Is een snelle Windows 7-pc, voorzien van de nieuwste processor en supersnel werkgeheugen, in een handomdraai nog sneller te maken? Natuurlijk kan dat! Geef uw pc een snelheidsboost door uw reguliere harde schijf te vervangen door een SSD. Het begrip snel krijgt een heel nieuwe betekenis…
Dit artikel bestaat uit vijf pagina’s:
Pagina 1 (huidige pagina)
- Introductie test
- Testprocedure en benchmarkresultaten
- A-DATA S592 128 GB
- Transcend TS120GSSD25D-M
- Corsair P128
- Kingston SSDNow V+ 128 GB
- OCZ Vertex 2 Pro
- Conclusie
De flessenhals van iedere pc, of die nu voorzien is van de nieuwste processor of niet, is het beschikbaar stellen van gegevens voor verwerking. Daarom werkt een pc vanuit het systeemgeheugen ook veel sneller dan wanneer het gegevens van de harde schijf moet halen. Het uitbreiden van systeemgeheugen naar bijvoorbeeld 4 GB zorgt er in de meeste gevallen dan ook voor dat uw een pc sneller wordt. Een SSD is gebaseerd op de techniek die ook voor het werkgeheugen wordt gebruikt en is daarom kostbaar per gigabyte. Zet een SSD dan ook slim in om optimaal gebruik te kunnen maken van de snelheid en de beschikbare capaciteit.
Optimaal met Windows 7
Een SSD blinkt vooral uit in het teruglezen van opgeslagen gegevens. Wanneer de gegevens her en der opgeslagen staan, is een SSD tot wel zestig keer sneller dan een reguliere harde schijf. Een SSD wordt namelijk niet geremd door de langzame leeskoppen van een klassieke harde schijf. Ondanks de geweldige prestaties die een SSD biedt, gelden er wel diverse beperkingen. Om te beginnen is SSD niet goedkoop en het is aan te raden een SSD-schijf alleen te gebruiken voor Windows en uw overige applicaties. Een andere beperking is de terugval van prestaties wanneer u niet het juiste besturingssysteem gebruikt. Voor optimaal gebruik neemt u afscheid van Windows XP of Vista en stapt u over naar Windows 7. Het magische woord hierbij is TRIM-ondersteuning. Overigens ondersteunen ook Windows Server 2008 R2 en enkele Linux distributies TRIM. Dit in tegenstelling tot Apple Mac OS X Snow Leopard. Behalve het besturingssysteem moeten ook de driver van de harde schijf-controller en de firmware van de SSD met TRIM overweg kunnen.
Met CrystalDiskInfo controleert u eenvoudig of uw SSD TRIM-functionaliteit ondersteunt.
Waarom TRIM?
Wanneer u een bestand verwijdert, laat Windows een bestand normaal gesproken staan totdat de ruimte nodig is voor nieuwe gegevens. Met andere woorden: de locatie krijgt het label ‘vrij’ toegekend.
In tegenstelling tot een normale harde schijf kan een SSD een locatie die al beschreven is, helaas niet in één keer overschrijven. Wanneer een locatie op een SSD moet worden overschreven, wordt de locatie eerst ingelezen en naar het cachegeheugen van de SSD verplaatst. Alleen in het cachegeheugen kan een locatie vervolgens worden gewist, waarna de betreffende locatie leeg wordt teruggezet op de SSD. Hierna kan een locatie opnieuw beschreven worden met gegevens. Vanaf het moment dat alle locaties van een SSD een keer zijn beschreven, nemen de prestaties af. Er moeten dan immers altijd eerst locaties worden leeggemaakt voordat er gegevens naar de SSD zijn te schrijven. De oplossing is TRIM. Dit commando van Windows 7 laat de SSD ‘weten’ dat het locaties van de verwijderde bestanden daadwerkelijk leeg mag gaan maken. TRIM wordt door Windows 7 uitgevoerd op bestanden die niet meer beschikbaar zijn via de Prullenbak. Dit proces vindt op de achtergrond plaats als de SSD niet in gebruik is. TRIM wordt dus niet uitgevoerd op het moment dat een bestand wordt verwijderd zoals vaak wordt beweerd. Mogelijk hebt u al gemerkt dat er een tekortkoming zit aan TRIM. Wat nu als u een bestand opnieuw opslaat na enkele aanpassingen? In dat geval helpt TRIM niet en moet de SSD de locatie eerst leegmaken voordat het bijgewerkte bestand kan worden opgeslagen. Lees meer informatie en een verhelderende uitleg over de werking van TRIM in een aanvullend artikel.
Testprocedure en praktijk
Voordat we daadwerkelijk met onze test begonnen, hebben we eerst alle SSD’s naar nieuwstatus gebracht met behulp van Active@ KillDisk. In de workshop ‘Overstappen op SSD’ (zie pagina 40), leggen we uit hoe u dit kunt doen met een bootable usb-stick. Het schoonmaken van een SSD met KillDisk is eveneens aan te raden wanneer u beschikt over een al gebruikte SSD en Windows 7 opnieuw wilt installeren. Bij een SSD van 120 GB neemt dit proces ongeveer 30 minuten in beslag. Om de schijven onderling met elkaar te vergelijken, voeren we een schrijf- en leestest uit, waarbij we bestanden van verschillende omvang gebruiken. Hoe nuttig deze cijfers ook zijn, het blijft lastig om te bepalen welke impact een SSD voor u kan hebben wanneer u die installeert ter vervanging van een ¬reguliere harde schijf. Om u een idee te geven, hebben we enkele tests gedaan met de Corsair P128. Dit vergelijken we met de prestaties van een reguliere harde schijf. Omdat het hierbij niet mogelijk is om met tienden van seconden te werken, zijn de ¬resultaten naar boven afgerond op hele seconden. De scores gelden natuurlijk ook voor de functies die binnen een applicatie worden aangeroepen. Flinke prestatiewinsten zijn te noteren voor alle denkbare applicaties, maar ook voor een complete systeemscan met Windows Defender. Hier rondt de Corsair P128 de scan af in 9 minuten en 33 seconden - bijna twee keer zo snel als de Samsung Spinpoint F3 7200rpm. De Samsung is niet bepaald langzaam, maar wordt weggevaagd door de Corsair P128.
A-DATA S592 128 GB
De controller van de S592 is een Indilinx Barefoot. Dit betekent dat het goedkopere 32nm flashgeheugen niet gebruikt kan worden, daarvoor is de nieuwe Indilinx ECO Barefoot nodig. De prestaties van de A-DATA S592 zijn dik in orde. De theoretische leessnelheid van de A-DATA is 250 MB/sec. De benchmark komt ook bijna tot deze waarde bij ‘sequential’ lezen. Dit betekent dat een enkel bestand van 50 MB groot wordt uitgelezen. In onze tests komen we ergens tussen de 220 en 240 MB/sec uit. Het hangt een beetje af van de gebruikte benchmark. Met CrystalDiskMark blijven we steken op 220, terwijl we met ATTO richting de 240 MB/sec gaan. Meest interessant zijn de 512KB-schrijfopdrachten, omdat die het meeste lijken het inlezen van veel kleine bestanden. De 4KB-score is niet heel erg van belang. A-DATA leverde ook een handige behuizing mee om 2,5 inch schijven in te bouwen. De huidige systeembehuizingen zijn namelijk niet geschikt voor dergelijke inbouw-SDD’s. Hoewel SSD’s toch al een aardige tijd op de markt zijn, schijnen kastenbouwers weinig oog te hebben voor deze nieuwe ontwikkelingen. Het inbouwsysteem kan twee SSD’s herbergen, waardoor het ook te gebruiken is voor een RAID-opstelling, en u op deze manier nog sneller kunt werken.
A-DATA S592 128 GB
Prijs € 325,-
Info A-DATA
Oordeel 6/10
Pluspunten
Prima prestaties
Minpunten
Geen
Transcend TS120GSSD25D-M
Deze Transcend is een oude bekende. Net als in onze vorige test vliegt hij lekker mee met de rest. De prestaties liggen dicht tegen die van de A-DATA aan. Niet verwonderlijk, aangezien het om dezelfde hardware gaat. Ook Transcend gebruikt Samsung-geheugen met een Indilinx Barefoot-controller en 64 MB Elpida cachegeheugen. Het cachegeheugen dient als buffer om de informatiestroom op gang te houden, tevens is dit geheugen nodig voor het wissen van gegevens met behulp van TRIM. Ten opzichte van onze vorige test is nieuwe firmware beschikbaar gekomen. Deze updates zijn voor u als mogelijk SSD-gebruiker van belang omdat dit de SSD compatibel kan maken met nieuwe technieken of sommige toepassingen een snelheidsinjectie geeft. Ten tijde van onze eerste test ondersteunde de Transcend SSD25D nog geen TRIM. Dankzij de nieuwe firmware is dat nu wel het geval. We kunnen dit controleren met behulp van het programma CrystalDiskInfo, dat de firmwareversie uitleest, de ondersteunende functies laat zien en de gezondheid van de SSD weergeeft. Windows 7 activeert TRIM standaard wanneer het besturingssysteem een SSD detecteert. Voorwaarde is wel dat u gebruikmaakt van de Microsoft-driver voor de SATA-controller. Gebruikt u een driver van een andere leverancier (in geval van een RAID-configuratie bijvoorbeeld), vraag dit dan na bij de leverancier.
Transcend TS120GSSD25D-M
Prijs € 332,-
Info Transcend
Oordeel 6/10
Pluspunten
Firmware-ondersteuning
Minpunten
Geen
Corsair P128
De Corsair P128 komt uit de Performance-series van Corsair. Snellere versies worden aangeduid met de X voor eXtreme. De Corsair P128 is voorzien van een Samsung-controller die gelijkwaardig is aan de controllers van Indilinx en Jmicro, die we in de A-DATA en Transcend tegenkomen. Het verschil, dat vooral in de sequentiële schrijfsnelheid opvallend is, wordt veroorzaakt door het snelle Samsung-cachegeheugen van 128 MB. Splitsen we de file op in 512KB-bestanden dan is het verschil bij 50 MB niet heel groot en moet de Corsair zelfs andere SSD’s voor zich laten. Als we een bestand van 100 MB opgedeeld in 512 KB gebruiken, dan is het nut van 128 MB cachegeheugen meteen duidelijk. Een ander nieuwigheidje van Corsair is de toevoeging van een zelfherstellende functie om bestanden die door het bestandssysteem van Windows aangemerkt zijn als ‘verwijderd’, zelfstandig te wissen. Om deze zelfstandige TRIM-functie te kunnen gebruiken, moet u de computer inschakelen en een uurtje aan laten staan. Verder hebt u ongeveer 15% vrije schrijfruimte op de SSD nodig en dient u gebruik te maken van het NTFS-filesysteem.
Corsair P128
Prijs € 308,-
Info Corsair
Oordeel 8/10
Pluspunten
128 MB cachegeheugen
Eigen TRIM
Prijs
Minpunten
Geen
Kingston SSDNow V+ 128 GB
De Kingston SSDNow V+ Series 128 GB is een zogeheten Gen 2-model, een verbeterde uitvoering van de originele SSDNow V+ Series. Aan de verpakking is dit helaas bijna niet te zien. Alleen de productcode (die begint met SNVP325) geeft aan dat het om een Gen 2-model gaat. Iets om op te letten dus als u een Kingston SSD aanschaft! Wij hebben de SSD als Performance Upgrade Kit ontvangen. Hierin wordt de SSD gebundeld met alle accessoires die u nodig hebt om hem in een desktop of notebook in te bouwen. U krijgt beugeltjes om de SSD als normale 3,5 inch harde schijf in te bouwen, een SATA-kabeltje, een SATA-spanningskabeltje en een 2,5 inch externe schijfbehuizing om een normale notebookschijf in te bouwen. Tevens krijgt u een cd met software om een image van uw bestaande installatie te maken. De meerprijs van de kitversie is slechts 11 euro ten opzichte van een kale versie - een goede prijs voor de handige accessoires die u krijgt. De gebruikte controller in de Kingston SSDNow V+ is van Toshiba en biedt ondersteuning voor TRIM. De prestaties zijn vergelijkbaar met de andere SSD’s en prima in orde. De Kingston is bij het schrijven van 50 data verdeeld over bestanden van 512 KB zelfs het snelste in de test.
Kingston SSDNow V+ 128 GB
Prijs € 358,39 (kaal) / € 369,15 (kit)
Info Kingston
Oordeel 8/10
Pluspunten
Snel
Kitje handige accessoires
Minpunten
Kingston is karig met firmware-updates
Preview: OCZ Vertex 2 Pro
De OCZ Vertex Pro is in vooral bedoeld voor zakelijke toepassingen en onder meer te gebruiken in servers. OCZ kon ons voor deze test geen consumentenmodel leveren, maar aangezien het bedrijf graag mee wilde doen, ontvingen we de gloednieuwe Vertex 2 Pro. De OCZ Vertex 2 pro gebruikt een SF-1500-controller van SandForce, een nieuwe speler op SSD-gebied. Deze controller is geoptimaliseerd om een hoog aantal IOPS (Input/Output Operations Per Second) te halen. We hebben dezelfde testmethode gebruikt als bij de andere op consumenten gerichte SSD’s, en niet gekeken naar IOPS. In onze testmethode is de Vertex 2 Pro op sommige onderdelen iets sneller dan de overige modellen, maar dit gaat niet altijd op. Voor consumententoepassingen lijkt deze SSD gezien zijn prijs dan ook geen meerwaarde te bieden ten opzichte van de andere geteste SSD’s. De genoemde prijs is wel een richtprijs, Een adviesprijs was op moment van testen nog niet bekend. Een voordeel dat voor alle OCZ SSD’s geldt, is dat de firmware regelmatig wordt bijgewerkt en u gebruik kunt maken van een uitstekend forum. Met de ondersteuning zit het bij OCZ dan ook wel snor!
OCZ Vertex 2 Pro
Richtprijs € 500,-
Info OCZ
Oordeel 8/10
Pluspunten
Goede ondersteuning.
Nieuwe technologie met embedded cachegeheugen
Minpunten
Slechts 100 GB
Conclusie
Alle geteste SSD’s ondersteunen TRIM onder Windows 7 en zijn dan ook in staat om de schrijfprestaties ook na verloop van tijd op peil te houden. De OCZ Vertex 2 Pro behoort tot de nieuwste generatie SSD’s. De processor van de SandForce-controller beschikt over ‘embedded’ (oftewel ingebakken) geheugen, waardoor de OCZ Vertex zeer efficiënt en snel werkt. Extern cachegeheugen is niet meer direct nodig. Omdat deze technologie nieuw is, zal het optimaliseren nog enkele maanden in beslag nemen. Wanneer de, nu nog onbekende, prijs van de OCZ Vertex 2 Pro dichtbij de Kingston SNVP325-S2B/128GB komt te liggen, is de OCZ een aanrader. Belangrijk voor SSD is de leessnelheid, u zult deze namelijk vooral voor Windows en uw applicaties gebruiken. De Kingston SNVP325-S2B/128GB scoort over alle linies als beste. Bent u prijsbewust, dan is het beter om te kiezen voor de Corsair P128. De verschillen in prestaties zult u in uw Windows-omgeving niet opmerken, maar u bespaart wel 50 euro.