In de voorgaande maanden hebben we u in diverse expertworkshops de weg gewezen om achtereenvolgens Ubuntu Server te installeren, er een WordPress-blog op te zetten, er een mailserver op te draaien en een VPN-netwerk te gebruiken. Het wordt tijd om de serie af te sluiten en dat doen we met deze workshop. Hierin leggen we uit hoe u uw printer op uw Ubuntu-server kunt delen met andere Windows- en Linux-computers op uw lokale netwerk. Hetzelfde doen we daarna met bestanden. Ook tonen we u hoe u uw media streamt naar UPnP-compatibele apparaten zoals een PlayStation 3. Tot slot zorgen we ervoor dat uw Ubuntu-server periodiek een back-up maakt van al uw Windows-computers.

Meer informatie over het installeren van een Ubuntu server vind u in de volgende artikelen:

- Uw eigen Linux-server

- Uw eigen mailserver

- Veilig surfen met uw eigen VPN

Installeer CUPS

Installeer CUPS (Common UNIX Printing System) op uw Ubuntu-server met sudo apt-get install cups. Dit pakket zorgt voor de printserver die u nodig hebt en installeert ook een boel drivers voor allerlei modellen printers. Nu moeten we natuurlijk onze printer nog configureren, maar gelukkig heeft CUPS voor het printerbeheer een handige webinterface. Standaard is die echter niet bereikbaar, daarvoor moet u eerst nog in het bestand /etc/cups/cupsd.conf de regel Listen IPADDRESS:631 toevoegen, waarbij u uiteraard het IP-adres van uw Ubuntu-server invult (bijvoorbeeld Listen 192.168.0.149:631). In de secties <​Location />, <​Location /admin> en <​Location /admin/conf> voegt u bovendien Allow @LOCAL toe.

© PXimport

Voeg printer toe

Herstart daarna de CUPS-server met sudo /etc/init.d/cups restart en voeg uw gebruiker toe aan de lijst met printerbeheerders met het commando sudo usermod -aG lpadmin gebruikersnaam. Vanaf nu kunt u van overal op uw lokale netwerk met uw browser inloggen op https://IPADRES:631/admin om de printers te beheren die op uw Ubuntu-server aangesloten zijn. Als er om een gebruikersnaam en wachtwoord gevraagd wordt, vul dan degene in die u ook voor uw Ubuntu-server gebruikt. Schakel uw printer in, klik op Add Printer en volg de instructies. Nadien verschijnt uw printer in het tabblad Printers, waar u ook een testpagina kunt afdrukken.

1. Samba

Als u bestanden of printers op uw Ubuntu-server wilt delen met alle Windows-computers in uw netwerk, dan installeert u de Samba-server door middel van het commando sudo apt-get install samba. Daarna moet u nog wel het een en ander configureren, en dat gebeurt in het bestand /etc/samba/smb.conf. Dit bestand is overigens vrij lang, maar bestaat voor het grootste deel uit commentaarregels (beginnend met #) die uitleg geven over alle opties. Wilt u meer uitleg, dan kunt u de man-pagina van het configuratiebestand lezen met het commando man smb.conf.

© PXimport

2. Werkgroep

Allereerst moet u de werkgroep van het Windows-netwerk instellen. Dit gebeurt in de sectie [global] met de regel workgroup = WORKGROUP. U verandert hier WORKGROUP (achter =) door de werkgroep van uw netwerk. Die vindt u zo: ga in Windows naar Start, rechtsklik op Computer en kies Eigenschappen, waarna u onderin de werkgroep te zien krijgt. Plaats verder in het configuratiebestand van Samba, onder ####### Authentication ####### nog security = user, wat ervoor zorgt dat de Windows-computers enkel bij de bestanden of printers kunnen na inlog op de server.

© PXimport

3. Printer

Ubuntu heeft standaard in /etc/samba/smb.conf al een sectie [printers] staan die alle lokaal geïnstalleerde printers deelt. Door de optie browsable = yes in te stellen, kunt u op uw Windows-computers door printermap bladeren. Als u wilt dat iedereen in uw netwerk zonder authenticatie kan printen verandert u guest ok = no naar guest ok = yes. Sla het bestand op en test met het commando testparm of u geen syntax-fouten in het configuratiebestand hebt. Is alles in orde, herstart dan Samba met sudo restart smbd && sudo restart nmbd. Alle printers in CUPS worden nu automatisch gedeeld.

© PXimport

Bestandendelen

Bestanden met Samba delen gaat hetzelfde als een printer delen, maar de configuratie van de gedeelde map, die in ons geval muziekbestanden bevat, komt in een sectie [music] in plaats van een sectie [printers]. Standaard deelt Ubuntu nog niets, dus die sectie moet u zelf nog toevoegen. Een voorbeeld is te zien in de schermafbeelding. U vult daarin allereerst een korte beschrijving in en het pad van de map. Als u browsable op yes instelt, kunnen Windows-computers de directory automatisch vinden met Windows Explorer. Met guest ok = yes krijgt iedereen op uw netwerk toegang tot de map zonder een wachtwoord te moeten geven. In dit voorbeeld hebben we de map read-only gemaakt; vul hier no in als gebruikers bestanden in de map mogen aanpassen.

© PXimport

4. Meer directory's

Na aanpassing van de configuratie kunt u deze testen met het commando testparm. Vergeet niet de directory aan te maken. Dat kan voor ons voorbeeld als volgt: sudo mkdir -p /srv/samba/music. Geef de directory daarna ook de juiste gebruikersrechten: sudo chown nobody:nogroup /srv/samba/music. En vul de directory nu met de bestanden die u wilt delen. Herstart daarna Samba met sudo restart smbd && sudo restart nmbd. Voor elke map die u wilt delen, voegt u een nieuwe sectie toe met een andere naam tussen de haken, bijvoorbeeld [documenten].

© PXimport

5. Wachtwoord

Tot nu toe kon iedereen op uw netwerk bij uw gedeelde printers of mappen, zonder wachtwoord. Om de toegang te beperken tot gebruikers die op uw Ubuntu-server gedefinieerd zijn, plaatst u in de sectie van uw printer of map in /etc/samba/smb.conf de regel guest ok = no in plaats van guest ok = yes. Definieer nu een Samba-wachtwoord voor uw gebruiker met sudo smbpasswd -a gebruikersnaam en herstart de Samba-server. Nu moet u eerst deze gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord ingeven op uw Windows-computer voor u toegang krijgt.

© PXimport

6. Centrale server

Vanaf nu kunt u uw server gebruiken als centrale plaats om uw printers en bestanden te delen met alle computers in uw lokale netwerk. Dat werkt niet alleen voor Windows-computers, maar ook voor Linux-computers. Hebt u bijvoorbeeld een laptop met Ubuntu, dan krijgt u hierin toegang tot de gedeelde bestanden in het menu Locaties / Netwerk. Hierin zou uw server met zijn gedeelde mappen automatisch moeten verschijnen. De gedeelde printer vindt u als u op Systeem / Beheer / Afdrukken klikt, Nieuwe printer kiest en Windows Printer via Samba selecteert.

© PXimport

7. Streaming media

Uiteraard kunt u de muziekbestanden die u nu gedeeld hebt afspelen in Windows, maar het is beter om uw muziek via UPnP (Universal Plug and Play) aan te bieden. Zo kunnen apparaten zoals een PlayStation 3 en software zoals Windows Media Player, uw muziek automatisch vinden. Daarom installeren we op onze Ubuntu-server met sudo apt-get install mediatomb het programma MediaTomb. Dit is een UPnP-mediaserver met een gebruiksvriendelijke webinterface, waarmee u muziek via UPnP op uw thuisnetwerk streamt.

© PXimport

8. Configureer MediaTomb

De configuratie van MediaTomb gebeurt in /etc/mediatomb/config.xml. Standaard staat dit goed, maar voor sommige apparaten moet u wat aanpassen. Dat staat in aangegeven met commentaarregels tussen <​!-- en -->. Wilt u uw media streamen naar een PS3, dan moet u bijvoorbeeld in de regel <​protocolInfo extend="no"/>, no vervangen yes en voor DivX-ondersteuning de <​!-- en --> weghalen rond <​map from="avi" to="video/divx"/>. Zo zijn er nog andere instellingen voor apparaten. Zet ook accounts enabled op yes en geef een gebruikersnaam en wachtwoord op (standaard beide mediatomb).

© PXimport

9. Webinterface

Na aanpassing van het configuratiebestand herstart u MediaTomb met sudo /etc/init.d/mediatomb restart. Het programma biedt nu een webinterface aan om te beheren welke media u wilt streamen. Ga in uw browser naar http://IPADRES:49152, log in en selecteer linksboven Filesystem. Navigeer dan in de linkerzijbalk naar de map met mediabestanden die u wilt toevoegen. De inhoud van de map verschijnt. U kunt bovenaan, rechts naast de naam van de map, op het plusteken klikken om de map toe te voegen. Bij Scan Mode kiest u of, en hoe vaak MediaTomb de map scant op nieuwe bestanden.

© PXimport

Media

Onder Database krijgt u ook submappen voor Audio, Photos en Video. Klikt u bijvoorbeeld op Audio, dan krijgt u de muziek te zien, onderverdeeld op verschillende manieren, zoals op album, artiest, genre, jaar, enzovoort. Bij elk nummer kunt u de titel, de beschrijving en het mimetype aanpassen. Ook de mappen kunt u aanpassen of verwijderen. Bovendien is er bij elke map ook een knopje remove all om alle nummers in deze map te verwijderen. Kortom, met de webinterface van MediaTomb beheert u heel eenvoudig het streamen van uw muziek.

© PXimport

Directory's beheren

Klikt u in de webinterface linksboven op Database, dan krijgt u te zien welke mediabestanden u allemaal aan MediaTomb toegevoegd hebt. Onder PC Directory ziet u de toegevoegde mappen, die u een lijst van de bestanden erin tonen. Bij elk bestand kunt u een beschrijving toevoegen of het mimetype aanpassen als MediaTomb dit verkeerd heeft gezet. Dit doet u door op het edit-icoontje naast een bestand te klikken. De map zelf kunt u met de twee icoontjes ernaast verwijderen respectievelijk de scaninstellingen ervan aanpassen.

10. Back-up uw pc's

We gaan nu nog een functie toevoegen aan onze Ubuntu-server: een back-upsysteem voor Windows-computers. Zo hebben we altijd een reservekopie op de server. We installeren hiervoor op onze Ubuntu-server het programma BackupPC met sudo apt-get install backuppc. Het installatieprogramma vraagt u om Apache2 automatisch te configureren en laat daarna weten dat u BackupPC kunt beheren via de webinterface op http://IPADRES/backuppc en dat hiervoor een gebruiker backuppc met een wachtwoord aangemaakt is. Onthoud dit wachtwoord!

© PXimport

11. Configuratiebestanden

We kunnen BackupPC ook via de configuratiebestanden instellen. De configuratiebestanden /etc/backuppc/config.pl en /etc/backuppc/hosts zijn uitgebreid gedocumenteerd met commentaarregels. In de eerste stelt u in hoe vaak en wanneer BackupPC kopieën maakt van uw computers, of dat volledige of incrementele back-ups zijn, hoeveel logbestanden er worden bijgehouden, etc. In het tweede bestand definieert u de te back-uppen computers. Om de server toegang tot de computers te geven, moet u op de pc, de schijf of mappen die u wilt back-uppen delen als een Windows-share.

© PXimport

12. Controleer shares

Geef in uw Ubuntu-server de opdracht smbtree -b, druk op Enter bij de vraag om een wachtwoord. Nu krijgt u in een boomstructuur alle bekende werkgroepen, computers en shares te zien. Voer daarna nmblookup WINDOWS uit (waarbij u WINDOWS door de naam van uw computer vervangt). Krijgt u een IP-adres te zien, controleer dan met nmblookup -A IPADRES of u WINDOWS in de uitvoer krijgt. Lukt dit, voeg dan in /etc/backuppc/hosts een regel toe met WINDOWS 0 gebruikersnaam, met als gebruikersnaam die van uw Ubuntu-server. Zet ook een hekje (#) voor de regel localhost 0 backuppc.

© PXimport

13. Deel map

Op uw Windows-computers moet u de data delen die u wilt back-uppen. Daarna maken we op de Ubuntu-server een configuratiebestand aan voor die computer. Voor de computer WINDOWS is dat bijvoorbeeld /etc/backuppc/WINDOWS.pl. Hierin plaatst u de volgende regels: $Conf{XferMethod} = 'smb'; om een back-up via Samba aan te duiden, $Conf{SmbShareName} = 'C'; om de sharenaam aan te duiden waarvan we een back-up willen, en $Conf{SmbShareUserName} = 'gebruikersnaam'; en $Conf{SmbSharePasswd} = 'wachtwoord'; voor de inlogtoegang tot de C-share.

© PXimport

14. Webinterface

Herstart nu BackupPC met sudo /etc/init.d/backuppc restart. Log nu in uw browser in op de webinterface van BackupPC en voer de gebruikersnaam backuppc en het wachtwoord in dat u tijdens installatie (in stap 13) te zien kreeg. Op de statuspagina krijgt u te zien welke back-ups er op dit moment draaien en welke back-ups mislukt zijn. Klikt u links op Host Summary, dan krijgt u een overzicht van de back-ups op al uw computers. Klikt u dan op een computer, dan krijgt u informatie te zien over de back-ups die gedaan zijn, eventuele fouten, compressie, enzovoort.

© PXimport

In de webinterface kunt u ook de configuratie van BackupPC (/etc/backuppc/config.pl) en van de verschillende computers aanpassen, voor als u niet graag zelf in configuratiebestanden duikt. U kunt ook de logbestanden bekijken: als er iets niet lukt, vindt u hierin vaak de sleutel tot wat er misloopt. En tot slot vindt u hier ook een rechtstreekse link naar documentatie. BackupPC is immers een erg krachtig en flexibel programma, en hierin leest u wat de mogelijkheden zijn.

© PXimport

15. Als het misloopt

Met deze workshop beëindigen we onze reeks van expertworkshops over Ubuntu, en dus volgen nog enkele tips. Allereerst: als u zaken uitprobeert en het loopt mis, geen paniek. Bestudeer goed wat er exact misloopt en probeer uit te vinden waarom. Krijgt u bijvoorbeeld foutmeldingen te zien, zoek dan in een zoekmachine naar deze foutmelding in combinatie met ubuntu 10.04 en/of de naam van het programma dat de foutmelding geeft. Vaak heeft iemand anders al eens hetzelfde probleem gehad en op een forum geplaatst, waarna de oplossing wel gevonden is.

© PXimport

16. Logbestanden

Vindt u het probleem zo niet, dan zult u zelf op onderzoek uit moeten gaan, onder andere in de logbestanden van Ubuntu in de directory /var/log/. Logbestanden voor Samba vindt u bijvoorbeeld in de directory /var/log/samba/, logbestanden voor de webserver Apache in /var/log/apache2/, logbestanden voor CUPS in /var/log/cups/, enzovoort. Een tip: als u enkel het einde van een logbestand wilt zien, gebruik dan het commando tail (staart): met tail /var/log/syslog krijgt u de laatste meldingen in de logs te zien, en met tail -f /var/log/syslog wordt dit zelfs realtime aangepast met nieuwe meldingen.

© PXimport

17. Meer lezen

Als u verder met Linux aan de slag wilt, raden we u aan om u goed in te lezen. Bekijk bijvoorbeeld de Ubuntu Server Guide. Er is ook een wiki. Meestal komt u hier wel op terecht als u in een zoekmachine zoekt naar een zoekterm in combinatie met Ubuntu. Tot slot bestaan er ook heel wat goede (Nederlandstalige) boeken over Ubuntu. Vaak gaan die wel over de desktopversie, maar er zijn ook boeken toegespitst op de servervariant. Kortom, hopelijk heeft deze serie Ubuntu-expertworkshops u geprikkeld om ermee verder te gaan. Veel succes!

© PXimport

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten