Intel Core i7-3960X Extreme Edition

© PXimport

Intel Core i7-3960X Extreme Edition

Geplaatst: 25 januari 2012 - 12:48

Aangepast: 16 november 2022 - 09:26

Redactie ID.nl

Sinds een paar jaar gebruikt Intel twee verschillende sockets om het high-end marktsegment te onderscheiden van de rest. Begin dit jaar lanceerde Intel voor het middensegment de tweede generatie Core iX-processors met de codenaam Sandy Bridge. Het high-end segment bleef socket LGA 1366 met Core i7-processors van de eerste generatie. Met Sandy Bridge E is ook het high-end platform weer helemaal bij de tijd.

De nieuwe processors op socket LGA 2011 hebben de codenaam Sandy Bridge E en lijken sterk op de eerdere Sandy Bridge-processors voor socket LGA 1155. Sandy Bridge was de eerste processor met een 'μ-op'-cache. Moderne processors gebruiken de x86-64 instructietaal, die ondanks allerlei aanpassingen in de loop der tijd nog steeds archaïsch is. In praktische termen betekent dit dat moderne Intel-processors de x86-64 instructies eerst naar het efficiëntere μ-ops vertalen en dan pas uitvoeren. Dit gaat sneller dan de instructies rechtstreeks te verwerken. De 'μ-op'-cache van Sandy Bridge onthoudt de 1500 laatst vertaalde μ-ops, zodat wanneer een programma-instructie herhaald wordt, de processor die rechtstreeks uit de cache kan halen in plaats van nogmaals te moeten vertalen. Dit geeft prestatiewinst en energiebesparing. Moderne processors kunnen gemakkelijk verscheidene instructies tegelijk uitvoeren en proberen vooruit te werken, maar dit betekent dat ze moeten voorspellen welke instructies in de toekomst aan de beurt komen. Dit heet branch prediction en werkt als een tabel. Bij elke branch hoort een veld met de voorspelling (nemen/niet nemen), een veld met de waarschijnlijkheid (sterk/zwak) en het geheugenadres. De eenvoudigste manier om de branch prediction te verbeteren is door deze tabel uit te breiden. Het kost echter meer tijd om een grotere tabel te doorzoeken. De branch prediction-tabel van Sandy Bridge is even groot als die van Nehalem, maar door branches met dezelfde voorspelling, waarschijnlijkheid en dichtstbijzijnde geheugenadressen bij elkaar te groeperen, bevat hij veel meer nuttige informatie. Een grote verbetering van Sandy Bridge ten opzichte van zijn voorganger is de manier waarop de verschillende cores binnen een processor met elkaar en met de rest van het systeem communiceren. In plaats van directe verbindingen tussen de componenten heeft Sandy Bridge een 'ring bus', waar alle componenten op zijn aangesloten. Meer over de architectuur van Sandy Bridge leest u in het achtergrondartikel over de Sandy Bridge-processor op socket LGA 1155.

© PXimport

Voor- en nadelen Sandy Bridge

De Sandy Bridge-processors die Intel begin dit jaar introduceerde voor LGA 1155, hadden bovenstaande en andere verbeteringen ten opzichte van hun voorgangers. Maar ze hadden ook maximaal slechts vier cores, terwijl de Nehalem-processors zoals de Core i7-980X voor LGA 1366 zes cores hadden. Bovendien beschikte LGA 1366 over triplechannel geheugen, terwijl LGA 1155 slechts dualchannel ondersteunt. De keuze tussen een Sandy Bridge Core i7-2600K en een i7-980X of i7-990X was de afweging tussen een geavanceerdere processor met iets hogere kloksnelheid versus twee extra cores en meer geheugenbandbreedte. Omdat de i7-2600K (en andere Sandy Bridge-processors op socket LGA 1155) over een ingebouwde gpu beschikken, hebben ze Quick Sync-technologie aan boord voor het sneller encoderen van video. Handig als u een filmpje geschikt wilt maken voor uw tablet of smartphone. Dit alles betekende dat voor veel consumenten de i7-2600K even goed of beter presteerde, dan de i7-980X voor een flink lagere prijs.

Sandy Bridge E

Voor andere gebruikers bleef een i7-980X of opvolger i7-990X door zijn twee extra cores en grotere geheugenbandbreedte toch superieur aan de i7-2600K. Intels oplossing is Sandy Bridge E, waarvan de Core i7-3960X het eerste model is. De Sandy Bridge E is in feite dezelfde chip als de professionele cpu Xeon voor servers en workstations. Deze chips hebben acht cores, maar voor de nieuwe Core i7-processors schakelt Intel twee van de acht cores uit. Voordeel hiervan is dat de kloksnelheid hoger kan binnen hetzelfde stroomverbruik. Kloksnelheid is voor veel toepassingen nog steeds belangrijk en te verkiezen boven 8 cores met een lagere snelheid. We weten niet of Intel met deze segmentatie chips met mogelijke foutjes toch kan verkopen en of altijd dezelfde twee cores zijn uitgeschakeld. Het tweede verschil is de hoeveelheid L3-cache. Terwijl topmodel Sandy Bridge i7-2600K op LGA 1155 8 MB aan boord heeft, beschikt de Xeon-chip over 20 MB. Maar bij de nieuwe Core i7 speelt Intel met de cache: de i7-3960X wordt verkocht met 15 MB, de i7-3930K met 12 MB en de geplande i7-3820 met vier cores heeft 10 MB aan boord. Een belangrijke verbetering is de geheugenbandbreedte. De LGA 1155-processors hebben dualchannel geheugen en LGA 1366-processors triplechannel geheugen. De nieuwe high-end processors overtreffen dat met quadchannel geheugen. Dit betekent wel dat u vier DDR-1600 geheugenmodules nodig hebt voor optimale prestaties. Moederborden hebben acht geheugensloten. De processor wordt zonder koeler verkocht, maar dat is voor een high-end platform waarschijnlijk geen probleem.

© PXimport

De Sandy Bridge E zijn Xeon-chips waarvan twee cores en een deel van het cachegeheugen zijn uitgeschakeld.

Verbeteringen als meer geheugenkanalen, betekenen dat de Sandy Bridge E het nieuwe socket LGA 2011 met meer aansluitpunten vereist. Naast het vierde geheugenkanaal ondersteunt LGA 2011 bijvoorbeeld extra PCI-E-lanes, zodat Sandy Bridge E erg interessant is voor echte hardcore gamers die drie of vier grafische kaarten willen combineren voor topprestaties. Het vierde en laatste verschil is wellicht een minpunt: Sandy Bridge E heeft geen ingebouwde gpu en ondersteunt dus ook geen Quick Sync. Jammer voor de consument die snel filmpjes wilt omzetten. Voor professionele gebruikers met gecertificeerde grafische kaarten overigens geen groot probleem, die gaan voor kwaliteit en laat Quick Sync nu vooral snel zijn. De bijbehorende X79-chipset is minder spectaculair. De X79 is uitgerust met 14 usb2.0-poorten, maar usb 3.0 ontbreekt. Moederbordfabrikanten zullen ondersteuning dus nog steeds moeten toevoegen via extra chips. De chipset heeft verder zes SATA-aansluitingen, maar slechts twee daarvan ondersteunen SATA 6 Gbit/s. De andere vier zijn SATA-aansluitingen van 3 Gbit/s.

Conclusie

Kort samengevat is de Core i7-3960X een brute krachtpatser. Afgezien van Quick Sync combineert hij de verbeterde architectuur van Sandy Bridge met het aantal cores van de i7-980X, een 33 procent hogere geheugenbandbreedte dan die laatste en meer cache. Daarmee is de i7-3960X onbetwist de krachtigste consumentenprocessor van dit moment. Helaas is de prijs-prestatieverhouding minder gunstig, de Core i7-3960X kost ongeveer 950 euro en de prijs van X79-moederborden is ook relatief hoog. Interessanter is de i7-3930K die een iets lagere kloksnelheid en iets minder cache heeft, maar wel zo'n 400 euro goedkoper is. Toch blijft de Core i7-2600K voor de doorsnee pc waarschijnlijk een veel betere koop, u kunt deze gemakkelijk vinden voor 275 euro. In vergelijking met de Core i7-3960X is de bijbehorende X79-chipset minder indrukwekkend en vergelijkbaar met de Z68 voor de gewone Sandy Bridge-processors. Het is jammer dat geen van de Intel-chipsets usb 3.0 ondersteunt of meer dan twee SATA 6Gbit/s-poorten heeft. Het is voor ons lastig om een oordeel te geven. Dit is zonder twijfel de beste consumentenprocessor die er is, maar of hij voor u het geld waard is, vragen we ons af.

Intel Core i7-3960X Extreme Edition

Intel Core i7-3960X

Prijs € 950,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

Snelste consumentenprocessor

Multiplier niet gelocked

Quad channel geheugen

Minpunten

Geen Intel Quick Sync

Duur

Bijbehorende chipset valt wat tegen

© PXimport

Gebruikte apparatuur

Processor Core i7 3960X

Moederbord Intel DX79SI

Geheugen ADATA DDR3

Grafische kaart Point of View GeForce GTX 580

Koeler Intel Asetek waterkoeler

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten