Bitcoin, hoe werkt dat precies?
Iedereen praat over bitcoin en hoe het de financiële wereld gaat veranderen. Toch zijn niet alle economen het eens over het nut en de waarde van deze digitale munt. Sceptici spreken van een modern piramidespel, toch is er al een aantal virtuele miljonairs.
Bitcoin is een digitaal betaalmiddel, bedacht door Satoshi Nakamoto. Dit is geen echt persoon, het gaat hier hoogstwaarschijnlijk om een groep mensen die liever anoniem wil blijven. De officiële afkorting van bitcoin is BTC. Veel gebruikte termen zijn ook mBTC (milli-bitcoin) en µBTC (micro-bitcoin).
Doordat er geen instantie of overheid controle uitvoert op de uitgifte, weten regeringen en banken niet wat ze ermee aan moeten. Bitcoins worden niet gedrukt of gemunt, maar bestaan slechts digitaal op computers. Doordat bitcoin-transacties op basis van peer-to-peer-verbindingen verlopen en dus niet via een centrale instantie, is het voor overheden vrijwel onmogelijk om controle op de waarde of inflatie van een bitcoin te hebben.
Dit zorgt voor een aantal nadelen. Zo is het niet mogelijk om transacties ongedaan te maken, er is immers geen instituut zoals een bank die de autoriteit heeft om een transactie terug te draaien. Ook zijn bitcoins door het experimentele karakter zeer onderhevig aan prijsschommelingen. Op het moment van schrijven schommelt de waarde van één bitcoin tussen de 300 en 800 euro en dat zou totaal anders kunnen zijn op het moment dat je dit leest.
Het grootste nadeel is echter dat een hack-aanval kan leiden tot verlies van bitcoins. Er is geen instantie die je een bankgarantie belooft en als je bitcoins worden gestolen, zijn ze voor altijd weg.
Bitcoin.org is een goede start als je op de bitcoin-trein wil stappen.
Wallets
Omdat bitcoins geen fysiek betaalmiddel zijn, zal je nooit een daadwerkelijke bitcoin in je portemonnee zien. Je hebt een digitale portemonnee nodig om bitcoins te bewaren, een wallet genaamd. Er zijn twee mogelijkheden, een wallet op je computer of een wallet op een website. Het voordeel van de wallet op je eigen pc is dat je minder gevoelig bent voor fraude. Bij een webwallet parkeer je je bitcoins bij een webdienst, net als bij een gewone bank. Je moet dus vertrouwen hebben dat de dienst er niet met je bitcoins vandoor gaat.
Een wallet op je pc herbergt echter ook een groot nadeel, wordt je pc gestolen en kan de dief makkelijk bij je wallet, dan ben je je bitcoins kwijt.
Zodra je een wallet aanmaakt, krijg je een uniek adres, bestaande uit 34 letters en cijfers. In elke wallet kun je nieuwe adressen aanmaken. Transacties in het bitcoin-netwerk zijn openbaar, maar anoniem. Dit betekent dat al je transacties van hetzelfde adres voor altijd zichtbaar zijn.
Je naam en adres zijn hieruit niet af te lezen. Zodra je een transactie doet waarbij goederen naar je adres worden verzonden, kan je naam eventueel aan het bitcoin-adres worden gekoppeld. Dit kan bijvoorbeeld als een webwinkel zijn beveiliging niet op orde heeft. Daarom is het handig om voor elke transactie een nieuw adres aan te maken. Om bitcoins naar iemand te verzenden, heb je het unieke adres van de ontvanger nodig. Omdat je wallet een potentieel waardevol bezit is, moet je je wallet beveiligen met een wachtwoord.
Hierbij is een wachtwoord als 'abc123' echt onvoldoende. Als iemand je wachtwoord kraakt, kan deze persoon al je bitcoins uitgeven. Een code van zestien tekens, inclusief cijfers, symbolen en met hoofdletters en kleine letters is aan te raden. Als je dit wachtwoord vergeet, is het waarschijnlijk dat je niet meer bij je bitcoins kunt. Zorg er daarom voor dat je dit wachtwoord op een veilige plaats hebt opgeslagen. Voor smartphones en tablets zijn ook wallet-diensten beschikbaar. Je kunt eenvoudig en snel bitcoin-bedragen overmaken van de ene naar de andere wallet.
Zorg ook voor een reservekopie van je wallet-bestand en zet dit bijvoorbeeld op een usb-drive. Als je pc gestolen wordt of je harde schijf kapot gaat, kun je op een andere pc je wallet laden, inloggen met je wachtwoord. Wordt je pc gestolen of verlies je je wallet-bestand, boek het geld dan over naar een nieuwe wallet zodat de dief het niet kan uitgeven.
Een wallet voor de Mac, MultiBit genaamd.
Het netwerk
Om te begrijpen hoe transacties op het bitcoin-netwerk werken, gaan we even terug naar de economieles op de middelbare school. Alle transacties van een bedrijf worden bijgehouden in het grootboek, in het Engels een ledger genaamd. Als één iemand het beheer van het grootboek van alle bitcoin-transacties in handen zou hebben, zou het hele systeem erg fraudegevoelig zijn.
Daarom is het grootboek niet fysiek op één computer te vinden, maar verspreid over talloze computers van bitcoin-gebruikers. Frauderen is daarmee vrijwel onmogelijk. In bitcoin-taal wordt dit netwerk-grootboek de blockchain genoemd.
Alle transacties zijn openbaar en in te zien op bijvoorbeeld www.blockchain.info.
Bitcoins verkrijgen
Er is een aantal manieren om aan bitcoins te komen. De makkelijkste weg is om bitcoins te kopen door euro's over te maken naar je bitcoin-wallet. Hiervoor heb je een exchange nodig. Een bekende exchange website is MtGox. Bij MtGox krijg je twee subaccounts: eentje voor bitcoins en eentje voor fysieke valuta zoals euro's of dollars. Je maakt euro's over van je bank naar MtGox en met de dienst ruil je het om naar bitcoins.
Als je wat geld over hebt, zou je in bitcoins kunnen speculeren. Soms kun je in een klein tijdsbestek aardig wat winst maken door bitcoins te kopen en te verkopen door de grote prijsschommelingen. Een transactie duurt minder dan een uur en Mt.Gox rekent slechts 0,6 procent transactiekosten.
Een Nederlandse website die je euro's omzet naar bitcoins is www.bitonic.nl. Bovenin zie je hoeveel bitcoins Bitonic op voorraad heeft, via iDEAL koop je de bitcoins. Een andere manier om aan bitcoins te komen, is om ze te verdienen. Bijvoorbeeld door kleine klusjes te doen op internet. Op sites als www.bitvisitor.com kun je bitcoins verkrijgen door websites en video's te bekijken. Geef je bitcoin-adres op en bekijk een website voor vijf minuten, daarna kun je op een knop klikken om de volgende reclameboodschap aan te kijken. Zodra je 60 uBTC, oftewel 0,00006 BTC verdiend hebt, wordt het naar je wallet verzonden. De opbrengsten variëren, bij onze test hadden we na een uur nog maar 8,424 uBTC.
De koers van 1 BTC was op dat moment 710 euro bij Mt.Gox: we hadden dus in een uur tijd minder dan 1 eurocent verdiend door onze browser open te laten staan en elke vijf minuten op een knop te drukken. Niet echt slapend rijk worden dus.
Met Bitvisitor word je niet echt rijk, 0,96 uBTC is een fractie van een cent.
Delven
Je kunt ook zelf bitcoins gaan creëren, dit heet minen of delven. Er zijn in totaal 21 miljoen bitcoins te verkrijgen, het delven van bitcoins gaat echter steeds langzamer. In het begin was het mogelijk om in een week een paar bitcoins te delven, op dit moment is dit niet meer mogelijk omdat er veel meer mensen aan het delven zijn.
Het delven van bitcoins gebeurt via het oplossen van complexe mathematische berekeningen. Dit doe je niet zelf, maar laat je een processor doen. In het begin waren de berekeningen nog vrij eenvoudig en kon de cpu van je pc dit nog wel aan. Mensen kwamen op het idee om krachtige gpu's in te zetten, sinds kort worden echter steeds vaker ASICs gebruikt. Een ASIC-chip is slechts goed in één ding, een ASIC die is ontworpen om bitcoins te delven kan dan ook alleen maar bitcoins delven.
Als je bitcoins wil delven, kun je kiezen om dit alleen te doen of in zogenaamde pools. Bitcoins worden uitgegeven in blokken. Met een pool heb je veel meer kans om een blok te delven, het gedolven blok wordt vervolgens eerlijk verdeeld over alle leden van de pool. Als je in je eentje delft, kan het zijn dat je het blok niet toegewezen krijgt en je dus voor niks hebt gedolven.
Om bitcoins te delven, heb je krachtige hardware nodig. Deze ASIC is erg goed, maar daar betaal je dan ook een stevige prijs voor.
Betalen
Om gedolven of verdiende bitcoins in te wisselen voor euro's, gebruik je weer een exchange. Je kunt natuurlijk ook gewoon dingen betalen met bitcoins. Bij sommige webwinkels is het al mogelijk om met bitcoins te betalen en steeds meer cafés, restaurants en winkels accepteren een betaling met bitcoins.
Hiervoor moet je een app op je smartphone installeren waarmee je bitcoins kunt verzenden. Je scant een QR-code met het bitcoin-adres van het café en doet via je smartphone de digitale betaling. Bitcoin Wallet is de beste app voor Android-smartphones. Voor de iPhone is er een aantal apps beschikbaar, maar je bitcoins zijn in theorie te kraken door de maker van de app. Het is dus aan te raden om niet teveel bitcoins op je iPhone te zetten.
Sowieso moet je je smartphone met een toegangscode beveiligen, zodat een dief niet meteen je bitcoins kan uitgeven.
In Café de Waag in Delft kun je met bitcoins betalen.
Toekomst
Alle media-aandacht rond bitcoin doet de digitale valuta goed. Steeds meer bedrijven omarmen bitcoin en dit doet de koers alleen maar stijgen. Sommige experts verwachten zelfs dat de waarde van een bitcoin wel eens kan stijgen tot duizenden euro's. Een nadeel is echter dat de koers hevig aan fluctuatie onderhevig is. Toen in december de exchange BTCChina stopte met het aannemen van Chinese yuans, daalde de waarde van 1 BTC van 1200 dollar naar 500 dollar in een paar dagen.
Het delven van bitcoins kan een lucratieve bezigheid zijn, maar bedenk wel dat je speciale hardware nodig hebt en deze dag en nacht aan moet staan om bitcoins te delven. De aanschafkosten van de hardware en de stroomkosten kunnen misschien opwegen tegen de waarde van bitcoins over een paar maanden, maar niemand kan met zekerheid zeggen of de waarde van een bitcoin nog verder zal stijgen of dat alles in afzienbare tijd als een kaartenhuis instort.
De waarde van bitcoins is nog zeer aan prijsschommelingen onderhevig.
Andere cryptovaluta
Bitcoin is een zogenaamde cryptovaluta en is verreweg de meest bekende uit het rijtje. Bitcoin was de eerste cryptovaluta, de eerste bitcoins werden in 2009 gedolven. Alternatieven voor bitcoin zijn onder andere Litecoin en Namecoin.
Vorig jaar kwam er opeens Dogecoin bij, een cryptovaluta die zijn logo te danken heeft aan de internet-meme Doge.
Dogecoin ontleent zijn naam aan de internet-meme Doge.