Films bewerken met Premiere Elements 9
Om video vast te leggen hebt u tegenwoordig geen dure camera meer nodig. Mobiele telefoons, fotocamera's, tablets ... steeds meer draagbare apparaten hebben de mogelijkheid om video vast te leggen. Al die losse filmpjes zijn leuk, maar niets is leuker dan een film die u van begin tot eind gemonteerd hebt. Dat hoeft niet extreem moeilijk te zijn, zeker niet met een programma als Premiere Elements 9.
Dit artikel bestaat uit twee pagina's:
Pagina 1: Video vastleggen; Interface Premiere Elements; Clips bewerken; Video-overgangen; Titels;
Pagina 2: Audio- en videolagen; Effecten; Nabewerking; Exporteren.
1. Video vastleggen
Videobewerking is in de afgelopen jaren toegankelijker en eenvoudiger geworden, maar door de grote diversiteit aan apparaten is er wel een andere uitdaging ontstaan. Vroeger kocht u een camera, zette u deze aan en dat was het. Tegenwoordig zijn er gewone camera's, HD-camera's, mobiele telefoons (die u rechtop kunt houden of op hun kant) enzovoort. Het kan natuurlijk gebeuren dat u filmpjes van allerlei verschillende bronnen bij elkaar hebt en daar een video van wilt maken. Ideaal is dat niet: u kunt zich wellicht voorstellen dat het heel onrustig is als de video bestaat uit beelden met verschillende formaten, met dan wel zwarte balken en dan weer niet enzovoort. Weet u al dat u gaat monteren voordat u de video vastlegt, zorg er dan voor dat u ondertussen niet teveel rommelt met de instellingen van de camera, dat scheelt u later irritatie. Vooruitdenken geldt trouwens ook voor het videomateriaal zelf. Film altijd een paar seconden langer door dan u van plan was, dan hebt u later meer speelruimte bij het knippen. Monteren begint immers al bij het vastleggen van de video. Overigens is het importeren van video in het bewerkingsprogramma lang niet meer zo moeilijk als vroeger. De videobestanden worden opgeslagen op de harde schijf van de camera, waarna u deze simpelweg kunt openen door in Premiere Elements 9 te klikken op Bestand / Media ophalen van en vervolgens het juiste medium te kiezen (bijvoorbeeld bestanden of mappen als de video al op uw computer staat).
Monteren begint eigenlijk al bij het vastleggen van video. Kijk of uw videomateriaal overeenkomt met de projectinstellingen.
HD of geen HD?
Werken met het oog op de toekomst is altijd verstandig. Hebt u een HD-camera gekocht, dan wilt u, zelfs al hebt u nu nog geen HD-televisie, waarschijnlijk toch in HD monteren, zodat de filmpjes er over tien jaar nog steeds fraai uitzien. Een goed streven, maar voordat u een hele vakantie vastlegt in HD, is het handig om even te controleren of uw pc wel krachtig genoeg is om te monteren in HD. HD-bestanden vragen namelijk behoorlijk wat van uw computer. Als uw pc niet krachtig genoeg is, kan het een frustrerende ervaring worden om te monteren, omdat de video niet soepel wil afspelen. Probeer eens een klein stukje te filmen en te monteren. Loopt het voor geen meter, dan is het misschien beter om de HD-stand op uw camera uit te zetten. Een nieuwe pc kopen of de pc upgraden kan natuurlijk ook, maar dat kost weer extra geld.
2. Interface Premiere Elements
De interface van Premiere Elements 9 bestaat grofweg uit vier delen. Bovenin staat de werkbalk, waarin u toegang hebt tot alle opties die het programma heeft, verwerkt in tekstmenu's. Wanneer u nog geen video ingeladen hebt, ziet u linksboven een groot leeg vlak, dit is het vlak waarin u ziet wat er gebeurt, wat u aan het monteren bent enzovoort. Daaronder vindt u het gedeelte waarin u de mediacontent plaatst: afzonderlijke videoclips, audioclips, titels, overgangen etc. U kunt in dit gedeelte kiezen uit een Tijdlijn of een Scènelijn. Het grote verschil hiertussen is dat u bij een scènelijn snel uw video's kunt rangschikken, terwijl u in de tijdlijn de video goed kunt snijden of deze langer en korter kunt slepen. Tot slot vindt u aan de rechterkant snelkoppelingen naar bepaalde opties in het programma. Hier kunt u onder meer kiezen uit verschillende effecten, overgangen en titels, maar u vindt hier ook de optie voor het maken van een dvd-menu of het delen van uw video.
De interface bestaat uit een reeks deelvensters, maar deze werken prettig samen.
3. Clips bewerken
Wanneer u videoclips (afzonderlijke videofragmenten) op de Scènelijn hebt gesleept, kunt u deze het eenvoudigst bewerken door te klikken op Tijdlijn. Beweegt u de muis over het begin of einde van de clip, verandert deze in een rood kader met een pijl. Dit geeft aan dat u de clip korter of langer kunt slepen. Dit is handig omdat u niet altijd de hele clip wilt gebruiken, maar alleen een bepaald gedeelte ervan. Door te slepen aan de uiteinden, kunt u precies het videofragment overhouden dat u wilt. Ook is het mogelijk om clips in tweeën te knippen, dat handig is als u een overgang wilt toevoegen tussen twee gedeelten van een clip. Verschuif de rode lijn naar het gedeelte dat u wilt knippen, en druk vervolgens op Clip splitsen (het pictogram met de schaar, rechts). De clip wordt dan precies op de plek van de rode lijn gesplitst.
Soms is het een mooi effect als een bepaald gedeelte van een video in slow motion is. U kunt dit bewerkstelligen door te klikken op de knop Gereedschap Tijd uitrekken (pictogram met het klokje, links). Wanneer u, met dit gereedschap actief, de muis naar het einde van een clip beweegt, kunt u deze naar rechts verslepen om de afspeelsnelheid te verlagen, en naar links om deze juist te verhogen.
Door aan de randen van een videoclip te slepen, kunt u deze langer of korter maken.
4. Video-overgangen
Het toevoegen van video-overgangen in Premiere Elements 9 doet u door rechts in het venster te klikken op het tabblad Bewerken / Overgangen. In dit venster worden vervolgens de overgangen getoond die u kunt selecteren. Maar let op: overdaad schaadt, zie ook het kader 'Geniet, maar bewerk met mate'. In het overgangenvenster vindt u onder het kopje NewBlue 3D-transformaties in Elements de overgang Vliegend tapijt, een uitstekend voorbeeld van iets teveel overdaad voor het gemiddelde filmpje. De minst afleidende overgang is Gekruist Verspreiden onder het kopje Verspreiden. Het meeste professionele effect is geen overgang. Dat klinkt misschien vreemd, maar hoe vaak ziet u op televisie het ene beeld vervagen in het andere?
Desondanks kan een overgang zijn functie hebben. U voegt een overgang toe tussen twee videofragmenten door deze vanuit het venster Overgangen te slepen naar de juiste plek (de makkelijkste plek om dit te doen is door te klikken op Scènelijn naast Tijdlijn). Door te klikken op de overgang tussen de scènes en vervolgens op Overgang bewerken kunt u precies aangeven bij welke frame de overgang begint en bij welke deze eindigt. Zo hebt u volledige controle over de overgang.
Een overgang voegt u toe door deze tussen twee clips te slepen.
5. Titels
Een leuke manier om een filmpje interessanter te maken, is met behulp van titels. U kunt dan denken aan een voortitel of aftiteling, of gewoon tekst in beeld met bijvoorbeeld de naam van de persoon die in beeld is. Net als overgangen, kunt u titels eenvoudig naar uw tijdlijn slepen. Ze bevinden zich in het tabblad Bewerken / Titels. Wanneer u een titel naar de tijdlijn sleept, wordt deze automatisch toegevoegd als clip in een nieuwe videolaag (meer hierover in stap 6, 'Audio- en videolagen'). Net als bij videoclips, kunt u slepen aan de randen van de titelclip om deze langer of korter te maken. Door te dubbelklikken op de titelclip kunt u tekst bewerken, toevoegen, het lettertype veranderen enzovoort. U hoeft uiteraard geen voorgedefinieerde titel te kiezen, u kunt ook gewoon klikken op het pictogram Standaardtekst toevoegen (naast het pictogram met het schaartje), waarna u tekst in beeld kunt typen (let niet op de positie van de tekst, deze kunt u achteraf verslepen). Naast het bewerken van (bijvoorbeeld) het lettertype, de kleur of schaduw, kunt u in het menu rechts (dat automatisch opent wanneer u titels bewerkt) onder het kopje Tekstanimatie ook een animatie toewijzen aan de tekst, waardoor u de tekst bijvoorbeeld kunt laten invliegen of langzaam kunt laten verschijnen en verdwijnen.
Wanneer u een titel toevoegt, wordt deze als videoclip in een nieuwe laag geplaatst.
Geniet, maar bewerk met mate
Programma's voor videobewerking die meer op de consument zijn gericht, hebben vaak de meest fantastische video-overgangen die u kunt gebruiken. Het is natuurlijk leuk om die te gebruiken en het ziet er ook heel spectaculair uit wanneer de ene scene in de andere overgaat met behulp van een spectaculair effect. Het kan echter al snel teveel worden. Denk maar eens aan 'echte' televisieprogramma's, ziet u daar ooit een vogel door het beeld vliegen die het ene beeld doet overgaan in het andere? Waarschijnlijk niet. De reden hiervoor is dat hoewel dit soort effecten professioneel lijken, ze dat juist helemaal niet zijn. Dat wil overigens niet zeggen dat u helemaal ze niet moet gebruiken, het zijn úw filmpjes en u produceert nu eenmaal niet voor RTL 4. Maar het gezegde 'overdaad schaadt' is er eentje om in gedachten te houden. Een overdaad aan effecten leidt de kijker alleen maar af van waar het uiteindelijk echt om gaat: uw mooie videobeelden.
6. Audio- en videolagen
De tijdlijn in Premiere Elements werkt (net als andere software voor videobewerking) met lagen. Er zijn twee basislagen: Video 1 en Audio 1. Wanneer u een videoclip (met geluid) naar de tijdlijn sleept, wordt de videotrack automatisch in de laag Video 1 geplaatst en de audiotrack in laag Audio 1. Deze audio en video zijn aan elkaar gekoppeld, om ervoor te zorgen dat alles gelijk blijft lopen. In bepaalde gevallen, bijvoorbeeld wanneer u een slow-motion gebruikt, of wanneer u het beeld zwart wilt laten uitlopen, terwijl er nog wel geluid is, is het handiger om deze los te koppelen. Klik dan met de rechtermuisknop op de betreffende lagen en kies Audio en video ontkoppelen. Wanneer u nieuwe content toevoegt aan de video, zoals een titel of een afbeelding, dan kan deze in een nieuwe videolaag worden geplaatst. Audio wordt op een eigen audiolaag geplaatst. Het voordeel hiervan is dat u eenvoudig dingen kunt laten overlappen, zoals spraak en muziek, maar ook afbeeldingen en tekst bovenop video. Ook kunt u dit soort lagen afzonderlijk verschuiven, waardoor u erg flexibel bent in het bewerken (bijvoorbeeld wanneer u besluit dat een titel toch ergens anders moet komen). U kunt handmatig nieuwe lagen aanmaken door met de rechtermuisknop te klikken op een laag en vervolgens te kiezen voor Tracks toevoegen. Een mp3 met muziek toevoegen doet u overigens op dezelfde manier als waarop u video importeert.
Audio- en videofragmenten kunnen in verschillende lagen geplaatst, zodat u eenvoudig kunt schuiven.
7. Effecten
U kunt uw video net dat beetje extra meegeven met behulp van effecten, al geldt ook hier dat deze het beste uit de verf komen wanneer u ze met mate toepast. Effecten vindt u in het tabblad Bewerken, onder het kopje Effecten. Grofweg kunt u ze indelen in twee groepen: audio- en video-effecten. Wilt u een effect voor specifiek video of audio toevoegen, selecteer dan één van de twee in het uitklapmenu zodat de rest niet wordt weergegeven, dat maakt het overzichtelijker. Er is een aanzienlijke bibliotheek waaruit u kunt kiezen. Zo kunt u gaan voor Oude film, om uw video een antiek tintje te geven, voor Aardbeving om de video te laten schudden en ga zo maar door. Door een effect te selecteren en te klikken op Effect bewerken, kunt u afzonderlijke parameters instellen die het eindresultaat beïnvloeden.
Naast grappige effecten kunt u in Premiere Elements ook het serieuzere werk toepassen, zoals het effect Key groen scherm of Key blauw scherm. Wanneer u een video schiet tegen een groen (of blauw) scherm of achtergrond en u plakt deze video in een laag boven een andere video (bijvoorbeeld van een tropisch strand), dan valt het groen (of het blauw) weg zodra u het effect Key groen (of blauw) scherm toepast. De inhoud van de videoclip eronder wordt ineens zichtbaar. Bij audio-effecten moet u denken aan effecten als echo, geluid achteruit afspelen, versterking, ruis verminderen enzovoort.
Met voorgedefinieerde effecten kunt u leuke extra's toevoegen aan uw video en zelfs professionele effecten toepassen.
8. Nabewerking
Video's bewerken is leuk en doorgaans is het moeilijk om na een ruwe montage niet direct alles te exporteren en aan de familie te laten zien. Toch loont het de moeite om na afloop alles nog even aan een kritische blik te onderwerpen. Zo kunt u door te klikken op het pijltje naast Audiogereedschappen (het pictogram met het luidsprekertje) de audiomixer openen, waarmee u het geluid van de verschillende clips en de muziek centraal vanuit één venster gelijk kunt trekken. Hiermee voorkomt u dat het ene geluid ineens heel hard is en het andere heel zacht. Ook is het goed om te kijken of er geen 'dirty cuts' zijn, oftewel: beeld dat verspringt net voor of na een knip. Ook kunt u het venster Effecten gebruiken om kleurcorrecties toe te passen op alle clips
Controleer voor u de video exporteert of alles klopt, of het geluidsniveau overal gelijk is enzovoort.
9. Exporteren
Nog niet zo lang geleden was branden op een dvd eigenlijk de enige goede manier om te zorgen dat u de video aan anderen kon tonen, dat is tegenwoordig wel anders. Op het tabblad Delen aan de rechterkant van het scherm ziet u verschillende exportopties. Wilt u een dvd branden voor in de dvd- of blu-ray-speler onder uw televisie, dan klikt u op Schijf. U kunt dan rechtstreeks branden naar de dvd of blu-ray-schijf, of naar een map op de pc om later te branden. Klikt u op Web DVD, dan kunt u een 'verrijkte dvd' maken, oftewel: een video-dvd verrijkt met html-content of een website op schijf verrijkt met video. Dit kan vanuit het programma (u kunt menu's maken via het tabblad Schijfmenu's), maar gaat uiteraard veel verder dan wat wij in deze cursus kunnen bespreken.
Klikt u op Online, dan kunt u de video direct uploaden naar YouTube, hetgeen een hoop gedoe scheelt met het vinden van de juiste afmetingen, instellingen enzovoort. Klikt u op Computer, dan slaat u de video op als filmbestand in Adobe Flash, Avi of Mpeg. Hierbij kunt u kiezen uit diverse voorinstellingen. Wilt u de video graag op uw mobiele telefoon hebben, dan is ook daar een exportoptie voor. Klik op Mobiele telefoon en afspeelapparatuur en selecteer het apparaat (bijvoorbeeld een iPhone, PSP of Zune, om er een paar te noemen). Staat uw type apparaat er niet bij, dan kiest u voor Mobiele telefoon en kunt u zelf een exportinstelling selecteren. Tot slot, een optie die niet heel frequent meer gebruikt wordt, is de mogelijkheid om de video te exporteren naar een DV-tape (voor camera's die geen harde schijf hebben). Om deze optie te kunnen gebruiken dient u een DV-camera aan te sluiten (via usb of firewire) met daarin een beschrijfbare DV-tape.
U kunt uw video's vanuit Premiere op dvd of blu-ray branden, exporteren naar de harde schijf, uploaden naar YouTube enzovoort.