Gratis fotobewerking met darktable

© PXimport

Gratis fotobewerking met darktable

Geplaatst: 21 oktober 2018 - 04:56

Aangepast: 16 november 2022 - 09:26

Toon van Daele

De betere digitale camera’s leveren ook foto’s in raw-formaat af. Door zulke foto’s slim na te bewerken valt er zelfs van mislukte foto’s vaak nog iets moois te maken. Een van de populairste tools daarvoor is Adobe Lightroom, maar dat kost je 130 euro. Met het opensource-pakket Darktable kan dat bijna even goed fotobewerken: bovendien helemaal gratis.

1 Verkenning

Darktable werkt zowel voor macOS, Linux als Windows. Wij gaan met deze laatste aan de slag, waarvoor overigens regelmatig updates uitkomen. De installatie vergt slechts enkele muisklikken. De Nederlandstalige interfacetaal is nog niet helemaal niet vlekkeloos; desgewenst schakel je via het tandwielpictogram, bij GUI-instellingen, over naar English. Darktable dubbelt als fotobeheerder en fotobewerker en dat verklaart de twee panelen: bibliotheek (sneltoets L, van light table) en ontwikkelen (sneltoets D, van dark room). Op dit moment zijn er logischerwijs nog geen foto’s te zien; die moet je immers nog importeren.

Media has no description

© PXimport

Raw

2 Foto-import

Open de bibliotheek en klik importeren aan. Je kunt nu je raw- of andere fotobestanden rechtstreeks uit je camera importeren (media) of opzoeken op schijf (afbeelding of mappen). Gedeelde netwerkmappen vindt darktable echter niet terug, tenzij je daar via de Verkenner een netwerkverbinding voor hebt gecreëerd. Onderaan het importvenster tref je enkele importeeropties aan. Selecteer hier importeer mappen recursief indien je ook submappen wilt meenemen en plaats een vinkje bij toepassen metadata op import om je foto’s al van bepaalde labels te voorzien (gescheiden door een komma). De geïmporteerde foto’s verschijnen in de groep snelle verzamelingen.

Media has no description

© PXimport

Camera-import

3 Modulen

Je foto’s staan nu klaar voor verdere optimalisatie. Via een dubbelklik open je een foto in het paneel ontwikkelen. Met het muiswieltje zoom je in en uit op de geselecteerde foto. Er zijn verschillende bewerkingsmodulen beschikbaar. Standaard worden de modulen voor basisbewerkingen getoond, zoals schaduwen en hooglichten, belichting, witbalans enzovoort. Klik echter onderaan op overige modulen om uit circa 60 verschillende modulen te kunnen kiezen. Klik bij een geopende module het hamburgerknopje aan en kies Favoriet om die voortaan snel bereikbaar te maken via het ster-pictogram.

4 Belichting

Laten we eerst de belichting van onze foto aanpakken. Klik het knopje modules voor basisbewerkingen aan en open de module belichting. Je kunt het proberen door de modus op automatisch te zetten. Geeft dat niet het verhoopte resultaat, zet het dan op handmatig en verplaats het schuifknopje bij belichting naar rechts. Je merkt dat het witte vlak mee naar rechts beweegt. Normaliter zorg je er liefst voor dat dit vlak niet wordt afgesneden maar mooi nabij de rechteronderhoek eindigt. Overigens kun je ook de belichting regelen per kleur door de rgb-knoppen rechtsboven het histogram in of uit te schakelen.

Media has no description

© PXimport

5 (Over)belichting

Je wilt natuurlijk voorkomen dat de foto overbelicht wordt. Je kunt natuurlijk op je eigen ogen vertrouwen maar darktable kan je hierbij een handje helpen. Daartoe klik je op de over- en onderbelichtingsindicator, een knopje rechtsonder de uitvergrote foto. Overbelichte delen krijgen nu een felrode kleur mee, terwijl onderbelichte vlakken felblauw kleuren. Dit laatste kun je normaliter bijwerken door het schuifknopje bij zwartpunt wat naar links te verplaatsen. Klik op het knopje reset, net boven de schuifbalken, om naar de originele (kleur)toestand terug te keren.

6 Verzadiging

Een niet optimale belichting is niet het enige probleem bij foto’s; het gebeurt wel vaker dat de kleuren iets te fel of wat te flets ogen. Dat regel je snel bij met de module contrast helderheid verzadiging, die zich eveneens in de groep modules voor basisbewerkingen bevindt. Door het schuifknopje bij verzadiging wat naar rechts te verplaatsen, bezorg je de kleuren een diepere tint. Maar het kan ook anders. Klik met de rechtermuisknop op de schuifknop; er verschijnt nu een paneel met curves. Via de muis kun je zo’n curve bewegen. Hoe hoger in de curve, hoe groter het effect. Dat geldt trouwens voor meerdere aanpassingen.

Media has no description

© PXimport

Sidecar

7 Kleurcorrectie

Verzadiging bijsturen is één manier om de kleuren te optimaliseren, maar darktable heeft nog veel meer opties. Je vindt er een aantal in de groep modules om kleur te corrigeren. Kies hier kleurcorrectie. Je ziet een raster met verschillende kleuren met een wit en zwart bolletje. Door deze bolletjes te verslepen pas je ‘split toning’ toe, waarbij je verschillende kleuren toevoegt aan de hooglichten (wit) en/of de schaduwpartijen (zwart), bijvoorbeeld om een vintage effect te verkrijgen. Via het muiswieltje pas je meteen ook de verzadiging aan.

Media has no description

© PXimport

8 Zwart/wit

Om een kleurenfoto naar een artistiek zwart/wit te converteren, haal je er de module contrast helderheid verzadiging bij, waarbij je de onderste schuifknop helemaal naar links verplaatst. Of je spreekt de module monochroom aan, waar je een kleurenfilter simuleert door de cirkel te bewegen boven de gewenste kleuren. Gebruik het scrolwiel om de cirkelgrootte aan te passen. Het kan echter nog geavanceerder. Activeer de module kanalenmixer en stel bestemming in op grijs, waarna je je elk van de rgb-kleuren proportioneel instelt via de schuifknoppen. Om de originele helderheid te behouden, moet de som van de drie waarden wel 1 zijn.

9 Rode ogen

‘Rode ogen’ blijft een vervelend fenomeen. In darktable zul je vergeefs zoeken naar een ‘red eye removal’-module, dus je zult het anders moeten aanpakken. Je creëert eerst een masker voor elk van beide ogen. Open masker-manager links van de voorbeeldweergave en klik de cirkelvorm aan. Teken hiermee een cirkel over een van de pupillen. Met het scrolwiel bepaal je de grootte van de cirkel en – indien je scrolt binnen de cirkelrand – van de uitvloeiende rand. Herhaal deze procedure voor de andere pupil. Geef je maskers een gepaste naam.

Media has no description

© PXimport

10 Oogmaskers

Open nu de module kanalenmixer en stel de optie mengen in op vector masker. Klik het pijltje bij geen maskers aan en kies beide oogmaskers. Stel bestemming in op rood en verplaats de rgb-schuifknoppen tot je een aanvaardbaar resultaat hebt bereikt. Wellicht dien je rood ongeveer een nulwaarde te geven en groen en blauw elk circa 0.500.

Handig om weten: als je het makkelijker vindt een masker te tekenen voor de plek die je buiten de kleurwijziging wilt houden, gebruik dan gerust dat masker; vervolgens zet je in de kanalenmixer de optie masker omkeren op aan.

11 Voorkeuren

Darktable laat je ook handig gebruik maken van bepaalde voorinstellingen. Stel, je hebt een portretfoto gemaakt en je wilt die snel van een meer natuurlijke huidskleur voorzien. Activeer dan de module kleurzones en klik linksboven de module op het knopje voorkeuren. Er verschijnen nu diverse profielen, waaronder natuurlijke huidskleuren. Met wat geluk levert die meteen het gewenste resultaat op. Je kunt echter ook je eigen aanpassingen bewaren: klik voorkeuren en kies voorkeur opslaan. Eventueel plaats je een vinkje bij toon deze voorkeur alleen bij overeenkomstige afbeeldingen; stel vervolgens zelf de criteria in.

Media has no description

© PXimport

12 Momentopnamen

Darktable houdt uitgevoerde bewerkingen netjes bij in een geschiedenis. Die vind je links van de voorbeeldweergave. Je kunt hier een eerdere bewerking selecteren en darktable negeert de ‘hogere’ (latere) aanpassingen automatisch. Je kunt echter ook je eigen momentopnamen creëren: open de rubriek momentopnamen (linksboven) en klik op maak momentopname. Voer een nieuwe aanpassing door en creëer opnieuw een momentopname. Klik de onderste (eerdere) momentopname aan: er verschijnt een verplaatsbare scheidingslijn op de foto die je het verschil tussen beide toont. Klik het middelpunt van de lijn aan om die te 90 graden te draaien.

13 Watermerk

Er zijn natuurlijk nog tal van andere modules in darktable, maar wellicht vind je het leuk een eigen watermerk in foto’s te plaatsen, bijvoorbeeld met het oog op online publicatie. Hiervoor is het nodig dat je eerst je watermerk in svg creëert, met een tool als Inkscape of eventueel met een online conversietool als deze. Dit svg-bestand plaats je dan in de submap \share\darktable\watermarks van de installatiemap van darktable. Vervolgens open je de module watermerk in darktable en selecteer je je svg-bestand bij bestand, waarna je alle andere parameters naar wens aanpast, zoals dekking, schaal, draaiing, uitlijning enzovoort.

Media has no description

© PXimport

14 Batch

Je hebt optimalisaties doorgevoerd op een foto en je wilt diezelfde aanpassingen toepassen op andere foto’s. Selecteer dan de betreffende foto in de bibliotheek en druk op Ctrl+C. Vervolgens selecteer je de andere foto’s in de bibliotheek – houd de Ctrl- of Shift-toets ingedrukt voor meervoudige selecties – en druk op Ctrl+V. Alle bewerkingen worden nu overgebracht op je fotoselectie. Het kan echter ook anders. Selecteer de uitgangsfoto en open rechts bewerkingsstappen. Kies kopieer alles. Selecteer de andere foto’s, kies plakken en duid aan welke stappen je precies wilt kopiëren.

15 Export

Wil je je foto’s elders bekijken met behoud van alle metadata en aanpassingen, dan moet je die exporteren. Selecteer de gewenste foto’s en kies selectie exporteren, onderaan rechts. Bij doel selecteren we lokale map (en negeren we voorlopig opties als flickr, facebook en google+). Via het mapicoontje verwijs je naar een geschikte locatie. Houd de muisaanwijzer even boven het pad om de talrijke variabelen te zien die je in de bestandsnaam kunt opnemen. Geef het gewenste bestandstype (jpeg, tiff, png, …) evenals de kwaliteit aan en eventueel ook de beoogde grootte. Bevestig met exporteren (helemaal onderaan het paneel).

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000