Perfecte pdf’s maken doe je zo

© PXimport

Perfecte pdf’s maken doe je zo

Geplaatst: 20 augustus 2019 - 02:46

Aangepast: 16 november 2022 - 09:25

Toon van Daele

Pdf is het populairste formaat om documenten in op te slaan en te delen; je vindt pdf’s overal op het internet terug. Dat hoeft geen verbazing te wekken: deze ‘draagbare documenten’ laten zich op haast alle platformen en toestellen openen en ze zien er telkens precies uit zoal de maker dat ook bedoeld had.

Tip 01: Formaat

Voor wie 25 jaar niet op aarde heeft geleefd: pdf staat voor ‘portable document format’ en is de facto de standaard voor de uitwisseling van elektronische documenten waarvan de originele opmaak en lettertypes mooi behouden moeten blijven. Aanvankelijk was het een gesloten formaat uit de stal van Adobe, maar in 2008 werd het officieel als een open standaard uitgebracht. In de loop van de jaren werden er steeds nieuwe (sub)versies ontwikkeld: van 1.0 tot 1.7 en in augustus 2017 de voorlopig laatste versie 2.0 (ISO 32000-2). Bovendien breit Adobe zelf regelmatig ook eigen extensies aan de pdf-specificatie. Een mooi overzicht van deze versies en extensies vind je hier.

Tip 01 Je kunt vaak kiezen in welke pdf-versie je het document wilt bewaren.

© PXimport

Tip 02: Tekstverwerkers

Om een pdf-document te creëren hoef je niet noodzakelijk te gaan shoppen: de betere tekstverwerker heeft zo’n functie al netjes ingebouwd. We nemen MS Word en het gratis LibreOffice Writer even als voorbeeld.

In MS Word selecteer je Bestand / Opslaan als / PDF (*.pdf). Via Meer opties kun je vervolgens kiezen tussen Standaard en Minimale grootte, waarbij deze laatste vooral is bedoeld voor online publicatie. De knop Opties geeft je toegang tot enkele aanvullende instellingen.

In LibreOffice Writer kies je Bestand / Exporteren als / Exporteren als PDF en je merkt meteen dat je heel wat meer mogelijkheden hebt dan in MS Word. Op het tabblad Algemeen bijvoorbeeld kun je onder meer een watermerk aanbrengen, de resolutie voor de afbeeldingen instellen en je document een Hybrid PDF maken. Deze laatste optie zorgt ervoor dat er in het pdf-document ook een odf-document wordt ingebed, zodat je naderhand nog makkelijk wijzigingen kunt doorvoeren vanuit Writer. Ook het tabblad Beveiliging is interessant: hier leg je de rechten op het document vast op basis van een wachtwoord. Je kunt bijvoorbeeld zo’n wachtwoord vereisen wanneer iemand het document (in hoge resolutie) wilt kunnen afdrukken of wilt kopiëren of aanpassen.

Tip 02 Een ‘hybride pdf’ kun je eenvoudig wijzigen in LibreOffice Writer.

© PXimport

Tip 03: Formulieren

Het is ook mogelijk een heus pdf-formulier te creëren dat dan door je ontvangers kan worden ingevuld. In MS Word zijn de mogelijkheden ook op dit vlak duidelijk beperkter dan bij LibreOffice Writer. In Writer ga je in vogelvlucht als volgt te werk. Ga naar Formulier en activeer de Ontwerpmodus. Tik de naam van het eerste invoerveld in en selecteer een geschikt besturingselement, zoals Tekstvak of Keuzelijst, of klik op Meer velden om ook onderdelen als Datumveld of Valutaveld te kunnen selecteren. Je treft hier ook het item Groepsvak aan. Dat is handig voor het maken van onderling exclusieve keuzes, zoals bij keuzerondjes. Teken de benodigde ruimte voor het gekozen element in je document. Klik die vervolgens aan met de rechtermuisknop en kies Besturingselement. Je kunt nu allerlei eigenschappen wijzigen en instellen. Je invulformulier testen doe je door tijdelijk de Ontwerpmodus uit te schakelen. Bewaar je formulier met Bestand / Exporteren als / Exporteren als PDF en zorg dat er op het tabblad Algemeen een vinkje staat bij PDF-formulier maken en selecteer PDF bij Opmaak bevestigen.

Tip 03 De pdf-exportmogelijkheden in Writer zijn merkbaar uitgebreider dan in Word.

© PXimport

MS Word levert geen echte pdf-invulformulieren af, zoals LibreOffice Writer dat wél kan

-

Tip 04: Virtuele printer

Sommige tekstverwerkers beschikken dus over een pdf-exportfunctie, maar dat geldt lang niet voor alle programma’s (bijvoorbeeld WordPad). In zulke gevallen kun je nog de ingebouwde virtuele pdf-printer van Windows aanspreken: kies Afdrukken en selecteer de printer Microsoft Print to PDF. We hebben het helaas al vaker meegemaakt dat bepaalde (grafische) elementen niet goed doorkomen – zelfs bij de pdf-exportfunctie van MS Word. Een betere tool is dan de gratis Community Edition van BullZip PDF Printer. Tijdens de installatie laat je het vinkje staan bij Download en installeer Ghostscript Lite. Optionele items zijn PDF Power Tool (voor het digitaal ondertekenen van pdf’s) en Xpdf (pdf viewer en toolkit).

Na afloop vind je ook deze virtuele printer terug in het afdrukmenu, met de naam Bullzip PDF Printer. Meer opties vind je via Printereigenschappen / Voorkeursinstellingen / Geavanceerd. Nog meer mogelijkheden komen beschikbaar in het dialoogvenster dat verschijnt als je de knop Afdrukken indrukt, met tabbladen als Afbeelding, Watermerk, Samenvoegen en Beveiliging. Op dit laatste kun je diverse rechten instellen, en zowel een gebruikers- als een eigenaarswachtwoord opgeven; het eerste is nodig om het document te kunnen openen, het tweede geeft toegang tot de beveiligingsinstellingen.

Tip 04 Bullzip PDF Printer installeert zich als een virtuele printer en biedt heel wat opties.

© PXimport

De virtuele Bullzip PDF Printer levert beter werk af dan Windows of MS Word

-

Tip 05: Scanner

Je hebt een scanner en je wilt je scans ook in pdf-formaat kunnen bewaren. Voorziet je scansoftware niet in zo’n optie, dan kun je de resulterende afbeelding in een tekstverwerker als Word of Writer oproepen om die via de exportfunctie in pdf om te zetten.

Een handiger alternatief is het gratis NAPS2 (Not Another PDF Scanner 2).

Start de tool op, klik op Profielen / Nieuw. Klik op Apparaat kiezen en duid je scanner aan – desnoods schakel je tussen WIA driver en TWAIN driver - waarna je alle scanopties naar wens instelt. Bevestig met OK, zorg dat het juiste profiel is geselecteerd en druk op Scannen. Na de scan klik je op PDF opslaan, tenzij je eerst nog aan de opties wilt sleutelen via PDF-instellingen. Het is ook mogelijk eerst nog andere documenten te scannen en die samen in één groot pdf-bestand te bewaren.

Houd er wel rekening mee dat je tekst als afbeelding in je pdf terechtkomt. Gelukkig voorziet NAPS2 ook in een ocr-module (optical character recognition) die maakt dat je pdf op tekst doorzoekbaar wordt. Klik na de scan op OCR – download eventueel eerst nog de gewenste taal, zoals Dutch – plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR, selecteer de taal en bevestig met OK. Vervolgens bewaar je de pdf.

NAPS2: rechtstreeks van scanner naar pdf, inclusief ocr-module.

© PXimport

Bitmap versus vectorieel

Het verschil tussen rasters en vectoren wordt meteen duidelijk bij uitvergrotingen.

© PXimport

Tip 06: Mobiel

Het zal je weinig verbazen dat er inmiddels ook heel wat mobiele apps bestaan waarmee je pdf-documenten creëert. Op Android vinden we de gratis Google Drive-app een van de handigste tools. Start de app op, tik de plus aan en kies Scannen. Vervolgens neem je een foto van het object of het document. Tik nogmaals op de plus indien je meer pagina’s wilt scannen. Tik het vinkje aan om de afbeeldingen naar pdf te converteren. Deze pdf wordt dan bewaard in een zelf te bepalen map binnen je eigen Google Drive, onder de naam Gescand_[datum_tijdstip].pdf.

Wil je bestaande foto’s in een pdf onderbrengen, dan kun je de gratis app Image to PDF Converter (DLM Infosoft) overwegen. Daarin selecteer je foto’s, geef je de pdf een naam, stel je de compressie en/of wachtwoordbeveiliging in en klaar.

iOS doet uiteraard niet onder. Een van de betere documentscanners die ook pdf’s kunnen creëren vinden we Genius Scan (The Grizzly Labs) – die laat je trouwens ook toe foto’s in je pdf onder te brengen. De betaalde plus-versie (€ 8,99) biedt nog meer mogelijkheden, zoals uploads naar diverse cloudopslagdiensten.

Image to PDF Converter: je foto’s snel in een pdf.

© PXimport

PDFill PDF Editor

PDFill PDF Editor: de interface is wellicht aan een remake toe, maar qua functionaliteit zit het best wel goed.

© PXimport

Tip 07: Handtekening

Het gebeurt steeds vaker dat je een pdf krijgt doorgemaild die je moet ondertekenen voordat je hem terugstuurt. Dat is eenvoudiger dan je misschien denkt: heel wat PDF-readers bieden die mogelijkheid, waaronder de bekende Adobe Acrobat Reader DC. Jammer genoeg is het meteen ook de logste in zijn soort. Lichtvoetiger alternatieven die bovendien meer annotatie- en bewerkingsmogelijkheden bieden zijn Nitro PDF Reader en Gaaiho PDF Reader. We gaan wat dieper in op deze laatste.

Een grafische handtekening plaatsen gaat als volgt. Ga naar Home en kies Handwritten signature. Om een nieuwe handtekening te creëren klik je vervolgens op Manage all signatures. Druk op het plusknopje en kies Draw my signature of Import an image as my signature. Bewaar je handtekening zodat die voortaan beschikbaar komt zodra je Place a Handwritten Signature selecteert. De grootte van de handtekening laat zich eenvoudigweg met de muis aanpassen.

Snel even die pdf tekenen.

© PXimport

Tip 08: Annotaties

Vaak dient je handtekening vergezeld te gaan van iets als ‘Gelezen en goedgekeurd’. Gelukkig maakt een tool als Gaaiho Reader het makkelijk om ook tekstvakken toe te voegen en die naar wens te positioneren en te schalen. Ook deze optie vind je op het tabblad Home, waar je Text box of Typewriter selecteert. Bij de eerste trek je dan eerst een rechthoek voor je tekstvak, terwijl je bij de tweede optie alleen de cursor hoeft te positioneren waarna je meteen tekst kunt intikken. Je bepaalt ook zelf het lettertype en de kleur en wanneer je op de Select Tool klikt, kun je de tekst nog makkelijk verplaatsen met de muis. Dat geldt trouwens ook voor andere objecten die je kunt toevoegen, zoals Note (kleefbriefje) of – op het tabblad Comment – Callout (tekstballon), Stamps (stempels; via het groene plusknopje creëer je ook je eigen stempels en via het tandwielpictogram importeer je andere stempels) en allerlei grafische figuren (via de knop Draw Tools). Met de knop Attachments kun je zelfs een extern (geluids)bestand aan je pdf-document koppelen. Mogelijkheden te over dus.

Stempels, tekstballonnen of geometrische figuren? Gaaiho heeft ze in huis.

© PXimport

Tip 09: Bewerkingen

Voor annotaties kun je dus goed bij Gaaiho Reader terecht, maar wat als je pdf-documenten bijvoorbeeld wilt samenvoegen, opsplitsen of roteren? In de kadertekst verwezen we al naar PDFill PDF Tools, maar nog uitgebreider is het gratis PDF Candy, beschikbaar als webapplicatie maar ook als Windows-app (de Pro-versie heeft iets meer mogelijkheden en kost 29,95 euro). Zowel online als in de desktopversie bevat de interface een hele reeks pictogrammen (44 online; 35 desktop), telkens met een korte omschrijving die aangeeft wat de betreffende functie precies doet. De desktopvariant is opgedeeld in drie rubrieken en het is meteen duidelijk dat conversietools de overhand hebben: Vanuit PDF converteren (9), Naar PDF converteren (15), Andere tools (11). In de eerste categorie tref je conversies aan naar onder meer doc(x), odt, jpg, png en tiff, maar er is tevens een ocr-module (jammer genoeg niet voor het Nederlands). De tweede categorie gaat de andere richting uit, met omzettingen van onder meer doc(x), odt, xls(x), html, epub, mobi, png enzovoort. De categorie Andere tools ten slotte bevat een waaier aan handige hulpmiddelen, waaronder pdf comprimeren, samenvoegen, opsplitsten, ontgrendelen, roteren, bijsnijden en tekst of afbeeldingen extraheren.

In de meeste gevallen komt het erop neer je bronbestand te selecteren, een paar parameters in te vullen en het startcommando te geven. Makkelijk zat dus.

PDF Candy biedt een waaier aan handige hulpmiddelen.

© PXimport

Ga na of je exotische fonts wel goed in je pdf zijn ingebed

-

Ingebedde fonts

In deze pdf werden alleen de gebruikte fonttekens (subset) ingebed.

© PXimport

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten