Schijfindeling nas instellen tijdens installatie
De configuratie van elke nas begint met het inrichten van de opslagruimte. De schijfindeling van je nas bepalen doe je het beste wanneer je de nas installeren gaat; eenmaal in gebruik is dit veel lastiger. Hoe ga je te werk?
Het aantal en de indeling van de schijven bepaalt voor een groot deel de mogelijk- én onmogelijkheden van de nas. Zo maakt een indeling zonder redundantie de nas ongeschikt voor back-ups, maar berooft overbodige redundantie je al snel van vele terabytes aan opslagruimte. Omdat wisselen van schijfindeling in de praktijk nauwelijks te doen is, is het belangrijk vooraf de goede configuratie te kiezen.
Raid is het belangrijkste verschil tussen een nas met één schijf of een nas met meer schijven. Raid voegt de opslagcapaciteit van meerdere schijven samen, om de opslag sneller te maken, maar belangrijker: om de gegevens te beschermen tegen het stuk gaan van een van de schijven. Want hoewel het risico daarop niet heel groot is, absolute zekerheid dat eerder opgeslagen gegevens later weer beschikbaar zijn, is er niet.
Omdat de bescherming die raid toevoegt een deel van de opslagcapaciteit gebruikt, is het belangrijk de optimale configuratie te kiezen. Met een online nas-calculator zie je al snel hoeveel opslagcapaciteit je kwijtraakt aan de bescherming van de gegevens.
Raid-versie kiezen
Er zijn meerdere raid-versies en niet allemaal beschermen ze de gegevens op de schijven. Dat geldt wel voor raid 1, 5, 6 en 10. Vier manieren om de schijven te configureren en de gegevens op de nas te beschermen. Het verschil tussen de vier versies schuilt in het aantal schijven dat ervoor nodig is, het aantal schijven dat vervolgens defect mag raken, en de hoeveelheid opslagcapaciteit die het raid-systeem hiervoor gebruikt. Let wel, dit kan heel fors zijn. Een raid1-systeem bij twee schijven halveert de totale opslagcapaciteit, terwijl er bij twee schijven geen andere raid-vorm is die de gegevens beschermt.
Lastig is dat er ook schijfconfiguraties zijn die geen bescherming bieden, dat geldt voor raid 0 en jbod. Raid 0 maakt de opslag sneller, maar doordat de gegevens verspreid over alle schijven worden geschreven, ook heel kwetsbaar. Daarom is als je alleen veel opslagcapaciteit wilt, jbod vaak de betere keuze. Jbod beschermt de gegevens ook niet, maar doordat de schijven onafhankelijk van elkaar worden gebruikt, gaan bij defect van één schijf alleen de gegevens van die ene schijf verloren.
Het beste moment voor de schijfconfiguratie van een nas is bij de eerste installatie. Vul bij een nieuwe nas liefst alle sloten met identieke schijven met elk evenveel opslagcapaciteit. Dat levert het beste resultaat op. De configuratiewizard van de nas helpt de schijven te selecteren en het gewenste raid-niveau te configureren. In de praktijk wordt in nas-systemen met twee schijven vooral raid 1 gebruikt en in systemen met meer dan twee schijven raid 5.
Wil je de schijfconfiguratie van een bestaande nas aanpassen, kopieer dan eerst alle gegevens van de nas naar een ander apparaat of de cloud. Bij het aanpassen van de opslagconfiguratie, gaan namelijk alle gegevens op de nas verloren. Het onderdeel Opslagbeheer geeft inzicht in de schijfconfiguratie op een Synology-nas. Heb je een QNAP-nas, kies dan Opslag en snapshots.
Opslagpools en virtuele volumes
Het klaarmaken van een nas voor de opslag van bestanden, betekent dat er een volume wordt aangemaakt. Een volume is het best te vergelijken met de oorspronkelijke harde schijf, de digitale opslagruimte op een nas. Een volume kan één schijf zijn bij een jbod-configuratie van één disk, of als raid-configuratie verspreid over meerdere schijven. Het volume zelf is zichtbaar als één plek voor de opslag van bestanden.
Een aantal nas-merken hanteert nog een begrip, de storagepool of opslagpool. Sterker nog, maak je op een QNAP of Synology een volume dan vraagt de wizard ook om op welke storagepool je dat volume wilt maken, en is er nog geen volume, dan maakt de wizard die voor je. Een storagepool zit onder het volume, het is een verzameling van schijven.
In een kleine nas met twee of vier schijven zullen dat doorgaans alle schijven zijn en zullen die één volume herbergen. Op een nas met veel meer schijven, veelal in gebruik in een bedrijfsomgeving, kan het ook een deel van de schijven in de nas zijn. Dan heeft de nas meerdere opslagpools. En op elk pool kun je één of meerdere volumes maken. Dit geeft een enorme flexibiliteit aan het opslagsysteem.
Voor thuisgebruik is de pool minder relevant, voor het overzicht is het veelal aan te bevelen op de nas één storagepool en één volume te maken.Tot slot. Net als een gewone harde schijf in een pc moet ook een opslagvolume in een nas een bestandssysteem hebben. De keuze is bij de meeste nas-merken beperkt tot ext3 en ext4, waarbij de laatste aan te bevelen is. Een aantal nas-merken zoals ook Synology, Netgear en Asustor bieden op een aantal modellen ook Btrfs. Dit bestandssysteem heeft als voordeel dat het versiebeheer van bestanden ondersteunt. Je kunt dan altijd een oudere versie van een document of ander bestand herstellen.