder, dan komen alle nieuwe foto's netjes in één map op de pc te staan. Klik op OK en als het goed is verschijnen de miniaturen van uw foto's. Rechtsboven in het venster wordt een mapnaam getoond. Klik op het pictogram erachter (van een mapje) en wijs een map op de pc aan waarin u de nieuwe foto's wilt opslaan. Een nieuwe map aanmaken kan ook, door te klikken op Nieuwe map maken.

© PXimport

Links onderin vindt u de opties, rechts bovenin de bestemmingsmap.

6. Foto's overzetten

Zodra u op Copy klikt worden de foto's overgezet. Vergeet niet om na afloop uw camera uit te schakelen of het geheugenkaartje terug te plaatsen, maar pas nadat u via het pictogram Hardware veilig verwijderen in het systeemvak de schijf hebt ontkoppeld. De kaart leegmaken kan het beste in de camera zelf gebeuren. Wacht wel totdat u zeker weet dat alle foto's op de pc staan én u een back-up hebt gemaakt. In de volgende tips gaan wij onze foto's uitpluizen en ordenen. U mag de tips één voor één toepassen, maar naarmate u meer ervaring krijgt zult u ze vaker gelijktijdig uitvoeren. Dat scheelt u veel tijd. Pas na het uitzoeken gaan we de nieuwe foto's toevoegen aan onze bestaande fotoverzameling. De map waarin ze nu staan is dus een tussenstation.

7. Mislukkingen wegpoetsen

Eerst kijken we welke foto's mislukt of niet goed genoeg zijn. Die kunnen we maar beter meteen weggooien. Twijfelgevallen kunt u beter nog even laten staan, om te voorkomen dat u later spijt krijgt. In het grote deelvenster ziet u miniaturen van uw foto's. Dubbelklik op de eerste miniatuur om de foto in het groot te bekijken. Als u nu rechts bovenin kijkt ziet u dat het tabje Viewer actief is geworden. Klikt u op Manager dan komt u weer terug bij de miniaturen. Heen en weer springen kan ook links bovenin, want de manager (fotobeheerder) en de geopende foto hebben elk hun eigen tabblad. Terug op tabblad Viewer is het een eitje om één voor één uw nieuwe foto's te bekijken. Bladeren kan met de blauwe pijltjes links bovenin, maar ook met het muiswieltje, of met Page Up en Page Down. Een mislukte foto gooit u weg met een druk op Delete, of via rechtsklikken en dan de optie Delete.

8. Sterretjes toekennen

U vindt vast niet alle foto's even mooi. Hebt u meerdere opnamen van hetzelfde onderwerp, dan steken één of twee foto's meestal met kop en schouder boven de rest uit. Het is verstandig om (alleen!) uw mooiste en beste opnamen te markeren. Op die manier kunt u ze later snel weer terugvinden. Dat kan door een sterwaardering toe te kennen, een zogeheten rating van 1 tot 5. Hoe hoger het getal, hoe mooier of beter de foto volgens u is. Alle cijfers gebruiken maakt het onnodig complex, zelf gebruiken we alleen drie en vijf. Vijf staat voor een extreem goede foto. Drie betekent dat de foto nog steeds ver boven het gemiddelde uitsteekt. Op die manier is meteen duidelijk wat de crème de la crème van uw verzameling is. Terwijl u een foto bekijkt, kent u een sterwaardering toe door met rechts te klikken en bij Rating een keuze te maken. Er zijn ook sneltoetsen voor: Ctrl+Shift en de cijfertoets (0 t/m 5). Op de fotominiatuur wordt in de rechteronderhoek de ingestelde sterwaardering getoond.

© PXimport

Geef uw mooiste foto's een hoge sterwaardering.

9. Etiketjes plakken

Foto's met een bepaald onderwerp terugvinden lukt beter als uw foto's consequent van labels (keywords) zijn voorzien. Labels zijn trefwoorden waarmee u globaal beschrijft wat er op de foto te zien is. Van dat labellen kunt u een levenswerk maken. Het kost enorm veel tijd en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Het beste kunt u daarom voor uzelf een aantal categorieën bedenken die in uw verzameling veel voorkomen. Bijvoorbeeld de namen van plaatsen, gebeurtenissen, feesten, personen, dieren of voorwerpen. Labels voegt u eerst aan het programma toe en kunt u daarna aan foto's toekennen. Ga naar het tabblad Manager en kies in de menubalk Information / Keyword Pane. Een extra deelvenster verschijnt. Hierin staan al enkele voorbeelden van labels. Die mag u gebruiken, weggooien of laten voor wat ze zijn. Tik onderin uw eigen label in en klik op het groene plusteken.

Bent u van plan tientallen labels te maken, plaats ze dan in categorieën om de boel overzichtelijk te houden. In het venstertje dat tijdens het toevoegen verschijnt, geeft u aan of het om een label of categorie gaat. Sleep een bestaand label naar de miniaturen waarop het betrekking heeft. Er verschijnt dan een pictogram met de letter K op, als teken dat er één of meer labels inzitten. Om een label aan meerdere foto's tegelijk toe te voegen maakt u eerst een fotoselectie, klikt u met rechts op een label en kiest u Assign Keywords to Selection. Via rechtsklikken op een label kunt u deze onder andere bewerken, verwijderen of omzetten naar een categorie.

© PXimport

Labels kunt u eventueel in categorieën plaatsen.

10. Foto's hernoemen

Elke foto krijgt in de camera een unieke naam met een volgnummer. Dit om te voorkomen dat u per ongeluk bestaande foto's overschrijft. Toch kan het zijn dat uw camera spontaan weer bij nummer één begint zodra u een kaartje leegmaakt. Kijk dan in de handleiding of dit met een menuoptie is aan te passen. Het volgnummer bestaat meestal uit vier cijfers, dus na opname 9999 wordt er weer bij nummer 0001 begonnen. Het duurt misschien eventjes, maar het geeft wel aan dat bestandsnamen nooit 100% uniek zijn. Ook kunt u dubbele namen krijgen zodra u een nieuwe camera koopt, met meerdere toestellen werkt, of foto's van anderen ontvangt. Het risico op dubbele namen is te verkleinen door uw foto's consequent andere namen te geven. Bijvoorbeeld een combinatie van een vaste tekst met erachter de datum en tijd van opname. In Zoner Photo Studio kan dit door in de menubalk naar Organize / Batch Rename te gaan.

11. Foto's verplaatsen

Alle nieuwe foto's zijn nu uitgezocht, van nuttige informatie voorzien en de mooiste foto's hebben een sterwaardering gekregen. Ze staan nog wel in een aparte map, ons 'tussenstation'. Nu is het tijd om ze naar de juiste plek in de bestaande fotoverzameling te verplaatsen. U selecteert alle foto's die bij elkaar horen en sleept ze vervolgens naar de gewenste map. Dat werkt net als in Verkenner, want links in het deelvenster Navigator ziet u een mappenstructuur. Een handige manier om foto's netjes in een fotoverzameling op te bergen, is een aantal submappen aanmaken die zich onder één hoofdmap bevinden. Elke submap kan dan de foto's bevatten die over een bepaald onderwerp gaan, zoals vakanties, gezin, uitjes of de natuur. Een (sub)­map per jaar kan natuurlijk ook.

12. Fotomappen

Met Zoner Photo Studio is elke map met foto's eenvoudig te bekijken door er via de Navigator naartoe te bladeren. Verplaatsen van foto's kan door ze van de ene naar de andere map te slepen. Maakt u erg veel foto's, kijk dan na verloop van tijd nog eens rustig naar uw foto's om te zien of u de verzameling nog iets kunt uitdunnen. Foto's die erg veel op elkaar lijken, of die bij nader inzien toch wat tegenvallen, kunt u dan alsnog weggooien. De ervaring leert dat u er na een half jaar of een jaar een stuk kritischer naar kijkt dan wanneer de foto's nog vers zijn.

13. Gericht zoeken

Zoekt u een foto? U hoeft niet door de complete verzameling te bladeren om dat exemplaar te vinden. Dankzij labels zijn ze veel sneller terug te vinden. Ga in de Navigator op een map of submap staan en kies Organize / Search. Zet een vinkje bij tabblad Keywords en tik een labelnaam in, of klik erop in het lijstje ernaast. Op meerdere labels zoeken kan ook, dan geeft u ze allemaal op met een spatie ertussen. Kies bij Keyword search mode of u foto's zoekt die één, alle of geen van de genoemde labels bevatten. Klik op Search en de foto's worden getoond. Er wordt ook in alle submappen van deze map gezocht. Duurt het zoeken u te lang of hebt u al gevonden wat u zocht, klik dan op Stop Search boven de miniaturen.

© PXimport

Gericht zoeken kan door één of meer labels op te geven.

14. Filteren

Een iets andere manier van zoeken is het instellen van een filter via Organize / Filter. In tegenstelling tot een gewone zoekactie, worden er ditmaal geen submappen doorzocht. Alleen foto's in de map die u momenteel bekijkt worden getoond, mits ze aan het filter voldoen. Met de knopjes boven de miniaturen kan het filter aangepast of verwijderd worden. Net als bij de vorige tip, zijn er meerdere tabbladen om uit te kiezen. Zo kunt u met Advanced Search zoeken of filteren op technische cameragegevens (exif) en bij Notes onder andere op sterwaardering. Zet wel eerst een vinkje bij het betreffende tabblad.

15. Waar is de foto genomen?

Er verschijnen steeds meer camera's met ingebouwde gps. Die voegen locatiegegevens aan uw foto's toe, zodat u kunt zien waar uw opnames gemaakt zijn en een fotogenieke plek altijd terug te vinden is. Ook foto's die met een smartphone zijn gemaakt worden vaak van gps-gegevens voorzien. Zodra u in de fotobeheerder aan de bovenzijde van een miniatuur een aardbolletje ziet, weet u zeker dat er locatiegegevens in de foto aanwezig zijn. Dubbelklik op het pictogram om Google Maps te openen, of bekijk de locatie in Google Earth via Information / GPS / Show in Google Earth.

16. Wijs de locatie aan

Handmatig een locatie aan een foto toekennen kan ook via Information / GPS / Assign GPS Data. Zoek de locatie op het kaartje en klik om een rode ballon te plaatsen. Verkeerd neergezet? Klik nogmaals op een andere plek. Gebruikt u een gps-ontvanger, dan kunt u de locatie automatisch laten opsporen door het logboek (track of broodkruimelspoor) te laten doorzoeken met de knop Read Data from GPS Track Log. Klik op Apply of Apply to All om de locatie in één of meerdere foto's op te slaan.

© PXimport

Een camera met gps verklapt waar de foto gemaakt is. Zelf aanwijzen kan ook.

17. Foto's bewerken

Voor ingewikkelde bewerkingen is Zoner Photo Studio 12 Free niet het meest geschikte pakket. Dan bent u beter af met een echte fotobewerker. Voor standaardbewerkingen zoals het verbeteren van kleur en belichting, het maken van een uitsnede, of het wegwerken van vlekjes, kunt u er wel prima mee uit de voeten. Om te bewerken drukt u op Enter zodra een foto geselecteerd is, of u klikt er met rechts op en kiest Editor. Rechtsboven in het scherm ziet u dat het tabblad Editor nu actief is. Het is altijd verstandig om eerst een kopie van een foto te maken en die aan te passen. Dan blijft het origineel intact.

18. Gereedschappen

Als u vaker met een fotobewerker zoals Photoshop (Elements) gewerkt hebt, zullen de gereedschappen en menu-opties u bekend voorkomen. In de menubalk vindt u onder het kopje Adjust allerlei functies om belichting, contrast en kleur te verbeteren. Eventueel zijn via Effects nog wat creatieve aanpassingen mogelijk. Links bevindt zich de gereedschapskist. Een foto die scheef staat, zet u recht met het gereedschap Align Horizon. Rode ogen verhelpt u met Red Eye Reduction. Zijn er vlekjes, stofjes of haartjes die u wilt wegwerken (retoucheren), dan gebruikt u het kloonstempel (Clone Stamp).

© PXimport

Allerlei standaardbewerkingen zijn mogelijk.

19. Foto's tegelijk aanpassen

Ook in de beheerder (tabblad Manager) zijn een aantal bewerkingen direct binnen handbereik. U mag ze zelfs op meerdere foto's tegelijk toepassen, door eerst een selectie te maken. Rechts bovenin ziet u een rijtje pictogrammen. Eén van de bewerkingen is Resize waarmee foto's verkleind kunnen worden. Handig als u ze via e-mail wilt versturen of online gaat plaatsen. In het venster van de bewerking ziet u links een strookje met miniaturen, indien u meerdere foto's geselecteerd hebt. Met de knop Apply wordt de bewerking alleen op de in deze strook gekozen foto toegepast. Met Apply to All gebeurt het op het hele rijtje.

20. Leuke extra's

Gaat u in de menubalk van de fotobeheerder naar Publish, dan kunt u een diashow starten of een foto als achtergrond instellen. Wilt u fotovelletjes met miniaturen maken, dan kiest u hier de optie Contactsheets. U hebt erg veel invloed op de lay-out van de fotovellen. Het resultaat kan worden geprint, maar ook bewaard als nieuwe foto of als pdf-document. Nog een leuke optie is Calendars waarmee u eenvoudig uw eigen kalender in elkaar knutselt. Er zijn diverse lay-outs beschikbaar voor jaar-, maand- en weekkalenders. Het aantal foto's bepaalt hoeveel tijd de kalender beslaat, bijvoorbeeld een halfjaar, een jaar of een aantal weken.

© PXimport

Kalenders en velletjes met miniaturen kunt u heel eenvoudig zelf maken.

21. Delen, panorama en 3D

Ook om foto's via e-mail te versturen of om ze op Flickr en Facebook te publiceren, kunt u in de menubalk bij Publish terecht. In die gevallen is het wel raadzaam de foto's eerst te verkleinen tot een acceptabel formaat. Ook als u een panorama- of een 3D-foto wilt maken kunt u zich hier uitleven. In het eerste geval schiet u een reeks foto's met voldoende overlap zodat het programma de plaatjes netjes kan samenvoegen. Voor een driedimensionale foto maakt u twee opnamen vanuit hetzelfde standpunt, waarbij de camera ongeveer zes centimeter zijwaarts wordt verschoven. Na omzetten via de optie 3D Images ziet u als het goed is diepte, mits u een gekleurd brilletje opzet.

22. Extra informatie

Selecteert u een foto en drukt u op Shift+Enter, of klikt u er met rechts op en kiest u de optie Image Information, dan krijgt u een zee aan informatie te zien. Klikt u op het pictogram waar een camera op staat, dan ziet u de zogeheten exif-gegevens. Dit is nuttige informatie die uw camera in de foto heeft opgeslagen. U ziet er hoe de foto is gemaakt (zoals sluitertijd, diafragma en ISO-waarde), maar ook of de flitser is afgegaan en met welk cameramodel de foto is genomen. Heeft uw camera gps aan boord? Dan kunnen er onder het kopje GPS information coördinaten staan. Deze lange cijferreeksen zeggen ons weinig, maar gaat u naar het pictogram met het pijltje, dan verschijnt na een klik op de knop Get Information Online onder andere de naam van de stad en het land waar de foto is gemaakt.

© PXimport

Nietszeggende coördinaten vervangen door leesbare locatienamen.

23. Uitwisselbaar

Gebruikt u Adobe Photoshop, Photoshop Elements of Lightroom? Dan is het goed om te weten dat veel van de informatie die u in Zoner Photo Studio toevoegt, zoals sterwaarderingen en labels, ook in de producten van Adobe zichtbaar gemaakt kan worden en andersom. Kleine complicatie is dat Photoshop Elements en Lightroom met een catalogus werken. Ze kijken eenmalig op de schijf welke foto's u hebt (importeren) en gebruiken daarna alleen nog hun eigen administratie. Verandert u daarna iets met een ander programma, dan merken ze dat niet. Gelukkig kan de informatie in de catalogus ververst worden, zodat wijzigingen over en weer uitwisselbaar blijven.

24. Uiterlijk veranderen

Het programmavenster van Zoner Photo Studio is opgebouwd uit een aantal deelvensters. Standaard ziet u de Navigator waarmee u door de mappen op uw schijven bladert, Preview waarin een verkleinde weergave van de geselecteerde foto te zien is en Browser met daarin de inhoud van de in de Navigator gekozen map. Deze deelvensters kunt u naar smaak in- en uitschakelen. Dat doet u in de menualk bij Workspace. Zo kan het handig zijn om een vinkje te plaatsen bij Information. In een extra deelvenster wordt dan een histogram getoond, waarmee u de belichting van de foto kunt beoordelen. Onder het histogram is allerlei nuttige informatie over de foto te vinden. Helemaal onderin kan via Settings ingesteld worden welke informatie in dit deelvenster te zien is. U kunt Zoner instrueren om informatievelden alleen te tonen als ze ook echt van toepassing zijn. Heeft een foto bijvoorbeeld geen labels, dan krijgt u geen lege regel te zien.

25. Slepen met deelvensters

Ook de lay-out van het programma mag u aanpassen. Dat kan door deelvensters naar een andere plek te slepen. Klik maar eens op de kopregel van een deelvenster en houd de muisknop ingedrukt. De muiswijzer verandert nu in een handje. Sleep het daarna naar een andere plek. Een kader met een kruisje erin geeft aan waar het terecht komt zodra u de muisknop loslaat. Deelvenster Information kan bijvoorbeeld uiterst rechts geplaatst worden. Het krijgt dan de volledige vensterhoogte, zodat u meestal alle informatie in één oogopslag ziet en er minder vaak doorheen hoeft te scrollen. Deelvenster Browser is overigens niet verplaatsbaar. Wilt u terug naar de uitgangssituatie, dan kan dat razendsnel via de menuoptie Workspace / Default Workspace.

© PXimport

Een kader geeft aan waar het deelvenster dat u verplaatst terecht komt.

26. Andere fotobeheerders

Naast Zoner Photo Studio zijn er nog meer leuke, handige en vooral gratis fotobeheerders. Zoals Fast Stone Image Viewer en XnView. Er is behoorlijk wat overlap in functionaliteit, maar elk programma heeft ook zo zijn eigen handigheidjes. Neemt u gerust eens een kijkje of deze programma's iets voor u kunnen betekenen.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten