© PXimport

Zorgeloos online

Geplaatst: 11 juni 2012 - 13:33

Aangepast: 16 november 2022 - 09:23

Edmond Varwijk

Hebt u ook weleens het gevoel dat iedereen kan meekijken met wat u online aan het doen bent? Zo hebt u voor een Spotify-account Facebook nodig en houdt Facebook uw surfgedrag bij. Zolang u versleuteld werkt, en u privacygevoelige gegevens niet laat opslaan, kunt u zorgeloos online zijn, zonder dat andere mensen meekijken.

1. Scherm uw account af

Wilt u veilig online surfen, dan begint dat met het goed beschermen van uw account. Op een computer kan iedere gebruiker, ook als u de enige bent, een eigen account aanmaken en beveiligen, waardoor iedereen veilig internet kan gebruiken. Voor het met een wachtwoord beveiligen van uw account, gaat u naar Start / Configuratiescherm / Gebruikersaccounts en Ouderlijk toezicht / Uw Windows-wachtwoord instellen. Hebt u uw account altijd gedeeld met anderen, maar wilt u er nu een wachtwoord opzetten zodat ze er niet meer bij kunnen, dan moet u in Gebruikersaccounts en Ouderlijk toezicht kiezen voor Uw Windows-wachtwoord wijzigen / Een wachtwoord voor uw account instellen.

© PXimport

Een account is pas veilig wanneer het een wachtwoord heeft dat alleen u kent.

2. En tablets dan?

Zowel de iPad als Android-tablets zijn slechts bedoeld voor één gebruiker. Het is niet mogelijk meerdere gebruikers aan te maken en elk een eigen omgeving te bieden of de zoekgeschiedenis voor andere gebruikers af te schermen. Dergelijke functionaliteiten ontbreken volledig. Er zijn wel programma's te koop die ervoor zorgen dat een iPad of Android-tablet met meerdere gebruikers te gebruiken is, maar daar zitten ook veel nadelen aan. Om privé op een tablet te surfen, is het instellen van een wachtwoord de enige optie. Daarmee schermt u de gegevens en zoekgeschiedenis af voor gebruikers die dezelfde tablet gebruiken, maar het gevolg hiervan is ook dat ze het hele apparaat niet meer kunnen gebruiken.

© PXimport

Om een tablet privé te gebruiken, moet u een wachtwoord instellen.

3. Versleutel uw netwerk

Behalve de computer moet ook het netwerk afgeschermd worden. Dat doet u door het netwerkverkeer, althans voor het draadloos netwerk, te versleutelen. Dit is iets wat op de router moet worden ingesteld door WPA of liever WPA2 in te schakelen en een sleutel in te geven. Daarna moet u deze sleutel op alle apparaten die het draadloos netwerk mogen gebruiken, instellen. Dat een apparaat die sleutel kent, is het bewijs dat het een betrouwbaar apparaat is.

© PXimport

Door het draadloos netwerkverkeer te versleutelen voorkomt u dat anderen het gemakkelijk kunnen afvangen.

4. Https in plaats van http

Om te voorkomen dat anderen het verkeer tussen uw computer en websites op het internet afluisteren, is het verstandig het verkeer zoveel mogelijk te versleutelen. Simpelweg door zoveel mogelijk https te gebruiken in plaats van http. Veel sites bieden de mogelijkheid om op die manier versleuteld te communiceren. Helaas beperkt het grootste deel van de websites de versleuteling tot het inloggen, en bent u niet meer beveiligd wanneer u verder op de website surft. Toch is het verstandig van elke site die u bezoekt, of als bladwijzer of favoriet wilt bewaren, te kijken of er ook een beveiligde toegang tot is, simpelweg door hetzelfde adres te proberen, maar dan met https:// in plaats van http://.

© PXimport

Veel sites ondersteunen het gebruik van https.

5. SSL en TLS gebruiken

Wanneer u https gebruikt, schakelt u een techniek in die bekend staat als SSL of TLS. Deze technieken versleutelen de communicatie tussen twee computers, zodat afluisteraars kansloos zijn. Hoewel SSL en TLS het meest bekend zijn van https bij het browsen kan de techniek door veel meer programma's worden gebruikt. Bijvoorbeeld door ftp dat dan ftps heet maar ook zijn er chat en Twitter-programma's die deze vorm van beveiliging ondersteunen. Vaak is de beveiliging optioneel en moet u die apart inschakelen. Voor het gebruik van die technieken, bent u afhankelijk van de andere partij waarmee u communiceert, die moet het ondersteunen. Proberen kunt u het echter altijd, zoek daarvoor in de opties van een programma naar de mogelijkheid SSL of TLS in te stellen.

© PXimport

Zoek bij de opties van bekende programma's naar de mogelijkheid SSL of TLS in te schakelen.

6. Versleuteld e-mailen

Elke keer dat u e-mail binnenhaalt of verstuurt, worden uw gebruikers­naam en wachtwoord onversleuteld naar de mailserver gestuurd. Zou iemand die gegevens stelen, dan kan men daarmee bijvoorbeeld inloggen op uw webmail en al uw mail lezen of namens u berichten versturen. Ook e-mailprogramma's ondersteunen daarom het gebruik van SSL of TLS. In Microsoft Outlook vindt u deze opties onder Bestand / Info / Accountinstellingen / Accountinstellingen / E-mail. Selecteer daar het account, klik op Wijzigen. Ga dan naar Meer instellingen / Geavanceerd en schakel voor POP (Inkomend) en SMTP (Uitgaand) de versleutelde versie in. Gebruikt u Hotmail, Windows Live Mail of Gmail, dan kunt u ook beveiligd mailen. In Hotmail kunt u dit instellen door rechtsboven voor Opties / Meer opties / Geavanceerde privacy-instellingen (onder Hotmail aanpassen) / Naar HTTPS-instellingen (onder HTTPS gebruiken voor extra beveiliging) / Verbinding maken met HTTPS, en dan te kiezen voor HTTPS automatisch gebruiken / Opslaan. Windows Live Mail gebruikt, mits u de laatste versie gebruikt, standaard SSL. Voor Gmail moet u dit via Instellingen / Algemeen / Browserverbinding / Altijd https gebruiken inschakelen.

© PXimport

Schakel ook uw online mail om naar een beveiligde verbinding.

7. De browser een goudmijn

Browsers zijn een goudmijn voor mensen die geïnteresseerd zijn in uw surfgedrag. Browsers leggen namelijk alles vast. Sites die u hebt bezocht, zoekopdrachten die u hebt gegeven, bestanden die u hebt gedownload, gegevens die u invulde en nog heel veel meer. Het is handig voor wanneer u later nog eens dezelfde site bezoekt, of wanneer u niet meer weet welke site u net bezocht had. De bewaarde gegevens werken dan juist in uw voordeel. Maar wanneer iemand anders uw browser gebruikt, is het opeens geen voordeel meer. Dan is het alleen maar vervelend dat alle informatie over uw surfgedrag is bewaard, en ook nog eens zo gemakkelijk wordt vrijgegeven. Houd hier rekening mee wanneer u een computer van een ander gebruikt of een pc met anderen deelt. U kunt wel altijd de gegevens na gebruik opschonen via Internetopties / Verwijderen in Internet Explorer of in Google Chrome te kiezen voor de gereedschapssleutel / Opties / Geavanceerde opties / Privacy / Browsegegevens wissen.

© PXimport

Verwijder de zoekgeschiedenis wanneer u klaar bent met surfen op het web.

8. Geschiedenis wissen in IE

Telkens handmatig de sporen van uw surfgedrag moeten wissen is niet handig. Het is veel gemakkelijker om dat automatisch te laten gebeuren. Internet Explorer kent hiervoor via Extra / Internetopties / Algemeen bij Browsegeschiedenis de optie Browsegeschiedenis verwijderen bij afsluiten. Door eerst op Verwijderen te klikken kunt u de onderdelen kiezen die u wilt verwijderen en die u eventueel wilt behouden. Terug op het tabblad Algemeen kunt u bij de Instellingen extra opties kiezen, zoals het tot nul terugbrengen van het Aantal dagen dat pagina's worden bewaard in de geschiedenis.

© PXimport

Verwijder de zoekgeschiedenis van Internet Explorer automatisch.

9. Geschiedenis wissen in Chrome

Google Chrome mist de mogelijkheid om bij het afsluiten van de browser automatisch de zoekgeschiedenis te verwijderen. Click&Clean voegt deze ontbrekende functie aan Chrome toe. Klik op het gereedschapssleuteltje / Opties / Extensies / Meer extensies ophalen. Klik dan in het zoekvenster en zoek op Clean. Click&Clean wordt meteen gevonden. Klik dan op Toev. aan Chrome en bevestig met Installeren. Ga terug naar de Extensies en klik bij Click&Clean op Opties. Klik op Clear Private Data when Browser Closes en haal het vinkje weg bij Disabled. Klik op het plusje voor Chrome en zet vinkjes bij de gegevens die u automatisch wilt verwijderen bij het sluiten van Chrome. Als u klaar bent, sluit u het tabblad. De opties zijn nu bewaard.

© PXimport

Met deze extensie kunt u ook Chrome automatisch opschonen bij het afsluiten van de browser.

10. Cookies beheren

Cookies spelen een belangrijke rol bij het volgen van een gebruiker. Wie websites en services op een afstandje wil houden, doet er dan ook goed aan de cookies op zijn pc gericht aan te pakken en in elk geval de ongewenste te verwijderen. In Internet Explorer zijn de Cookies onderdeel van de opties van de Browsegeschiedenis. In Chrome gaat u naar het instellingen-icoon / Opties / Geavanceerde opties / Instellingen voor inhoud. Het bovenste deel gaat over cookies. Wilt u helemaal geen cookies, kies dan voor Sites niet toestaan gegevens in te stellen. Wilt u iets genuanceerder te werk gaan, kies dan uit de andere opties. Ook kunt u via Uitzonderingen beheren sites opnemen en per site kiezen voor het Toestaan of juist Blokkeren van cookies voor die site. Opent u een site waarvoor u hebt opgegeven geen cookies te willen ontvangen, dan verschijnt er in de adresbalk rechts naast de url van de site, een afbeelding van een koekje met een kruis erdoor. Met een klik op dat koekje kunt u de opties dan fijnmaziger instellen of aanpassen.

© PXimport

In Google Chrome kunt u de cookies heel gericht beheren.

Cookiemanager

Als alternatief voor het zelf beheren van de cookies in Chrome, kunt u ook de Vanilla Cookie Manager installeren. Dit is een extensie voor Chrome te vinden via het instellingen-icoon / Opties / Extensies / Meer extensies ophalen en een zoekopdracht op Vanilla. Daarna vindt u een tweede tabblad in Chrome met de Vanilla Options. Daar kunt u bijvoorbeeld instellen om de cookies automatisch te verwijderen via de optie Clear unwanted cookies on startup. Ook kunt u er sites Whitelisten die u vertrouwt en kunt u van de ongewenste cookies aangeven dat deze na een bepaald aantal minuten automatisch worden verwijderd. Verander in het dropdownmenu daarvoor Do not auto delete unwanted cookies in een van de andere opties zoals Auto delete unwanted cookies after 20 minutes.

© PXimport

Maak het beheer van cookies nog gemakkelijker door de Vanilla Cookie Manager in te schakelen.

11. Leuk! Sociale netwerken

Hyves, Twitter, Google+, LinkedIn, Facebook enzovoort. Het zijn allemaal sociale netwerken en allemaal zijn ze erg geïnteresseerd in u! U bent doorgaans het enige dat hen winst oplevert. Winst uit de verkoop van advertenties die u te zien krijgt bij het gebruik van deze gratis sociale netwerken. Maar ook winst uit de verkoop van gegevens. Dit laatste doet niet ieder sociaal netwerk, maar bijvoorbeeld Google heeft onlangs zijn privacy-regelement aangepast waardoor het nu voor het bedrijf eenvoudiger is om gegevens van u, die het tot nu toe los van elkaar verzamelde, te combineren. Een plus een is dan ineens drie, in plaats van twee. Om sociale netwerken sociaal te houden moet u voornamelijk zelf opletten en soms flink bijsturen, de sociale netwerken zelf hebben daar geen of nauwelijks aandacht voor.

12. Voorzichtig met gps-data

Gps is het systeem dat ook autonavigatieapparatuur gebruikt om uw locatie te bepalen. Steeds meer apparaten beschikken over een gps-ontvanger en gebruiken uw locatiegegevens om die bijvoorbeeld direct in een foto te stoppen. Dat is handig, want deze exif-informatie kan door fotoprogramma's en websites worden gebruikt om de plek aan te geven waar die foto is genomen. Flickr, Google+, en nog veel meer sites doen dat. Helaas wordt het op deze manier wel heel gemakkelijk om te zien waar u allemaal bent geweest. Gelukkig kunt u op veel sites het weergeven van de locatiegegevens in foto's uitzetten. In Google+ kunt u dat doen via een klik op de profielfoto, en dan klikken op Profiel bewerken / Foto's. Haal het vinkje weg bij Geolocatiegegevens van foto's tonen in onlangs geüploade albums en foto's. Ook veel andere sites waar u foto's kunt publiceren, bieden deze mogelijkheid.

© PXimport

Houd gegevens over de locatie waar u een foto genomen hebt, geheim.

13. Locatiegegevens niet opslaan

In plaats van achteraf gegevens uit uw foto verwijderen, kunt u het beste vooraf ervoor zorgen dat er geen locatiegegevens in de foto komen. Op de meeste smartphones kunt u dit uitzetten. Op de iPhone vindt u dit in Instellingen / Algemeen / Locatievoorzieningen. Daar staan de services die de locatiegegevens mogen gebruiken, waaronder de camera. Zet de schakelaar achter Camera op Uit. Op een Android-telefoon opent u de camera-applicatie. Klik op Instellingen en scroll naar de GPS-functie, zet die Uit.

14. Locatiegegevens in netwerken

Behalve de locatiegegevens in foto's zijn er ook andere services die bijhouden waar u bent. Een voorbeeld daarvan is Foursquare. Het sociale netwerk gebruikt gps-gegevens om vast te stellen waar u bent, en die combineert die gegevens met bekende locaties waar u kunt inchecken. Via Foursquare kunnen vrienden en bekenden zien waar u bent. En wanneer u die Foursquare-gegevens publiceert op Twitter of een ander sociaal netwerk, kunnen nog veel meer mensen zien waar u bent (geweest). Het lijkt handig en leuk, maar het is een flinke inbreuk op uw privacy. Vindt u het bezwaarlijk of gaat u na enige tijd toch twijfelen, stop dan dergelijke diensten te gebruiken, hef uw profiel op, en verwijder de app van uw smartphone.

© PXimport

Een locatiedienst niet meer gebruiken, begint met het verwijderen van de app.

Sociale netwerken opruimen

Gebruikt u een bepaalde online service of sociaal netwerk niet meer, ruim uw account dan op. Het is belangrijk om dit in twee stappen te doen. De eerste stap is met behulp van uw eigen account zoveel mogelijk informatie die u op het netwerk hebt gezet, te verwijderen. Berichten, vrienden, foto's, maar ook gegevens die u over uzelf hebt prijsgegeven, zoals misschien wel een woonplaats of mailadres, moet u verwijderen. Dit is niet altijd makkelijk, en een deel van de informatie zal altijd via een cache of Google-zoekopdracht terug te vinden zijn, maar sommige delen kunt u wel degelijk verwijderen. Hebt u alle informatie verwijderd, verwijder dan het account. Wanneer u wilt voorkomen dat iemand anders uw account overneemt, kunt u er een zeer moeilijk wachtwoord opzetten en het account deactiveren. De makers van sociale netwerken proberen natuurlijk te voorkomen dat u hun netwerk verlaat, maar via een zoekopdracht op de naam van het netwerk en 'remove account' is te vinden of en hoe u deze actie het beste uitvoert.

© PXimport

Verwijder eerst al uw persoonlijke informatie, voordat u uw account verwijdert.

15. Netwerken niet koppelen

Een belangrijk kenmerk van sociale netwerken is dat ze continu uitbreiden. Wat vandaag nog geen optie is op Facebook, maar alleen op Twitter, kan morgen ineens ook op Facebook staan. Daarmee staat het op beide sociale netwerken. Wat gaat u dan doen? Een van beide netwerken gebruiken, beide netwerken gebruiken, of de gegevens herpubliceren bij het andere netwerk. Deze laatste optie wordt het meest gebruikt. Twitter-berichten worden als vulling op Facebook gezet, Flickr-foto's worden in de timeline op Twitter geplaatst, LinkedIn wordt gekoppeld aan Facebook 1enzovoort. Het herpubliceren op andere netwerken voegt maar weinig toe, maar het zorgt er wel voor dat bijvoorbeeld Facebook weet dat u ook Twitter gebruikt, met welke naam, hoe vaak u berichten plaatst en wat u dan zegt. Belangrijk is bij elke koppeling tussen sites en services die u toestaat, uzelf af te vragen of dat wel nodig is. Netwerken claimen, om te kunnen koppelen, veel meer rechten dan nodig is. Zo willen ze bijna altijd uw tweets lezen en uw profiel kunnen updaten, ook als u alleen maar wilt dat ze uw status kunnen bijwerken. Zeg ook eens: No, thanks.

© PXimport

Om diensten met elkaar te laten samenwerken, vragen de online services vaak onnodig veel rechten.

16. Facebook als online paspoort

Facebook is enorm populair. Niet alleen bij gebruikers, maar ook bij andere online diensten. Facebook biedt namelijk aan andere diensten de mogelijkheid om de login van Facebook te gebruiken als toegang tot die andere services. Handig voor hen en ook voor u, u hoeft immers maar één login te onthouden. Maar naast dat dit handig is, vormt het ook een bedreiging. Wat voorheen nog een optie was, het koppelen van de sociale netwerken, is dan ineens een plicht. Zonder de koppeling kunt u de dienst niet gebruiken. Zelfs een commercieel bedrijf als Spotify doet dit al en biedt ook geen alternatief. Zonder Facebook dus geen Spotify. U moet kritisch kijken of het u waard is en of de toegangsrechten die men vraagt, wel in lijn zijn met wat de nieuwe dienst nodig heeft.

© PXimport

Wie nu Spotify wil gaan gebruiken, kan dat alleen doen door via Facebook in te loggen.

17. Liever inloggen met e-mail

Hoezeer de login via Facebook en Hyves ook opkomt, het is vaak nog wel mogelijk op een andere manier, bijvoorbeeld via e-mail, een account te registreren. U geeft dan een e-mailadres op, en klikt op de link in het ontvangen bericht, zodat u zich registreert. Deze manier biedt u bovendien de mogelijkheid de dienst te gebruiken, zonder direct de accounts te moeten koppelen. Kijk dus, wanneer u een nieuwe dienst op internet wilt gebruiken, of er ook een keuze als 'Sign up with Email' bestaat. Zo ja, gebruik dan deze optie.

© PXimport

Registratie via e-mail biedt de mogelijkheid diensten van elkaar gescheiden te houden.

18. Collusion

Het zal u wel duidelijk zijn dat u heel gemakkelijk op internet teruggevonden kunt worden, en hoe sites u gerichte advertenties, gericht op uw voorkeuren, kunnen aanbieden. Bent u benieuwd wie er allemaal informatie over u verzamelt? Voor Firefox is een eerste versie van een nieuwe extensie verschenen die dat heel inzichtelijk maakt. Start Firefox en ga naar Extra / Addons. Ziet u het menu niet, druk dan even de linker Alt-toets in. Klik op Extensies en gebruik de zoekfunctie rechtsboven om te zoeken naar Collusion. Selecteer het en klik op Installeren. Collusion heeft weinig opties, u hoeft er dan ook niets aan te veranderen. Sluit het tabblad van de Add-onbeheerder en gebruik de browser zoals u gewend bent.

© PXimport

Collusion is een nieuwe, maar veelbelovende uitbreiding voor Firefox.

Op de statusbalk van Firefox is na de installatie van Collusion wel iets veranderd. Er is nu een zwart vierkantje met een witte stip met rode rand te zien. Klik daarop om Collusion te openen. Collusion draait in een apart tabblad, u kunt het tijdens het surfen geopend laten. Het wordt dan telkens automatisch bijgewerkt. Op het tabblad ziet u een spinnenweb dat de sites weergeeft die u hebt bezocht. Die sites zijn te herkennen aan de lichte gloed rondom de bol. De websites zonder gloed hebt u niet bezocht, maar hebben wel informatie over u vastgelegd. Dat zijn bijvoorbeeld sites die advertenties plaatsen op websites die u wel bezocht hebt, en die daarbij een cookie op uw computer hebben achtergelaten. Een lijn tussen twee van dergelijke sites laat zien dat de ene site zijn informatie via de ander heeft gekregen. U kunt met de muis in de grafiek klikken en onderdelen verslepen of selecteren. U ziet zo wonderwel wie er allemaal informatie over u verzamelt en hoe geraffineerd dat gebeurt.

© PXimport

Het aantal sites dat u bezoekt, ligt altijd lager dan de sites die u hebben bezocht.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten