Maak je eigen 'Dropbox' in 16 stappen
Dropbox, OneDrive en Google Drive zijn handige diensten waar je gegevens online opslaat. Alleen zet je je bestanden wel bij een dienst van een ander. Wie kan er allemaal bij? En wat als je meer controle wilt over je cloudopslag? Dan zijn de opties gering. Tijd om je eigen cloudopslag op te zetten.
01 In de cloud
OwnCloud is een gratis oplossing waarmee iedereen zijn eigen cloud kan samenstellen, bouwen en beheren. In de basis werkt het systeem hetzelfde als Dropbox & co. Er is een server-gedeelte dat controle over de opslag (en mogelijkheden) regelt. Op je computers, smartphone en andere apparatuur installeer je de ownCloud-client. Dit is een programma waarmee je verbinding maakt met de ownCloud-server zodat je toegang krijgt tot je bestanden. De bestanden worden automatisch gedownload van de ownCloud-server naar de ownCloud-client. Lees ook: De 15 beste apps om in de cloud te draaien.
02 OwnCloud-client
De ownCloud-client in Windows geeft je eenvoudig toegang tot je bestanden. Je krijgt in de Windows Verkenner een aparte snelkoppeling naar je ownCloud-ruimte. Er wordt een kopie van de bestanden vanuit ownCloud gedownload naar je computer. Wijzigingen die je in bestanden maakt, worden automatisch weggeschreven naar je ownCloud-server en verwerkt op alle apparaten waar je de ownCloud-client installeert. Voor iOS en Android is er een app beschikbaar van de client. Daarnaast kun je de bestanden ook nog benaderen via je browser.
03 ownCloud-server
Er zijn meerdere manieren om de ownCloud-server aan de praat te krijgen. Het is voor beginners lastig om de installatie volledig handmatig uit te voeren. De ownCloud-server draait namelijk in de basis in een webhosting-omgeving. Zeggen de woorden Apache, MySQL en PHP je iets en kun je hiermee werken? Dan moet een volledige handmatige installatie geen probleem voor je zijn. Voor de techneuten onder ons: je kunt ownCloud installeren op een eigen VPS (virtuele server) en soms ook in de webruimte van een 'hosting-provider'. Installeren op een eigen Linux-computer is eveneens mogelijk.
04 'hosted ownCloud'
We kiezen in deze cursus voor de eenvoudigste manier om met ownCloud te experimenteren: een voorgeïnstalleerde ownCloud-server, oftewel 'hosted ownCloud'. Wij kiezen nu voor blaucloud.de, waar je 2 GB gratis opslagruimte krijgt. Op de installatieprocedure na, heb je volledige controle over je eigen ownCloud. De gratis opslagruimte is beperkt, maar wel voldoende om goed te experimenteren met ownCloud en te ontdekken of het systeem je aanspreekt. Je kunt vervolgens altijd nog besluiten om de schijfruimte tegen betaling uit te breiden of een andere installatievariant van ownCloud kiezen.
05 Setup server
Surf naar www.blaucloud.de en klik op EN om de taal aan te passen naar het Engels. Klik op Register en kies bij Costless 2 GB voor Setup Cloud-Space. Geef een naam op voor je ownCloud-server en stel je mailadres en wachtwoord in. Nadat je akkoord bent gegaan met de algemene voorwaarden wordt je ownCloud-server ingericht. Je ontvangt een mail waarin je je mailadres moet bevestigen. Vervolgens is je ownCloud-server klaar om in gebruik te nemen. De gratis opslagruimte bij blaucloud verloopt niet. Wel moet je elke drie maanden laten weten dat je de opslagruimte nog gebruikt. Stel dus een mailadres in dat je daadwerkelijk gebruikt.
06 Installeer de client
De ownCloud-client vind je hier onder Sync. Je hebt hier twee keuzes: Desktop clients en Mobile clients. De desktop-versies zijn er voor Windows, OS X en Linux. Voor je smartphone of tablet kijk je bij de mobiele clients. In dit artikel installeren we de desktop-client voor Windows. Tijdens de installatie moet je drie dingen opgeven: serveradres, gebruikersnaam en wachtwoord. Allereerst het adres van je ownCloud-server. Als je ownCloud via blaucloud.de gebruikt, is het adres https://.blaucloud.de. Geef bij gebruikersnaam eveneens de naam van je server op en stel je wachtwoord in.
Standaard zal de ownCloud-client alle bestanden synchroon houden die aanwezig zijn in ownCloud-server. Dit is de meest optimale instelling. Je kunt eventueel ook voor een selectieve synchronisatie kiezen.
Direct overal installeren
Je verkent ownCloud het prettigst als je de client-software direct op al je apparaten in gebruik neemt. Installeer de ownCloud-client dus meteen op al je computers en vergeet ook je smartphone en tablet niet. De ownCloud-app voor iOS (0,99 euro) en Android (0,79 euro) werkt intuïtief. Na de installatie via de applicatiewinkel geef je het serveradres, de gebruikersnaam en het wachtwoord op, waarna je toegang hebt tot je bestanden op je ownCloud-server.
07 Gebruik van de client
Na de installatie vind je de ownCloud-client terug als icoontje in je systeemvak. Dubbelklik hierop om de status op te vragen. Je ziet dat er verbinding is met de ownCloud-server. Kijk bij Activiteit om te zien welke communicatie er plaatsvindt tussen de ownCloud-client op je computer en de ownCloud-server. De eerste keer dat je ownCloud in gebruik neemt, worden er alleen een paar voorbeeldbestanden en -mappen gesynchroniseerd. Controleer of bij de ownCloud-client instellingen Algemeen het vinkje Start bij opstarten actief is.
08 Client in de Verkenner
Klik in Windows Verkenner onder Favorieten op ownCloud om je persoonlijke ownCloud-map te openen. Hier kun je alle bestanden kwijt die je met je andere apparaten wilt laten synchroniseren. De voorbeeldbestanden en mappen kun je (later) weggooien. OwnCloud integreert minder goed in de Windows Verkenner dan andere clouddiensten. Met Dropbox kun je bijvoorbeeld met de rechtermuisknop een eerdere bestandsversie opvragen. Bij ownCloud is de functie van de rechtermuisknop beperkt tot het delen van bestanden.
09 Browser
De ownCloud-server is ook bereikbaar via iedere browser. Typ het adres van je ownCloud-server in en meld je aan met je gebruikersnaam en wachtwoord. Je krijgt direct een overzicht van al je bestanden en mappen. In de browseomgeving van ownCloud kun je nog veel meer doen dan alleen je bestanden bekijken, je kunt de functionaliteit namelijk naar eigen behoeven uitbreiden door 'apps' toe te voegen (zie stap 13). Standaard is het onder andere al mogelijk om bestanden of mappen via deze webinterface te delen.
10 Delen
Om een bestand of map te delen met iemand anders, beweeg je de muispijl over hetgeen je wilt delen. Er wordt een aantal extra opties getoond. We nemen het bestand owncloudusermanual.pdf als voorbeeld. Beweeg je muis over dit pdf-bestand en klik vervolgens op Delen. Plaats een vinkje bij Deel link. Kopieer de link via Ctrl+C en plak deze bijvoorbeeld in een mailtje aan de persoon met wie je het bestand wilt delen. Optioneel kun je een vervaldatum (houdbaarheidsdatum) en/of wachtwoord instellen. Links in beeld zie je drie knoppen: Gedeeld met u, Gedeeld door u en Gedeeld via link. Via deze knoppen kun je terugzien welke bestanden en mappen je gedeeld hebt.
Nederlandstalig
Meestal is de browseromgeving van ownCloud direct Nederlandstalig. Als deze nog in de Engelse taal wordt getoond, kun je dit eenvoudig aanpassen. Klik rechts in beeld op je gebruikersnaam en kies Personal. Verander de instelling bij Language naar Nederlands. De aanpassing wordt direct doorgevoerd. Je kunt hier ook een profielafbeelding instellen.
11 Bestandsversies
De ownCloud-server houdt versies bij van je bestanden. Wanneer je bijvoorbeeld een foto opslaat in je ownCloud, deze bewerkt en het origineel overschrijft, is dit eenvoudig ongedaan te maken. Meld je aan met je browser bij je ownCloud-server en beweeg je muispijl over het bestand dat je wilt terughalen. Klik op Versies om te zien welke versies er beschikbaar zijn. Laat een eerdere versie terugzetten met Herstellen.
12 Prullenbak
Naast bestandsversies heeft de ownCloud-server een eigen prullenbak. Als je in de mobiele app, je browser of via de ownCloud-map op je computer een bestand of map verwijdert, belandt het eerst in de prullenbak. Open je ownCloud in je browser en bekijk linksonder in beeld bij Verwijderde bestanden de inhoud van de ownCloud-prullenbak. Beweeg je muispijl over de items en kies Herstellen om een bestand of map terug te zetten. Via het kruisje kun je het item definitief verwijderen. De prullenbak krijgt standaard 50 procent van de huidige vrije ruimte in je ownCloud-server toebedeeld. Dit wordt gecontroleerd zodra er een nieuw bestand in de prullenbak belandt. Bestanden blijven maximaal 180 dagen aanwezig in de prullenbak.
13 Apps
We vertelden net al dat je zelf functies aan ownCloud kunt toevoegen. OwnCloud heeft namelijk veel interessante extra's. Sommige zijn standaard actief, zoals de eerder genoemde bestandsversies, prullenbak en mogelijkheid om bestanden te delen. Andere kun je zelf nog toevoegen. Ga naar de webinterface van ownCloud en klik linksboven op Bestanden. Kies Apps en bekijk welke apps er geïnstalleerd zijn of welke je nog kunt installeren. De apps die al geactiveerd zijn, zie je door op Geactiveerd te klikken. Je kunt apps deactiveren door op Uitschakelen te klikken. Links in beeld zie je diverse categorieën waarbinnen nieuwe apps te vinden zijn. Klik op een categorie, kies de app die jij graag wilt gebruiken en installeer deze via de knop Activeer. De apps geven je ownCloud-server nieuwe mogelijkheden. De instellingen van de apps vind je rechtsboven in beeld door op je gebruikersnaam te klikken en te kiezen voor Beheerder.
14 Meldingen
OwnCloud stuurt meldingen van gebeurtenissen naar je mailadres. De meldingen hebben vooral betrekking op het delen van bestanden en mappen. Meldingen ontvangen is vooral in het begin handig zodat je zonder in te loggen meekrijgt wat er zoal gebeurt in je persoonlijke cloud. Als je ownCloud eenmaal door hebt, kun je de instellingen van de meldingen aanpassen. Dit doe je weer via de browser, klik rechtsboven op je gebruikersnaam en kies Persoonlijk. Kijk bij Meldingen en geef aan welke meldingen je wilt blijven ontvangen via mail. Je kunt de meldingen één keer per uur, dag of week laten versturen.
15 Zelf installeren
In dit artikel heb je gelezen dat hoe eenvoudig het is om een vliegende start te maken men een 'hosted ownCloud'. Blaucloud.de is slechts één voorbeeld van een aanbieder die ownCloud op deze manier levert als dienst. Meer kant-en-klare ownCloud-aanbieders vind je op www.owncloud.org bij Download / Download ownCloud / Providers. Zelf een ownCloud-server installeren kan ook. Kijk op de website van ownCloud bij Download / Download ownCloud / Download / Web installer. Bij sommige hosting-aanbieders is ownCloud standaard al aanwezig, maar nog niet actief. Als je al een website draait, kun je even kijken in het controlepaneel (Cpanel of Direct Admin) of je ownCloud kunt installeren, bijvoorbeeld via Installatron. Als deze zogenaamde 'one-click'-installatievoorziening niet aanwezig is, kun je ownCloud-server ook installeren via een php-script. De documentatie hiervoor vind je op www.owncloud.org.
16 VPS
De beste manier om een ownCloud-server te draaien is op een VPS (virtuele server). Het werkt als volgt: op de VPS installeer je een Linux-distributie, bijvoorbeeld Ubuntu en vervolgens installeer je ownCloud op deze Linux-versie. Bij DigitalOcean heb je grote flexibiliteit wat betreft de 'huur' van je VPS. Het is bij deze dienst eveneens eenvoudig om back-ups te maken en je kunt zelfs een image-kiezen waarin ownCloud al is voorgeïnstalleerd. Zo wordt het werken met een VPS toch weer iets eenvoudiger.
ownCloud-server op eigen computer
Je kunt de ownCloud-server ook installeren onder Linux op je eigen computer. Op www.owncloud.org en YouTube vind je goede instructies, maar een basiskennis van Linux is altijd vereist. Als je OwnCloud aan de praat wilt krijgen onder Windows, kan dit alleen via VirtualBox. Maak een nieuwe virtuele Linux-computer aan, installeer hierop Ubuntu en vervolgens de ownCloud-server. Er zijn ook kant-en-klare ownCloud-server images die werken in VirtualBox, bijvoorbeeld 'ownCloud in a box' en 'TurnKey Linux ownCloud'. Ook hiervoor is gedegen computerkennis een vereiste, zeker als je de (virtuele) ownCloud-server ook veilig bereikbaar wilt maken via internet.