Gratis software: de beste freeware-tips van maart 2020

© PXimport

Gratis software: de beste freeware-tips van maart 2020

Geplaatst: 25 maart 2020 - 04:02

Aangepast: 25 november 2022 - 08:39

Ap de Smits

Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Geanimeerd

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, MacOS

Wie weleens een 3D-animatiefilm kijkt, zal zich wellicht verbazen over de levensechtheid die tegenwoordig wordt bereikt. In 3D-games is het beeld al niet anders en waar de losse beelden in een bioscoopfilm per stuk vaak uren rekenkracht hebben gekost, doet een rappe game-pc zijn kunstje vaak in 4K en met 60 beelden per seconde.

Wie zelf eens aan de slag wil met het maken van 3D-objecten en het eventueel animeren ervan, heeft keus uit een aantal gratis producten. K-3D is er hier een van. Het is een zeer veelzijdig programma dat, om te beginnen, alles aan boord heeft om objecten te (ver)vormen. Meestal begint dat proces met een elementaire vorm, zoals een bol of een kubus, die je op allerlei manieren kunt uitrekken en indeuken. Je kunt meerdere vormen samenvoegen in een hiërarchie (denk aan een poppetje met een hoofd, armen en benen) waarbij de verschillende onderdelen al dan niet afhankelijk van elkaar kunnen bewegen.

Op uitsluitend objecten van wit plastic zit natuurlijk niemand te wachten, en dus kun je elk object op allerlei manieren van bepaalde materialen voorzien. Daarbij kun je zelfs denken aan haar of tapijt, iets dat tot voor kort nog ondenkbaar was.

Uiteindelijk genereer je een beeld met een extern programma (een renderer geheten) zoals het eveneens gratis RenderMan. K-3D is uit te breiden met plug-ins en biedt uitstekende online documentatie in het Engels.

Tip 01 Maak je eigen 3D-objecten en animaties.

© PXimport

Tip 2: Schaakbaak

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

De computer mag dan tegenwoordig beter schaken dan de mens, dat betekent niet dat het spel dood is. Integendeel zelfs: menig liefhebber gaat nog wekelijks naar zijn of haar schaakclub en/of speelt partijen op internet.

Wie een beetje serieus schaakt, noteert zijn zetten om later van gemaakte fouten te kunnen leren. Van oudsher zijn er databaseprogramma’s om partijen in op te slaan en na te spelen. Vaak waren dat fraaie maar prijzige producten of zeer elementaire freeware. Scid vormt op dit patroon de positieve uitzondering. Niet alleen is Scid gratis, het programma is ook nog eens buitengewoon fraai en compleet. De meegeleverde voorbeeld-database met 127.000 partijen kun je doorzoeken op opening, speler, stelling enzovoort. Uiteraard kun je die database uitbreiden met eigen partijen en andere databases. Partijen invoeren kan desgewenst ook via een elektronisch bord. Scid wordt geleverd met de sterke schaak-engine Stockfish om posities te analyseren.

Aan de visuele kant is veel aandacht besteed door middel van onder meer foto’s van spelers en grafieken met succespercentages van openingen. Een must voor de schaakliefhebber.

Tip 2 Een schaakdatabase van commercieel niveau.

© PXimport

Wie een beetje serieus schaakt, noteert zijn zetten om later van gemaakte fouten te kunnen leren

-

Tip 03: Beeldig

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, MacOS, Linux

De bij Windows 10 geleverde fotoviewer kun je prima gebruiken voor het bekijken van afbeeldingen. Tegenwoordig kun je er zelfs gezichtsherkenning op loslaten (als je het niet erg vindt dat Microsoft je afbeeldingen op dat niveau scant, anders is het uit te schakelen). Maar al met al bevat de Foto’s-App maar weinig functies, en is het dus maar goed dat er goede alternatieven zijn. Een van de compleetste is XnView MP, waarvan nog regelmatig updates verschijnen (op het moment van schrijven is versie 0.94.1 actueel). Van het programma is zowel een portable versie als installatieversie beschikbaar, voor 32- en 64bits-systemen.

XnView is om te beginnen een snelle viewer om grote collecties plaatjes mee te bekijken. Dat kan ook als eenvoudige diashow, dus zonder effecten. Daarnaast is het programma een database waarmee je labels, trefwoorden en waarderingen aan je foto’s toe kunt voegen. De vaak automatisch aan een foto toegevoegde data, zoals de exif-gegevens, kun je bovendien eenvoudig bewerken of verwijderen. Het programma biedt ook een aardige verzameling gereedschappen om foto’s bij te snijden, te roteren en op te peppen. Wanneer dat allemaal niet afdoende is, kun je XnView ook koppelen aan je favoriete fotobewerker.

Tot slot kun je met XnView grote collecties foto’s in bulk converteren en kan het programma uit de voeten met een verbluffend groot aantal bestandsformaten.

Tip 03 XnView is een van de meest veelzijdige fotoviewers.

© PXimport

Tip 04: Boekje open

Geschikt voor: elk systeem

Er verschijnen dagelijks nieuwe boeken en tijdschriften, maar op internet is nog zo veel leesvoer te vinden waarmee je je vele mensenlevens lang niet hoeft te vervelen.

Speciaal als het gaat om Nederlandse literatuur en aanverwante zaken is er de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, kortweg DBNL. Hier vind je een fenomenale collectie vanuit het hele Nederlandse taalgebied die tot stand komt door een samenwerking tussen de Taalunie, de Vlaamse Erfgoedbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Elke maand worden hier nieuwe titels aan toegevoegd, variërend van klassiekers uit de Middeleeuwen tot complete jaargangen van tijdschriften uit de voorbije decennia, zoals Onze Taal en Bzzlletin. Uiteraard slaat men ook de tussenliggende tijd niet over, zoals we zien aan bijvoorbeeld het verzameld werk van Simon Vestdijk en de 100 jaar oude jaargangen van Elseviers Geïllustreerd Maandschrift.

Je kunt al dat fraais online lezen, maar doorgaans kun je de publicaties ook downloaden als ePub of pdf, zodat je de verhalen ook op je e-reader of tablet kunt lezen.

Tip 04 De DBNL bevat genoeg Nederlands leesvoer voor vele mensenlevens.

© PXimport

Tip 05: Gezondheid!

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Wie weleens een bezoek aan de huisarts brengt, zal ongetwijfeld een keer geconfronteerd worden met het ijskoude uiteinde van zijn of haar favoriete speelgoed: de stethoscoop. Het koude geval vertelt de dokter iets over je gezondheidstoestand. Ach, was ons lichaam maar voorzien van sensoren die hij gewoon kon uitlezen …

De pc is dat gelukkig wel en dus kunnen we het welzijn van dat apparaat bekijken met een programma dat de waarde van die sensoren kan weergeven. HWMonitor is voor dat doel een prima keus, omdat het programma veel zaken meet en – heel fijn – al zijn bevindingen tot één overzichtelijk venster weet te beperken. HWMonitor vertelt je alles over de voltages op het moederbord, leest de verschillende temperatuursensoren uit, houdt fansnelheden bij, meet de processorbelasting en temperatuur per kern, leest de kloksnelheden van de cpu, bewaakt de schijfruimte en -temperatuur en geeft alle relevante informatie over de grafische kaart. Heel prettig is dat het programma niet alleen actuele waarden weergeeft, maar, wanneer je het programma wat langer op de achtergrond laat draaien, je ook de maximum- en minimumwaarden ziet die in die tijd optraden. Handig om bijvoorbeeld te achterhalen hoe warm de cpu of gpu werd tijdens zwaar werk.

HWMonitor is beschikbaar als installatiebestand (exe) en portable versie in zowel 32 als 64 bit.

Tip 05 HWMonitor is eigenlijk net een stethoscoop, maar dan voor de gezondheid van je pc.

© PXimport

Tip 06: Opdracht

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

In Windows ontkom je er soms niet aan om opdrachten uit te voeren vanaf de zogeheten opdrachtprompt die zich schuilhoudt achter cmd.exe of in Windows 10 in het onderdeel PowerShell. Vaak heb je er als gebruiker weinig te zoeken, maar met name bij computerproblemen kan het gebeuren dat ook de support-site van Microsoft je naar dat onderdeel verwijst. Het is echter nogal beperkt in zijn mogelijkheden; je kunt opdrachten intypen en eventueel iets knippen of plakken. Een handig alternatief is ColorConsole. Hiermee krijg je ook toegang tot de opdrachtprompt, maar het programma biedt daarnaast handige extra’s. Zo kun je via een menu naar mappen navigeren in plaats van de naam te hoeven intypen. Ook kun je op een eenvoudige manier de voor- en achtergrondkleur en zelfs de lettergrootte aanpassen voor een betere leesbaarheid.

Tip 06 ColorConcole is een handig alternatief voor de opdrachtprompt.

© PXimport

In Windows ontkom je er soms niet aan om opdrachten uit te voeren vanaf de opdrachtprompt

-

Tip 07: Vrrroemmm!

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Een programma als HWMonitor (zie tip 5) is natuurlijk onontbeerlijk wanneer je wilt bijhouden hoe de conditie van je pc is, maar het zegt niets over de snelheid ervan. Om snel te achterhalen hoe rap je pc is, is er het handige UserBenchmark. Dit programmaatje test in een paar minuten de prestaties van de cpu en gpu, het geheugen en de vaste en externe schijven. Vervolgens krijg je per onderdeel een uitgebreid rapport. Hierin zie je niet alleen de absolute scores, maar kun je je systeem ook vergelijken met vele andere systemen waar het programma eerder al op losgelaten is. Wanneer componenten verhoudingsgewijs onder de maat presteren, krijg je bovendien tips voor prestatieverbetering. De moeilijkheid van het uitvoeren daarvan verschilt uiteraard per onderdeel; soms volstaat een Windows-instelling en soms moet je diep in het bios duiken.

Tip 07 UserBenchmark meet de snelheid van pc-onderdelen en vergelijkt de score met die van anderen.

© PXimport

Tip 08: Diagnose

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

We hebben onze hardware aan de tand gevoeld en de snelheid van ons systeem gemeten. Kunnen we nog meer eenvoudige diagnostiek op de pc loslaten om de gezondheid te beoordelen? Nou en of, met het piepkleine en eenvoudige ScanCircle4D. Dit programma geeft weliswaar ook een overzicht van aanwezige hardware, maar richt zich primair op geïnstalleerde software.

Na een scan – die nog geen minuut duurt – vertelt ScanCircle4D je welke programma’s zouden kunnen worden bijgewerkt en of er problemen met software zijn gevonden, bijvoorbeeld een programma dat in de automatische opstartlijst staat, maar niet meer op de pc aanwezig is. Alle bevindingen zijn terug te vinden in een beknopte en overzichtelijke samenvatting. Daarnaast is er een tabblad met adviezen die zijn onderverdeeld naar de mate van ernst. Heb je eventuele problemen opgelost, dan kun je een nieuwe scan doen om te zien hoe dit te systeemscore ten goede komt.

Tip 08 ScanCircle4D meet de softwarematige gezondheid van je pc.

© PXimport

Tip 09: herkenbaar

Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android

Stel, je ziet ergens een mooi lettertype dat je ook zelf wel zou willen gebruiken. Hoe kom je er dan achter hoe het heet? Vroeger kon dat alleen maar door zelf grote collecties fonts te doorzoeken, maar gelukkig ‘herkennen’ computers tegenwoordig genoeg om zo’n klusje voor ons te kunnen klaren. De gratis dienst WhatTheFont verstaat dat kunstje. Het gebruik ervan is simpel: maak een foto van de te analyseren tekst en sleep dat naar het zoekvak op de website. Na een klik op de zoekknop komt de site met een lijst suggesties. Deze bevat naast (hopelijk) het juiste lettertype ook de nodige fonts die erop lijken. Het enige nadeel is dat het allemaal commerciële fonts zijn. Voor professioneel gebruik is dat geen probleem, maar privé wil je natuurlijk geen tientallen euro’s voor een lettertype neertellen. Gelukkig is dat probleem eenvoudig op te lossen met een zoekopdracht op Google, zoals ‘free alternatives to …’ met op de puntjes de naam van het lettertype dat je zoekt.

WhatTheFont biedt tevens apps voor iOS en Android aan.

Tip 09 Laat de computer lettertypen herkennen, online of via de app.

© PXimport

Tip 10: Plaatjes kijken

Geschikt voor: elk systeem

Vrijwel elk tijdschrift werkt met fotografen die voor de artikelen de nodige plaatjes schieten. Vaak vullen ze dat beeldmateriaal aan via een abonnement op een commerciële database met stockfoto’s. Maar voor een eigen website is dat – vanwege de hoge kosten – geen optie. Als je vervolgens dan maar op internet op zoek ging naar een alternatief, kwam je nog weleens van een koude kermis thuis, omdat er ineens een aanmaning op de mat lag van een bedrijf dat claimde de rechten op de afbeelding te hebben.

Werken met foto’s van een ander kan eigenlijk alleen als je de herkomst kent en kunt achterhalen voor welke doeleinden je een afbeelding gratis mag gebruiken. Een uitstekende plek om te gaan zoeken, is de website van Pixabay. Hier vind je inmiddels zo’n 1,5 miljoen gratis foto’s en illustraties die je op trefwoord kunt doorzoeken.

Alhoewel zoekopdrachten in het Nederlands wel enige resultaten opleveren, is het toch handiger om in het Engels te zoeken, want dat levert vrijwel altijd meer op.

Tip 10 Pixabay bevat een enorme collectie gratis te gebruiken foto’s en illustraties.

© PXimport

Tip 11: Omgerekend

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Wie in Amerika op vakantie gaat, moet misschien wel even wennen aan het feit dat men daar niet werkt met de vrijwel overal gebruikelijke meeteenheden, maar vasthoudt aan allerlei eigen meeteenheden zoals miles, feet, ounces, acres, Fahrenheit enzovoort. Om ze om te zetten naar een eenheid waar we wat mee kunnen, zijn er talloze websites en programma’s, maar er zijn er maar weinig zo uitgebreid als Converber. Dit programmaatje kent vele tientallen categorieën, zoals afstand, gewicht en temperatuur, maar ook wat meer technische eenheden, zoals opslagcapaciteit en straling. Mocht hetgeen je zoekt niet tussen dat enorme aanbod bevinden, dan kun je eenvoudig (bijvoorbeeld in Wikipedia) een conversieregel zoeken en deze zelf toevoegen.

Tip 11 Converber bevat een gigantische collectie regels om eenheden om te rekenen.

© PXimport

Tip 12: Museum thuis

Geschikt voor: elk systeem

In het Europeana-project worden de schatten van duizenden Europese musea online toegankelijk gemaakt. De introductiezin op de site zegt alles: ‘Verken 57,704,325 kunstwerken, artefacten, boeken, video’s en geluiden uit meer dan 3.500 musea, galerijen, bibliotheken en archieven in Europa.’

Natuurlijk, zelf door een museum struinen, is heerlijk en leerzaam, maar soms heb je er even geen zin in je huis uit te gaan. Om niet te verdwalen in de gigantische online collectie, biedt de site zowel een zoekfunctie alsook allerlei rubrieken om in te grasduinen. En … voor wie niet genoeg had aan het fotomateriaal van Pixabay (zie tip 10) vind je er zelfs een collectie van 14 miljoen vrij te gebruiken afbeeldingen.

Vergeet niet af en toe een frisse neus te halen, want met zo veel moois blijf je gemakkelijk aan het beeldscherm plakken.

Tip 12 Virtueel dwalen door duizenden musea tegelijk kun je in het Europeana-project.

© PXimport

Gevaarlijk?

Laat je niet direct afschrikken door waarschuwingen van je beveiligingssoftware.

© PXimport

Niet te snel klikken

Wees altijd alert tijdens de installatie van programma’s om ongewenste extra software en/of aanpassingen te voorkomen.

© PXimport

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000