Helemaal niet zo moeilijk: grafieken maken in Excel

© PXimport

Helemaal niet zo moeilijk: grafieken maken in Excel

Geplaatst: 22 mei 2017 - 05:31

Aangepast: 14 december 2022 - 14:28

Martin Gijzemijter

Dat je grafieken kunt maken in Excel, dat weet vrijwel iedereen, maar lang niet iedereen waagt zich eraan. Begrijpelijk, want met al die opties en knoppen lijkt het een behoorlijk ingewikkeld proces. In werkelijkheid valt het wel mee, het is simpelweg even een kwestie van begrijpen hoe een grafiek in elkaar zit. In dit artikel leggen we je dat uit en gaan we een aantal mooie grafieken maken in Excel.

1 Wat is een grafiek?

Een grafiek is een visuele weergave van, in dit geval, gegevens in een Excel-sheet. Er zijn mensen die getallen in een reeks eenvoudig op waarde kunnen schatten, maar voor de meeste mensen wordt het al snel een brei aan cijfers. Grafieken (ook wel diagrammen genoemd, al is dat begrip eigenlijk breder) zijn er om die gegevens te tonen op een manier die bepaalde zaken snel inzichtelijk maakt. Je kunt daarbij denken aan het vergelijken van getallen in een bepaalde periode (om te zien of omzet daalt of stijgt) maar ook aan laten zien welk percentage een getal vormt van een geheel.

Media has no description

© PXimport

2 Verschillende grafieken

Er zijn talloze manieren om cijfers in kaart te brengen. Elke soort grafiek heeft daarbij z’n eigen sterke punten. Zo is de ene grafiek alleen maar in staat om één getalreeks te tonen, terwijl een andere grafiek het juist mogelijk maakt om verschillende getalreeksen met elkaar te vergelijken. In deze workshop proberen we zo veel mogelijk grafieken te bespreken om te laten zien welke grafiek je precies waarvoor kunt gebruiken.

Aanbevolen grafieken?

3 Grafiek-elementen

Voordat we gaan werken met grafieken, is het handig om eerst te weten waaruit een grafiek precies bestaat. Zoals gezegd is elke grafiek anders, maar vrijwel alle grafieken hebben bepaalde elementen. Ten eerste is er het grafiekgebied, oftewel het kader waarin alles gerelateerd aan de grafiek wordt getoond. Het tekengebied is waarin de grafiek wordt ‘getekend’. De gegevenspunten zijn de onderdelen waaruit de grafiek bestaat (denk aan punten in een taartdiagram). En dan zijn er nog de legenda en de titel, en eventueel de horizontale en verticale waarden in de grafiek.

Media has no description

© PXimport

4 Sjablonen

In deze workshop gaan we zelf grafieken maken. Het is echter goed om te weten dat je het wiel lang niet altijd zelf hoeft uit te vinden. Je kunt bijvoorbeeld ook sjablonen downloaden via Excel, waarmee je vervolgens kunt kijken hoe een grafiek precies in elkaar zit. Dit geeft je inzicht in hoe grafieken werken en door waarden te veranderen zie je direct het effect. Op die manier kun je langzaam maar zeker proberen zelf zo’n grafiek in elkaar te knutselen. Je vindt de sjablonen in Excel via Bestand / Nieuw en dan zoeken op Grafieken.

Media has no description

© PXimport

5 Gegevensreeks bepalen

Voordat je een grafiek kunt maken, moet er natuurlijk eerst informatie zijn waarop je die grafiek kunt baseren. We beginnen in dit artikel met een basisgegevensreeks die we, afhankelijk van het soort grafiek dat we willen maken, aanpassen (of indien nodig volledig vervangen). Als voorbeeld nemen we een voetbalclub, waarvoor we in kaart willen brengen in welk kwartaal de meeste contributie is betaald. In de grafiek dienen in elk geval de volgende waarden te staan: contributie, de vier kwartalen, de betaalde contributie per kwartaal en het totaalbedrag. Bekijk de afbeelding om te zien hoe dit eruitziet in Excel.

Media has no description

© PXimport

Gewoon of 3D?

6 Cirkeldiagram

Een cirkeldiagram, ook wel een taartdiagram of een taartgrafiek genoemd, is een grafiek waarmee je heel eenvoudig kunt aangeven welk aandeel van het totaal een bepaalde waarde heeft. Om deze grafiek te maken, selecteer je in Excel alle waarden die we hebben ingevuld, behalve het jaartotaal. Vervolgens klik je op Invoegen en daarna op het pictogram met de cirkel bij het onderdeel Grafieken. Kies voor 2D-cirkel. De grafiek zal nu direct worden ingevoegd en toont duidelijk hoe de verhoudingen liggen.

Media has no description

© PXimport

7 Grafiek opmaken

Het taartdiagram toont de legenda onder de grafiek, maar misschien vind je het prettiger dat de informatie in de taartpunten zelf wordt getoond. Of je wilt graag de percentages erbij genoemd hebben. Je kunt de grafiek gelukkig eenvoudig anders opmaken. Wanneer je dubbelklikt op de grafiek, zie je in het lint in het tabblad Ontwerpen de optie Grafiekstijlen. Daarmee kun je eenvoudig kiezen uit sjablonen voor de indeling van je grafiek. In het lint vind je ook andere opties, zoals het wijzigen van de kleuren, de indeling enzovoort.

Media has no description

© PXimport

8 Cirkel van cirkel

Ons taartdiagram is niet zo heel ingewikkeld, want er zijn maar vier punten. Maar stel nu dat het niet gaat om vier kwartalen, maar om 12 maanden (of nog erger, 52 weken). Dan worden bepaalde taartpunten ineens wel héél erg klein. In dat geval kies je onder 2D-cirkel bij Invoegen / Grafieken voor Cirkel-van-cirkel. Excel zal dan een aantal taartpunten uit de grafiek wegnemen en in een subcirkel weergeven, zodat ook de kleinere taartpunten duidelijk in beeld kunnen worden gebracht. De optie Staaf-van-cirkel doet hetzelfde, maar dan niet in een sub-cirkel, maar sub-staafdiagram. Voor ons voorbeeld is dit overzichtje overigens niet zo nuttig, maar in bepaalde gevallen kan het wel degelijk handig zijn.

Media has no description

© PXimport

Subgrafieken

9 Kolom/staafdiagram

Een kolom/staafdiagram kan, net als een taartdiagram, gegevens in kaart brengen, maar kan daarbij gebruik maken van meer dan één gegevensreeks. Stel dat we willen weten uit welke leeftijdscategorie de meeste contributie wordt opgehaald, dan is dit de manier om dat uit te vinden. In onze gegevensreeks hebben we daarvoor dus niet één rij met gegevens nodig, maar een rij voor elke leeftijdscategorie die we willen vergelijken (zie afbeelding). Selecteer weer alle waarden, behalve de totalen. Klik op Invoegen en vervolgens op het pictogram met de staafdiagrammen en daarna op Gegroepeerde kolom of Gegroepeerde staaf. Het verschil tussen de twee is horizontale of verticale. staven/kolommen.

Media has no description

© PXimport

10 Gestapelde kolom/staafdiagram

Je ziet dat een kolom- of staafdiagram heel eenvoudig in beeld brengt hoeveel contributie er in welk kwartaal is betaald, maar ook in welke leeftijdscategorie. Zo kun je dus prachtig in kaart brengen hoe de verhoudingen liggen (en dus ook waar de actiepunten liggen). Naast de optie Gegroepeerde kolom of Gegroepeerde staaf kun je ook kiezen voor Gestapelde kolom of Gestapelde staaf. Dit is hetzelfde principe, alleen zijn de staven/kolommen dan samengevoegd, zodat je nóg beter kunt zien hoe de verhoudingen liggen

Media has no description

© PXimport

11 Lijndiagram

Hoe de verhoudingen liggen, wordt heel duidelijk met een kolom- of staafdiagram. Wil je trends in kaart brengen (zit er bijvoorbeeld een stijgende of dalende lijn het aantal nieuwe leden), dan kun je daar het beste een lijndiagram voor maken. Je hebt hiervoor, bijvoorbeeld, het aantal nieuwe leden per jaar nodig, zoals weergegeven in onze afbeelding. Selecteer deze gegevens, klik op Invoegen en vervolgens bij Grafieken op het pictogram met alle lijnen en daarna onder 2D-lijn op Lijn. Je ziet nu prachtig in kaart dat het met de groep 20-30 jaar heel goed gaat, maar met 11-19 jaar niet.

Media has no description

© PXimport

12 Gestapeld vlakdiagram

Een vlakdiagram lijkt op een lijndiagram, met als verschil dat de tussenliggende ruimte wordt opgevuld met een kleur. Dat kan extra duidelijkheid verschaffen omdat je niet alleen de trend ziet, maar ook de onderlinge verhoudingen. Stel dat we willen weten hoe het gesteld is met het totale aantal leden per leeftijdscategorie (zie afbeelding). Kiezen we een vlakdiagram in plaats van een lijndiagram (Invoegen / Lijndiagram / Gestapeld vlak) dan zie je dat het totale aantal leden niet alleen aan het afnemen is sinds 2013, maar ook dat de club over een aantal jaar een groot probleem heeft als het niet werkt aan ledenwerving in de jongste twee leeftijdscategorieën. Immers, voetballers worden ouder en groeien door, maar de nieuwe aanwas neemt steeds verder af.

Media has no description

© PXimport

13 Watervalgrafiek

Een andere grafiek waar je verloop in beeld kunt brengen, is de watervalgrafiek. We willen zien hoe het totaal aantal leden van de vereniging zich door de maanden heen heeft ontwikkeld. Een watervaldiagram kan in zo’n geval heel goed overweg met het startaantal, eindaantal en de tussenliggende sprongen. Hiervoor maak je een tabel met daarin een startpunt met daarnaast het aantal leden, de wijziging in het aantal leden per maand en het eindpunt (dat je gemakkelijk laat berekenen door te klikken op Autosom). Selecteer al deze gegevens en klik op Invoegen / Watervalgrafiek. De grafiek toont mooi het verloop, alleen de laatste kolom torent hoog uit boven de rest, omdat Excel denkt dat dit getal erbij op geteld moet worden. Wij vertellen Excel dat dit het totaal is, door erop te rechtsklikken en te kiezen voor Instellen als Totaal.

Media has no description

© PXimport

14 Trechtergrafiek

Tot slot behandelen we nog het trechterdiagram: de grafiek waarmee je heel goed het verloop van een proces in kaart kunt brengen. We gaan verder met ons voorbeeld van de voetbalclub. Het wervingsproces van de vereniging kent verschillende fasen: van open dag tot ontvangst contributie. Je wilt in kaart brengen hoe succesvol elke fase is. Dan is een trechterdiagram de grafiek die je daarvoor wilt gebruiken. Vul elke fase in (zoals in de afbeelding), selecteer je gegevensreeks en klik op Invoegen / Watervalgrafiek (naast de wereldbol) / Trechter. Er wordt nu mooi in kaart gebracht bij welke fase de meeste mensen wegvallen. Bij ons is de opkomst na de inschrijving voor de proeftraining erg laag.

Media has no description

© PXimport

Nog véél meer

Media has no description

© PXimport

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000