Photopea - Photoshop, helemaal gratis!
Photoshop is een van de krachtigste fotobewerkers, maar jammer genoeg is het ook stevig aan de prijs. Dat vond ook een jonge Tsjechische ontwikkelaar en dus creëerde hij maar Photopea: een app die niet alleen de looks van Photoshop heeft maar ook vergelijkbare functies. Het programma is bovendien gratis en laat zich simpelweg vanuit je browser bedienen.
Tip 01: Op smaak brengen
Je vindt Photopea hier. De tool is helemaal gratis, althans als je niet opziet tegen enkele advertenties aan de rechterzijde van het browservenster. Dat valt eventueel wel op te lossen met een adblocker, maar de maker van het programma ziet waarschijnlijk liever dat je een Premium-upgrade aanschaft (circa 8 euro per maand). Standaard is de interface Engelstalig, maar dat los je snel op via het menu More / Language / Nederlands, of een van de andere pakweg 30 talen. Werk je met Google Chrome dan vind je in ditzelfde menu normaliter ook de optie Install Photopea terug. Je krijgt dan een snelkoppeling op je bureaublad waarmee je Photopea net als een gewone app kunt opstarten. Hij blijft wel draaien in de browser.
In dit menu tref je tevens de optie Toetsenbord sneltoetsen aan: een handige spiekbrief voor ijverige toetsenisten. En wie de interface graag in een ander kleedje stopt: de optie Thema laat je uit een handvol kleurencombinaties kiezen.
Niet alleen de looks maar ook de mogelijkheden van Photoshop
-
Tip 02: Project starten
Om in Photopea met een project te beginnen, open je Bestand en kies je Nieuw. Linksboven geef je een naam op en stel je de gewenste dimensies (in pixels), dpi (pixels per inch) en achtergrondkleur in. Bevestig je keuzes met Maak. Of je kiest uit een van de talrijke sjablonen, waarbij je nagenoeg eindeloos kunt blijven scrollen. Plaats een vinkje bij Foto als je ook - overigens vaak erg fraaie - plaatjes in de sjablonen wenst. Nu kun je ook op specifieke Keywords filteren. Aan de linkerzijde kun je bovendien uit diverse formaten kiezen, opgedeeld in de rubrieken Social, Printen, Foto, Scherm en Mobiel, Advertenties en 2N (lees: vierkante formaten).
Klik op een sjabloon om het in het werkvenster te laten beladen. Bovenaan verschijnt de (standaard)naam template.psd – inderdaad, Photopea kan uitstekend overweg met het Photoshop-formaat. Met een dubbelklik maak je er een zinvollere naam van. Op vergelijkbare manier kun je nu nog andere sjablonen ophalen. Omschakelen tussen je ontwerpen doe je eenvoudigweg door op het gewenste tabblad te klikken.
Tip 03: Foto’s ophalen
Je wilt natuurlijk ook met eigen foto’s kunnen werken. Die laten zich op verschillende manieren ophalen. Een voor de hand liggende manier is via het menu Bestand, waar je maar liefst vier verschillende opties hebt voor het ophalen van foto’s: Open via URL lijkt ons duidelijk, en wie een (web)cam heeft aangesloten zal Neem een foto ook wel handig vinden; je moet de app dan wel even toestemming geven om je camera aan te spreken. Vervolgens zijn er nog Open en Open en plaats. Met de eerste optie komt je foto op een eigen tabblad terecht; met de tweede belandt die als een extra laag bovenop je geopende canvas. Afbeeldingsbestanden laten zich overigens ook gewoon naar Photopea verslepen, hetzij naar je canvas, hetzij naar de balk met de tabbladen.
Tip 04: Foto in lagen
Net als andere geavanceerde fotobewerkers kun je in Photopea werken met lagen (layers). Zoals gezegd belanden foto’s die je via Open en plaats hebt toegevoegd, op een aparte laag. Dat zie je terug als je het lagenpaneel bekijkt. Je kunt ook zelf lagen toevoegen en daar objecten zoals foto’s op plaatsen. Dat doe je via het knopje Nieuwe laag, onderaan rechts het lagenpaneel, of via het menu Laag / Nieuw / Laag. Je kunt de positie van de laag in de ‘stapel’ veranderen door de laag met je muis te verslepen; verwijderen gaat met een druk op het prullenbak-pictogram. Een klik op het oogje naast de laag maakt die onzichtbaar. Dubbeklik op de laag om de naam aan te passen. Voor meer complexe fotobewerkingen helpt het om bepaalde lagen in (laag)mappen onder te brengen. Dat doe je via het knopje Nieuwe map of via Laag / Nieuw / Map, waarna je de gewenste lagen naar de mapnaam in het lagenpaneel versleept. Bovenaan het lagenpaneel kun je via een schuifknop bij Doorzichtig de transparantiegraad van een geselecteerde laag aanpassen, en net daaronder kun je bepaalde onderdelen van een laag tegen ongewenste wijzigingen beschermen: Pixels (inhoud), Positie of Alles.
Lagen zijn onmisbare bouwblokken in je fotoproject
-
Tip 05: Lagen in stijl
Het kan gebeuren dat je op een bepaald moment twee of meer lagen (tijdelijk) aan elkaar wilt koppelen, zodat je bijvoorbeeld beide tegelijk kunt verplaatsen. Dat kan door die lagen te selecteren in het lagenvenster, waarbij je de Shift- of Ctrl-toets ingedrukt houdt, en onderaan het knopje Verbind lagen aanklikt. Er verschijnt nu een kettingicoon op die lagen. Druk dit knopje nogmaals in om de connectie weer ongedaan te maken.
Je kunt de manier waarop een laag op het canvas terechtkomt helemaal naar wens aanpassen. Dat gaat het makkelijkst door op (een lege plek binnen) die laag te dubbelklikken. Het venster Laagstijl verschijnt met talrijke opties voor het ‘overvloeien’. Experimenteer vooral ook even met de items in het uitklapmenu bij Overvloeiingsmode. Bevestig je wijzigingen met OK. Intussen had je natuurlijk ook al door dat je via het venster Geschiedenis snel terug kunt keren naar een eerdere stap in je bewerkingsgeschiedenis.
Tip 06: Tekst invoeren
Uiteraard kun je ook tekst op je afbeelding plaatsen. Die komt standaard in een aparte laag terecht. Klik op het Tekst-pictogram in de gereedschapskist en klik dan op de plaats waar je de tekst wilt beginnen. Of je houdt de muisknop even ingedrukt en je tekent een rechthoek; in dit geval zal de ingetike tekst netjes binnen die rechthoek blijven.
In de menubalk tref je allerlei opties aan om je (geselecteerde) tekst vorm te geven, zoals uitlijning, tekstkleur en grootte en lettertype. Nog meer opties worden beschikbaar wanneer je rechts van het canvas het knopje Kar indrukt - dit smalle paneel kun je overigens in- en uitklappen door het knopje <> in te drukken. Hier kun je onder meer nog de Interlinie en Letterspatiëring instellen, net als de verticale en horizontale schaal. Via de uitklapmenu’s bovenaan het venster kun je niet alleen de fontstijl (zoals Thin, Regular, Italic, SemiBold) aanpassen, maar ook een ander lettertype kiezen.
Photopea komt met tientallen vrij te gebruiken fonts, maar je kunt ook zelf fonts toevoegen. Druk op het knopje Load Font en verwijs naar een geschikt fontbestand met extensie ttf of otf - bijvoorbeeld een uit de indrukwekkende bibliotheek op www.dafont.com. Het font wordt dan onderaan de fontlijst in Photopea toegevoegd. Op het tabblad Paragraaf of via het knopje Par vind je opties terug die mee bepalen hoe je tekstalinea wordt vormgegeven. De makkelijkste manier om tekst te vervormen is via het knopje Verdraaien op de menubalk. Er verschijnt een dialoogvenster waarin je een van de 15 beschikbare stijlen selecteert die je vervolgens nog via enkele andere opties in dit venster kunt aanpassen. Om de tekstmodus te verlaten druk je in de menubalk op het icoon met het vinkje.
Tip 07: Transformeren
Het is natuurlijk ook mogelijk andersoortige objecten te vervormen. Daartoe selecteer je de objectlaag en kies je Bewerk / Transformeer, waarna je opties ziet verschijnen als Perspectief, Draaien 90°, Horiontaal spiegelen, Verticaal spiegelen enzovoort. Voldoet geen van deze opties, kies dan Bewerk / Vrije transformatie.
Er wordt nu een transformatierechthoek rond je laag getekend met een aantal controlepunten. Klik ergens in deze rechthoek en houd de muisknop ingedrukt om de laag te verplaatsen. Klik buiten de rechthoek en houd de knop ingedrukt om de laag te roteren. Het rotatiepunt is een verplaatsbaar blokje dat zich aanvankelijk in het midden van de rechthoek bevindt. Je kunt de controlepunten zelf ook verplaatsen om de rechthoek te schalen; houd hierbij de Ctrl-toets ingedrukt als je de laag wilt schuintrekken.
Deze opties schieten tekort wanneer je een bepaalde ronding wilt creëren, bijvoorbeeld wanneer je het plaatje mooi om een rond object wilt draperen. In dat geval klik je op het Warp-knopje in de menubalk. Dat zorgt voor extra controlepunten waarmee je de laag tot elke denkbare vorm kunt vervormen.
Tip 08: Slim object
Stel, je wilt eenzelfde object meerdere malen en op verschillende plaatsen in je afbeelding krijgen. Dan kun je dat heel goed meerdere keren dupliceren en vervolgens verplaatsen; in het contextmenu kies je hiervoor Dupliceren naar…. Aan deze methode kleeft echter een duidelijk nadeel: wanneer je het object naderhand nog wilt aanpassen, zul je elke kopie afzonderlijk moeten bewerken.
Daarom zet je de originele laag best eerst om naar een ‘slim object’. Rechtsklik op de laag en kies Converteren naar slim object; de laag krijgt nu een extra icoontje mee (een zwart rechthoekje met witte lijntjes). Het voordeel van deze werkwijze is dat bij een slim object één bronobject als referentiepunt wordt aangehouden, waarna elke gedupliceerde laag aan deze bron wordt gekoppeld. Wijzig je de bron, dan passen de gedupliceerde lagen zich automatisch aan. Om het bronobject te wijzigen dubbelklik je op het pictogram van de slimme object-laag en bewerk je het plaatje naar wens. Vervolgens leg je de wijzigingen vast via Bestand / Opslaan (Smart Object). Je zult merken dat alle instanties van dat object nu in één keer zijn aangepast.
Goed om weten: eigenlijk kun je van zowat elke laag een slim object maken door er met de rechtermuisknop op te klikken en Converteren naar slim object te selecteren.
Tip 09: Rastermasker
Het kan gebeuren dat je bepaalde delen van een laag wilt verbergen. Net als in andere fotobewerkers doe je dat in Photopea met behulp van maskers.
Er zijn twee soorten maskers: rastermaskers en vectormaskers. Een rastermasker is een eenvoudig plaatje dat is opgebouwd uit een verzameling pixels. Je kunt het bijvoorbeeld creëren met behulp van gereedschap als Penseel, Emmertje enzovoort. Voor een vectormasker moet je met zogenoemde Béziercurven aan de slag; vectoriële objecten hebben het voordeel dat ze zich zonder kwaliteitsverlies laten schalen. Een laag kan hooguit één rastermasker en één vectormasker hebben.
We nemen een rastermasker als voorbeeld. Zorg om te beginnen dat je een afbeelding klaar hebt staan. Open vervolgens het menu Laag en kies Rastermasker / Voeg toe (verberg alles). Je afbeelding is nu niet langer te zien. Klik op het rastericoon in het lagenvenster; dat is in dit geval normaliter een zwart rechthoekje. Selecteer een penseel en stel de grootte via het knopje in de menubalk bijvoorbeeld in op 100 pixels. De voorgrondkleur stel je in op Wit: dat doe je door het voorlaatste kleuricoontje onderaan de gereeedschapskist aan te klikken. Overal waar je nu met je penseel tekent wordt de onderliggende afbeelding zichtbaar.
Met behulp van maskers boor je erg creatieve mogelijkheden aan
-
Tip 10: Maskermanipulaties
Wil je het masker verplaatsen zonder dat het plaatje mee beweegt, klik dan het kettingpictogram in het lagenvenster aan, zodat het pictogram verdwijnt.
Met een dubbelklik op het maskerpictogram roep je verder een eigenschappenvenster voor het masker op. Hier kun je vervolgens de dichtheid en het uitvloei-effect (Veertje) instellen. Een masker kun je ook op elk moment in- en uitschakelen: rechtsklik op het maskerpictogram en kies de gepaste optie.
Met behulp van een masker is het bijvoorbeeld ook mogelijk dat letters van een tekst worden opgevuld met de pixels van de onderliggende laag. Dat gaat als volgt. Maak een tekstlaag aan en vul die met de gewenste tekst. Vervolgens creëer je net boven deze laag een nieuwe laag, waar je een geschikte afbeelding neerzet. Klik met de rechtermuisknop op deze afbeeldingslaag en stip de optie Knipmasker aan: je krijgt nu alleen nog de pixels uit het plaatje te zien die zich mooi binnen de contouren van je tekst bevinden.
Tip 11: Bewaren
Natuurlijk wil je het (tussentijdse) resultaat van je project bewaren. Aangezien Photopea standaard elk project omzet in een psd-bestand (Photoshop) blijft ook alle laaginformatie bewaard. Als je Bestand / Sla op als PSD kiest, belandt het psd-bestand normaliter in de standaard downloadmap van je browser. Dat maakt het makkelijk om de draad nadien weer op te pikken: je roept het bewaarde bestand weer op via Bestand / Openen.
Wil je het eindresultaat in een ‘klassiek’ afbeeldingsformaat gieten, dan ga je naar Bestand / Exporteren als, waar je opties hebt als PNG, JPG, SVG, GIF en PDF. Klik hier op Meer voor extra exportmogelijkheden, zoals WEBP, BMP, TIFF en ICO.
Het is ook mogelijk een of meer lagen afzonderlijk te exporteren, via Bestand / Export layers. Voorwaarde is wel dat je de naam van deze lagen laat beginnen met -e- (bijvoorbeeld -e-skivakantie).
Heb je een geanimeerd gif-bestand op het oog, waarbij elke laag afwisselend te zien is, dan moet je deze laagnamen met _a_ laten beginnen. Standaard wordt elke laag dan in een frame omgezet dat 50 milliseconden zichtbaar blijft. Je kunt de duur van elk frame echter zelf bepalen door het aantal milliseconden achter de naam in te tikken. Zo zal de laag met de naam _a_framerood,1000 bijvoorbeeld exact 1 seconde te zien zijn. Kies je vervolgens Exporteren als / GIF, dan maakt Photopea daar automatisch een geanimeerde gif van, zoals reeds blijkt uit de voorbeeldweergave.
Veel plezier met Photopea!