© PXimport

Zo werkt WhatsApp-fraude

Geplaatst: 17 juli 2019 - 06:17

Aangepast: 14 december 2022 - 11:13

Laura Jenny

Het stond onlangs op diverse nieuwssites: “Man (19) aangehouden voor WhatsApp-fraude”. Hij wordt verdacht van het buitmaken van maar liefst 35.000 euro. Hij is niet alleen, want WhatsApp-fraude is een steeds vaker verschijnend probleem. Dit is hoe het werkt en hoe jij je er tegen kunt wapenen.

Hoe de man uit het nieuws te werk ging, is een goed voorbeeld van hoe WhatsApp-fraude in zijn werk kan gaan. Zo iemand heeft op Marktplaats iets te koop staan en reageert op kopers met de vraag om hun telefoonnummer, omdat ‘WhatsApp prettiger werkt dan berichten sturen binnen Marktplaats'. Vervolgens wordt er een Tikkie verstuurd, maar eigenlijk leidt dit je naar een site die slechts lijkt op Tikkie, een phishingsite dus. Nietsvermoedend betaal je en voor je het weet kan de kwaadwillende je rekening overnemen.

WhatsAppen met familieleden

Nu is dit nog een redelijk verregaande manier van fraude. Er zijn ook mensen die zich per WhatsApp voordoen als familieleden of vrienden die geld nodig hebben. Dit wordt vaak gevraagd in heel realistische gesprekken, dus niet een vaag verhaal in gebrekkig Nederlands van iemand die je helemaal niet kent, maar een heel normaal gesprek dat heen en weer gaat met iemand die je denkt te kennen. “Kun je me ff helpen?” “Pap, kun je het geld nu overmaken?” Een zielig of juist heel voor de hand liggend verhaal erbij en voor je het weet maak je geld over naar iemand waaraan je nog geen cent zou willen spenderen.

Maar, hoe weet je nu zeker dat die persoon inderdaad niet je zoon of andere bekende is? Er zijn een aantal zaken waardoor je extra op je hoede moet zijn en op zijn minst meer vragen moet gaan stellen. Ten eerste is dat het telefoonnummer. De kans is klein dat de fraudeur je appt met het nummer van die persoon, waardoor er al gauw een onbekend nummer verschijnt met de mededeling dat hij of zij een nieuw nummer heeft. Bel voor de zekerheid altijd even het oude nummer van iemand op, of app dat even, om te checken met die persoon of het waar is dat er wel een nieuw nummer is.

WhatsApp fraude

© PXimport

Geldnood

Andere dingen waardoor je kunt merken dat je met een fraudeur te maken hebt, dat zijn spoed en geldnood. Het zijn altijd plotseling oppoppende zaken, er is haast bij geboden en het gaat altijd om geld. Bovendien wil zo iemand vaak alleen in tekst per WhatsApp communiceren. Logisch: zodra je belt hoor je immers dat die persoon niet is hoe hij of zij zich voordoet. Hoe zo iemand aan jouw nummer komt? Vaak is dat op social media of Marktplaats te achterhalen, evenals informatie over wie er dichtbij je staan.

Dit is geen phishinglink die door een robot massaal naar mensen wordt doorgestuurd, dit is heel specifiek bedoelde communicatie speciaal naar jou. Daarom lijkt het gesprek ook zo natuurlijk: je hebt een gesprek met een echt persoon, die als het even tegenzit ook nog door je social media is gegaan om enigszins een idee te krijgen van hoe jij met mensen communiceert (en hoe een bepaald persoon die ze pretenderen te zijn communiceert). Best griezelig dus.

Lukt het niet om de echte persoon op het oude nummer te bereiken, stel de potentiële phisher dan een vraag die alleen die persoon kan weten. Maak in ieder geval onder geen beding geld over. Er zijn immers maar heel weinig situaties waarin iemand in geldnood zit en niet even met je kan bellen om zijn identiteit te verifiëren. Dat kan zelfs over internet via WhatsApp (en met beeld).

WhatsApp fraude

© PXimport

Het ligt niet aan jou

Schaam je er ook niet voor als je het slachtoffer bent geworden van phishingpraktijken. Of je nu op een foute link hebt geklikt in een mailtje, of op de bovenstaande manier van phishing bent getrapt: fraudeurs gebruiken nu eenmaal bekend uitziende personen en webpagina’s om maar zo realistisch mogelijk over te komen. Het komt vaker voor je dan je denkt: in 2018 waren er 180 fraudegevallen via WhatsApp gemeld bij de politie en waarschijnlijk waren dit er nog veel meer. Schaam je niet, en zorg dat je snel de politie op de hoogte brengt van wat er is gebeurd. Bewaar het gesprek, zodat je dat altijd als referentie kunt gebruiken.

Er is een kleine pakkans, omdat daders zich vaak in het buitenland bevinden en er onderbezetting bij de politie is om cybercriminaliteit te bevechten. Gelukkig is de wetgeving veranderd, waardoor de politie wel meer handvatten heeft om deze zaken op te lossen. Bij minder dan vijf procent van de keren dat er fraude wordt gepleegd via WhatsApp, wordt de verdachte ook echt gevonden, maar het delen van de informatie over een fraudeur kan de politie enorm helpen.

Tot slot moet je er ook altijd rekening mee houden dat er nieuwe vormen ontstaan van phishing. Zo schijnt er nu ook phishing plaats te vinden waarbij om de registratiecode van je WhatsApp wordt gevraagd. Deel deze nooit met iemand, en gebruik deze alleen binnen WhatsApp wanneer duidelijk is dat de app om deze verificatiecode vraagt, niet iemand binnen de app. En wees niet bang om je boerenverstand te gebruiken: zoals het op Marktplaats vaak fraude betreft als een deal te mooi is om waar te zijn, is het bij WhatsApp-fraudegevallen zo dat iets vaak opvalt omdat een verzoek zomaar uit de lucht komt vallen en enorm haast heeft. Heb je er een vreemd gevoel bij, luister daar dan naar.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000