9 manieren om je pc slimmer te bedienen
Grote kans dat je een muis en een toetsenbord met een draadje aan je pc hebt hangen. Toch zijn er veel meer manieren om je pc te bedienen. Sommige zorgen voor minder RSI-klachten, andere besturen je pc door middel van spraak- of handbewegingen.
Tip 01: Draadloos
Als er nog allerlei draden van je muis en toetsenbord naar je computer lopen, wordt het tijd hier eens verandering in aan te brengen. De meeste draadloze apparaten werken via RF-technologie. RF staat voor radiofrequentie, dit betekent dat de muis of het toetsenbord een zender heeft en je een ontvanger aansluit op je computer, meestal via een usb-poort.
De iets duurdere modellen werken via bluetooth. Het voordeel hiervan is dat de meeste computers een ingebouwde bluetooth-module hebben. Je kunt de muis of het toetsenbord dan zonder tussenkomst van een speciale ontvanger met je computer verbinden. Je moet er wel voor zorgen dat bluetooth aanstaat. Bluetooth verbruikt extra stroom, dus als je de externe accessoires niet gebruikt, is het verstandig om bluetooth op je laptop uit te schakelen.
Draadloze toetsenborden zijn er in verschillende uitvoeringen, een combinatie van muis en toetsenbord heb je al vanaf twintig euro. Soms heeft een draadloos toetsenbord een geïntegreerd touchpad.
Tip 01 Een draadloze muis zorgt voor minder kabels op je bureau.
Tip 02: Ergonomische muis
Om klachten te voorkomen, is het handig om elke vijftien minuten even een korte pauze van een paar seconden te nemen en elk uur een wat langere pauze van circa vijf minuten. Een andere oplossing is om een draadloze muis afwisselend met beide handen te bedienen, dit vergt wel enige gewenning. In het begin klungel je een beetje met je 'slechte' hand, maar na een paar dagen zal je merken dat je de muis bijna net zo goed bedient als met je voorkeurshand.
Een normale muis is niet voor iedereen de beste keuze en kan zorgen voor RSI-klachten in je hand en pols. Er bestaan ook speciale muizen die RSI-klachten kunnen verminderen. Een speciale muis is uiteraard duurder dan een gewone muis, maar vanaf 50 euro heb je al een zeer goede ergonomische muis. Let erop dat de meeste ergonomische muizen speciaal voor links- of rechtshandigen zijn gemaakt.
Sommige muizen hebben een zogenaamde trackball om te scrollen. Merken als Logitech, Evoluent en Microsoft bieden allemaal kwalitatief hoogwaardige ergonomische muizen aan.
Tip 02 De Logitech M570 heeft een trackball om gemakkelijk mee te scrollen.
Tip 03: Arbo-toetsenbord
Een ergonomische muis zie je nog wel eens voorbijkomen bij collega's en vrienden, een arbo-verantwoord toetsenbord komt veel minder voor. Toch is het handig om ook hier wat in te investeren om klachten te verminderen.
De meeste ergonomische toetsenborden hebben een kleine kromming en zijn gesplitst in een linker- en rechtergedeelte. Je handen rusten op een zacht gedeelte onder het toetsenbord en met je duimen bedien je de spatiebalk. Sommige toetsenborden nemen de toetsenbord-splitsing wel heel erg serieus, zo bestaat de Kinesis Freestyle Solo Keyboard uit twee daadwerkelijk gescheiden delen die met een kabel zijn verbonden. Zo kun je zelf de kromming bepalen door eenvoudig de twee delen op de voor je beste manier op je bureau te leggen.
Tip 03 De Microsoft Natural Ergonomics Keyboard 7000 is een traditioneel ergonomisch toetsenbord van goede kwaliteit.
Dvorak-toetsenbord
De qwerty-indeling die we in Nederland kennen, is uitgevonden in 1873 en is de standaard-indeling voor toetsenborden. De naam slaat op de eerste zes toetsen van het toetsenbord van linksboven gezien. Er bestaan veel kleine variaties, Frankrijk en België kennen een azerty-indeling en Duitsland een qwertz-indeling.
In veel landen zijn bovendien de symbolen op een andere plek te vinden. Een landsonafhankelijke indeling is de Dvorak-indeling, uitgevonden in 1936. Sommige mensen menen dat de indeling zorgt voor kortere afstanden tussen letters, waardoor het minder RSI-gevoelig is. Uiteraard is dit wel afhankelijk van de taal waarin je typt.
Voor een Dvorak-toetsenbord moet je naar een speciaalzaak, je normale computerwinkel heeft deze waarschijnlijk niet op voorraad.
Een Dvorak-toetsenbordindeling.
Tip 04: Trackpad
Een laptop heeft altijd een trackpad ofwel touchpad onder het toetsenbord zitten, maar wist je dat je dit ook als los accessoire voor je desktop-pc kunt kopen? Apple is waarschijnlijk de bekendste leverancier: de Magic Trackpad is een zilverkleurig vierkant waarop je niet alleen kunt scrollen, maar met behulp van vingerbewegingen je pc allerlei verschillende commando's kunt geven. De trackpad herkent met hoeveel vingers je het oppervlak aanraakt.
Op een Apple-computer kun je via de OS X-instellingen bepalen wat deze verschillende aanrakingen moeten doen. Je kunt de Magic Trackpad echter ook gebruiken in combinatie met een pc. Omdat de verbinding via bluetooth verloopt, heb je wel een bluetooth-module in je pc nodig. De meeste recente pc's hebben dit wel. Niet alle vingerbewegingen worden door Windows herkend.
Er zijn gelukkig alternatieven voor Windows, de Logitech Touchpad T650 is hier een goed voorbeeld van. De touchpad van Apple kost je 70 euro, die van Logitech een tientje meer.
Tip 04 De Magic Trackpad is geweldig op de Mac, voor de pc zijn er iets minder functies beschikbaar.
Tip 05: Tekentabletten
Een tekentablet is vergelijkbaar met een trackpad, al is de functionaliteit iets minder complex. Je tekent met een speciale pen op het tablet, hiermee vervang je de muis. Het werken met een pen en tablet vergt wel enige gewenning.
In het begin denk je dat je veel minder secuur kunt werken met het tablet, maar na twee weken wil je niet meer anders. Je zult merken dat je minder last krijgt van je polsen en dat alle bewerkingen die je normaal gesproken met de muis zou doen, ook met de pen en het tablet mogelijk zijn. De bekendste fabrikant van tekentabletten is Wacom en hun tabletten worden voornamelijk ingezet in de grafische wereld.
De tekentabletten zijn in allerlei verschillende groottes verkrijgbaar. Hoe groter het tablet, des te gedetailleerder je kunt werken. Wil je alleen je besturingssysteem bedienen, dan is een klein tablet ter grootte van een A5-papier voldoende. Voor grafische toepassingen is het beter te investeren in een tablet ter grootte van een A4- of A3-papier.
Tip 05 Wacom is de huisleverancier van tekentabletten voor grafici, maar ook voor dagelijkse zaken kan een tekentablet een uitkomst zijn.
Tip 06: Tablet-besturing
Via een zogenaamde VNC-verbinding kun je je pc met je tablet bedienen. De verbinding werkt via je draadloze thuisnetwerk, zowel de tablet als de pc moeten verbonden zijn met dit wifi-netwerk.
Op je pc installeer je een VNC-serverprogramma, op je tablet een client-app. Als je aan beide kanten het programma hebt geïnstalleerd en open hebt staan, moet je een verbinding maken tussen de twee apparaten. Zodra deze verbinding gemaakt is, zie je het bureaublad van je computer op je tablet. Een goede VNC-app voor als je een iPad in huis hebt, is de app Remoter VNC (2,69 euro). Een goede app voor Android-tablets is de gratis app TeamViewer for Remote Control.
Op een pc installeer je het beste TightVNC, op een Mac hoef je geen extra software te installeren. Gedetailleerde aanwijzingen vind je in dit artikel.
Tip 06 Remoter VNC is een goede app voor je iPad, selecteer je pc in de lijst en zorg dat je op je pc een server-programma als TightVNC hebt geïnstalleerd.
Tip 07: Spraakbesturing
Windows en Mac OS X hebben ingebouwde ondersteuning voor spraakbesturing. Niet alleen blinden hebben hier baat bij. Je moet natuurlijk wel een microfoon hebben zodat je computer je kan horen.
Vrijwel elke laptop heeft een ingebouwde microfoon. In Windows 8 ga je naar Configuratiescherm / Toegankelijkheid / Spraakherkenning / Spraakherkenning starten. Eventueel moet je je microfoon nog kalibreren door op Een microfoon instellen te klikken. Eenmaal ingesteld, kun je je pc bedienen door bijvoorbeeld Start te zeggen om het startscherm te openen. Meer informatie vind je in dit artikel. In OS X ga je naar Systeemvoorkeuren / Dicteren en spraak en kies je achter Dicteren voor Aan.
Het grote nadeel is dat spraakbesturing in Windows alleen beschikbaar is in het Engels, Frans, Duits, Spaans, Japans en Chinees. OS X ondersteunt ook nog geen Nederlands, maar biedt ook nog Italiaans en Koreaans.
Tip 07 In Windows is spraakbesturing eenvoudig te activeren vanuit het configuratiescherm.
Je computer voorlezen
Wil je complete teksten schrijven via spraak, dan heb je hiervoor een apart programma nodig. Het bekendste programma komt van het bedrijf Nuance en heet Dragon. Voor de pc heb je Dragon Premium 12 nodig, voor de Mac kies je Dragon Dictate for Mac. Je leest teksten voor aan je computer en het programma tovert je teksten om in een leesbare tekst.
Het doet dit door goed naar je stem te luisteren, de eerste keren zal je het programma nog vaak moeten corrigeren omdat het iets anders verstaat, maar het programma leert snel. Binnen een week kun je foutloze teksten schrijven met behulp van Dragon.
Je moet met Dragon even een week geduld hebben, maar als je veel teksten moet schrijven, bespaart het programma je veel tijd. Het programma levert je in Word een apart hulpprogramma.
Tip 08: Handbewegingen
Ken je de film Minority Report nog? In deze film bestuurt Tom Cruise grote beeldschermen met behulp van handbewegingen. Tien jaar na dato is deze sciencefictionfilm qua techniek erg dichtbij gekomen. De Microsoft Kinect is hier een voorbeeld van, maar is vooral gericht op de besturing van games.
Leap Motion is ontwikkeld om met je handen je computer te besturen. Je schaft het kastje voor 80 euro aan en via een usb-kabel sluit je het op je pc aan. Leap Motion herkent welke beweging die je maakt en kan erg veel commando's herkennen. Een nadeel is nog wel dat de meegeleverde software niet heel intuïtief is. Soms wordt de hardware niet herkend en om problemen op te lossen geeft het bedrijf vaak ingewikkelde oplosprocedures.
Heb je het apparaat eenmaal aan de praat dan kun je Windows of Mac OS X besturen met handbewegingen. Je hebt eveneens toegang tot de Airspace Store, hier download je apps die speciaal voor Leap Motion zijn gemaakt.
Tip 08 Leap Motion is een interessante uitvinding, helaas werkt de software niet altijd optimaal.
Myo
Er zijn meer bedrijven bezig met het ontwikkelen van apparaten zoals Leap Motion. Myo is daar een voorbeeld van. Dit is een band die je om je pols bindt. Het apparaat detecteert spierbewegingen en weet wanneer je bijvoorbeeld je hand balt tot een vuist. Via bluetooth wordt het signaal naar je pc verzonden en kan het omgezet worden in commando's.
Een nadeel ten opzichte van systemen zoals Leap Motion of Kinect is dat het slechts één arm detecteert. Myo is nog niet te koop, maar je kunt je inschrijven. Voor 150 dollar wordt Myo naar je toegestuurd als het apparaat in 2014 op de markt komt.
Myo is nog niet leverbaar, maar je kunt de armband al wel voorbestellen.
Tip 09: Twee pc's besturen
Als je twee computers in je huis hebt staan en je wil deze met één toetsenbord en één muis besturen, dan heb je een zogenaamde KVM-Switch nodig. Je sluit je muis en toetsenbord op de usb-poorten van de switch aan, je monitor verbindt je eveneens met de switch. Je deelt namelijk naast de muis en het toetsenbord ook het beeldscherm, dit bespaart een hoop ruimte op je bureau.
Aan de switch hangen meestal twee kabels die je op de desbetreffende computers aansluit. De meeste KVM-switches hebben een knop waarmee je tussen de twee computers kunt schakelen. Sommige switches herkennen automatisch welke computer aan staat en zullen ervoor zorgen dat de muis, het toetsenbord en de monitor op de goede computer werken. Let bij de aanschaf van een KVM-switch goed op de specificaties, sommige switches ondersteunen maar een bepaalde beeldschermresolutie en werken niet met je monitor.
Ook werken niet alle switches met zowel pc als Mac, leg bij twijfel je situatie voor aan de computerwinkel.
Tip 09 Je kunt met sommige KVM-switches zelfs drie computers besturen, de switch schakelt tussen de verschillende systemen.
De toekomst
Er zijn nog veel meer experimentele manieren om je pc te bedienen, er bestaan al systemen om computers door middel van oogbewegingen commando's te laten uitvoeren. Deze systemen zijn nog niet voor de consumentenmarkt, maar misschien is dit over een aantal jaren de normaalste zaak van de wereld. Apparaten zijn ook te besturen via je brein, recent werd bekend dat twee onderzoekers erin zijn geslaagd om via hersengolven van de ene onderzoeker een vinger van de andere onderzoeker te besturen.
Het zal waarschijnlijk nog jaren duren voordat dit als consumentenproduct verschijnt, maar het geeft een aardig beeld van wat met de huidige technologie al mogelijk is.