Kroes: huidig auteursrechtsysteem faalt

Eurocommissaris Digitale Agenda, Neelie Kroes, spreekt vaker haar zorgen uit over de huidige staat van het Europese auteursrechtenstelsel. Afgelopen weekend uitte Kroes haar kritiek op het Foum d'Avignon, een congres over cultuur, economie en media.

Aanpakken van piraterij helpt niet

Ze wees erop dat het in de EU wenselijk is om een rechtensyststeem te hebben dat ook goed te handhaven is. Daarnaast moet de creatieve industrie gestimuleerd worden. De huidige manier om handhaven, de strijd tegen piraterij, werkt volgens haar niet.

"We moeten blijven strijden tegen piraterij, maar wettelijk optreden wordt steeds moeilijker; de miljoenen die worden geïnvesteerd om auteursrechten te handhaven hebben piraterij niet ingedamd", zei Kroes. "Tegelijkertijd horen burgers steeds vaker het woord copyright en haten wat dat inhoudt. Helaas zien velen het huidige systeem als een werktuig om te straffen en achter te houden, en niet als een werktuig om te erkennen en te belonen."

Ict-industrie speelt cruciale rol

Kroes wil een systeem waarin artiesten worden beloond en gestimuleerd worden meer werk af te leveren. Ook moet er een wettelijk kader komen dat begrijpelijk is. Kroes wil teruggaan naar de basis en de artiest in het middelpunt van het systeem zetten en niet het auteursrecht. Dat moet volgens haar gebeuren via een flexibel systeem dat creativiteit stimuleert.

De ict-industrie speelt een cruciale rol in de hervormingen van het systeem. Ict kan artiesten helpen weer in contact te komen met hun publiek, en maatwerk leveren om aan de wensen van het publiek tegemoet te komen. "En ict kan ook op andere manieren helpen, door het ondersteunen van een systeem voor erkenning en beloning. Een wereldwijde repertoiredatabase om erachter te komen wat van wie is", tekent Advanced Television op uit haar mond. Er zou een trackingsysteem gebouwd kunnen worden voor artiesten en tussenpersonen waarmee het helemaal transparant wordt wie op welk moment naar welk kunstwerk kijkt, om op die manier de omzetten evenredig te verdelen.

Artiesten blijven beschermen

Wel wees Kroes erop dat het gebruik van cloud computing, zoals bijvoorbeeld gebruikt door muziekdienst Spotify, zeker nieuwe vragen gaat oproepen over hoe licenties optimaal gebruikt kunnen worden. Daar kan slimme wetgeving ook helpen. Dan moet niet gedacht worden aan een nieuw, rigide model, maar eerder aan een aantal wettelijke kaders waarbinnen nieuwe modellen kunnen floreren.

Dit nieuwe systeem moet zo opgezet worden dat het zo eenvoudig mogelijk wordt om licenties te verlenen. Zonder dat proces te belemmeren moet tegelijkertijd het belang van de artiest gewaarborgd blijven. "Dit is wat we op dit moment doen bij de Europese Commissie met onze toekomstige wetgevingsvoorstellen voor het collectief beheer van rechten."

Inmiddels heeft Kroes ook een blogpost gepubliceerd over de auteursrechtenkwestie. Hele speech staat hier.