© PXimport

Altijd een back-up

Geplaatst: 8 juli 2011 - 13:19

Aangepast: 16 november 2022 - 09:24

Robbin Ooijevaar

Het is helaas de harde realiteit dat computergebruikers slachtoffer kunnen worden van diefstal, een virus of een kapotte harde schijf. Een goede back-up is in dat soort gevallen uw enige redding. In dit artikel leest u hoe u zo min mogelijk werk hebt aan het onderhoud van een goede reservekopie van uw belangrijkste bestanden.

1. Externe schijf

In principe is het mogelijk om een back-up op te slaan op cd's of dvd's, maar erg gebruiksvriendelijk is deze methode niet. De capaciteit van deze opslagmedia is dusdanig beperkt dat het back-uppen een vervelende klus wordt, waardoor u ertoe verleid wordt om de klus te verzaken. Het ideale opslagmedium is een externe harde schijf. Als u een dergelijk apparaat wilt kopen, moet u altijd voor een versie met een klein fysiek formaat kiezen. Een van de voordelen van een kleine schijf is dat hij stroom krijgt via de usb-aansluiting, zodat u geen externe voeding hoeft aan te sluiten. Kleine schijven zonder externe adapter herkent u in de winkel aan een aanduiding als 'mobile' of iets dat hier op lijkt. De schijf werkt als een usb-stick: u plugt hem in uw computer, ziet de schijfletter verschijnen in (Deze) Computer en vervolgens is hij direct klaar voor gebruik. Voor een schijf met een capaciteit van 500 GB betaalt u ongeveer 70 euro. Behalve voor back-ups kunt u zo'n schijf ook gebruiken om bijvoorbeeld grote bestanden mee te nemen naar een vriend of familielid. Tegen een geringe meerprijs koopt u een externe schijf van het type 'usb 3.0'. Dat is met het oog op de toekomst een verstandige keuze. Een usb3.0-schijf kunt u ook met de huidige usb2.0-aansluiting van uw computer gebruiken.

© PXimport

Een externe harde schijf is een zeer geschikt medium om back-ups op te slaan.

2. FAT32 of NTFS?

De 'technische' indeling van uw back-upschijf is bepalend voor de maximale omvang die een bestand mag hebben. Onder Windows komt u twee typen indelingen tegen: FAT32 en NTFS. Voor back-updoeleinden (waarbij de bestanden zeer groot zijn) is NTFS de meest geschikte variant. Om uw externe schijf van deze indeling te voorzien, sluit u hem aan en gaat u via het Start-menu naar Computer. Klik met rechts op de schijfletter van de schijf en vraag de eigenschappen op. De huidige schijfindeling vindt u in het tabblad Algemeen achter Bestandssysteem. Als hier iets anders staat dan 'NTFS', is het aan te raden om de schijf opnieuw in te delen. Let wel goed op: tijdens dit proces wordt de schijf volledig gewist! Als u bestanden op de schijf hebt staan die u niet kunt missen, moet u ze eerst via de Windows-verkenner naar uw harde schijf kopiëren, en nadat u de schijf opnieuw hebt ingedeeld weer terugzetten. Ook om een nieuwe indeling aan te brengen, opent u Start / Computer en klikt u met rechts op de schijfletter van uw externe harde schijf. Kies Formatteren, selecteer bij Bestandssysteem de indeling NTFS en deel de schijf opnieuw in.

© PXimport

NTFS is de meest geschikte indeling als u back-ups en andere grote bestanden wilt opslaan.

3. Back-up en synchronisatie

Het begrip 'back-up' wordt nog wel eens verward met 'synchronisatie'. Er zijn wat overlappingen, maar er is ook een wezenlijk verschil tussen deze twee begrippen. Als u een back-up maakt, stelt u specifieke bestanden of de volledige inhoud van uw computer veilig. Hierbij worden uw gegevens van A (uw computer) naar B (externe harde schijf) gekopieerd. Bij synchronisatie worden bestanden tussen A en B in twee richtingen gekopieerd en verwijderd, zodat de inhoud van beide opslaglocaties identiek is. Zo kunt u bijvoorbeeld de content van een werkmap op uw bureaublad gelijktrekken met die op uw usb-stick. Onderweg of op een andere computer werkt u op de stick, bij thuiskomst zorgt de synchronisatie ervoor dat aanpassingen aan bestanden over en weer worden bijgewerkt. Ook bij sommige back-ups is er sprake van een vorm van synchronisatie. Het back-upprogramma controleert in dat geval welke bestanden nieuw zijn en nog niet op de back-upschijf zijn weggeschreven. Dat heeft als voordeel dat alleen gewijzigde bestanden opnieuw worden gekopieerd.

© PXimport

Bij een back-up wordt een reservekopie van de inhoud van plaats A bewaard op plaats B. Bij bij synchronisatie worden bestanden tussen A en B over en weer gekopieerd en gewist.

4. Bestandsback-up

Globaal kunnen twee manieren worden onderscheiden waarop u bestanden veilig kunt stellen: een bestandsback-up en een imageback-up. Bij een bestandsback-up worden bestanden gekopieerd naar de externe harde schijf. Dit is vergelijkbaar met de situatie waarin u bestanden handmatig kopieert via de verkenner. Zonder extra software te installeren, kunt u de schijf vervolgens aan een andere computer koppelen en de bestanden inlezen of terugzetten. Voordat u op deze manier een reservekopie maakt, is het van belang dat u precies weet wat u wilt back-uppen en waar de bestanden precies staan. De praktijk leert dat bij deze methode de kans groot is dat er documenten zijn die u vergeet mee te nemen in de back-upprocedure.

© PXimport

Bij een bestandsback-up moet u weten waar de programma's die u gebruikt alle bestanden opslaan.

5. Imageback-up

Een image is eigenlijk een soort foto van uw complete systeem, hij omvat een reservekopie van uw volledige harde schijf, inclusief Windows en alle bestanden. Als u bestanden vanuit de back-up terug wilt zetten, moet u gebruikmaken van back-upsoftware. U kunt de bestanden meestal niet direct benaderen vanuit de verkenner. Een groot voordeel van een imageback-up is dat u met een speciale cd uw volledige computer kunt 'herstellen', zelfs als Windows niet meer start. Deze herstel-cd (in sommige gevallen kan het ook om een usb-stick gaan) maakt u vanuit de back-upsoftware. Verderop in dit artikel leest u meer over deze procedure.

© PXimport

Als u een imageback-up hebt gemaakt, kunt u uw systeem volledig herstellen via een herstel-cd, zelfs als Windows niets meer doet.

6. Online back-up

Er zijn verschillende diensten op internet waarmee u uw back-up veilig kunt bewaren. Het voordeel van een online back-up is dat de reservekopie altijd buitenshuis wordt bewaard. Online back-updiensten zijn niet geschikt als u grote bestanden op wilt slaan, omdat het erg lang kan duren om alles te uploaden via uw internetverbinding. Ook mist u bij deze diensten de mogelijkheid om uw volledige systeem te back-uppen en het te herstellen vanaf een opstartbare cd. Een ander nadeel zijn de variabele kosten. Online back-updiensten werken met een abonnementsvorm, terwijl een externe schijf slechts één keer hoeft te worden aangeschaft. Wilt u experimenteren met online back-upsoftware? Een goede dienst om mee te beginnen is Mozy Home. Dit Engelstalige programma werkt erg prettig en u kunt de dienst gratis uitproberen. De enige beperking van de gratis versie is dat de opslagruimte is gelimiteerd tot 2 GB. Dat is echter ruim voldoende als u uw belangrijkste bestanden veilig wilt stellen.

© PXimport

De online back-updienst Mozy biedt gratis 2 GB aan opslagruimte.

7. Mappen back-uppen

Als u een manier zoekt om de inhoud van een specifieke map op uw computer te back-uppen, kunt u SyncBack eens uitproberen. De gratis versie van dit programma heet SyncBack Freeware en hij voldoet uitstekend om een reservekopie te maken van de map waarin bijvoorbeeld uw muziekbestanden, downloads of foto's staan, en die kopie op een externe harde schijf op te slaan. SyncBack werkt met profielen. In een profiel geeft u aan wat u wilt doen (back-uppen) en om welke bronmap het gaat. Kies als opslaglocatie een map op uw externe harde schijf en SyncBack doet de rest! Bovendien is het met deze software heel eenvoudig om het periodiek aanmaken van een back-up te automatiseren, via de knop Plannen.

© PXimport

SyncBack maakt een back-up van de inhoud van een map naar keuze en plaatst die op uw externe harde schijf.

8. E-mailarchief

Het handmatig back-uppen van uw mailberichten en -adressen blijkt in de praktijk niet zo eenvoudig als het lijkt. Mailprogramma's gebruiken een eigen map voor de opslag van mailberichten. Deze bestanden worden veiliggesteld als u een back-up maakt van uw volledige computer, bijvoorbeeld met behulp van de back-upfunctie van Windows 7 of via programma's als Paragon Backup & Recovery of Mozy (zie tip 6). Voor wie snel een lokale mailback-up wil maken, is MailStore Home een goede keuze. Het programma werkt met een wizard die u stap voor stap door het proces leidt. Start het programma, klik op Archive (archiveren) en geef aan welk mailprogramma u gebruikt (bijvoorbeeld Windows Live Mail of Outlook). MailStore Home maakt vervolgens een back-uparchief aan. Met de knop Export e-mail bewaart u uw mailarchief vervolgens op een externe harde schijf, usb-stick of NAS (Network Attached Storage).

© PXimport

Met MailStore Home maakt u snel en eenvoudig een back-uparchief van uw e-mail.

9. Back-uppen naar een NAS

Een NAS biedt enkele voordelen ten opzichte van een 'reguliere' externe schijf die u via usb aansluit. Het kastje is ideaal om bestanden mee veilig te stellen, bijvoorbeeld via Picasa, SyncBack of een ander programma. Een NAS is altijd in uw thuisnetwerk opgenomen en hoeft dus niet te worden aangesloten voordat u de back-up kunt maken (of kunt inplannen). De meeste back-upsoftware voor het maken van images werkt helaas minder goed samen met een NAS. Het back-uppen lukt wel, maar het terughalen via de opstartbare herstelschijf is lastig en meestal onuitvoerbaar als u niet over grondige technische kennis beschikt ten aanzien van uw thuisnetwerk. Gebruik daarom bij voorkeur een 'gewone' externe schijf als u een volledige back-up wilt maken in de vorm van een image. Als u losse mappen wilt back-uppen, kunt u zowel met een externe schijf als met een NAS uit de voeten.

© PXimport

Een NAS voldoet prima als opslagmedium waarop u uw bestanden veilig kunt stellen, maar is minder geschikt voor het maken van images van uw volledige computer.

10. Picasa

Foto's en filmpjes zijn doorgaans de meest dierbare bestanden die op een computer staan. Het gratis foto-indexeer/bewerkprogramma Picasa heeft een handige back-upfunctie aan boord waarmee u uw foto- en filmmateriaal kunt veiligstellen. U hoeft daarbij niet van fotobewerkingprogramma te veranderen, want u kunt Picasa er gewoon naast installeren. Download en installeer Picasa. Bij de eerste start vraagt Picasa waar het naar mediabestanden (foto's en filmpjes) moet zoeken. Kies voor de optie waarbij Picasa uw volledige systeem doorzoekt. Picasa vindt foto's en filmbestanden dan in de verste uithoeken van uw harde schijf en toont ze in een overzicht. Het programma indexeert vervolgens deze bestanden, maar laat daarbij de locatie waar ze staan met rust. Er wordt dus niets verplaatst. De back-upprocedure van Picasa kan niet worden geautomatiseerd, maar hij is erg gebruiksvriendelijk en werkt bijzonder snel.

© PXimport

Picasa is zeer geschikt om al uw foto's veilig te stellen op een externe harde schijf of NAS.

Om aan de slag te gaan met Picasa sluit u eerst uw externe schijf aan op de computer voordat u het programma start. Kies in het menu Extra voor Back-up maken van foto's. De instellingen van uw back-up bewaart Picasa in een back-upset. Hierin staat wat u wilt back-uppen en waar het programma de bestanden moet opslaan. De back-upset die standaard wordt aangemaakt, heet 'Mijn back-upset'. Klik op Nieuwe set en geef de instellingen een toepasselijke naam, bijvoorbeeld 'Reservekopie van foto's en filmpjes'. Activeer de optie Back-up van schijf naar schijf en gebruik de knop Kiezen om uw externe harde schijf aan te wijzen. Laat de optie Bestanden waarvan u een back-up wilt maken bij voorkeur ongewijzigd. Standaard maakt Picasa een back-up van alle foto- en filmbestanden. Dit kunt u eventueel wijzigingen door de instelling te veranderen in Alle afbeeldingen of Alleen JPEG's met cameragegevens.

© PXimport

Maak een nieuwe back-upset en geef aan dat Picasa de bestanden moet bewaren op uw externe harde schijf.

Na het aanmaken van de back-upset zijn er nog twee muisklikken nodig voordat u een goede reservekopie hebt. De volgende keer dat u de back-up maakt, kunt u uw back-upset direct kiezen. Klik op Alles selecteren om alle foto's die Picasa op uw computer heeft gevonden op te nemen in de back-up. Klik nu op de knop Back-up, waarna de reservekopie wordt aangemaakt. Dit proces kan de eerste keer veel tijd kosten. Bij toekomstige back-ups worden alleen nieuw toegevoegde foto's of filmpjes gekopieerd, zodat het proces aanzienlijk sneller verloopt.

© PXimport

Na de eerste keer, voegt Picasa alleen nieuwe bestanden toe aan de back-up, zodat het proces veel sneller verloopt.

U kunt de foto's en filmpjes waarvan u met Picasa een back-up hebt gemaakt op twee manieren terughalen. Tijdens het back-uppen maakt Picasa een 'herstel-wizard' aan. Deze wizard heet PicasaRestore.exe en u kunt hem met behulp van de verkenner terugvinden op uw externe schijf. De wizard stelt u in staat om de foto's terug te kopiëren naar uw computer. U hoeft hem niet per se te gebruiken, want Picasa bewaart uw foto's en video's op een locatie waarbij dezelfde naam wordt gebruikt als die van de originele map. Als uw originele foto's bijvoorbeeld in de map 'D:\Foto's divers' zijn opgeslagen, vindt u de reservekopie op uw externe schijf in de map [D] met hierin de map 'Foto's divers'.

© PXimport

Start het bestand PicasaRestore.exe om uw foto's met behulp van een wizard terug te zetten.

11. Back-upcentrum

Windows 7 heeft een goede back-upfunctie aan boord waarmee u een back-up kunt maken, inplannen en terugzetten. Alles wat u nodig hebt vindt u via Start / Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Back-up maken en terugzetten. Als Windows niet meer opstart, hebt u een herstel-cd nodig om de back-up terug te zetten. Klik in de linkerkolom op Een systeemherstelschijf maken om deze cd te branden. Als u een ander besturingssysteem hebt dan Windows 7, kunt u voor het aanmaken van een volledige back-up een beroep doen op Paragon Backup & Recovery, waarover u meer leest in tip 12.

© PXimport

Als Windows niet meer opstart, moet u een systeemherstelschijf gebruiken voor herstel van uw computer.

Als u het onderdeel Back-up maken en terugzetten voor het eerst opstart, krijgt u de melding dat er geen back-up is ingesteld. Klik op Back-up instellen en volg de wizard om uw veiligheidskopie te maken. U kunt er ook voor kiezen om een automatische back-up in te plannen. Bewaar de back-up op uw externe schijf. Het herstellen van de gegevens die in de back-up staan, doet u met de herstel-cd of vanuit Windows 7 zelf. Open Back-up maken en terugzetten en klik op Systeeminstellingen of de computer herstellen. Als de back-up niet op dezelfde computer is gemaakt, kiest u voor Bestanden vanuit een andere back-up herstellen.

© PXimport

De back-upservice van Windows 7 werkt intuïtief. U hoeft slechts de stappen te doorlopen die u middels een wizard krijgt voorgeschoteld.

Paragon Backup & Recovery

12. Gratis image back-up

Het back-upprogramma Paragon Backup & Recovery 2011 Free biedt de mogelijkheid om ook onder een andere Windows-versie dan 7 een goede volledige back-up te maken van uw harde schijf. U kunt deze back-up handmatig maken of dit proces laten automatiseren zodat het wordt ingepland. Als Windows niet meer opstart, kunt u een herstel-cd gebruiken om uw computer volledig te herstellen. Uiteraard dient u deze cd wel eerst zelf aan te maken (waarover meer in tip 13). Voor al dit moois betaalt u helemaal niets, want Paragon Backup & Recovery is gratis! Het enige nadeel dat we kunnen bedenken, is dat het programma uitsluitend Engelstalig werkt. Gelukkig is de werking ervan eenvoudig te doorgronden. Download en installeer Paragon Backup & Recovery. Tijdens de installatie moet u uzelf (gratis) registreren, waarna u de benodigde serienummers krijgt toegestuurd in een e-mailbericht.

© PXimport

Paragon Backup & Recovery 2011 Free biedt een prima mogelijkheid om een back-up van uw volledige computer back-up te maken, waarbij ook het Windows-besturingssysteem en alle bestanden op uw harde schijf worden meegenomen.

13. Herstel-cd

De laatste strohalm bij ernstige computerproblemen bestaat uit de back-up op uw externe harde schijf. Als Windows niet meer opstart, hebt u daar echter weinig aan, tenzij u een herstel-cd hebt waarmee u de back-up terug kunt zetten. Start Paragon Backup & Recovery, plaats een lege cd (of dvd) en open het menu Tools / Recovery Media Builder. Het programma kan eventueel ook een herstel-usb-stick maken, maar die werkt niet op alle computers. Ook bestaat de kans dat u de usb-stick ooit in gebruik neemt voor iets anders en vervolgens vergeet dat hij uw reddende engel in nood is. Een glimmend schijfje dat louter voor dit doel wordt gereserveerd, is dus handiger en veiliger. Kies voor de optie Typical (standaard) en brandt de herstel-cd. Schrijf duidelijk op het doosje van de cd waar deze schijf voor dient en bewaar hem bij uw computerspullen.

© PXimport

Maak een herstel-cd aan met Paragon Backup & Recovery, zodat u in geval van nood uw computer kunt herstellen.

14. Schijf kiezen

De basistaken van Paragon Backup & Recovery vindt u links in beeld. Klik onder Basic..tasks... op Back-up. Er wordt nu een wizard gestart die u stap voor stap door het back-upproces leidt. De wizard vindt al uw harde schijven, dus ook de externe. U moet uw externe schijf zelf uiteraard niet back-uppen, want die dient juist als opslaglocatie voor de back-up van uw andere schijven. U herkent uw externe schijf aan de aanduiding Removable hard disk drive in de kolom Type. Ook de schijf in uw computer staat in deze kolom, hij heet Internal hard disk drive. Plaats een vinkje voor Basic Hard Disk. Hiermee wordt de volledige harde schijf - inclusief alle partities - meegenomen in de reservekopie. Onder in beeld ziet u de omvang van de schijf (inclusief alle partities), achter Size objects to back-up. De omvang die de back-up in beslag zal nemen, vindt u achter Estimated archive size. Dit is meteen ook de minimale hoeveelheid schijfruimte die vrij moet zijn op de externe schijf waarop u de back-up opslaat.

© PXimport

Vink de harde schijf aan die u wilt back-uppen.

15. Back-up maken

Activeer de optie Save data to local/network drives en wijs de schijfletter aan van de locatie waarop u de back-up wilt opslaan, in ons geval dus uw externe harde schijf. De naam van de back-up staat achter Archive name en u kunt hem desgewenst aanpassen. In het volgende scherm kunt u een opmerking toevoegen aan de back-up, bijvoorbeeld 'Windows XP mei 2011'. Activeer de optie Back-up now als u de back-up direct wilt maken. De optie Schedule back-up maakt het mogelijk om de back-up in te plannen. Geef bijvoorbeeld aan dat u de back-up wekelijks wilt uitvoeren. Na deze aanpassing kunt u de dag en het tijdstip aangeven waarop de back-up moet worden gemaakt.

© PXimport

Bewaar uw back-up op een externe harde schijf en stel eventueel een schema in met tijdstippen waarop de back-up moet worden uitgevoerd.

16. Planning bekijken

Als u bij de vorige tip een back-up hebt ingepland, dan vindt u deze geautomatiseerde taak terug onder het tabblad Scheduled tasks. Klik met rechts op een taak en kies Properties om de eigenschappen op te vragen. U kunt het geautomatiseerde proces vervolgens aanpassen, bijvoorbeeld als u de dag van de week waarop de back-up wordt uitgevoerd wilt veranderen.

© PXimport

Een back-uptaak kan eenvoudig worden geautomatiseerd.

17. Back-up herstellen

Om een reservekopie te herstellen via Paragon Backup & Recovery kunt u de opstartbare cd-rom gebruiken die u bij tip 13 hebt aangemaakt. Herstellen kan ook vanuit het Paragon Backup & Recovery-programma. Kies onder Basic..tasks... voor Restore (herstellen). Klik op Switch to file view als u uw eerder gemaakte back-up niet in de lijst ziet staan. Wijs vervolgens op uw externe schijf de map aan waarin u de back-up hebt opgeslagen en doorloop de wizard om de back-up te herstellen. Let op: Paragon Backup & Recovery herstelt uw volledige computer! Alle wijzigingen die u hebt aangebracht na het tijdstip waarop de back-up voor het laatst is aangemaakt, gaan dus verloren.

© PXimport

Tijdens het herstelproces wordt uw computer teruggebracht in de staat waarin hij verkeerde op het moment dat uw laatste back-up werd gemaakt.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten