Professionele tools voor Windows
Bijna iedereen heeft weleens bij een gevorderde computergebruiker op het beeldscherm gekeken en zich afgevraagd welke tools er zoal op het systeem actief waren. In dit artikel laten we de belangrijkste hulpmiddelen zien die professionele IT-ers toepassen, maar die standaard in Windows ontbreken. Vanaf nu kunt u ze ook gebruiken, zodat uw nieuwsgierige buurman voortaan ook vol verwondering naar uw bureaublad kijkt.
1. Wachtwoordkluis toevoegen
Het is belangrijk dat u altijd 'sterke' wachtwoorden gebruikt, en dat u liefst voor ieder account en elke website een ander wachtwoord hanteert. Toch is Microsoft nog nooit op het idee gekomen Windows uit te rusten met een goede wachtwoordmanager. U zult er dus zelf een aan uw systeem toe moeten voegen. We geven er twee voorbeelden van: één voor het opslaan van lokale gegevens en één voor eenvoudig online gebruik. We beginnen met een lokale wachtwoordkluis, genaamd KeePass. Download en installeer de laatste versie via KeePass.info. Kies File / New. KeePass werkt met een versleutelde database waarin inloggegevens worden bewaard. Geef eerst de database een naam en kies een plek om hem te bewaren. Dat kan op de pc zijn, maar ook op een NAS. Bevestig nu met Opslaan en voer daarna een Master password in. Herhaal dit bij Repeat password en let erop dat de Estimated quality in het groen staat. Dit Master Password moet u goed onthouden, want alleen met dit wachtwoord krijgt u toegang tot de inloggegevens in de KeePass-database. Bij elke Add entry maakt KeePass een sterk wachtwoord aan dat kunt u overnemen of vervangen door op de knop met de puntjes te klikken. Voer zo alle wachtwoorden in van sites, accounts en bestanden die u gebruikt. Wilt u een wachtwoord gebruiken dat u niet meer weet, dan opent u KeePass en selecteert u de entry van de site of het document dat met het wachtwoord is beveiligd. Dubbelklik op de sterretjes bij Password, waarna het wachtwoord twaalf seconden lang in het Windows-geheugen staat. Met Ctrl+V plakt u het in het betreffende inlogscherm.
Een lokale wachtwoordkluis is handig voor de opslag van belangrijke wachtwoorden en accountgegevens.
2. Online inloggen
Keepass bewaart uw wachtwoorden op uw eigen pc, maar wachtwoorden voor websites kunt u beter op een andere manier opslaan. LastPass is een online wachtwoordendatabase die integreert met elke gangbare browser. Behalve voor Windows zijn er ook versies van ontwikkeld voor de Mac, voor Linux en voor gebruik op smartphones. Download LastPass en installeer de software op uw pc. Opnieuw is het instellen van een Master-password het belangrijkst. Ook bij LastPass is dit bepalend voor de toegang tot de gegevens. Bewaar daarom dit wachtwoord en het bijbehorende mailadres in KeePass! Wanneer u vanaf nu een site bezoekt met een inlogscherm, zal LastPass dat herkennen en aanbieden de gegevens online te bewaren. Via het LastPass-menu in de browser kunt u deze en andere opties gebruiken en beheren. Via Ctrl+Alt+H krijgt u bovendien toegang tot de online beheeromgeving van LastPass. Daarin kunt u bewaarde gegevens verwijderen of bewerken en nieuwe gegevens toevoegen. Per site kunt u bovendien instellen of LastPass automatisch voor u moet inloggen zodra u een site bezoekt, of dat u dat zelf wilt blijven doen. LastPass is hiermee een ideale aanvulling voor wachtwoordbeheer. U kunt de dienst op iedere andere computer of smartphone gebruiken, en wachtwoorden worden daarbij tussen de verschillende apparaten gesynchroniseerd.
LastPass biedt bij elke inlog-actie aan om uw gegevens online op te slaan, zodat u ze altijd en overal kunt gebruiken.
3. Skydrive in Verkenner
Skydrive is de cloud-opslagdienst van Microsoft. Hij biedt gebruikers de mogelijkheid om tot 25 GB aan bestanden en documenten online te bewaren. Skydrive is gratis, maar kent wel enkele vervelende beperkingen. Bovendien vormt het nog geen onderdeel van Windows 7, waardoor de gebruikerservaring verre van ideaal is. Deze en andere beperkingen van Skydrive kunt u omzeilen door Gladinet te gebruiken. Ga eerst naar Skydrive. Log in met uw Windows Live ID. Wanneer u daar nog niet over beschikt, kunt u zich eerst registreren via de Live.com website. Ga vervolgens naar Gladinet. Er zijn verschillende versies van Gladinet, maar Starter biedt voor gewoon gebruik voldoende mogelijkheden. Klik op Download en kies voor de 32- of 64bit-versie. Als de installatie klaar is, kiest u voor I want to use the free Starter Edition. Antwoord daarna met Yes op de vraag of u een cloudstorage-account wilt toevoegen. Selecteer in de lijst bij Storage Service de cloud-storage die u wilt toevoegen, bijvoorbeeld Windows Live SkyDrive. Klik op Volgende en geef uw Windows Live ID en het bijbehorende wachtwoord op. Klik opnieuw op Volgende om het account te laten controleren. In uw Windows Verkenner is vervolgens een nieuw netwerkstation toegevoegd, genaamd My Gladinet Cloud Drive. Als u deze opent, ziet u een nieuwe map, Windows Live SkyDrive. In deze map ziet u de bestanden en mappen in uw Windows Live Skydrive alsof ze 'gewoon' lokaal zijn opgeslagen. U kunt ze nu ook als zodanig gebruiken, en documenten uitwisselen en kopiëren tussen uw pc en SkyDrive.
Met Gladinet verandert u Windows Live Skydrive in een lokale netwerkkoppeling.
4. Telnet toevoegen
Een webinterface is leuk om netwerkapparaten te bedienen, maar de echte professional doet dat via een 'prompt'. Op een prompt kunnen tekstcommando's worden ingevoerd en de reactie daarop wordt eveneens als tekst getoond. Het vereist enige kennis om hiermee te kunnen werken, maar het heeft belangrijke voordelen. Zo kunnen vaak commando's worden gebruikt die in de webinterface niet bestaan, en kan informatie worden uitgelezen die in de webinterface niet zichtbaar is. Dat klinkt goed, maar er is een klein probleem: hiervoor is een Telnet-programma nodig en dat heeft Microsoft gedeactiveerd in Windows. Gelukkig is dat programma er nog wel en kunt u het eenvoudig toevoegen. Open daartoe het configuratiescherm en ga naar Programma's / Windows-onderdelen in- of uitschakelen. Zet een vinkje bij Telnet-client en bevestig met OK. Om te telnetten opent u een opdrachtprompt. Typ het commando Telnet, gevolgd door het IP-adres van het apparaat waarmee u wilt telnetten, en druk op Enter. Wordt een andere poort dan de standaardpoort gebruikt voor Telnet, dan moet u het commando Telnet gebruiken. Een sessie wordt beëindigd met het commando Logout.
Via Telnet kunt u systeeminformatie opvragen die in de webinterface van deze NAS niet zichtbaar zijn.
5. SSH toevoegen
Telnet heeft als nadeel dat het zonder beveiliging communiceert. Alle tekst is dus voor iedereen leesbaar als hij over het netwerk wordt gestuurd. De commando's die u geeft kunnen net als de reactie van de netwerkapparaten worden afgeluisterd, en dat geldt ook voor uw inlognaam en wachtwoord. Op apparaten die dit ondersteunen kunt u daarom beter SSH gebruiken in plaats van Telnet. SSH ontbreekt in Windows, maar er is een goed alternatief, benaamd Putty. Ga naar Chiark.Greenend.org en download de laatste versie voor 'Windows on Intel x86'. U haalt daarmee direct het uitvoerbare bestand binnen, u moet het dus eerst op de harde schijf van de computer bewaren. Maak er een aparte map voor aan, genaamd Putty. Klik na het downloaden op Map openen. Scan het programma voor de zekerheid met uw virusscanner. Als het veilig is bevonden, kunt u het opstarten. Typ nu bij Host Name or IP address het IP-adres van het systeem waarmee u wilt communiceren. U kunt de poort eventueel aanpassen, net als enkele andere opties. Zo is het handig om Colours te veranderen. Klik vervolgens weer op Session en geef het geheel bij Saved Sessions een naam, waarna u het opslaat via Save. Om een sessie te starten, klikt u op Open. De eerste keer krijgt u mogelijk een vraag in beeld over het certificaat, beantwoord die met Ja. Door voor elk apparaat een sessie te bewaren, kunt u voortaan gemakkelijk de communicatie starten. Selecteer de naam van de gewenste sessie in de lijst en klik op Load / Open. Net als bij Telnet beëindigt u uw sessie middels het commando Logout.
Dankzij Putty kunt u onder Windows met het veilige SSH werken.
6. Meerdere beeldschermen
IT Pro's werken vaak met meerdere beeldschermen tegelijk. 'Meer zien' is 'meer tegelijk kunnen doen', het werkt dus productiever. Windows ondersteunt het gebruik van meerdere monitoren, maar levert daarbij eigenlijk maar half werk. De taakbalk is maar op één monitor te zien, een achtergrond voor het bureaublad kan niet over beide beeldschermen worden uitgerekt en een tweede Start-knop op de tweede monitor is ook al uit den boze. Ook voor het werken met meer dan één monitor moet u dus op zoek naar een tool buiten Windows. De meest basale aanpak biedt MultiMonitor Taskbar. Het programma strekt de taakbalk uit tot op de tweede monitor, met behoud van de miniatuurweergaven van geopende vensters. Als u meer functionaliteit wilt, kunt u terecht bij UltraMon of Actual Multiple Monitors. Actual Multiple Monitors is favoriet bij ons. Er is een gratis versie van verkrijgbaar, al biedt die niet alle functies. Na installatie vindt u in het systeemvak naast de klok een nieuw pictogram. Klik erop en kies voor Configuratie. Klik daarna op Taakbalk en schakel Zet je taakbalken aan over meerdere beeldschermen in. Om één achtergrond over beide beeldschermen uit te strekken, klikt u op Achtergrond / Een foto over de gehele desktop. Blader dan naar de plaat die u als achtergrond wilt gebruiken en klik op Openen. Actual Multiple Monitors biedt nog talloze andere opties die het werken met twee beeldschermen onder Windows verbeteren. Zeker als u voor de betaalde versie van de software gaat, krijg u een uitgebreid pakket aan opties.
Standaard biedt Windows maar een beperkt aantal opties voor het gebruik van twee beeldschermen. Met wat extra software zorgt u voor uitgebreidere mogelijkheden.
7. Een echte editor
Wist u dat Notepad al in de eerste versie van Windows zat? En dat dit onderdeel sindsdien nauwelijks is veranderd? Het gevolg is dat een echte tekst-editor ontbreekt in Windows, terwijl de gevorderde gebruiker daar wel behoefte aan heeft, bijvoorbeeld om een script te kunnen schrijven, een groot logbestand te openen of de verschillen tussen twee bestanden te bekijken. Ook met betrekking tot editors zijn er meerdere alternatieven. Erg goed is het gratis Notepad++. Dit programma biedt veel extra's, zoals ondersteuning voor scripttalen met syntax highlighting (waarbij gelijke delen automatisch dezelfde kleur krijgen), het automatisch aanvullen van tekst, een ingebouwde macrorecorder en een ftp-functie. Documenten kunnen in deze editor worden vergeleken dankzij de compare-functie.
De overtreffende trap van Notepad++ is het betaalde UltraEdit, en dan zeker in combinatie met UltraCompare, dat u vindt op www.ultraedit.nl. UltraEdit ondersteunt een enorme hoeveelheid scripts en webtalen, zoals HTML, XML, Perl en Java, maar ook de Windows-scripttaal PowerShell. Het biedt alle mogelijke gewenste functies, waaronder syntax highlighting en syntax folding (om delen van een tekst dicht te vouwen zodat er beeldruimte vrijkomt). Tekst wordt automatisch aangevuld en kan op elke mogelijke manier worden geselecteerd. Er is een basic-versie om documenten te vergelijken maar wie UltraCompare erbij neemt kan verschillen tussen bestanden, mappen, Word-documenten en zip-bestanden zichtbaar maken, ze tekstueel of juist binair vergelijken en dat alles zelfs tussen meer dan twee bestanden tegelijk. Via UltraEdit.com zijn taalpakketten te downloaden die in de standaardmap voor deze bestanden moeten worden geplaatst om de extra taal in UltraEdit te kunnen gebruiken. Hiertoe start u de verkenner en typt u in in de adresbalk het adres %appdata%\IDMComp\UltraEdit\wordfiles. In deze map kunt u de bestanden opslaan en daarna via View / View as highlighting tekst file de juiste taal kiezen.
UltraEdit en Notepad++ zijn 'de Rolls Royces' onder de bestands-editors, en populair bij programmeurs en systeembeheerders.
Notepad++ is een uitgebreide variant op het standaard in Windows opgenomen Notepad (Kladblok).
8. Virtualisatie toevoegen
De nieuwste computers zijn sterk genoeg om meer dan één werklast te dragen. Dat is handig, want door een of twee virtuele machines te gebruiken, kunnen problemen met compatibiliteit worden opgelost, kan gebruik worden gemaakt van de kracht van Linux tegenover Windows, en kan een riskante test in een afgesloten omgeving worden uitgevoerd, zodat de rest van het systeem er geen last van zal hebben. Er zijn verschillende virtualisatieprogramma's, maar in dit artikel belichten we er twee die populair zijn. Het eerste programma is VirtualBox. Deze gratis te gebruiken software is afkomstig van SUN Microsystems en wordt tegenwoordig geleverd door database-reus Oracle. Er zijn versies voor gebruik onder Windows, Linux, Mac OS X en het Solaris-besturingssysteem van Oracle. In de virtuele machine zelf kan overigens elk denkbaar besturingssysteem worden geïnstalleerd. Wellicht nog beter dan Virtual Box is Player van marktleider VMware. Klik op Create a New Virtual Machine. Selecteer de dvd of het iso-bestand waarop de installatiebestanden van het in de virtuele machine te installeren besturingssysteem staan. Klik op Next en doorloop de wizard. De standaardopties zijn veelal de juiste. Is de installatie klaar, dan kunt u de virtuele machine starten via Play virtual machine.
Met VMware Player kunnen op uw systeem virtuele machines naast de standaardinstallatie van Windows draaien.
9. Iso's laden
Gevorderde gebruikers beschikken vaak over veel software die ze maar af en toe gebruiken. Van die programma's hebben ze het liefst de installatiebestanden op de pc of in een gedeelde map in het netwerk staan. Vooral voor software is het daarbij handig om gebruik te maken van iso's waarop een kopie van de volledige originele installatie-cd of -dvd is samengebundeld. Windows 7 kan een dvd echter niet omzetten naar een iso-bestand en het kan zo'n bestand al evenmin laden. Beter is het daarom om zelf software toe te voegen die wel in staat is iso's te maken en die ze kan laden alsof het om de originele cd's of dvd's gaats. Dat deze manier van werken erg populair is, bewijst het enorme aanbod aan iso-software. Wij kiezen voor de ISO Toolkit, maar Daemon Tools en ImgBurn zijn ook prima geschikt voor dit doeleinde. Het voordeel van ISO Toolkit is dat het eigenlijk alles kan wat u maar met dit type software zou willen.
Ga naar Askvg.com en klik op Download / Exclusive ASVG Apps. Blader naar beneden tot u uitkomt bij ISO Toolkit en klik op Download Link. Klik nu NIET op de bovenste banner die naar een ander iso-programma leidt, maar scroll naar beneden tot u uitkomt bij Download ISO Toolkit. Bewaar dit bestand op de pc en pak het uit door erop te dubbelklikken. Bewaar alle bestanden in een map op de harde schijf. ISO Toolkit hoeft niet te worden geïnstalleerd, het wordt direct opgestart door te dubbelklikken op ISOToolkit.exe. Om een image te maken van een cd of dvd, plaatst u die in de brander en kiest u voor Create image. Klik vervolgens op Select om het Source Path te kiezen, en selecteer hier de cd-speler. Klik dan op Create image, waarna nog een naam en locatie voor het iso-bestand moeten worden opgegeven. Om de iso later te gebruiken, klikt u op Mount Image / Select. Selecteer het iso-bestand en klik op Mount. Daarna wordt de verkenner gestart en ziet u een nieuw cd-station, met daarin de virtuele cd of dvd. Om deze weer los te laten, gaat u via Alt+Tab naar ISO Toolkit / Mount Image / Unmount. Behalve deze optie biedt ISO Toolkit nog meer gebruiksmogelijkheden, zoals het converteren van een iso naar een NRG- of CUE-bestand, dit zijn alternatieve formaten voor cd's en dvd's.
Met ISO Toolkit kunt u cd's en dvd's omzetten naar eenvoudig mee te nemen en te gebruiken iso-bestanden.
10. Betere kunsten
Paint is een wel zeer beperkt onderdeel van Windows. In Windows 7 is Paint weliswaar net als Office voorzien van een echt lint met knoppen voor alle functies, maar verder kenmerkt het programma zich vooral door zijn beperkingen. Een soortgelijk programma waarmee u veel betere resultaten kunt bereiken is Paint.NET, nota bene deels ontwikkeld door Microsoft zelf. Paint.NET kan alles wat Paint ook kan, maar dan veel beter, Bovendien kan Paint.NET via plug-ins worden voorzien van nieuwe functies. De plug-ins zijn te downloaden via GetPaint Forum, terwijl u voor Paint.NET zelf naar de site GetPaint.net moet surfen. Direct na het opstarten biedt Paint.NET al veel meer tools dan Paint, en toch zijn alle functies even toegankelijk. Een groot voordeel van Paint.NET is dat het ondersteuning biedt voor het werken met lagen. Hierdoor kunnen onderdelen op een foto worden gestapeld, terwijl de onderliggende delen toch nog gewoon kunnen worden bewerkt. Paint.NET werkt dus beter dan Paint, terwijl het toch geen enorm complex programma is. Over dit programma wordt wel gezegd dat het een perfecte tool voor niet-grafici is die grafisch werk willen maken.
Paint.NET is het betere neefje van Paint. In eerste instantie is het zelfs ontwikkeld als vervanger van Paint, maar het is nooit standaard in Windows opgenomen.
11. Betere mediaspeler
Er zijn vrijwel geen computergebruikers meer zonder aanzienlijke hoeveelheid film- en muziekbestanden op hun systeem. Zowel bij het werk als tijdens momenten van ontspanning komt media om de hoek kijken, en het is dus van belang om een goede mediaspeler te hebben. Het liefst gebruikt u daarbij een programma dat veel formaten en codecs ondersteunt, dat zowel downloads als echte films en muziek kan afspelen en dat optimaal gebruikmaakt van de hardwarecapaciteit van uw computer. We moeten u echter direct teleurstellen, want zo'n ideale speler bestaat niet. Elke mediaspeler heeft zijn beperkingen, maar er zijn inmiddels wel spelers die een heel eind in de richting van perfectie komen. MPlayer is bijvoorbeeld een prima speler, al kan hij niet tegen VLC op. Van VLC is bovendien een nieuwe versie (2.0) verschenen die nog meer functies heeft, zoals (nog enigszins beperkte) bluray-ondersteuning en ondersteuning voor professionele formaten zoals ProRes, AVC/Intra en sommige JPEG2000-varianten. VLC kan ook media afspelen op andere apparaten binnen uw netwerk en zelf streams van dergelijke apparaten oppakken. Als u toch nog tegen formaten aanloopt die niet worden herkend, dan wordt vaak verwezen naar het codecpack K-Lite. Toch is Combined Community Codec Pack (met het prachtige acroniem CCCP) interessanter en bovendien heeft het een kleinere omvang.
VLC behoort zonder meer tot de beste mediaspelers. Het programma ondersteunt standaard de meest uiteenlopende bestandsformaten.
12. Ftp met FileZilla
Eerder in dit artikel spraken we al over Telnet en SSH. Er zijn echter nog meer protocollen waar gevorderde gebruikers graag gebruik van maken en die standaard beperkt of zelfs helemaal niet zijn opgenomen in Windows. Ftp is daar een voorbeeld van. Het File Transfer Protocol is ideaal voor het overzetten van bestanden naar een andere computer, NAS of online server. Toch is de functie van ftp helaas nauwelijks in Windows geïntegreerd. Het is mogelijk een commandoprompt te openen en dan het ftp-commando te starten, maar handig is het niet. Net als bij Telnet kan bij ftp de beveiligde variant, genaamd sftp, zelfs niet worden gebruikt. Het is daarom beter om voor een extern programma te kiezen, en een goede keuze daarbij is FileZilla.
FileZilla is een prima programma om de ftp-lacune van Windows mee te verhelpen
Op de in de vorige tip genoemde FileZilla-site kiest u voor de Client. De andere optie - de Server - betreft de locatie waar u verbinding mee wilt maken. Start FileZilla, voer bij Host het IP-adres van de server in en bij Gebruikersnaam en Wachtwoord de gegevens die nodig zijn om op de betreffende server in te loggen. Klik dan op Snelverbinden, behalve als er een aparte TCP/IP-poort wordt gebruikt, want dan moet u die nog invoeren bij Poort. Vervolgens zal een verbinding met de ftp-server worden gemaakt. Links in beeld ziet u de bestanden en mappen die op uw eigen computer staan, rechts die op de ftp-server. Een belangrijk voordeel van FileZilla is dat het behalve met ftp ook overweg kan met sftp. Om een beveiligde verbinding tot stand te brengen, klikt u op Sitebeheer openen, dat is de knop die het meest links op de werkbalk staat. In het venster dat nu wordt geopend, klikt u op Nieuwe site. Typ een naam voor de site en druk op Enter. Nu gaat u rechts verder op het tabblad Algemeen. Typ bij Host het IP-adres van de host of de naam van de server, en bij Poort het poortnummer. Bij Protocol selecteert u nu SFTP. Selecteer bij inlogtype Normaal en voer de gevevens bij Gebruiker en Wachtwoord in. Druk dan op Verbinden. Om via sftp bijvoorbeeld met een NAS te verbinden, moet ook SSH zijn ingeschakeld en de verbinding via de SSH-poort worden gemaakt. Vaak gaat het daarbij om poort 22. Klik op het slotje in de statusbalk van FileZilla om te zien dat - en hoe - de verbinding is beveiligd.
Een goede ftp-client: een van de onderdelen die de professionele gebruiker mist in Windows.