Zo gebruik je Excel om Romeinse cijfers te ontcijferen
Vooral op historische gebouwen kom je Romeinse cijfers tegen. Voordat de Arabische cijfers werden ingevoerd, gebruikten we het stelsel van de zeven symbolen: I, V, X, L, C, D en M. Gebruik Excel om gewone cijfers om te zetten naar Romeinse cijfers en om Romeinse getallen te kunnen begrijpen.
Stap 1: De formule ROMEINS
Om in Excel een jaartal zoals 2021 om te zetten naar Romeinse cijfers, noteer je eerst in een cel (A2) het jaartal en in de cel daarnaast gebruik je de formule =ROMEINS(getal). Bijvoorbeeld =ROMEINS(A2) levert als resultaat MMXXI op. In plaats van de celverwijzing A2 kun je ook gewoon =ROMEINS(2021) typen om hetzelfde resultaat te verkrijgen.
Stap 2: Standaard, beknopt, beknopter …
Het getal 2021 kun je in Romeinse cijfers slechts op één manier schrijven. Dat is niet het geval met getallen die eindigen op 9, 90, 99, 990, 999 enzovoort. Die kun je op alternatieve manieren noteren. Een mooi voorbeeld is 499. Dat kun je schrijven als CDXCIX, LDVLIV, XDIX, VDIV en ID. Excel noemt de eerste manier de gewone manier, de tweede de beknopte manier, dan de beknoptere manier enzovoort. Je kunt in de formule aangeven welke manier Exel moet gebruiken met =ROMEINS(getal;type getal). In dit voorbeeld geeft =ROMEINS(A2;0) als resultaat CDXCIX. Na de formule ROMEINS staat tussen haakjes eerst de celverwijzing, gevolgd door de puntkomma en daarna het type getal.
Wil je de klassieke notering, dan noteer je bij type getal de waarde 0. Daarna worden de versies steeds beknopter en het gewenste getaltype vraag je met de waarden 0,1, 2, 3 en 4. Wil je dus uitkomen bij het Romeinse cijfer ID dan typ je bijvoorbeeld =ROMEINS(499;4). En dan nog dit: je kunt geen kommagetallen of negatieve getallen in Romeinse cijfers omzetten en om één of andere reden lukt dat ook niet met getallen hoger dan 3999. Het getal nul kent Julius Caesar ook niet.
Stap 3: Terug naar Arabisch
Je ziet ergens een Romeins getal, kan Excel dit terug omzetten naar onze Arabische cijfers? Jazeker, dat lukt met de formule =ARABISCH. Deze formule is het tegenovergestelde van de formule ROMEINS. Wanneer in cel C7 het Romeinse getal CDLXXV staat, typ je in cel C8 de formule= ARABISCH (C7). Excel geeft dan de waarde 475.
