Google onder vuur: Krijgt Android ook een browserkeuzescherm?
Google gaat Android-gebruikers de keus bieden welke browser zij willen gebruiken. Is die browserkeuze een nobel initiatief om andere browsers te helpen? Of zit er misschien meer achter? Spoiler alert: het is dat laatste.
Quizvraagje: welke browser gebruik je op je smartphone? Als je een Android-toestel hebt durven we het antwoord wel te gokken: dikke kans dat je Chrome gebruikt. Daar is niks mis mee; Chrome is snel, efficiënt, en je synchroniseert er al je tabbladen en accounts mee. Chrome heeft inmiddels meer dan een miljard gebruikers.
Standaard geïnstalleerd
Je hebt als Androidgebruiker de keus om je eigen favoriete browser te installeren. Firefox is een bekende, maar er zijn honderden alternatieve browsers beschikbaar voor het besturingssysteem. Alleen: waarom zou je?
Als je een Android-telefoon hebt is Chrome de standaard geïnstalleerde browser. Bovendien word je er automatisch ingelogd met het Google-account dat je al gebruikt op dat toestel, dus ook dat scheelt weer een stap. In de praktijk gebruikt een exorbitant aantal Androidgebruikers daarom maar Chrome.
Meer keuze
Dat gaat nu veranderen. Google gaat naar eigen zeggen "zorgen dat Androidgebruikers meer keus wil geven in de browsers en zoekmachines die zij op hun telefoons installeren." In de praktijk betekent dat dat Google Androidgebruikers actief gaat vragen welke browser ze willen gebruiken, én welke zoek-app. Hoe dat precies eruit komt te zien weten we nog niet, maar het doet denken aan het browserkeuzescherm dat Microsoft van Europa verplicht was in Windows te bouwen omdat het bedrijf zijn dominantie misbruikte tegen concurrentie van de Internet Explorer-browser.
De optie wordt 'in de komende maanden' uitgerold voor alle Androidgebruikers. Het gaat dan niet alleen om nieuwe telefoons, maar ook om bestaande. Hoe dat er in de praktijk uit komt te zien is nog niet helemaal bekend.
Barmhartigheid of niet?
Het is niet moeilijk om te zien waar de opvallende en ietwat ingrijpende wijziging vandaan komt. Daarvoor hoef je alleen maar de blogpost van Kent Walker te lezen. Hij is 'vicepresident Global Affairs' bij Google en beschrijft waarom het bedrijf de stap genomen heeft. Dat heeft weinig te maken met de barmhartigheid van de internetgigant, en alles met politiek en geld.
Hoge boetes
Google heeft namelijk al verschillende hoge boetes gekregen om precies de bovenstaande reden. Het bedrijf zou zoveel macht hebben dat het nagenoeg onmogelijk is er onderuit te komen. Dat is slecht voor gebruikers (want die kiezen minder snel voor concurrerende producten), en dat is op zijn beurt weer slecht voor concurrerende producten omdat zij minder makkelijk nieuwe klanten en geldstromen kunnen vinden. Hoe onmogelijk is het immers om te concurreren met Google?
Dat vond ook de Europese Commissie. Die doet al een paar jaar onderzoek naar de praktijken van Google, en concludeerde al meerdere keren dat het bedrijf zijn machtspositie misbruikt. De eerste keer dat dat gebeurde was vanwege Google Shopping, een prijsvergelijker die Google had ingebouwd in de zoekfunctie. Daarbij kwamen advertenties van Google zelf prominent boven onafhankelijke vergelijkingssites zoals Vergelijk.nl of Kieskeurig te staan. De internetgigant kreeg er een boete van 2,42 miljard euro voor.
Google heeft al meerdere boetes van de Europese Commissie gekregen
-
Tegemoetkoming
Deze beslissing van het bedrijf is een tegemoetkoming aan de eisen van de Europese Commissie. Buiten wat gebruikers direct gaan zien (een browserkeuze) worden er ook achter de schermen wat veranderingen doorgevoerd. Google gooit bijvoorbeeld het licentiemodel overhoop. Fabrikanten moeten nu aparte licenties afsluiten voor het bundelen van Google Play, Chrome, en de zoek-app.
De vraag blijft wel of Google de boete van de Europese Commissie nu accepteert. Toen het die vorig jaar kreeg kondigde het bedrijf vrijwel direct aan in beroep te gaan tegen het fikse bedrag. Maar uit de blogpost van het bedrijf blijkt niet of Google dat beroep nu intrekt, of gewoon alvast tegemoet wil komen aan de eigen van de Commissie.
Toevallige timing
De timing is daarbij wel erg toevallig. Uitgerekend op woensdag kreeg Google nóg een boete voor machtsmisbruik, nóg een keer van de Europese Commissie. Dit keer ging de aanklacht over AdSense. Dat is het advertentieplatform van Google, één van de kerntakken van het bedrijf. De Commissie stelde woensdag dat Google ook daar zijn monopoliepositie heeft misbruikt.
AdSense-misbruik
Het gaat dan specifiek om websites die zelf een Google-zoekbalk hebben geïmplementeerd. Via zulke pagina's mochten alleen AdSense-advertenties worden getoond, maar geen advertenties van andere partijen. Het gaat wel om een oud beleid waar Google in 2016 mee stopte - maar toen was het kwaad al geschied. De Europese Commissie keek ook naar de jaren ervóór en concludeerde Google daarmee de concurrentie benadeelde. Ook daar konden concurrerende advertentiebedrijven niet groeien.
Browseroorlog
Het lijkt soms wel alsof het een nieuw fenomeen is dat een kleine groep techgiganten alle touwtjes in handen heeft. Toch doet de huidige situatie ook wel veel denken aan de 'browseroorlogen' uit de jaren 90 en 00. Toen was het Microsoft dat domineerde met de browser Internet Explorer. Het bedrijf maakte afspraken met de Europese Commissie om consumenten meer keuze te geven in het kiezen van hun browser, maar het zogeheten browserkeuzescherm verdween met Windows 7 weer. Daarvoor kreeg het bedrijf wederom een miljoenenboete van de Europese Commissie.
Al die miljoenen en miljarden klinken misschien wel heel afschrikwekkend, maar een echte klap vormen ze niet voor bedrijven als Google. Dat draaide in het laatste kwartaal (!) van 2018 een omzet van 34,4 miljard euro. Met zulke bedragen is een boete van 4 miljard natuurlijk een druppel op een gloeiende plaat...