Tft-breedbeeldschermen worden steeds goedkoper en steeds beter. De laatste ontwikkeling, die ook bij lcd-televisies wordt toegepast, is het gebruik van led-verlichting. Led-schermen zijn zuiniger en een stuk dunner dan hun soortgenoten. We hebben vijf verschillende beeldschermen met led-verlichting getest. Welke voordelen bieden ze, en rechtvaardigen die een hogere aanschafprijs?
Dit artikel bestaat uit vier pagina’s:
Pagina 1 (huidige pagina)
- Introductie test
- Bespreking Eizo EV2313W
- BenQ V2400 eco
- LG W2486L
- Dell G2410
- Samsung XL2370
- Conclusie
- Specificaties
Bij de door ons geteste beeldschermen ¬varieert het schermformaat tussen de 22 en 24 inch. Alle schermen die we nu onder de loep nemen, zijn voorzien van een TN-paneel. Hierdoor beschikken ze over een matige inkijkhoek, wat het primaire nadeel is van deze panelen. We ontvingen led-beeldschermen van Eizo, Samsung, LG, BenQ en Dell. Ook AOC en NEC hebben schermen in deze categorie aangekondigd, maar de fabrikanten slaagden er niet in om deze modellen op tijd op de redactie af te leveren. Benieuwd naar onze testmethode? Surf naar http://ct.link.ctw.nl/testmethodeschermen.
Led
De lichtproductie van een conventionele tft-monitor vindt plaats via kleine lichtbuisjes. Deze ‘Cold Cathode Fluorescent Lamps’ (CCFL’s) zitten achter het tft-paneel. Tot voor kort werd deze techniek in alle beeldschermen en ook in veel lcd-televisies gebruikt, maar zal gaandeweg plaats gaan maken voor verlichting via led (lichtemitterende diode). Het gebruik van led heeft een aantal voordelen ten opzichte van CCFL. Ten eerste is het energieverbruik aanzienlijk lager. In onze test zien we dit voordeel direct terug: het overzicht laat een verbruik zien dat vijftig procent lager ligt dan wat we gewend zijn bij normale tft-schermen. Een ander voordeel van led is dat het voor een gelijkmatiger verdeling van het licht zorgt, wat tot een betere uniformiteit van de kleuren leidt. Verder levert led veel minder lichtlekkage op. Dankzij witte led’s (wled) is het mogelijk de kleurreproductie flink te verbeteren. Uiteraard is dat allemaal nog steeds afhankelijk van het type paneel dat wordt gebruikt. Een TN-paneel met led zal een minder goede kleurreproductie hebben dan een led-scherm met een S-IPS paneel.
Full led en edge lit
Het meest opvallende voordeel aan led-technologie is direct zichtbaar aan de dikte van een scherm. De led’s maken het mogelijk om plattere schermen te produceren. Schermen met een dikte van twee à drie centimeter zijn hierdoor geen uitzondering meer. Ook is het produceren van een led-monitor (of led-tv) goedkoper en milieuvriendelijker.
Bij dit alles kan onderscheid worden gemaakt tussen twee verschillende led-technieken: ‘full led’ en ‘edge lit’. Bij een full led-scherm zijn de led-lampjes over de gehele achterkant van het scherm verspreid. Bij edge lit zitten de led’s rondom het scherm en wordt het licht via een reflecterende achterplaat verdeeld. Hoewel er minder led’s worden gebruikt, is het energieverbruik bij edge lit iets hoger. De helderheid van de led’s is bij deze technologie een stuk groter en daardoor neemt het energieverbruik per led toe. Full led heeft als voordeel dat het licht gelijkmatiger wordt verdeeld dan bij edge lit het geval is. Daar staat tegenover dat een edge lit-scherm dunner is en dat de productie goedkoper is. Bij monitoren wordt full led alleen bij de duurdere modellen toegepast, bij led-televisies wordt full led over hele linie gebruikt. Alle schermen in onze test gebruiken edge lit-led. Opvallend aan het scherm van BenQ is dat gebruik wordt gemaakt van twee rijen led’s, die niet helemaal aan de rand van het scherm zijn gepositioneerd. De techniek die BenQ gebruikt is zuiniger dan die van een ‘volledige’ edge lit.
Eizo EV2313W
De EV2313W is ergonomisch vormgegeven en kan acht centimeter in de hoogte worden versteld. Dankzij de pivotfunctie is het mogelijk het scherm negentig graden te draaien, van de landschap- naar de portretstand. Het standaardcontrast is prima, de zwartweergave erg goed en er is geen lichtlekkage zichtbaar. Het Eizo-scherm heeft niet alleen vga en DVI, maar ook DisplayPort aan boord. Qua aansluitingen bent u met dit scherm dus klaar voor de toekomst. Het OSD-menu is bijzonder uitgebreid en het scherm is volledig naar wens in te stellen. Standaard is de kleurreproductie al behoorlijk goed, maar kalibratie kan geen kwaad. Naast een 4:3-beeldverhouding ondersteunt de Eizo ook 1:1 pixelmapping. Bovendien beschikt hij over een sensor die controleert of er iemand voor zit. Als de gebruiker niet aanwezig is, schakelt het scherm zichzelf na enkele minuten uit. De sensor past desgewenst ook de helderheid aan, aan de hand van het omgevingslicht. Mede hierdoor is de monitor erg energiezuinig. Bij de ‘custom color’-stand, waarbij u zelf de kleurwaarden van het scherm bepaalt, is de helderheid 44 procent, en bedraagt het energieverbruik niet meer dan 15,4 watt. Als u deze instelling te donker vindt, kunt u de helderheid ruimschoots omhoog schroeven. Bij honderd procent helderheid verbruikt het scherm nog steeds erg weinig: 23,1 watt. De EV2313W is aan de prijzige kant, maar komt wel als beste uit onze test. Bovendien geeft Eizo vijf jaar garantie.
Eizo EV2313W
Adviesprijs € 499,-
Info Eizo
Oordeel 9/10
Pluspunten
Vijf jaar garantie
Ergonomisch
DisplayPort
1:1-pixelmapping
Minpunten
Prijs
BenQ V2400 eco
De V2400 eco is een opvallend scherm met een verfrissend uiterlijk. Niet alleen de sneeuwwitte kleur, maar ook de asymmetrische stand van de voet valt direct op. Het scherm is voorzien van HDMI en een analoge vga-aansluiting. DVI ontbreekt, en dat is een gemis, vooral ook omdat een HDMI-kabel niet aanwezig is. Het is positief dat BenQ het scherm van HDMI voorziet, maar wij vinden niet dat dit ten koste van DVI mag gaan. Het OSD-menu is wat lastig te bedienen door de positionering van de knoppen aan de zijkant. Het menu is uitgebreid, we vinden zelfs een optie terug voor de 4:3-beeldverhouding en daarnaast zijn de kleuren handmatig te corrigeren. Het dynamisch contrast van liefst 5.000.000:1 is standaard uitgeschakeld en met de ‘picture’-instellingen ‘photo’, ‘game’ en ‘movie’ te activeren. Het dynamisch contrast kent vijf gradaties, waarvan de eerste het meest subtiel is. Toch geniet het de voorkeur om het dynamisch contrast uitgeschakeld te houden. Het scherm heeft geen last van lichtlekkage en de zwartweergave is goed. De kleurreproductie was bij ons exemplaar volledig in orde, maar het kan natuurlijk zo zijn dat ons exemplaar vooraf door BenQ is gekalibreerd. Mocht 24 inch nog iets te groot zijn, dan heeft BenQ ook een led-scherm van 22 inch in de aanbieding, de V2200 eco.
BenQ V2400 eco
Adviesprijs € 279,-
Info BenQ
Oordeel 8/10
Pluspunten
Goed contrast
Geen lichtlekkage
Standaard goede kleurreproductie
Minpunten
Geen DVI-aansluiting
Geen HDMI-kabel meegeleverd
LG W2486L
Een van de fraaiste en bovenal dunste schermen die we voor onze test binnenkregen, is afkomstig van LG. Net als Samsung maakt LG gebruik van een externe voeding, en dat maakt het mogelijk om een extra plat scherm te ontwerpen. Naast deze 24inch-uitvoering heeft LG ook een 22inch-variant ontwikkeld, de W2286L. De door ons geteste W2486L stond standaard veel te helder afgesteld. Niet alleen zorgt dit voor een belabberd beeld, dit kost ook onnodig veel energie. Als de helderheid op zeventig procent of minder wordt ingesteld, oogt het al een stuk beter. De kleurreproductie blijkt na meting met onze apparatuur onder de maat te zijn. Van de drie primaire kleuren zijn groen en blauw te sterk aanwezig, waardoor het algemene kleurbeeld van het scherm ‘te koud’ is. Dit kan worden verholpen door rood, groen en blauw handmatig bij te stellen. Het OSD-menu wordt bediend middels fraaie tiptoetsen. Deze zijn behoorlijk gevoelig en het kost wat gewenning voordat de bediening soepel verloopt. Eventueel kunt u met de meegeleverde software de instellingen van het scherm aanpassen. Dankzij twee HDMI-aansluitingen - naast DVI en vga - is de W2486L interessant voor multimediatoepassingen. Het scherm heeft geen direct waarneembare lichtlekkage, mits de helderheid is aangepast. Die aanpassing heeft ook een positieve werking op de zwartweergave. Als u het niet bezwaarlijk vindt om enkele beeldinstellingen handmatig te veranderen, is dit scherm een fraaie uitbreiding op uw pc of multimediacenter.
LG W2486L
Adviesprijs € 319,-
Info LG
Oordeel 7/10
Pluspunten
2x HDMI
Stijlvol design
Goed contrast
Minpunten
Standaard matige kleurreproductie
Standaard te helder afgesteld
Dell G2410
De Dell G2410 is zakelijk, maar fraai vormgegeven. De ingebouwde led-technologie is nauwelijks gebruikt om het scherm dunner te maken, maar desondanks is het nog altijd minder dik dan een standaardmonitor op basis van CCFL-technologie. De G2410 is 24 inch groot, maar Dell heeft ook nog een 22inch-versie in zijn assortiment, de G2210. Het OSD-menu werk erg prettig. Het menu is duidelijk en het biedt voldoende mogelijkheden om het scherm naar wens in te stellen. Standaard is de kleur rood wat laag ingesteld, maar in het OSD-menu is dit prima bij te stellen. Helaas vinden we geen optie om beeld op een 4:3-beeldverhouding weer te geven. Het standaardcontrast is 1000:1 en dat is goed. Het dynamisch contrast is met 1.000.000:1 erg hoog en is standaard geactiveerd. Dit dynamisch contrast is veel te sterk aanwezig; donkere scènes in films worden dan ook slecht weergegeven. Het is dan ook aan te raden om direct na aanschaf het dynamisch contrast uit te schakelen. Dankzij de led-technologie verbruikt dit scherm erg weinig stroom, al is de 23 watt die wij hebben gemeten iets meer dan de 20 watt die de fabriek opgeeft. Het scherm kent een tweetal energiezuinige standen die het verbruik tot rond de 15 watt terugbrengen. Nadeel is wel dat het beeld dan minder helder wordt.
Dell G2410
Straatprijs € 355,-
Info Dell
Oordeel 8/10
Pluspunten
Geen lichtlekkage
Goed contrast
Laag energieverbruik
Minpunten
Prijs
Dynamisch contrast standaard ingeschakeld
Samsung XL2370
De Syncmaster XL2370 was ooit het eerste beeldscherm dat met led-verlichting werkte. De XL2370 is erg dun en fraai vormgegeven. Over smaak valt weliswaar niet te twisten, maar van alle schermen in deze test vinden wij dit scherm – samen met de LG W2486L – het mooist. Beide schermen zijn minder dan drie centimeter dun en hebben een stijlvol uiterlijk. Een andere, wat minder positieve, overeenkomst is de helderheid. Ook het scherm van Samsung is standaard te helder afgesteld. We hebben het daarom met de helderheid op zeventig procent getest. Dit komt het energieverbruik ten goede en bovendien wordt de zwartweergave op deze manier een stuk beter. Zowel het dynamisch contrast van 5.000.000:1 als het standaardcontrast van 3000:1, is bij de XL2370 erg hoog. Het standaardcontrast is erg goed, foto’s, films en games worden uitstekend weergegeven. Dynamisch contrast heeft nooit onze voorkeur en staat bij het Samsung-scherm standaard netjes uitgeschakeld. De kleurreproductie is direct uit de doos acceptabel. Alleen voor fotobewerking kan het een geen kwaad om het scherm alsnog te kalibreren. Het OSD-menu biedt voldoende functies en is voorzien van een optie voor een 4:3-beeldverhouding. De bediening verloopt via aanrakingsgevoelige tiptoetsen en dit vergt wat gewenning. Het scherm heeft geen vga-aansluiting, maar biedt de mogelijkheid om een oudere grafische kaart via een ‘vga-naar-DVI’-kabel aan te sluiten.
Samsung XL2370
Adviesprijs € 319,-
Info Samsung
Oordeel 8/10
Pluspunten
Stijlvol design
Goed contrast
Geen lichtlekkage
Minpunten
Prijs
Standaard te helder afgesteld
Nog dunner
De toepassing van led in televisies en beeldschermen is een mooie ontwikkeling, maar daarbij houdt het niet op. Op dit moment wordt led slechts gebruikt voor de verlichting van het scherm, maar in de toekomst zal lcd/tft in zijn geheel worden vervangen. Iedere pixel van een scherm zal dan uit een oled (organic led) bestaan. Oled biedt enkele interessante voordelen. Zo is een oled-scherm slechts enkele millimeters dun, heeft het een uitstekende inkijkhoek, een perfecte zwartweergave en een uitmuntende kleurreproductie. Oled wordt nu al toegepast in telefoons, zoals in de Samsung Omnia II. Sony, Samsung en LG hebben ook al enkele kleine televisies met oled uitgebracht. Helaas is de techniek nog veel te duur om in massaproductie te worden toegepast, maar de toekomst ziet er veelbelovend uit.
Conclusie
Dit jaar zal het aanbod led-beeldschermen aanzienlijk toenemen en dat heeft vanzelfsprekend gevolgen voor de prijs. De led-technologie in beeldschermen laat zijn voordelen zien: lager energieverbruik, minder lichtlekkage, hoger contrast, betere kleurreproductie en plattere apparaten. Onze aanrader is de Samsung XL2370, dit scherm krijgt van ons het Redactie Tip-keurmerk. Het is niet het goedkoopste scherm in de test, maar kent de beste prijs/kwaliteitverhouding. Als beste scherm komt de Eizo EV2313W uit de bus. Dit is een kwalitatief goed en energiezuinig scherm, dat ergonomisch is vormgegeven. Bovendien biedt Eizo vijf jaar garantie. Voor al dit moois moet helaas wel een forse prijs worden betaald.
Gebruikte apparatuur
Videokaart Gigabyte Radeon HD 4870 DisplayPort, GV-R487D5-1GD
Processor Intel Core i7-965 @ 3,6 GHz (turbomode 3,75GHz)
Moederbord Asus Rampage II Gene (Intel X58 chipset)
Geheugen Kingston 6 GB DDR3 1600 MHz (KHX1600C8D3K3/6GX)
Optisch station LG GGC-H20N-L
Energiemeter Voltcraft Energy Monitor 3000
Kalibratie Colorvision Spyder 2 Pro
Besturingssysteem Windows 7 Home Premium (64 bit)