Bepaalde content op internet mag alleen vanuit bepaalde landen bekeken worden. Zo het is het terugkijken van een BBC-serie vanuit Nederland niet mogelijk en kunt u tijdens een vakantie in Turkije geen filmpjes uploaden op YouTube. Gelukkig zijn er manieren om uw herkomst te verbergen of te wijzigen, om zo deze restricties te omzeilen.
1. Hoe werken restricties?
Steeds vaker komen we op internet landrestricties tegen, zowel op websites als in toepassingen die internetverkeer vereisen. Bepaalde diensten mogen hun inhoud alleen laten zien aan internetters uit specifieke landen; vaak vanwege beperkte uitzendrechten, maar ook vanwege internetcensuur van overheden. Dit kan vervelend zijn, zo kunt u (op vakantie) in het buitenland geen RTL gemist of Uitzending Gemist bekijken, en ook het live streamen van een voetbalwedstrijd kan tegengehouden worden. Maar ook thuis kunt u ermee te maken krijgen, bijvoorbeeld wanneer u via iTunes buitenlandse series wilt aanschaffen, via Hulu.com een filmpje wilt kijken, naar Last.fm Radio wilt luisteren of vanuit België Spofity eens wilt proberen.
Websites en toepassingen kunnen geblokkeerd worden op basis van IP-adressen. Uit een IP-adres valt namelijk te achterhalen via welke provider en vanuit welk land u internet. Ieder apparaat dat verbonden is met het internet krijgt een uniek IP-adres toegewezen. Door het internetverkeer te filteren op basis van deze IP-adressen, kan voor ieder land afzonderlijk de toegang bepaald worden.
Ook overheden gebruiken soms internetfilters. In landen waar de vrijheid van meningsuiting beperkt is, worden bepaalde sites geblokkeerd. Ook wordt de toegang ontzegd naar websites die op een of andere manier de lokale wetten overtreden. Blokkering van deze websites en -diensten vindt plaats bij de providers, die al het verkeer naar deze sites tegenhouden.
Hulu is een populaire Amerikaanse videodienst, enkel beschikbaar voor de VS.
De radio van Last.fm is alleen gratis te gebruiken voor bezoekers uit Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
Internetcensuur
In veel landen worden websites geblokkeerd die wij vrijwel dagelijks bezoeken. Van China is ondertussen wel bekend dat veel internetverkeer gecensureerd wordt. Over het hele bestaan van de Dalai Lama is op het 'Chinese internet' niks te vinden. Maar ook andere landen hebben zo hun censuur. In Pakistan is bijvoorbeeld Facebook ontoegankelijk gemaakt omdat er op het sociale netwerk beledigingen van de profeet Mohammed te vinden zijn. Vanwege beledigingen aan het adres van Ataturk (de grondlegger van het hedendaagse Turkije) op YouTube en Vimeo, zijn beide videosites geheel geblokkeerd in Turkije.
Ook in westerse landen wordt gecensureerd, of wordt hieraan gewerkt. Meestal gebeurt dit in samenwerking met de entertainmentindustrie om downloaden van beschermd materiaal te voorkomen. Er wordt in veel landen (tevergeefs) gepoogd The Pirate Bay te blokkeren, dat hierdoor de bijnaam 'het onzinkbare schip' heeft gekregen. Hetzelfde geldt voor de klokkenluiderwebsite Wikileaks, die een doorn in het oog is van veel overheden. Ook Australië werkt al enige jaren aan een omvangrijk filter dat talloze sites moet blokkeren.
2. Proxywebsites
De makkelijkste manier om uw afkomst op internet te verbergen is via een proxywebsite. Een proxy is in feite een portaal dat een omweg biedt naar de website die u wilt bezoeken. Deze website wordt in feite misleid, omdat de afkomst van de proxywebsite wordt overgenomen. Er zijn ontzettend veel proxywebsites op internet te vinden, zowel betaalde als onbetaalde. Een simpele zoekopdracht met het woord Proxy geeft al een waslijst aan proxysites. Wanneer u een proxysite bezoekt, verschijnt een invoerbalk waarin u de url van een te bezoeken site ingeeft. Na invoering van de url bezoekt u de website, zonder dat die uw werkelijke afkomst afleest.
Proxysites mogen dan wel zeer gemakkelijk in gebruik zijn, toch kleven er wat minpunten aan. Het is namelijk alleen mogelijk om de locatierestricties van een website te omzeilen. Internetdiensten buiten de browser om zijn niet op deze manier te misleiden. Ook hebben veel gratis proxy's hun eigen restricties in de hoop u uw portemonnee te laten trekken. Denk hierbij aan extra reclames, het weglaten van paginaonderdelen of een maximum aan te bezoeken pagina's. In bijna alle gevallen is er boven de bezochte website een frame geplaatst waarin (vaak hinderlijk) duidelijk gemaakt wordt dat u middels een proxy surft. Toch is het een makkelijke basismanier om onder restricties uit te komen. Trouwens wordt deze manier ook veel gebruikt op bedrijfs- en schoolnetwerken.
Met een proxy bezoekt u een website via een andere website.
3. Project Tor
Een andere manier om gemakkelijk uw afkomst te verbergen is Project Tor. Dit is een opensource-project waarbij iedere gebruiker als tussenstation fungeert voor andere Tor-gebruikers die een website bezoeken. In plaats van in één keer verbinding te maken met een website, wordt het internetverkeer omgeleid via willekeurige andere gebruikers. In feite een soort peer-to-peer, maar dan om te browsen. Standaard staat de mogelijkheid om internetverkeer van andere gebruikers via uw computer te laten verlopen uit. U hoeft zich dus geen zorgen te maken dat u plots veel dataverkeer van anderen hebt.
Via de website Tor Project kunt u het programmaatje Vidalia downloaden en installeren. Zodra u het programma opent, wordt een versleutelde verbinding met meerdere andere (willekeurige) computers gemaakt. Hierover wordt uw internetverkeer geleid. Vervolgens kunt u middels de Firefox-browser het internet op, zonder dat websites uw locatie kunnen achterhalen. Er kleven wel een paar nadelen aan het programma. Het netwerk is gemaakt vanuit een veiligheidsperspectief: om spionage en dataverzameling van vooral overheden en bedrijven te voorkomen. U weet dus niet via welk(e) land(en) u een website bezoekt, wat tot allerlei problemen kan leiden. Zo kunt u tegen lokale blokkeringen aanlopen en kan het zijn dat u uw locatierestrictie alsnog niet omzeilt. Alleen locatierestricties die slechts voor uw land van toepassing zijn kunt u zo gemakkelijk omzeilen. Daarbij komt nog dat uw verbinding aanzienlijk wordt vertraagd als u surft via het Tor-netwerk.
In Project Tor zijn andere gebruikers een soort tussenstation voor uw internetverkeer.
Anoniem blijven voor internetbedrijven
Een bijkomend voordeel van uw herkomst verbergen op internet is dat grote internetbedrijven uw verkeer niet kunnen bespieden. Bedrijven als Google en Facebook proberen zoveel mogelijk over u te weten te komen, zoals surfgedrag, interesses, tijdsbesteding enzovoort. Deze gegevens zijn erg waardevol, bijvoorbeeld om advertenties op uw interesses af te stemmen. Dit is natuurlijk een privacygevoelige kwestie.
Uw herkomst verbergen is niet voldoende om helemaal anoniem te internetten. Na het inloggen op een website kan uw gedrag gemonitord worden, via cookies wordt allerlei informatie uitgewisseld, en zelfs de browser Chrome heeft foefjes ingebouwd om na te gaan wat u online doet.
4. I2P
I2P is in grote lijnen vergelijkbaar met Project Tor, het is alleen een stuk minder toegankelijk. Het verkeer verloopt ook als een soort beveiligde peer-to-peer-verbinding via pc's van andere I2P-gebruikers. Het programmaatje is gemaakt met Java, gebruikers moeten dat daarom ook geïnstalleerd hebben. Het instellen verloopt na installatie via de browser middels de I2P Router Console, en heeft (de naam zegt het al) veel weg van een configuratiescherm van een echte router. In de console kunt u veel instellen, maar de interface en de termen die u naar uw hoofd geslingerd krijgt, zijn behoorlijk zware kost. De hulpteksten in de console zijn zeker aan te raden.
Met I2P kunt u niet alleen uw herkomst verbergen, ook andere instellingen zijn mogelijk, zoals het ontraceerbaar maken van uw BitTorrent-, IRC- en mailverkeer. Ook kunt u een 'eepSite' in browser openen, waarmee u ontraceerbaar op internet surft. Hebt u alles ingesteld, dan leidt u na het starten van de applicatie al uw internetverkeer om via I2P, dus niet alleen het internetverkeer dat via de browser loopt. Dit is het grote voordeel ten opzichte van Project Tor. Zo kunt u namelijk alsnog internetapplicaties met restricties gebruiken. I2P heeft ook het nadeel dat de verbindingssnelheid drastisch kan zakken, u blijft afhankelijk van de verbinding met andere gebruikers. Gelukkig valt er hiervoor bij I2P meer in te stellen.
De instellingsmogelijkheden van I2P zijn pittig te noemen.
5. Zelf uw herkomst achterhalen
Omdat veel locatierestricties voor specifieke landen gelden, is het handig om te achterhalen waar uw internetverkeer na 'omleiding' vandaan komt. In feite is dit een fluitje van een cent. Wanneer u geen gebruikmaakt van omleidingstrucjes spreekt de herkomst van uw internetverkeer voor zich. Wanneer u echter gebruikmaakt van een proxy, Project Tor of I2P, dan wisselt uw herkomst. Vervelend als u gebruik wilt maken van bijvoorbeeld Last.fm Radio, dat alleen voor mensen uit Duitsland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk gratis beschikbaar is.
Met de website What Is My IP Address kunt u gemakkelijk nagaan waar uw internetverkeer vandaan komt. Het handige van deze site is dat ook met een landkaart wordt weergegeven waar uw internetverkeer (volgens de site) vandaan komt. Een Google-zoekopdracht met ip adres achterhalen levert overigens veel andere websites op die hetzelfde doen.
Wordt uw internetverkeer niet via het gewenste land omgeleid of is uw afkomst onveranderd? Dan kunt u het beste een andere proxywebsite zoeken, of in geval van Project Tor en I2P opnieuw verbinding maken of de instellingen hiervan nog eens onder de loep nemen.
De herkomst van uw internetverkeer is eenvoudig te achterhalen.
6. VPN
Wellicht de beste optie om een locatieslot te vermijden is via VPN. VPN is een afkorting voor Virtual Private Network (virtuele privéverbinding) en is in feite een beveiligde verbinding met een server. Al het internetverkeer gaat eerst naar de server en wordt vervolgens doorgesluisd naar uw pc, en vice versa. Websites en -diensten gaan er dan vanuit dat het internetverkeer komt vanuit het land waar de VPN-server zich bevindt.
Zeer weinig mensen bezitten zelf een VPN-server (al dan niet in het buitenland), maar u kunt ook met software of een abonnementsdienst via een VPN-verbinding het internet op. Of u kunt er alsnog voor kiezen zelf een VPN-server op te zetten in Ubuntu. Wij hebben voor deze uitleg even voor de VPN-software van OC Shield. De software heeft een prijskaartje van 89 euro voor een licentie die een jaar geldig is. Een fors bedrag als u de verbinding alleen gebruikt om locatierestricties te omzeilen. Het programma biedt echter nog meer voordelen, zoals verbeterde beveiliging, internetsecurity en een firewall. Er zijn ook goedkopere alternatieven.
De interface van het programma is simpel: u krijgt een lijst voorgeschoteld met beschikbare VPN-servers en een grote groene Verbinden-knop. U kiest een server uit, maakt verbinding, en vervolgens wordt al het internetverkeer omgeleid via het land waar de server staat. Wisselen van verbinding gaat op dezelfde manier. Erg handig als u bijvoorbeeld eerst een aflevering van een serie wilt streamen via de Engelse BBC en vervolgens op MTV een Amerikaanse serie wilt bekijken. Al het internetverkeer wordt omgeleid, dus niet alleen het browserverkeer. Zo is het dus ook mogelijk om uit de Amerikaanse iTunes-store te downloaden of om vanuit bijvoorbeeld België Spotify te gebruiken.
Via OC Shield leidt u makkelijk al uw internetverkeer om.