De mogelijkheid bestanden op te slaan is de basis van de nas. Hiervoor is minimaal één harde schijf nodig. Is meer beter? Wat zijn goede schijven voor een nas? En hoe richt je de opslagruimte het beste in? Je nas uitbreiden doe je zo het beste.
De volgorde waarin de opslagcapaciteit van een nas wordt ingericht begint met de harde schijven, vervolgens komt de raid-configuratie, dan het Volume en daarbinnen de gedeelde mappen. In de laatste komen de bestanden te staan. Maar alles begint bij de schijven.
Een nas koop je doorgaans zonder harde schijf of schijven, die moet je er apart bijkopen. Opnieuw moet je kiezen: merk, model en opslagcapaciteit. De meeste schijffabrikanten leveren speciale nas-schijven met speciale firmware om jarenlang betrouwbaar en bovengemiddeld belast te worden. Western Digital heeft de Red-serie, Seagate de IronWolf, Toshiba de N-serie en HGST de Deskstar-schijven.
De gezondheid van de schijven wordt tijdens het gebruik door de nas gemonitord via de smart-parameters. Seagate heeft in combinatie met Synology en Asustor het Seagate Health Management Systeem ontwikkeld dat de eigen IronWolf nas-schijven nog beter in de gaten kan houden.
Lees ook: De beste 2bay nas'en getest
Inmiddels past er tot 12 TB op één harde schijf, maar schijven met de maximale opslag zijn natuurlijk ook de duurste. Omdat er meerdere schijven in de nas moeten wordt het dan al snel erg prijzig. Als je weet hoeveel opslagruimte je nodig hebt, kun je met een online raid-rekenmachine berekenen hoeveel schijven van welke capaciteit er nodig zijn om die opslagcapaciteit te krijgen.
Met de prijslijst in de hand kun je dan al snel berekenen wat goedkoper is, een 2bay-nas met twee hele grote schijven in raid1 of een 4bay-nas met vier kleinere schijven in raid5. De uitkomst wil nog wel eens verrassen.
De juiste raid-configuratie kiezen
Raid is een belangrijke redenen om een nas te kopen. Met raid maak je van twee of meer schijven één opslagcapaciteit die de bestanden op de schijven beschermt tegen het falen van één of meer harde schijven. Er zijn verschillende raid-configuraties mogelijk, afhankelijk van het aantal schijven. Ze worden aangeduid met raid0, raid1, raid5, raid6 en raid10.
Raid0 valt hiervan meteen af omdat het geen extra beveiliging biedt en de beloofde snelheidswinst voor een nas niet relevant is. Raid1 is de enige optie wanneer er maar twee schijven in de nas zitten. Deze variant biedt bescherming tegen het falen van een schijf door alle gegevens gelijk op beide schijven te zetten. Dit kost dus de helft van de opslagcapaciteit. Vanaf vier schijven is raid5 de goede keuze; het is snel, beschermt de gegevens en houdt meer opslagruimte over.
De opslagruimte configureer je direct bij de eerste installatie van de nas. De keuze voor raid moet je dan dus al maken. Deze is later eigenlijk niet meer aan te passen, althans niet zonder een enorme inspanning waarbij je alle bestanden van de nas eerst naar een ander apparaat overzet.
De precieze werkwijze verschilt per merk, maar bijna elke nas-installatie begint met het inloggen op de webinterface van de nas. Hierna volg je een configuratiewizard die je helpt om alle belangrijke instellingen zoals naam en netwerkconfiguratie en dus ook de keuze in de opslag te bepalen. Kies bij een nas met twee schijven voor raid1 en bij een nas met vier of meer schijven voor raid5.
Heb je een Synology, Netgear of Drobo nas dan kun je gebruik maken van een automatisch raid-beheersysteem. De nas kiest dan zelf de meest optimale en veilige raid-configuratie. Je hoeft er zelf niet over na te denken, de nas doet het werk voor jou. Bij Synology heet dit slimme raid-systeem SHR, Netgear spreekt van Flex-RAID en bij Drobo heet het BeyondRAID. Alle drie merken kiezen standaard voor deze slimme raid-variant.
Opslagruimte uitbreiden
De slimme raid-systemen hebben nog een voordeel: ze zijn flexibeler. Zo kun je bijvoorbeeld de totale opslagcapaciteit vergroten door de schijven één voor één te vervangen door schijven met meer opslagcapaciteit. Zodra er voldoende vrije opslagruime op de verschillende schijven beschikbaar is, zal de nas de totale opslagcapaciteit met de vrije ruimte uitbreiden. Een actie als deze kost al snel meerdere dagen. De raid, in dit geval SHR, beschermt de gegevens tegen het falen van één disk.
Wanneer je dus één schijf vervangt om de opslagcapaciteit te vergroten, valt die bescherming weg. De nas gaat dan in ‘degraded mode’ en zal zodra er een nieuwe disk is, eerst de bescherming van de gegevens gaan herstellen. Het doet dit door eerst de nieuwe disk te initialiseren, in te delen en daarna onderdeel te maken van de raid-opslag. De nas blijft al die tijd wel bruikbaar maar de gegevens zijn niet volledig beschermd en je zult ook zeker merken dat de nas minder goed presteert.
Dat de raid-configuratie zich opnieuw opbouwt zul je ook zien wanneer een keer een schijf stuk gaat en je deze vervangt door een andere schijf met dezelfde opslagcapaciteit. Ook dan is de nas wel even zoet met het herstellen van de optimale inrichting en bescherming.
Volume-indeling
Nu de raid-configuratie klaar is, komt het Volume. Een Volume laat zich het beste vergelijken met een partitie op een harde schijf. Het is een gebied dat als één opslagcapaciteit wordt ingericht. Het wordt ook net als een partitie op de harde schijf geformatteerd. Meestal zal dat EXT4 zijn, op de meeste nas-apparaten ook de enige keuze. Heb je echter een Netgear of een duurder model Synology, dan is het ook mogelijk te kiezen voor Btrfs.
Btrfs is een moderner bestandssysteem dat zichzelf herstelt bij fouten én dat een oneindig aantal momentopnames van de gegevens op het Volume kan bewaren. Je kunt met Btrfs dus altijd terug naar vorige versies van de bestanden en dat zonder dat dit enorm veel rekenkracht of opslagruimte vraagt. Heb je een Netgear nas of een van de nieuwere (en duurdere) Synology’s, kies dan indien mogelijk voor Btrfs bij het formatteren van het volume.
Tekst: Edmond Varwijk