Ontgoogelen
De tijd dat Google zijn bedrijfsmotto 'Don't be evil' trouw volgde, lijkt ver achter ons. Onlangs kwam het bedrijf nog in een negatief daglicht te staan vanwege de gewijzigde gebruikersvoorwaarden. Ook het wifi-sniffing tijdens de opnames van Street View - waar Google wel degelijk van wist, in tegenstelling tot wat het bedrijf eerder beweerde - heeft bij veel gebruikers tot een vertrouwensbreuk geleid. Maar wat als u al heel wat Google-diensten gebruikt? In dit artikel leggen we u uit hoe u uw gegevens overhevelt naar alternatieven.
Velen van ons zijn in de loop der jaren meer en meer Google-diensten gaan gebruiken. Het begon allemaal met die handige zoekmachine, die zijn concurrenten (nog steeds) ver achter zich laat. Ook Gmail was een schot in de roos en biedt veel innoverende functies aan voor webmail. Wellicht gebruikt u ook Google Docs om online documenten te bewerken en te delen, Google Calendar voor uw afspraken, Picasa om online fotoalbums te publiceren, Google Maps om uw routes voor te bereiden, Google Reader om via rss-feeds op de hoogte te blijven van het nieuws, YouTube om uw filmpjes met anderen te delen, Google Talk om te chatten, enzovoort.
Maar als u al deze diensten van Google gebruikt, krijgt het bedrijf wel een akelig accuraat inzicht in uw online bezigheden. Het kan immers de informatie die het over u verzamelt op al zijn diensten (en dat zijn er ondertussen heel wat) combineren. Als u weet dat privacy bij Google al jaren een pijnpunt is, en dat reeds in december 2009 de toenmalige CEO Eric Schmidt op vragen over privacy reageerde met "If you have something that you don't want anyone to know, maybe you shouldn't be doing it in the first place", dan is het duidelijk: als u diensten van Google gebruikt, moet u niet te veel rekenen op respect voor uw privacy.
Waarom Google de rug toekeren?
Er zijn verschillende redenen waarom u Google de rug zou willen toekeren. Wij hebben het in dit artikel vooral over de dubieuze houding van Google ten opzichte van privacy, maar er zijn nog heel wat andere zaken die u misschien irriteren. Het feit bijvoorbeeld dat Google onder druk van de entertainmentindustrie bepaalde zoektermen censureert in zijn zoekmachine. Of dat de zoekresultaten zo sterk gepersonaliseerd worden op basis van wat Google over u weet dat u daardoor in een soort 'filter bubble' leeft en een heel gekleurd beeld van internet krijgt. En vindt u het wel zo fijn dat Google+ zich in korte tijd als centrale hub van alle Google-diensten opgeworpen heeft, ook als u eerder niet eens een Google+-account had aangemaakt? Google voegt meer en meer snufjes toe en integreert al zijn diensten zo nauw met elkaar dat iemand die maar één dienst nodig heeft met heel wat ballast te maken krijgt.
1. Alternatieven
Maar welke alternatieven zijn dan de moeite waard? Een bedrijf dat evenveel kwalitatieve diensten als Google aanbiedt, is niet te vinden. En zelfs al zou dit bestaan, dan nog zouden we dit niet zonder voorbehoud aanraden (zie kader Al uw eieren in één mand?). In dit artikel wijzen we u voor een aantal Google-diensten op een alternatief dat volgens ons voldoet als vervanger van die specifieke Google-dienst. Er zijn altijd wel meerdere alternatieven te vinden, dus de keuze is wat arbitrair en hangt vooral af van uw persoonlijke eisen en voorkeuren. Naast een alternatief bespreken we ook hoe u de gegevens uit de Google-dienst naar het alternatief overhevelt (wat Google overigens niet al te moeilijk maakt) en hoe u ze vervolgens uit de Google-dienst verwijdert. Aan het slot van dit artikel hebt u alle middelen in handen om u aan de greep van Google te ontworstelen.
Al uw eieren in één mand?
Al uw eieren in één mand leggen is altijd een risico. Wat als het bedrijf malafide is, er in de servers ingebroken wordt of het failliet gaat? Vanuit beveiligingsstandpunt en omwille van risicospreiding is het beter om voor elke dienst een afzonderlijke aanbieder te kiezen. Het nadeel is natuurlijk dat afzonderlijke diensten van verschillende aanbieders minder geïntegreerd zijn en de samenwerking ertussen wat omslachtiger gaat, maar dat is een prijs die u moet betalen voor meer gemoedsrust. Kiest u toch omwille van het gebruiksgemak voor een aanbieder die meerdere diensten tegelijk aanbiedt, verifieer dan of u altijd uw gegevens weer kunt exporteren en verwijderen, zoals dat bij Google het geval is.
2. Zoeken met Google
Als allround zoekmachine is Google nog altijd niet te kloppen, dat schreven we al in onze vergelijkende test van zoekmachines. Toch zijn er degelijke alternatieven te vinden. Als u privacy belangrijk vindt, komt u vanzelf bij één van de twee kleinere zoekmachines Ixquick en DuckDuckGo terecht. Beide zijn aan elkaar gewaagd op het vlak van hun maatregelen om uw privacy te beschermen, maar DuckDuckGo overtuigt meer als totaalconcept en zal voor veel mensen prima als Google-vervanger functioneren. Een minpunt is wel dat DuckDuckGo geen andere zoekdiensten heeft, zodat u met lege handen staat als u een vervanger zoekt voor bijvoorbeeld Google Images (Google Afbeeldingen).
DuckDuckGo is een prima Google-vervanger en pleegt geen inbreuk op uw privacy.
3. Google-zoekresultaten
Een ander probleem dat u misschien met Google hebt, is dat de zoekmachine u té goed vindt. De eerste zoekresultaten op uw naam zijn misschien niet goed voor uw imago of vermelden zaken die u liever niet aan iedereen wilt openbaren. Kunt u daar nog iets aan doen? Enkele tips kunnen hier inderdaad wel helpen. Bekijk eerst wat mensen over u vinden wanneer ze u googelen. Verander dan op de pagina's die u zelf kunt aanpassen de inhoud die door Google geïndexeerd wordt en bij het zoeken op uw naam getoond wordt door er informatie uit weg te laten die met u geassocieerd wordt.
Een eerste belangrijke (maar voor menigeen wellicht drastische) tip: stop met uw echte naam te gebruiken op internet. Verander dus in al uw online profielen uw naam indien dat kan, en gebruik in nieuwe profielen ook alleen een nickname die niet naar u verwijst (iets wat Google zelf overigens in uw Google+-profiel niet toestaat). Gebruik in uw profielen ook niet een e-mailadres dat naar u verwijst, zoals het e-mailadres van uw werk (waarop nieuwsgierige collega's wel eens zullen googelen) of een e-mailadres waarin uw naam voorkomt. Als u een bepaald profiel niet meer wilt gebruiken, dan verwijdert u dit het best volledig. Indien het niet te verwijderen is, vervang dan alle informatievelden in uw profiel door onzin. De volgende keer dat Google die pagina's indexeert, zal het al die pagina's dan niet meer tonen wanneer iemand op uw naam zoekt.
De volgende stap betreft pagina's die uw naam vermelden, maar die u zelf niet kunt aanpassen. Een vriendelijke e-mail naar de webmaster met de vraag om uw naam te verwijderen doet vaak wonderen. Als u een volledige pagina laat verwijderen, vraag dan ook aan Google om die onmiddellijk uit hun index te verwijderen. Surf hiervoor naar Google Webmaster Tools en klik op Een nieuwe aanvraag voor verwijdering maken waarna u de url van de pagina invoert. Hiervoor moet u wel op uw Google-account aangemeld zijn. Let echter op: dit garandeert alleen dat de pagina de daaropvolgende 90 dagen niet geïndexeerd wordt. Dus als de pagina niet verwijderd is, kan die later opnieuw in de zoekresultaten van Google verschijnen.
U kunt aan Google vragen om een specifieke pagina niet meer te indexeren, maar dit wordt slechts 90 dagen lang gegarandeerd.
Inzicht in uw gegevens op Google
Ondanks de minder leuke kanten van Google is het bedrijf niet te beroerd om u heel wat inzicht te geven in wat het over u weet. Zo krijgt u op het Google Dashboard per dienst te zien welke gegevens Google over u heeft, met links naar de juiste instellingen om een en ander aan te passen of gegevens te verwijderen. Ook als u niet van plan bent om Google de rug toe te keren, is dit interessant om eens te bekijken. Het is voor veel mensen een openbaring om te zien wat Google allemaal over hen weet!
Bekijk op het Google Dashboard welke Google-diensten informatie over u hebben.
4. Gmail
Ook voor Gmail zijn er niet gemakkelijk alternatieven te vinden die even functioneel zijn en voldoende opslagruimte bieden. Een grote naam die vaak over het hoofd gezien wordt, maar volgens ons het beste alternatief voor Gmail vormt, is Yahoo! Mail. Deze gratis webmaildienst biedt onbeperkte opslagruimte aan en ondersteunt bijlagen tot 25 MB. Een nadeel is wel dat de gratis versie geen POP3-toegang (meer) biedt en IMAP officieel alleen voor smartphones, zodat u uw Yahoo!-e-mail niet in een lokale e-mailclient op uw computer kunt binnenhalen. Wie uitsluitend webmail wil gebruiken, heeft hier natuurlijk geen last van.
In Yahoo! Mail kunt u tot 100 filters instellen om binnenkomende e-mails automatisch in mappen te sorteren. Ook is de webmaildienst geïntegreerd met Yahoo! Messenger, Yahoo! Calendar, Windows Live Messenger en Facebook Chat. Een nadeel is wel dat accounts gedeactiveerd worden indien u ze vier maanden niet gebruikt. Al uw e-mails gaan hierbij verloren. Yahoo! Mail is dus niet aan te raden voor een tweede account dat u slechts sporadisch gebruikt.
Yahoo! Mail is een prima alternatief voor Gmail door zijn onbeperkte opslagruimte.
5. Mail importeren
U kunt ook uw bestaande e-mails uit Gmail in Yahoo! Mail importeren. Hiervoor schakelt u eerst POP3 bij de instellingen van Gmail in. Ga hiervoor naar Doorsturen en POP/IMAP en kies POP inschakelen voor alle berichten (ook berichten die al zijn gedownload). Daarna voegt u in de instellingen van Yahoo! Mail (onder Options / Mail Options / Mail Accounts) uw Gmail-account toe. Geef uw gebruikersnaam (inclusief@gmail.com) en wachtwoord van Gmail op, de POP-server (pop.gmail.com), vink het gebruik van SSL aan en gebruik als POP-poort 995. Standaard laat deze methode de mails die u van Gmail downloadt niet op de servers van Google staan. Vink Leave mail on POP server wél aan, zodat u zeker weet dat u geen mail kwijtraakt als er iets misloopt. Standaard downloadt Yahoo! Mail niet alleen de nieuwe mails, maar ook uw bestaande. Voor een volledige migratie van uw e-mail is dit precies wat u zoekt. Yahoo! Mail stuurt nu een bevestigingsmail naar uw Gmail-account om te verifiëren of u hier wel de eigenaar van bent. Klik in uw Gmail-inbox op de link in de e-mail. Vanaf nu zullen al uw bestaande e-mails van Gmail in Yahoo! Mail geïmporteerd worden. Houd er wel rekening mee dat dit heel lang duurt als uw Gmail-account duizenden mails bevat. Een nadeel is ook dat de e-mails met de datum en het tijdstip van het importeren getoond worden, al zijn de oorspronkelijke datum en tijdstip wel terug te vinden in de headers van de betreffende e-mails.
Schakel in Gmail POP in, zodat u uw e-mails kunt downloaden.
Voeg uw Gmail-account toe aan Yahoo! Mail om uw e-mails te importeren.
6. Google Docs
Een goed alternatief voor Google Apps is de Zoho Office Suite, een webgebaseerd kantoorpakket met heel wat mogelijkheden. De dienst heeft zelfs plug-ins om uw online documenten te integreren met Microsoft Word en Excel en zelfs OpenOffice.org. De Zoho Office Suite doet niet onder voor Google Docs wat betreft de kantoorprogramma's. Zo maakt u met Zoho Reports grafiekjes en rapporten van een spreadsheet, met Zoho Show maakt of bewerkt u online presentaties, Zoho Projects is een projectmanagementtool, Zoho Wiki laat u een eigen wiki aanmaken, enzovoort. Zoho focust zich vooral op bedrijven en biedt hen ook abonnementen aan, maar de gratis versie omvat al heel wat functionaliteit en geeft u 1 GB online opslagruimte. Het kantoorpakket biedt ook een e-mail- en kalenderdienst aan. Eigenlijk kunt u gerust de Zoho Office Suite voor de meeste zaken gebruiken waarvoor u nu Google gebruikt, maar dan legt u weer al uw eieren in één mand.
Centraal in de Zoho Office Suite staat Zoho Docs: de documentbeheerder waar u uw documenten up- en downloadt en in mappen onderverdeelt. Van hieruit kunt u ook nieuwe documenten aanmaken, zoals een tekstdocument, een rekenblad of een presentatie. Vlaggenschip Zoho Writer is in staat om heel wat bestandsformaten te importeren en te exporteren en biedt uitgebreide opmaakmogelijkheden. U kunt documenten delen met anderen en realtime samenwerken. Ook handig is de optie History in het menu Review, waarmee u eerdere versies bekijkt en vergelijkt. Er zijn ook iPhone- en Android-apps, maar die stellen u niet in staat om uw documenten aan te passen.
7. Overzetten
Als u uw documenten van Google Docs naar Zoho Docs wilt overzetten, kan dat heel eenvoudig. Klik in het menu Upload op Google Docs en daarna op Authenticate Google. Daarna wordt u naar Google Docs doorverwezen. Klik dan op Toegang verlenen, waarna u de documenten van uw Google Docs downloadt naar Zoho Docs. Let op: dit geldt alleen voor uw eigen documenten, niet voor documenten die anderen met u gedeeld hebben op Google Docs! U kunt ook altijd in Google Docs één of meerdere documenten selecteren en dan in het menu Meer op Downloaden klikken. Daarnaast kiest u het bestandsformaat waarin u uw documenten wilt downloaden. Het resultaat is een zip-bestand met al uw documenten. Deze documenten kunt u daarna uploaden naar Zoho Docs.
In Zoho Docs kunt u rechtstreeks uw documenten uit Google Docs importeren.
8. Google Calendar
Er bestaan heel wat kalenderdiensten op het web die voor de meeste mensen volstaan. Zo hebben Yahoo! en Microsoft een kalenderdienst en ook in de Zoho Office Suite is er een geïntegreerd. Een trouwe ouwe is echter 30 Boxes, dat al bestond voordat Google zijn Calendar introduceerde. 30 Boxes heeft een no-nonsense interface, maar ondersteunt toch heel wat functies. Ook kalenders delen met anderen is mogelijk.
Als u door de jaren heen uw kalender met afspraken in Google Calendar hebt bijgehouden, wilt u natuurlijk die gegevens meenemen naar uw nieuwe kalenderdienst. Dat is gelukkig heel eenvoudig. U kunt een specifieke kalender exporteren door in de linkerzijbalk van Google Calendar op het omgekeerde driehoekje ernaast te klikken en daarna op Agenda-instellingen. Klik dan op het groene ICAL-icoontje bij het privéadres, waarna u de url te zien krijgt waarop u het ics-bestand met alle gegevens over die kalender kunt downloaden. Wilt u al uw kalenders tegelijk exporteren, ga dan naar de instellingenpagina van Google Calendar en klik onder aan Mijn agenda's op Agenda's exporteren, waarna u een zip-bestand krijgt met daarin een ics-bestand voor elke kalender. Die ics-bestanden kunt u in 30 Boxes importeren via 30Boxes.com. Helaas is dit nog een experimentele functie, zodat u elk event dat u wilt importeren handmatig moet aanvinken.
30 Boxes bestaat al langer dan Google Calendar en verbergt heel wat functionaliteit in zijn no-nonsense interface.
Het ics-bestand dat u in de agenda-instellingen van Google Calendar downloadt, kunt u in een andere kalenderdienst importeren.
9. Google Maps
Ook voor Google Maps zijn er heel wat goede alternatieven: Bing Maps, Yahoo! Maps, OpenStreetMap, enzovoort. Maar het beste alternatief is in onze ogen Nokia Maps. OpenStreetMap heeft immers niet zulke volledige kaarten en de interface is niet bepaald gebruiksvriendelijk. Yahoo! Maps ziet er wat oubollig uit en is functioneel te beperkt, en ook Bing Maps doet niet meer dan het minimum dat we van een kaartdienst verwachten.
Ook als u op uw mobieltje een adres wilt opzoeken of wilt kijken hoe u naar een bestemming moet rijden, schiet Nokia Maps te hulp. Er bestaat dan wel geen mobiele app van (tenzij voor Nokia-telefoons), maar op M.Maps.Nokia.com biedt Nokia een mobiele versie van de website aan. Deze is in HTML5 geschreven en biedt ook navigatie aan als u de software toegang geeft tot uw locatie. Speciaal het vermelden waard zijn de audio-aanwijzingen voor tijdens het wandelen.
Nokia Maps heeft een speciale HTML5-interface voor mobiele toestellen.
Shift+Delete
Wilt u alles van al uw Google-diensten verwijderen, dan kan dat ook. Via Google kunt u uw Google-account afsluiten, waarna alle diensten en hierop opgeslagen gegevens mee verwijderd worden. Helaas biedt Google geen 'Delete-knop' per dienst, maar u kunt wel op deze pagina Gmail of uw zoekgeschiedenis permanent verwijderen. De rest zult u handmatig moeten verwijderen.
Data Liberation Front
Google is nog de kwaadste niet. Het bedrijf heeft een speciaal team met de naam Data Liberation Front (DLF), dat ervoor moet zorgen dat elke Google-dienst de mogelijkheid biedt aan zijn gebruikers om hun gegevens te exporteren, zodat ze niet in Google opgesloten blijven. Zoals blijkt uit de talloze voorbeelden in dit artikel slaagt het DLF daar vrij goed in. Op DataLiberation.org vindt u een lijst van de Google-producten die al een mogelijkheid aanbieden om uw gegevens eruit te halen. Klikt u op een dienst in de lijst, dan komt u op een pagina terecht met een korte uitleg over hoe het downloaden van uw gegevens werkt, met links naar meer informatie. Uiteraard is dat in veel gevallen niet voldoende: u moet deze gedownloade gegevens daarna in de nieuwe webdienst die u wilt gebruiken importeren. Maar dat is de verantwoordelijkheid van die andere dienst: Google zal u niets in de weg leggen om te migreren. Via Google Takeout kunt u zelfs met één klik gegevens van allerlei diensten downloaden in één zip-bestand.
Het Data Liberation Front helpt u wanneer u Google wilt verlaten.
Gratis of betaald?
In dit artikel hebben we allemaal gratis diensten besproken (of gratis versies van diensten). We gaan er immers van uit dat u ook de gratis versies van de Google-diensten gebruikt en we willen de drempel voor een overstap zo laag mogelijk houden. Maar gratis is niet altijd de beste oplossing. Het gratis aspect is bijvoorbeeld al een belangrijke reden waarom Google zo in onze persoonlijke gegevens zit te graaien: Google moet nu eenmaal ergens inkomsten vandaan halen. Aan niet-betalende klanten verdienen, is bijna alleen maar mogelijk als u informatie over of aandacht van die 'klanten' verkoopt. Verschillende van de alternatieve diensten in dit artikel werken op dezelfde manier, bijvoorbeeld door het tonen van reclame. Voelt u zich niet goed bij deze manier van 'betalen', dan kunt u het beste een betaalde dienst (of een betaalde versie van zo'n dienst) overwegen. Stel uzelf de vraag: hoeveel zijn mijn privacy en een dienstverlening zonder advertenties mij waard?