Insteekkaarten en uitbreidingssloten

© PXimport

Insteekkaarten en uitbreidingssloten

Geplaatst: 29 februari 2012 - 15:12

Aangepast: 16 november 2022 - 09:23

Jeroen Horlings

Het voordeel van een pc boven een laptop is dat hij uitbreidbaar is. Op die manier kan deze, jaren na aanschaf, door middel van insteekkaarten worden voorzien van de laatste technologie. Daarvoor beschikt het moederbord over een reeks uitbreidingssloten. Welke opties zijn er?

1. Enkele uitbreidingssloten

Hoewel een moederbord tegenwoordig beschikt over heel veel geïntegreerde functionaliteit (zoals een geluidskaart of een RAID-controller), is het mogelijk uw pc van extra functionaliteit te voorzien door middel van insteekkaarten. De belangrijkste drie soorten zijn: PCI Express x16, PCI en PCI Express x1. PCI Express wordt ook wel afgekort als PCI-E.

1.

PCI Express x16 is het slot voor de grafische kaart. Meestal is dit slot na aankoop bezet, maar soms wordt een geïntegreerde grafische kaart in het moederbord (of de processor) gebruikt en is het een slot leeg (dus beschikbaar). Ook als het slot bezet is, kan de grafische kaart in de toekomst altijd worden vervangen door een nieuw exemplaar. Sommige moederbord hebben twee of zelfs drie sloten voor een grafische kaart, waarbij de rekenkracht gebundeld wordt (via AMD CrossFireX of NVIDIA SLI).

 

2.

Het klassieke PCI-slot bestaat al sinds 1993, maar wordt nog steeds in nieuwe pc's gebruikt. Het aantal sloten is nu meestal twee per moederbord. Dankzij het PCI-slot kunnen ook nog veel oudere insteekkaarten gebruikt worden, zoals bijvoorbeeld een tv-kaart of geluidskaart.

 

3.

Het PCI Express x1-slot is in feite de opvolger van het klassieke PCI-slot. Het bevat een stuk minder pinnen, maar biedt dankzij de snellere interface beduidend hogere snelheden. Vandaar dat uitbreidingskaarten zoals usb 3.0 alleen maar in PCI-E x1 beschikbaar zijn. Het slot kan zowel boven als onder de grafische kaart zitten (of op beide posities).

 

© PXimport

2. Usb3.0-insteekkaart

Als we het hebben over de uitbreiding van een pc met de nieuwste technologie, dan is een usb3.0-insteekkaart op dit moment het meest voor de hand liggende voorbeeld. Er verschijnt steeds meer usb3.0-randapparatuur, zoals externe harde schijven en kaartlezers. De usb3.0-standaard rekent af met bottleneck van de oude standaard, waarvan de praktijksnelheid vaak niet verder kwam dan 35 MByte/s. Een usb3.0-slot is compatibel met usb 2.0, dus u kunt er probleemloos oudere usb-apparatuur op aansluiten. Een usb3.0-poort is herkenbaar aan de blauwe kleur. Mocht u behoefte hebben aan een snellere externe harde schijf, kaartlezer of usb-stick, dan is een usb 3.0-insteekkaart het overwegen waard.

© PXimport

Behoefte aan meer snelheid? Met usb 3.0 is uw pc weer helemaal bij de tijd.

3. Tv-kaart

Wanneer u tv wilt kijken op uw pc, of een mediacenter wilt maken, hebt u een tv tuner-kaart nodig. Deze zijn zowel beschikbaar voor PCI- als PCI-E x1-sloten. De connector hiervan sluit aan met de coax-kabel die gebruikt wordt om het tv-signaal door te geven. Afhankelijk van het type kaart kunt u tv kijken en (optioneel) ook opnemen. Ook kunt u er radio (via de kabel) mee ontvangen en gebruikmaken van additionele tv-diensten zoals teletekst. De duurdere sets worden meestal compleet geleverd met afstandsbediening.

© PXimport

TV tuner-kaarten zijn zowel beschikbaar voor PCI- als PCI-e 1x.

4. Losse geluidskaart

Moederborden beschikken al jaren over een geïntegreerde geluidskaart. Toch kan er een reden zijn om voor een externe geluidskaart te kiezen. Bijvoorbeeld omdat het analoge gedeelte van een losse geluidskaart beter is of aan hogere standaarden voldoet. Ook kan een externe geluidskaart meer instellingsopties en aansluitingen bieden (zoals een optische in- en uitgang). Bij sommige geïntegreerde geluidskaarten wil het geluid nog wel eens haperen. Een externe kaart biedt dan soelaas. Geluidkaarten zijn er zowel in PCI- als PCI-E x1-uitvoering.

© PXimport

Geluidskaarten zijn er zowel in PCI- als PCI-E x1-uitvoering

5. RAID-insteekkaart

Als u twee of meer harde schijven aan elkaar wilt koppelen door middel van RAID0 (striped), RAID1 (mirror) of RAID5 (pariteitblokken verdeeld over drie of meer schijven), maar een moederbord bhebt zonder deze functionaliteit, dan kunt u die toevoegen door middel van een RAID-insteekkaart.

© PXimport

Hebt u behoefte aan RAID, terwijl dat niet op uw moederbord zit? Een insteekkaart biedt soelaas.

6. Wifi-insteekkaart

De meeste desktop pc's zijn met het internet (en de router) verbonden via een ethernetkabel. In sommige gevallen is dat echter niet mogelijk, bijvoorbeeld in een oud huis of bij een relatief grote afstand tot de modem/router. Een wifi-insteekkaart is dan een uitkomst, omdat de meeste desktops niet standaard voorzien in wifi. Er zijn verschillende kaarten beschikbaar, met één of meerdere antennes, wat afhankelijk is van de wifi-standaard die u wilt gebruiken (zoals 802.11n). Een wifi-kaart kan ook handig zijn om bijvoorbeeld - met toestemming - gebruik te maken van het wifi-netwerk van de buurman als uw eigen internetprovider een storing heeft. Een insteekkaart is overigens niet altijd nodig, er zijn ook usb-sticks met wifi-functionaliteit.

© PXimport

De meeste desktop pc's beschikken niet standaard over wifi. Via een insteekkaart is die functionaliteit eenvoudig toe te voegen.

7. Supersnel: SSD-insteekkaart

Er zijn nog veel meer soorten insteekkaarten. Eén ervan is een SSD in de vorm van een uitbreidingskaart. Dit heeft als voordeel dat het ontwerp niet gebonden is aan de 1,8- en 2,5-inch vorm die gangbaar is. Op een insteekkaart passen simpelweg meer flashchips, dus is het ook eenvoudiger om de SSD van meer opslagcapaciteit te voorzien. Bovendien is een PCI-E x4-interface een stuk sneller dan wat zelfs SATA 6 Gbit/s kan doorvoeren.

© PXimport

Er bestaan SSD's in de vorm van een insteekkaart. Dankzij de vorm is er meer ruimte voor chips (en dus meer opslagcapaciteit).

8. Notebook: ExpressCard

Desktop-pc's zijn standaard uit te breiden met insteekkaarten, maar bij notebooks is dat minder makkelijk. Toch beschikken veel notebooks over een uitbreidingsspoort genaamd ExpressCard (bij oudere notebooks is dat PC Card/CardBus). Feitelijk wordt een ExpressCard intern via PCI-E x1 of usb 2.0 (afhankelijk van de benodigde verbindingssnelheid, een usb2.0-interface is goedkoper) met uw notebook verbonden. Hierdoor kunt u uw notebook uitbreiden met nieuwe functionaliteit, zoals een kaartlezer, tv-tuner, usb 3.0, betere geluidskaart of zelfs een SSD. De maximale doorvoersnelheid van ExpressCard is 2,5 Gbit/s (in de praktijk 250 MByte/s) via PCI-E x1.

© PXimport

Ook notebooks kunnen voorzien worden van extra functionaliteit mits ze over een ExpressCard-slot beschikken.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten