Checklist: optimale laptopkeuze maken

Als u een nieuwe computer wilt kopen en niet van plan bent om zware 3D-spellen te spelen, is de aanschaf van een notebook het overwegen waard. In deze Checklist zetten we de belangrijkste eigenschappen van notebooks op een rij, zodat u de beste keuze kunt maken.

1. Categorieën

In notebookland wordt over drie 'categorieën' apparaten gesproken: netbooks, notebooks en laptops. De benamingen 'notebook' en 'laptop' worden door elkaar gebruikt en er wordt doorgaans hetzelfde mee bedoeld. Netbooks onderscheiden zich echter in meerdere opzichten van de 'gewone' notebooks. Tot een paar jaar geleden waren compacte notebooks zeer stevig geprijsd. Het antwoord naar de vraag om een betaalbare compacte notebook voor onderweg is de netbook geworden. De prestaties van dit apparaat zijn minder dan die van een doorsnee-notebook, maar ze bieden voldoende om te surfen, films te kijken en muziek te luisteren. Een netbook heeft meestal een 10inch-beeldscherm, wat erg klein is, en dat laatste geldt ook voor het compacte toetsenbord. Daar staan goede accuprestaties en een vederlicht gewicht tegenover. In advertenties zijn netbooks in visueel opzicht lastig te onderscheiden van notebooks, maar u kunt een netbook herkennen aan de lage prijs en aan het ontbreken van een dvd-brander.

© PXimport

Een netbook is zeer geschikt voor mobiel gebruik, of als notebookje 'voor erbij'.

2. Processorkernen

Het rekencentrum van een computer is de centrale processor, ook wel CPU genoemd. Intel en AMD zijn de enige fabrikanten die dit kloppend hart vervaardigen en geen van deze twee fabrikanten is beter dan de andere. Beide bedrijven hebben een bijna ondoordringbaar doolhof van typeaanduidingen op de markt gebracht. Hierdoor is het lastig om de prestaties van een processor te classificeren, al kunt u daarbij wel op een aantal punten letten. De Intel Atom-processor is energiezuinig, maar minder snel dan andere CPU's. Dit type zien we vooral terug in netbooks. Voor een standaardnotebook met normale tot goede prestaties hebt u een processor nodig met twee kernen. Zo'n processor is te herkennen aan omschrijvingen als 'core 2 duo', 'dual-core' of 'X2'. Een quad-coreprocessor (met vier kernen) en de tussenstap triple-core (met drie kernen) zijn voor doorsnee computergebruik wat veel van het goede. Een quad- of triple-coreprocessor is wel de overweging waard als u van plan bent om uw computer intensief te gebruiken voor videobewerking. Voor fotobewerking, het afspelen van filmpjes en de meeste andere activiteiten is een dual-coreprocessor echter voldoende.

© PXimport

Notebookprocessors zijn afkomstig van twee fabrikanten: Intel en AMD.

3. Dvd-brander

Cd-rom- of dvd-spelers worden praktisch niet meer voor consumenten-notebooks geproduceerd. De kans is groot dat uw nieuwe notebook een dvd-brander aan boord heeft (behalve als u een netbook heeft). Hiermee kunt u cd's, dvd-rom's en dvd-films afspelen en branden. Voor het afspelen van cd's en dvd's heeft Windows 7 Home Premium het programma Windows Media Center aan boord. Om schijfjes te branden hebt u een brandprogramma nodig. Vaak wordt een gestripte versie van commerciële brandsoftware zoals Nero meegeleverd. Goede brandsoftware hoeft u overigens nooit te kopen. CDBurnerXP is een gratis programma waarmee u de meeste soorten schijven kunt branden. Voor het branden van muziek-cd's kunt u met Windows Media Player (standaard in Windows aanwezig) of iTunes aan de slag. Notebooks met een Blu-ray-speler zijn dun gezaaid, en dat geldt helemaal voor apparaten met een Blu-ray-brander, die zijn voornamelijk in het hogere segment te vinden. Tenzij u erom verlegen zit om Blu-ray-films af te spelen, heeft een Blu-ray-speler geen meerwaarde.

4. Schermformaat

Het beeldschermformaat wordt aangeduid in inches en beschrijft de diagonaal van het scherm, dat is de afstand van rechtsonder tot linksboven. Het scherm van een 15inch-notebook ziet er tegenwoordig anders uit dan een paar jaar geleden, omdat de beeldschermverhoudingen zijn aangepast van standaardformaat ('klassieke tv') naar breedbeeldformaat. De omvang van het scherm zegt iets over de draagbaarheid van een notebook, maar hij heeft ook invloed op het gebruiksgemak en de accuprestaties. Een groter scherm verbruikt meer stroom en trekt een zwaardere wissel op de accu. Een netbook beschikt meestal over een 10inch-scherm, een beeldschermomvang van 12 inch zien we vaak terug bij high-end modellen voor louter mobiel gebruik, en bij een scherm van 17 inch of groter gaat het om een echte desktop-vervanger. De laatste categorie bestaat vooral uit zwaardere modellen die op een vaste plek blijven staan: wel verplaatsbaar, maar minder goed draagbaar. De 15inch-notebooks zijn geschikt voor thuisgebruik en toch redelijk handzaam te vervoeren.

© PXimport

Een 15inch-notebook is redelijk handzaam en veel beter te vervoeren

dan een 17inch-model.

5. Geheugen

Met de termen 'Random Access Memory' (RAM), 'werkgeheugen' en 'intern geheugen' wordt steeds hetzelfde bedoeld. Dit type geheugen is nodig om programma's in te laden, en moet niet worden verward met de harde schijf of met andersoortige opslagmedia. Voor een netbook met Windows XP is 2 GB een goede omvang. Voor notebooks met Windows 7 is 2 GB dit de ondergrens, u kunt daarbij beter voor een model kiezen met 3 of 4 GB aan werkgeheugen.

© PXimport

Voor een notebook met Windows 7 is 3 of 4 GB werkgeheugen ruim voldoende.

6. Opslagruimte

De opslagruimte van harde schijven in notebooks is beperkter dan die van exemplaren in een desktop-pc. Opslagcapaciteiten die veel voorkomen zijn 160 GB, 250 GB, 320 GB en 500 GB. Als u een filmliefhebber bent en veel downloadt, kan een harde schijf niet groot genoeg zijn, maar voor de meeste mensen is 250 GB ruim voldoende. Het opslagmedium Solid State Drive (SSD) zien we terug netbooks en in high-end notebooks. Deze hardeschijf-vervanger is gebaseerd op flash-geheugentechniek en heeft geen bewegende onderdelen. Hierdoor zijn SSD's geluidloos en ongevoelig voor fysieke schokken. Nadeel ervan is de beperkte capaciteit ten opzichte van een standaardschijf, en de hoge prijs. In de praktijk zien we notebooks met 32 GB, 64 GB of 128 GB SSD-geheugen, en daarvoor betaalt u een klein fortuin. SSD is een interessante technologie, maar als u nu een notebook aanschaft zorgt hij nog voor een te hoge meerprijs.

© PXimport

Een SSD (Solid State Drive) is kostbaar en heeft een beperkte opslagcapaciteit.

Ingebouwde webcam

Veel notebooks hebben een ingebouwde webcam boven het beeldscherm. Als het goed is heeft de camera ook een klein lampje, dat aangeeft of de webcam actief is. Fysiek afdekken is meestal niet mogelijk en het 'starende oog' in uw woon- of slaapkamer kan iets onheilspellends hebben en de vraag opwekken of de camera wel echt uitstaat. De kans is klein dat u de camera per ongeluk via een website activeert, maar dit is niet

onmogelijk. Als u de camera niet of sporadisch gebruikt, doet een stickertje wonderen. Plak dit op het lensglaasje en u weet zeker dan er niemand meekijkt!

© PXimport

Voelt u zich begluurd door uw eigen notebook? Plak een sticker op het webcam-oogje.

7. Windows-versies

Bij de aanschaf van een notebook koopt u niet alleen hardware, maar ook het besturings­systeem. De meest gangbare Windows-versie is Windows 7 Home Premium. Windows XP komt nog voor op zakelijke modellen en op netbooks. De uitgeklede versie van Windows 7 is de speciaal voor netbooks ontwikkelde Starter-versie en de tegenhanger van Starter is Ultimate. Dit is de meest complete versie, en Microsoft heeft er alle foefjes van het besturingssysteem in geïntegreerd. Windows 7 Ultimate heeft voor de meeste mensen geen meerwaarde, omdat Home Premium ook zeer compleet is. Als u een notebook in het buitenland aanschaft, is Ultimate wel het overwegen waard, omdat deze versie met meerdere talen werkt. Zo kunt u op een Engels notebook eenvoudig in het Nederlands werken. Een overzicht van de verschillende Windows 7-versies vindt u op Microsoft. Een notebook waar Windows Vista op is geïnstalleerd, kan technisch verouderd zijn. Bij een beperkt budget beperkt is dat wellicht interessant, maar u ontbeert dan de snelheid en stabiliteit van Windows 7.

© PXimport

Voor notebooks is Windows 7 Home Premium het meest gangbare besturingssysteem.

Mailprogramma

Windows XP-gebruikers hebben Outlook Express en als u Windows Vista gebruikt hebt u Windows Mail. Een nieuw notebook met Windows 7 heeft standaard geen mailprogramma aan boord, dit dient u zelf te installeren via Windows Live Mail. Let op: Microsoft probeert hierbij ook andere onderdelen uit de Windows Live-serie te installeren. Als u uitsluitend het mailprogramma wilt gebruiken, moet u de overige onderdelen wegvinken tijdens de installatieprocedure.

© PXimport

Het mailprogramma voor Windows 7 dient u zelf te installeren, via Windows Live Mail.

8. Type scherm

In advertenties lezen we over lcd, tft en led-schermen. De aanduidingen lcd en tft worden door elkaar gebruikt, en er wordt hetzelfde mee bedoeld omdat tft een type lcd is. Het beeld wordt opgebouwd uit kleine beeldpunten en achter het beeld is een backlight gemonteerd waardoor die punten zichtbaar zijn. Bij een led-scherm is geen backlight nodig, omdat de beeldpunten bij deze technologie individueel licht geven. Hierdoor is het beeldscherm dunner, omdat de ruimte voor de extra lichtbron wordt uitgespaard. Een groot voordeel van led ten opzichte van lcd is de beeldkwaliteit en dan vooral het contrastverschil: zwart is echt zwart. Led-schermen hebben de toekomst, maar zijn nu nog iets duurder in aanschaf dan een standaard lcd/tft-scherm.

© PXimport

Led-technologie maakt een platter scherm mogelijk, omdat er geen back-light voor nodig is.

Muizen

De meeste notebooks beschikken over touchpad-muisbesturing. Als u overstapt van een desktop-pc naar een notebook, moet u hier wellicht even aan wennen. De mini-joystick zien we praktisch alleen terug in zakelijke modellen in de hogere prijsklassen, en dan vooral als extraatje naast de touchpad. De benaming voor de mini-joystick verschilt per merk, zo kunt u termen als 'PointStick', 'TrackPoint' en 'FineTrack' tegenkomen. Sommige notebooks hebben multi-touch besturing, vergelijkbaar met de befaamde iPhone-besturing. Multi-touch maakt onder andere het inzoomen en uitzoomen op een afbeelding eenvoudig door met twee (of meer) vingers de touchpad te bedienen. Dit is een leuke gimmick, maar het heeft voor de meeste mensen niet echt meerwaarde.

Een van de beste accessoires die u voor uw notebook kunt aanschaffen is een goede muis. Kies bij voorkeur voor een draadloze lasermuis met een losse micro-usb-zender. Dit is een kleine usb-stick die in een usb-aansluiting vrijwel geheel wegvalt. Een lasermuis werkt beter en prettiger op oneffen oppervlakken dan een optische muis. Een draadloze muis die met Bluetooth werkt heeft geen losse usb-stick nodig, omdat de meeste notebooks deze draadloze techniek ondersteunen. Een groot nadeel van veel Bluetooth-muizen is dat ze een korte vertraging geven, voor gebruik.

© PXimport

Beknibbel niet op een goede lasermuis met micro-usb-aansluiting. U kunt daar veel plezier van hebben!

9. Beveiliging

Beveiliging tegen virussen, kwaadwillende internetters en spyware is essentieel. Veel notebooks worden met probeerversies van McAfee- of Norton-software geleverd. Helaas houdt deze software er na een aantal dagen mee op, en bovendien bedelt een probeerversie onophoudelijk om tegen betaling te worden aangeschaft. Goede gratis alternatieven zijn Avira AntiVir Personal, AVG Anti-Virus Free Edition en Avast Home Edition. Ook Microsoft heeft een eigen beveiligingsprogramma (tip!): Windows Security Essentials. Dit programma is niet standaard opgenomen in Windows, maar u kunt het gratis downloaden. Let op: het is onverstandig om meer dan één beveiligingsprogramma te installeren, omdat de programma's elkaar in de weg kunnen zit ten. Verwijder daarom eerst de probeerversie van Norton of McAfee, voordat u een ander product installeert.

© PXimport

Waarom betalen voor beveiliging als het ook gratis kan, met software van Avast, Avira, AVG of Microsoft?

10. Televisie

Vroeger was het aansluiten van een notebook op een tv een helse toer, en het gaf een matig tot slecht eindresultaat. Als u een lcd/led-tv hebt, behoren deze problemen tot de verleden tijd, dankzij de digitale HDMI-aansluiting en de dito displayport. Wilt u uw notebook gebruiken om foto's en films op de tv te bekijken, let dan dus op de aanwezigheid van een HDMI- of (mini-)displayport. De fysieke aansluiting op de tv kan er anders uitzien dan de connector op uw notebook, maar met de juiste kabel krijgt u het aan de praat. Veel winkeliers bieden geen duidelijkheid over dit onderwerp, wat een gebrek aan kennis of assortiment kan zijn. Enig speurwerk op bijvoorbeeld allekabels.nl loont de moeite, als u er bij een fysieke winkel niet uit komt. Sluit de kabel aan op de HDMI-aansluiting van uw tv en verbind de andere kant met de HDMI-poort of de (mini-)displayport op uw notebook. Selecteer vervolgens deze HDMI-ingang via de afstandbediening op uw tv. In veel gevallen werkt het direct en ziet u het computerscherm meteen op uw tv. Is dat niet het geval? Gebruik dan de speciale Fn-toets op uw notebook in combinatie met één van de functietoetsen (F1 t/m F12) om uw beeldscherm naar de tv over te laten schakelen.

© PXimport

Dankzij HDMI en (mini-)displayport is het aansluiten van een notebook op uw tv zeer eenvoudig: u hebt alleen nog de juiste kabel nodig.

11. 32 of 64 bit

Naast verschillende Windows 7-smaken, zoals Home Premium en Ultimate, hebt u ook nog de keuze uit de 32-bit- of 64-bitversie. Het verschil hiertussen zegt iets over de manier waarop Windows de processor aanstuurt. Daarnaast kan de 64-bitversie meer werkgeheugen aanspreken dan de 32-bitversie. Het nadeel van de 64-bitversie is dat stuurprogramma's (drivers) specifiek voor de 64-bitomgeving moeten zijn geschreven. Van de meeste nieuwe hardware en randapparatuur die in de winkel ligt, biedt de fabrikant een 64-bitversie van de driver aan. Dit is niet het geval bij oudere hardware, zoals bijvoorbeeld printers en scanners. Als u oudere hardware wilt aansluiten op uw nieuwe notebook, kan dit dus problemen geven. Die kunt u voor de aankoop al tackelen, door de website van de fabrikant van het betreffende randapparaat te bezoeken. Zoek bij downloads of ondersteuning naar de 64-bitversie voor Windows 7. Afgezien van mogelijke problemen met steunprogramma's is er eigenlijk geen reden om nog voor een 32-bitversie te kiezen. De 64-bit-architectuur heeft de toekomst, dus is de 64-bitversie van Windows 7 de beste keuze.

Tekstverwerker

Vaak wordt gedacht dat Word, Excel en Outlook onderdeel zijn van Windows, maar dat is niet het geval. De programma's maken onderdeel uit van MS Office. De Office-installatieschijf van de buurman gebruiken is illegaal en het geeft vaak problemen met de activatie. Om deze ellende voor te zijn, kunt u het beste direct bij aanschaf van de notebook een oem-versie van Office kopen. Dit is vaak goedkoper dan dat u het pakket achteraf alsnog aan moet schaffen. De goedkoopste versie van MS Office heet Home/Student (Office voor Thuisgebruik en Studenten). De huidige versie van MS Office is 2007, maar deze wordt binnenkort opgevolgd door MS Office 2010. Als u voor 30 september 2010 een Office 2007-versie aanschaft, kunt u de Office 2010-versie downloaden zodra deze beschikbaar komt. Meer informatie hierover vindt u op Office.

Uiteraard zijn er gratis alternatieven voor MS Office. Het bekendste is OpenOffice.org. Voor wie dit programma nog nooit heeft bekeken of jaren geleden eens heeft geïnstalleerd, is het de moeite waard om het eens uit te proberen. De tekstverwerker van OpenOffice.org werkt net even iets anders dan MS Word, maar voor de meeste doeleinden voldoet hij prima. OpenOffice.org is gratis, voor MS Office betaalt u om en nabij de honderd euro. De keuze is aan u.

© PXimport

OpenOffice.org is uitgegroeid tot een serieus alternatief voor MS Office: het proberen waard!

12. Garantie

Bij scherpe notebookaanbiedingen krijgt u vaak één jaar garantie. Bij de aankoop kan deze periode tegen bijbetaling worden verlengd, maar is dat nodig? Het antwoord is tweeledig. Met de garantie-uitbreiding koopt u in feite het 'van het kastje naar de muur gezeur' af als uw notebook net buiten de oorspronkelijke garantieperiode kuren krijgt. Anderzijds mag u verwachten dat een notebook langer dan twaalf maanden meegaat en op dat punt staat de wet aan uw zijde. Meer informatie hierover vindt u door op consuwijzer de zoekopdracht 'computergarantie' in te geven. Een ander type garantie-uitbreiding dat soms wordt aangeboden is de 'accidental damage'-verzekering. Hierbij verzekert u uw computer tegen schade die per ongeluk door uzelf wordt aangericht. Denk daarbij aan een kopje koffie over het toetsenbord, een vrije val op het asfalt of de situatie waarbij u uw notebook op het dak van uw auto laat liggen en vervolgens wegrijdt. Een Accidental damage-verzekering kan handig zijn als uw notebook niet op een vaste plek staat, maar intensief mobiel wordt gebruikt.

© PXimport

Een Accidental damage-verzekering dekt de schade als u koffie over uw notebook morst, of het apparaat op een andere manier per ongeluk beschadigt.

13. Aanraakscherm

Sinds de introductie van de iPhone is aanraakgevoelige apparatuur populairder dan ooit. Ook de fabrikanten van notebookschermen spelen daar op in. Vooral multimediamodellen uit het middensegment beschikken steeds vaker over een zogenaamd multi-touch beeldscherm. De technologie hierachter wordt direct ondersteund vanuit Windows 7. Teksten op een virtueel toetsenbord op het beeldscherm tikken is onzinnig, omdat het toetsenbord daarbij een stuk sneller werkt. Een aanraakscherm is echter wel leuk en handig bij het bladeren door fotocollecties of bij het bedienen van afspeel-software voor muziek of films. Keerzijde van een aanraakscherm is de hogere prijs en de beeldkwaliteit, die minder is dan die van een scherm zonder deze functie.

© PXimport

Windows 7 biedt directe ondersteuning aan multi-touch aanraakschermen.

14. Externe opslag

Er zijn verschillende manieren om uw notebook te voorzien van extra externe schijfruimte. Firewire was ooit populair voor dit doel, maar deze aansluiting hebt u nu alleen nog nodig als u video's wilt importen vanaf uw dv-camera. De eSATA-standaard maakt het mogelijk een externe schijf op volle snelheid te kunnen benutten, mits hij uiteraard over een eSATA-aansluiting beschikt. Het meest praktische apparaat om uw opslagcapaciteit extern uit te kunnen breiden, is een usb-hardeschijf. Een 2,5inch-exemplaar biedt het meeste gebruiksgemak, omdat die geen externe voedingsadapter nodig heeft. Dit type schijf wordt direct via de usb-poort gevoed: één kabel aansluiten en u kunt de schijf direct gebruiken. Een externe schijf is niet alleen geschikt om grote bestanden zoals films te transporteren, maar ook om uw gegevens veilig te stellen. Extra software aanschaffen is daarbij niet per se nodig, zeker niet als u met Windows 7 werkt, want dat heeft een goede back-upfunctie aan boord. In deze Windows-versie vindt u het Back-upcentrum terug in het Configuratiescherm. U kunt de externe usb-schijf overigens ook gebruiken om bestanden via Windows Easy Transfer van uw oude computer naar uw nieuwe notebook over te zetten.

15. Beeld vergroten

Notebooks met een hoge beeldschermresolutie geven een prachtig haarscherp beeld, maar die hoge resolutie kan de leesbaarheid van teksten benadelen. Dit is eenvoudig te verhelpen via Configuratiescherm, Vormgeving en persoonlijke instellingen, Beeldscherm. Verander de instelling naar 125 % of 150 % om alle teksten in Windows groter te maken. Wilt u alleen internetpagina's beter leesbaar maken? Open een willekeurige website en klik met de rechtermuistoets op een wit gedeelte (geen link of foto). Houd de ctrl-toets ingedrukt en draai voorzichtig aan uw muiswieltje om de leesbaarheid van uw scherm aan te passen.

© PXimport

Verander de beeldscherminstellingen, zodat teksten in Windows beter leesbaar zijn.

16. NAS

Een handige accessoire voor notebookgebruikers is een netwerkschijf, ook wel NAS (Network Attached Storage) genoemd. Deze schijf wordt met uw internetmodem (of router) verbonden, waarna u vanuit uw notebook via het netwerk de opslagcapaciteit kunt gebruiken. Als u meerdere computers hebt is de NAS ideaal als centrale opslagplaats voor documenten, films en andere bestanden. Als u een draadloos netwerk hebt, kunt u de netwerkschijf draadloos gebruiken, ook als hij bedraad op uw thuisnetwerk is aangesloten.

© PXimport

Een netwerkschijf is ideaal om gegevens centraal op te slaan: alle computers in huis hebben er toegang toe.

17. Opruimen

De meeste notebooks worden met allerlei rommel geleverd, en dan hebben we het niet over het overtollige verpakkingsmateriaal. Doorgaans is een riedel probeerversies van kantoorsoftware, lokale zoekmachines en beveiligingssoftware voorgeïnstalleerd. Het is goed om de geïnstalleerde programma's kritisch door te lopen en ze eventueel te deïnstalleren. Dit kan via uw Configuratiescherm, maar u kunt ook PC Decrapifier proberen. Dit programma is ontwikkeld om een computer te ontdoen van overbodige software-installaties. Uiteraard hebt u volledige controle over het proces en bepaalt u helemaal zelf wat u wilt verwijderen. Voor het verwijderen van probeerversies van beveiligingssoftware van Norton en McAfee is het goed om een speciaal wisprogramma van de fabrikant te gebruiken. Dergelijke wisprogramma's vindt u door in Google te zoeken op 'mcafee removal tool' of 'norton removal tool'. Een wisprogramma schraapt de software volledig van de schijf, zodat u probleemloos naar een gratis beveiligingsprogramma kunt overstappen.

© PXimport

Verwijder de tijdelijke versie van Norton of McAfee, door een speciaal 'removal'-programma te gebruiken.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten