Zo maak je een pubquiz in PowerPoint
Zin in een feestje? Organiseer een pubquiz! Op de voetbalclub, tijdens lange vakantie-avonden of zomaar eens tussendoor met vrienden: een pubquiz staat garant voor een paar gezellige uren. Op internet zijn kant-en-klare quizzen te vinden, maar leuker is het om er zelf een te maken. Moeilijk is het niet: zo maak je een pubquiz in PowerPoint.
Vraag 01: Wat is een pubquiz?
De pubquiz is een uit Engeland overgewaaid fenomeen. Op een vaste avond in de week wordt daar in veel dorpscafés een quiz georganiseerd waarbij veelal in teamverband wordt gestreden om de hoofprijs. Vaak bestaat de quiz uit meerdere rondes: een ronde met foto’s, een ronde met geluidsfragmenten en een historische ronde – maar noodzakelijk is dat niet. Je kunt vragen bedenken over elk onderwerp dat je wilt en er natuurlijk ook gewoon het dorpsnieuws, de laatste roddels en vooral heel veel triviale feitjes in stoppen. Juist die maken het spannend en leuk. Je hebt alle vrijheid er iets leuks van te maken precies zoals jij wilt.
Vraag 02: Welke PowerPoint is de beste?
Hoe nieuwer de versie van PowerPoint is, des te meer handige functies erin zitten en des te meer opties je bij elke functie hebt om elk van die functies precies zó te finetunen als jij wilt. Daarom is het goede antwoord op deze vraag: elke versie van PowerPoint is goed, maar de laatste is de beste en op dit moment is dat PowerPoint 2016. PowerPoint 2013 en in mindere mate 2010 zijn echter ook nog goed te gebruiken. Gebruik wel de Windows-versie, dus niet een van de PowerPoint-apps voor iOS of Android en ook niet de online webapplicatie. Die hebben allemaal veel minder mogelijkheden. PowerPoint 2016 voor Mac is wel weer zeer bruikbaar, maar verschilt soms heel iets van de in dit artikel gebruikte Windows-versie. Eerdere Mac-versies van PowerPoint zijn minder handig voor het maken van een pubquiz.
Vraag 03: Hoe kom ik aan vragen?
Vragen zijn natuurlijk een essentieel onderdeel van je pubquiz. Zomaar vragen verzinnen is best lastig, maar met internet heb je een eindeloze bron van feitjes en gebeurtenissen direct binnen handbereik. Nieuwswebsites zijn ook een goede bron. Heb je wel een onderwerp voor een vraag maar nog onvoldoende informatie, zoek dan eens verder via de bekende zoekmachines of kijk op www.wikipedia.org. Wikipedia is ook erg handig als je nog geen onderwerp hebt. Begin gewoon via de hoofdpagina te zoeken; je vindt gegarandeerd heel snel een leuk onderwerp en allerlei beeldmateriaal waar je een vraag bij kunt bedenken. Speciale aandacht verdient de Wikipedia-rubriek Trivia, goed voor leuke feitjes. Heb je een vraag bedacht, vergeet dan niet ook meteen het goede antwoord te noteren. Zo voorkom je dat je later zelf weer op zoek moet.
Vraag 04: Wanneer begin ik?
Leuke vragen vinden is best lastig en een leuke pubquiz maken kost veel tijd. Je kunt dan ook niet vroeg genoeg beginnen en dat geldt zeker voor het verzamelen van de vragen en antwoorden. Je maakt het jezelf een stuk makkelijker door een documentje op OneDrive, Google Drive of Dropbox te zetten en daarin, telkens wanneer je online iets leuks of opvallends tegenkomt, de informatie in te zetten die nodig is om er later een vraag van te maken. Vaak is het al voldoende de url van een nieuwsbericht of foto in het document te plakken. Doordat het document in de cloud staat, kun je het altijd en vanaf elk apparaat aanvullen. Zo verzamel je bijna ongemerkt voldoende vragen en antwoorden voor een leuke pubquiz.
De personal touch
Een pubquiz is een ideale activiteit voor een gezellige avond met vrienden of familie
-
Vraag 05: Wat is de beste opmaak?
Nu we de onderwerpen hebben, beginnen we met de quiz. Die maken we in PowerPoint. Maar een pubquiz is geen presentatie en bij de opmaak moet je daar zeker rekening mee houden. Bij de opmaak is allereerst van belang dat de deelnemers aan de pubquiz de vragen goed moeten kunnen lezen. Datzelfde geldt ook foto’s, video’s en geluidsfragmenten: die moeten goed zichtbaar én verstaanbaar zijn. De grootste valstrik is de pubquiz te druk te maken. Drukte leidt af en een grappige vraag of antwoord is vele malen leuker dan een bewegend gifje. Probeer je zoveel mogelijk aan de volgende regels te houden: beperk het kleurgebruik maar zorg wel voor een duidelijk contrast tussen enerzijds de tekst van vragen en antwoorden en anderzijds de achtergrond, gebruik alleen animaties wanneer die echt nodig zijn voor een vraag, gebruik geen animated gifjes, gebruik alleen foto’s in een hoge resolutie, gebruik liefst maar één foto per dia, gebruik liefst één kleur voor alle tekst en automatiseer de pubquiz maximaal. Veel van deze onderwerpen komen later nog aan bod.
Organiseren
Vraag 06: Kan ik foto’s gebruiken?
Jazeker! Foto’s zijn een belangrijk onderdeel van een pubquiz. Je kunt een vraag stellen bij een foto, maar ook een foto gebruiken om een hint te geven of de deelnemers juist op een dwaalspoor zetten. Ook zijn foto’s erg geschikt als komische noot bij een vraag. Gebruik liefst maar één foto op een dia. Maak een nieuwe dia en kies via rechtsklik op de dia voor Indeling / Leeg. Kies dan Invoegen / Afbeeldingen en selecteer de foto die je wilt gebruiken. Bevestig met Invoegen. Zoom nu zo ver uit dat je de hele dia ziet. Sleep dan de foto zó dat deze de hele dia vult. Komen de hoogte-breedteverhouding niet helemaal overeen met de vorm van de dia, maak de foto dan breder of hoger door een van de zijgrepen met de muis te slepen. Gaat het mis met de beeldverhoudingen, maak dan de hele foto groter door een van de grepen op de hoeken te verslepen en verschuif de foto dan zó ten opzichte van de dia dat het voor de vraag belangrijke deel goed zichtbaar blijft.
Vraag 07: Waar vind ik goede foto’s?
Heb je geen eigen foto’s, dan is opnieuw internet een dankbare bron. Vooral de zoekmachines zijn hier goud waard zeker, wanneer je de extra zoekopties gebruikt. Start de webbrowser en ga naar www.google.nl. Typ in het zoekvak het onderwerp waarbij je een foto zoekt. Hoe meer begrippen je gebruikt, hoe specifieker de foto’s die je zult vinden. Gebruik echter ook weer niet te veel termen: grote kans dat je dan helemaal geen foto’s vindt, ook niet als die er eigenlijk wel zijn. Klik dan op Zoeken. Klik dan op Afbeeldingen en daarna Tools / Grootte / Groot. Zo krijg je alleen de foto’s met een hoge resolutie. Andere handige opties om te gebruiken om te filteren zijn Kleur / Zwart-wit als je specifiek zwart-wit en oude foto’s zoekt en Gebruiksrechten als je alleen foto’s zoekt die je ook zonder auteursrechten te schenden mag hergebruiken. Zoek je foto’s van familieleden, vrienden of collega’s, check dan hun Facebook-pagina of Twitter-account, er staat vaak meer dan ze zelf (willen) weten …
Voorgrond, achtergrond, groeperen
Vraag 08: Hoe combineer ik foto’s en tekst?
Kleurenfoto’s hebben als nadeel dat de tekst die ervoor staat, minder goed leesbaar is. Maar ze zijn wel mooier. Met een beetje creativiteit los je dit probleem handig op. Plaats eerst de kleurenfoto op de volle grootte op de dia. Selecteer dan de kleurenfoto en kopieer deze via Ctrl+C. Plak nu dezelfde foto met Ctrl+V een tweede keer in dezelfde dia. PowerPoint verschuift de tweede foto iets, maar leg ze precies bovenop elkaar. De voorste van de twee foto’s is nu geselecteerd. Klik op Opmaak / Kleur en linksonder voor Lichtgrijs. De foto is nu van een kleurenfoto veranderd in een foto met grijstinten. Klik dan op Bijsnijden en sleep de bovenkant van de foto naar beneden. De achterliggende kleurenfoto wordt weer zichtbaar. Samen vormen ze één beeld waarvan het bovenste deel in kleur is en het onderste uit grijstinten bestaat. Snijd de grijsfoto zo ver bij dat je genoeg ruimte overhoudt om de tekst van de vraag voor het grijze deel te plaatsen. Druk dan de Ctrl-toets in en klik op de kleurenfoto. Beide delen van de foto zijn nu geselecteerd. Klik dan op Opmaak / Groeperen / Groeperen.
Zodra je met foto’s werkt, worden ook de minder bekende functies van PowerPoint belangrijk
-
Vraag 09: Hoe kom ik aan video en geluid?
Een pubquiz wordt leuker wanneer je behalve foto’s ook video’s en geluidsfragmenten gebruikt. Beide zijn in overvloed te vinden op YouTube. Zoek een video of geluidsfragment waarover je een vraagt wilt stellen of die goed past bij een andere vraag. Selecteer dan in de adresbalk van de browser de url van de video en kopieer deze met Ctrl+C. Open nu een nieuw tabblad in de browser en ga hiernaartoe. Klik in het vak Plak hier de link en plak met Ctrl+V de url van de video. Klik dan op Format en selecteer het formaat waarin je de video wilt downloaden. Wil je alleen het geluid van de video gebruiken, selecteer dan een van de Audio formats; wil je ook beeld, selecteer dan een van de Video formats. PowerPoint ondersteunt zonder meer mp3 en wav voor audio en mp4, mpg en avi voor video. Via Meer instellingen kun je de kwaliteit van het mediafragment kiezen. Heb je niet de hele video nodig, dan geef je hier het begin- en eindpunt van de opname aan. Dit laatste kun je trouwens ook prima in PowerPoint zelf doen. Klik daarna op Start en wacht tot de conversie klaar is. Klik dan op Download en bewaar het fragment in de map Video of Geluid.
Vraag 10: Hoe voeg ik een video in?
Om een video in te voegen, klik je op Invoegen / Media / Video / Video op mijn pc. Selecteer het videofragment en klik op Invoegen. Het eerste beeld van de video wordt zichtbaar in de dia. Belangrijk is weer de opmaak: gebruik ook video bij voorkeur beeldvullend. Je kunt de grootte van de video bepalen door, net als bij een foto, de hoeken te verslepen. Versleep liever niet een van de zijkanten, dan wordt de verhouding van het beeld in de video heel onnatuurlijk. Via de bekende mediaknoppen onder het videofragment kun je de clip afspelen.
Vraag 11: Hoe voeg ik geluid in?
Het invoegen van geluid gaat net zoals het invoegen van video. Open de juiste dia, kies Invoegen / Media / Audio / Audio op mijn pc. Selecteer het geluidsfragment en kies Invoegen. Het belangrijkste verschil? Logisch: je ziet nu geen stilstaand beeld van het begin van de video. In plaats daarvan toont PowerPoint een algemeen geluidssymbool met daaronder weer, net als bij video, de opties om het geluid af te spelen.
De opties voor video en geluid zijn vooral in PowerPoint 2016 erg uitgebreid
-
Vraag 12: Hoe bewerk ik video en geluid?
Selecteer het video- of audiofragment en klik op Afspelen op de PowerPoint-werkbalk. Dit deel van het Office-lint bevat behalve, naast opties om een video- of geluidsfragment te starten en te bedienen, ook belangrijke andere opties. Handig zijn Video-knippen en (als het om een geluidsfragment gaat) Audio-knippen. Hiermee kun je het begin en einde bepalen van het fragment dat je wilt laten zien of horen. Klik je op deze knop, dan opent zich een apart venster waarin het fragment wordt afgespeeld en je met een groene en rode schuifregelaar het begin en einde kunt aangeven. Klopt het, klik dan op OK. Je raakt niets kwijt, maar bepaalt alleen heel nauwkeurig welk deel van het geluids- of videofragment precies te horen of te zien is.
Vraag 13: Zijn overgangseffecten nuttig?
Een overgang is de manier waarop PowerPoint van de ene dia naar de volgende gaat. Dat kan heel eenvoudig, maar ook met allerlei mooie overgangseffecten. Opnieuw toont zich in de beperking de meester. Overgangseffecten leiden enorm af, dus: liever niet of gebruik alleen een heel eenvoudige. Om een overgangseffect in te stellen, kies je de dia en klik dan op Overgangen. Je kunt hier de gewenste overgang selecteren. Standaard is er Geen overgang geselecteerd, wat betekent dat de ene dia gewoon door de volgende wordt vervangen.
Tip 14: Hoe ga ik naar een volgende dia?
Het belangrijkste aan de overgangen zijn de tijdsinstellingen, helemaal rechts op het lint. Hiermee bepaal je hoe je naar de volgende dia gaat. De standaard is Bij muisklik, wat betekent dat de volgende dia komt als je met de muis klikt of op PgDn drukt. Deze instelling geeft je de meeste controle tijdens de pubquiz. Bestaat een vraag echter uit meerdere dia’s, dan kun je beter automatiseren. Haal dan het vinkje Bij muisklik weg en activeer de optie Na. Geef daarna aan na hoeveel tijd je wilt dat deze dia wordt vervangen door de volgende. Tip: draai even proef om te kijken of het inderdaad zo werkt als je bedoeld had. Met een druk op F5 begin je een presentatie vanaf het begin, handig om te zien of alle instellingen kloppen, met Shift+F5 begin je vanaf de huidige dia.
Wat heb ik verder nodig?
Vraag 15: Kunnen geluid en video ook automatisch?
Ook voor mediafragmenten geldt dat het handig is deze automatisch te laten beginnen en te stoppen. PowerPoint heeft hiervoor alles in huis. Selecteer een video- of geluidsfragment en klik op het lint bij Hulpmiddelen voor Audio of Video voor Afspelen. Zagen we eerder al de mogelijkheden een geluidsfragment te bewerken, direct ernaast op het lint staat het onderdeel Audio-opties of, als je een video selecteert, Video-opties. Standaard begint een fragment altijd Bij klikken, wat betekent dat je nadat je hebt geklikt om naar deze dia te gaan, nog een tweede keer moet klikken om het mediafragment te starten. Dat is niet handig: vaak vergeet je het of klik je te snel en stopt het fragment alweer. Kies daarom Automatisch. Bij geluidsfragmenten is de optie Verbergen tijdens weergave handig: daarmee maak je het geluidsfragmentsymbool onzichtbaar.
Vraag 16: Kan het preciezer?
Is de mogelijkheid tot het instellen van het afspeelmoment van een geluid- of filmfragment niet voldoende maar wil je het nóg preciezer instellen, bijvoorbeeld met een vertraging? Dat kan ook. Alleen moet je daarvoor weten dat het afspelen van een fragment door PowerPoint tot de animaties wordt gerekend. Selecteer daarom het geluidsfragment of de video en klik dan op Animaties. Je ziet dat in de lijst met animaties, de animatie Afspelen is geselecteerd en weer helemaal rechts zie je de bijbehorende Tijdsinstellingen. De opties hier zijn al uitgebreider. Je kunt bijvoorbeeld een Vertraging opgeven, het aantal seconden nadat de dia zichtbaar werd, dat het fragment start, en ook de duur. Wil je helemaal precies het moment van afspelen instellen of zelfs meerdere fragmenten na elkaar, klik dan op Deelvenster animatie. Dan zie je een tijdlijn met daarop ook het moment van het afspelen, dat je heel precies kunt verschuiven en aanpassen.
Vraag 17: Waar laat ik de vragen?
Geen pubquiz zonder vragen. Je kunt de vragen als tekst opnemen op de dia’s of ze, eventueel met een microfoon, luid en duidelijk oplezen. Beide manieren werken goed. Voor het eerste is het noodzakelijk dat je een duidelijk leesbare tekst gebruikt met een afwijkende en over de hele pubquiz liefst altijd dezelfde kleur. Hiervoor heb je eerder tips gezien. Tekst invoegen gaat via Invoegen / Tekstvak. Daarna klik je in de dia en begin je met het intypen van de tekst. Daarna regel je via Start / Lettertype de opmaak. Heeft een deel de goede opmaak en wil je andere delen diezelfde opmaak geven, klik dan in de tekst met de goede opmaak. Klik dan op Opmaak kopiëren/plakken en klik dan op het deel van de tekst dat dezelfde opmaak moet krijgen. Kies je ervoor de vragen op te lezen, zet dan wel altijd de antwoorden op de dia’s. Anders zul je heel vaak de antwoorden moet herhalen, wat de pubquiz niet ten goede komt.
Vraag 18: Kan het ook kleiner?
Met alle media en andere opties die je hebt gebruikt, wordt je PowerPoint al snel een heel groot bestand. Moet het op een usb-geheugenstick passen? Verwijder dan alle overbodige rommel uit de presentatie, zoals delen van een video die je toch niet laat zien of delen van overlappende foto’s. Klik op Bestand en kijk in het paneel Info. Hier zie je twee belangrijke onderdelen. Met Mediacompatibiliteit optimaliseren zorg je ervoor dat ingesloten media zo goed mogelijk op alle apparaten worden weergegeven. Met Mediaformaat en prestaties maak je de pubquiz kleiner zonder dat er echt inhoud verloren gaat. Doe dit bij voorkeur met een kopie van de pubquiz, zodat je later altijd nog terug kunt.
Vraag 19: En de antwoorden?
Behalve de vragen beantwoorden en hopelijk veel punten scoren, vinden deelnemers het ook altijd leuk om te horen wat de goede antwoorden hadden moeten zijn. Je kunt hiervoor versneld door dezelfde pubquiz gaan en alle goede antwoorden geven, maar je kunt ook de presentatie kopiëren en in deze aangepast versie alle goede antwoorden bijvoorbeeld groen maken of alle foute antwoorden doorstrepen. Selecteer in de presentatie dan de foute antwoorden en streep ze door via Start / Lettertype / Doorhalen. Je kunt ze ook nog een lichtere kleur geven via Opmaak / Tekstopvulling.