Bouw je eigen pc - deel 2: Een pc in elkaar zetten
In het eerste deel van deze artikelenreeks heb je kunnen lezen hoe een pc kan worden samengesteld en hoe de goedkoopste onderdelen gevonden kunnen worden. Zelf hebben we ook een systeem samengesteld. In dit artikel laten we zien hoe we deze onderdelen in elkaar zetten.
1 Geheugen, processor en koeler plaatsen
Voordat je het moederbord in de systeemkast schroeft, is het gemakkelijker eerst het geheugen, de processor en de koeler te plaatsen. Haal het hendeltje naast de socket naar boven en open indien aanwezig het klepje (bij Intel is er een klepje, bij AMD niet). Verwijder bij Intel het aanwezige beschermkapje, bij AMD is er geen beschermkapje. Wees vervolgens zeer voorzichtig bij het plaatsen van de processor. Klap bij Intel het dekseltje weer over de processor en druk bij zowel Intel als AMD de hendel vast.
Het vorige deel gemist? Ga er alsnog mee aan de slag:
Bouw je eigen pc - deel 1: Een pc samenstellen
Gebruik je de meegeleverde koeling, dan zit er al vooraf een beetje koelpasta op de koeling in de vorm van een thermische pad. Let er wel op dat er vaak een sticker over de thermische pad zit ter bescherming, deze moet je eerst verwijderen. Gebruik je een losse koeling, breng dan de koelpasta aan op de processor en verdeel deze gelijkmatig over het oppervlak om te voorkomen dat er luchtbellen ontstaan. Gebruik niet te veel koelpasta, ongeveer een rijstkorrel is genoeg. Breng de koeling aan door kruislinks de aansluitpunten vast te drukken of te schroeven. Het geheugen wordt meestal per paar geplaatst. De sloten zijn in veel gevallen voorzien van verschillende kleuren, om duidelijk te maken hoe een set geplaatst kan worden. Zo niet, dan staat in de handleiding van het moederbord hoe je een paar moet plaatsen.
Druk de twee hendeltjes naar buiten, bekijk waar de inkeping van het geheugen zit en plaats het geheugen door aan twee zijden gelijkmatig te drukken.
1 Plaats de processor heel voorzichtig op de zeer fragiele pinnetjes met inkepingen aan de juiste kant.
2 Schuif het klepje weer onder de schroef en druk de hendel voorzichtig vast.
3 Plaats de koeling in één beweging op de processor en druk kruislinks de pushpins vast. Hanteer de gebruiksaanwijzing als je een andere koeler gebruikt.
4 Naast de processor zit een 4pins-aansluiting voor de ventilator, druk de aansluiting op de juiste manier vast.
5 Controleer waar het geheugen op moet worden aangesloten en druk de hendels naar buiten.
6 Plaats het geheugen met de inkeping aan de juiste kant in het geheugenslot en druk deze aan beide zijde vast.
2 Moederbord en voeding inbouwen
Nadat de onderdelen op het moederbord zijn geplaatst, kan de systeemkast worden geopend. Voordat het moederbord geplaatst kan worden, dienen wel eerst de afstandsbusjes gemonteerd te worden. Deze busjes voorkomen dat de onderkant van het moederbord contact maakt met de behuizing. Om te zien waar de afstandsbusjes horen, kun je het moederbord boven de schroefgaatjes houden.
Als de afstandsbusjes zijn vastgeschroefd, vergeet dan niet het i/o-schild te plaatsen. Dit is het met je moederbord meegeleverde metalen plaatje met uitsparingen voor de aansluitingen. Je klikt het in een vierkante uitsparing aan de achterkant van de behuizing. Houd het moederbord iets gekanteld tegen het i/o-schild en leg het zorgvuldig op de afstandsbusjes. Controleer aan de buitenzijde van het i/o-schild of alles netjes op zijn plek zit en schroef het moederbord vast op de afstandsbusjes.
Als alles op zijn plek zit, kan de voeding worden geplaatst. Zet de voeding in het systeem en schuif deze tegen de achterkant van de behuizing. Schroef vervolgens de voeding aan de achterzijde van de kast vast met de meegeleverde schroeven. Als je een modulaire voeding hebt, kunnen ook de stekkers alvast worden aangesloten. Bepaal zelf hoeveel SATA-, molex- en 6pins- of 8pins-voedingsconnectoren voor de grafische kaart je nodig hebt. Weet je niet zeker hoeveel stroomaansluitingen er nodig zijn, dan kun je ook eerst de harde schijf, SSD en het optisch station inbouwen.
1 Schroef de zijpanelen van de systeemkast los en verwijder de panelen.
2 Schroef de afstandsbusjes op de juiste plekken vast.
3 Druk het i/o-schild op zijn plek.
4 Kantel voorzichtig het moederbord door het i/o-schild en leg het op zijn plek. Controleer of het goed zit en schroef het vast.
5 Leg de voeding tegen de achterkant van de behuizing en schroef deze vast.
6 Bij een modulaire voeding kunnen nu de stroomkabels voor de apparaten worden aangesloten.
Ons voorbeeldsysteem
Wij hebben aan de hand van het eerste gedeelte van dit artikel zelf een systeem samengesteld dat we in elkaar gaan zetten.
Processor: Intel Core i7-4770K
Koeling: Meegeleverde koeling
Moederbord: MSI Z87-G45 Gaming
Geheugen: G.Skill Sniper DDR3-1866
Videokaart: MSI N760 TF 2GD5/OC
Opslag: Transcend 320 Series 256 GB SSD & Seagate Barracuda 7200.14 ST1500DM003 1.5 TB
Optische schijf: Samsung SH-224DB/BEBE
Behuizing: Cooler Master CM 690 II Advanced USB 3.0
Voeding: Nexus RX-1K Modular 1000W
Prijs: Ongeveer 1300 euro
3 Harde schijf, SSD en optisch station inbouwen
Elke behuizing gebruikt zijn eigen klik- of schroefsysteem om schijven vast te zetten. De wat luxere modellen maken vaak gebruik van een bracket. Door de harde schijf in een bracket te plaatsen, kan deze gemakkelijk in de behuizing worden geschoven. De minder luxe systemen gebruiken vaak een metalen kooi, waarin de schijven vastgeschroefd worden. In dit geval zal voor een 2,5inch-SSD een conversiebracket nodig zijn zodat deze in een 3,5inch-kooi past.
Bevestig de harde schijf, SSD en het optische station in de behuizing. Breng vervolgens een stroomkabel naar de stations en sluit deze aan. Sluit de SATA-kabels aan op het moederbord, breng deze naar de stations en sluit ze aan. Let wel op de volgorde: de schijf waarop je het besturingssysteem wil installeren komt op de eerste SATA-poort (poort 0 of 1), het optische station kan het beste op de laatste SATA-poort worden aangesloten. Soms zit er aan de buitenkant van de behuizing ook een SATA-aansluiting. Als je deze gebruikt, vergeet dan niet achteraf in het BIOS aan te geven dat deze poort hot-swappable is.
1 Verwijder de brackets uit de behuizing en bevestig de harde schijven.
2 Schroef de SSD vast in de bracket of de conversiebracket en bevestig deze in de behuizing.
3 Sluit de SATA-kabels aan op het moederbord en breng deze samen met de stroomaansluitingen naar de harde schijf en SSD.
4 Sluit de SATA- en stroomkabels aan op de SSD en harde schijf.
5 Verwijder het afdekplaatje en bevestig het optische station.
6 Sluit het optische station aan op de stroomkabel en SATA-kabel.
ESD
In deze koude maanden is de kans op een statische ontlading door de droge lucht extra groot. Een kleine schok die je niet eens hoeft te voelen, kan al funest zijn voor de hardware. Problemen hoeven ook niet direct op te treden, maar vreemde vastlopers of blauwe schermen kunnen veroorzaakt zijn door een statische schok. Gebruik daarom een ESD-polsbandje en sluit deze aan op een geaard apparaat of aardeaansluiting in een stopcontact. Er zijn ook antistatische handschoenen en antistatische matten om de onderdelen op te leggen. Heb je geen antistatische hulpmiddelen, dan kun je eventueel ook even een ongelakt deel van de verwarming aanraken. Draag in ieder geval geen wollen kleding, dit zorgt namelijk voor extra statische elektriciteit.
4 Voeding moederbord, casefans en connectoren
Voor de stroomvoorziening van het moederbord wordt een brede 24pins-voedingskabel gebruikt, die maar op één manier in de connector op het moederbord past. Druk de kabel voorzichtig vast. De processor heeft zijn eigen stroomvoorziening. Dit is een 4- of 8pins-stekker, de connector zit vaak vlak naast de processor en kan eveneens maar op één manier worden aangesloten door een klipje.
Aan de ventilatoren in de systeemkast zitten 3- of 4pins-stekkers. Deze kunnen door een klemmetje maar op één manier worden aangesloten op de connectoren op het moederbord. Beschikt je moederbord niet over genoeg aansluitingen voor alle ventilatoren, dan zijn er ook tussenstukjes verkrijgbaar zodat een molex-stekker kan worden gebruikt. Sommige ventilatoren hebben sowieso een molex-stekker. Vervolgens sluit je de stekkers van de systeemkast aan. Dit zijn gekleurde draadjes met kleine losse connectoren eraan voor de aan/uit-schakelaar, de resetschakelaar, het schijfactiviteitslampje en het powerlampje.
De pinnen voor deze stekkertjes zitten doorgaans bij elkaar op het moederbord. Soms wordt bij het moederbord een blokje meegeleverd waar je de draadjes op kunt aansluiten en het blokje vervolgens in één keer op het moederbord aansluit. Handig om te weten is dat op de connectoren vaak een driehoekje staat, dit driehoekje is de positieve-aansluiting (of plus). De witte of zwarte kabel is de negatieve aansluiting. Afhankelijk van het soort behuizing kunnen er nog andere aansluitingen zitten, bijvoorbeeld aansluitingen voor het voorpaneel zoals usb-, audio of SATA-aansluitingen.
Meestal is duidelijk te zien hoe deze connectoren geplaatst horen te worden, omdat ze maar op één manier passen en er op het moederbord en de stekker zelf wordt aangegeven waarvoor deze dienen.
1 Druk de stroomaansluiting voorzichtig vast op het moederbord.
2 Vlak naast de processor zit een 4- of 8pins-stroomaansluiting, sluit ook deze aan.
3 Sluit de ventilatoren in de behuizing aan op het moederbord of via een verloopstekker op een molex-aansluiting.
4 Bevestig de connectoren van de systeemkast. Op de connector en op het moederbord staat vaak welke connector waar aangesloten kan worden.
5 De overige kabels kunnen die van de usb-poorten op het frontpanel zijn, zoals in de afbeelding de usb3.0-connector.
6 Veel behuizingen bieden ook een audio- en microfoon-aansluiting aan de voorkant. Door een dicht gaatje en een ontbrekend pinnetje past deze maar op een manier.
5 Grafische kaart aansluiten en kabels wegwerken
Als alle kabels zijn aangesloten, kan eventueel nog een grafische kaart worden geïnstalleerd. Bekijk eerst hoeveel afdekplaatjes er verwijderd moeten worden en schroef, klik of druk deze los. Plaats de grafische kaart recht boven het slot, aan de achterkant van het slot zit een vergrendeling die om een uitsparing in de kaart klikt. Wil je de kaart weer verwijderen, dan moet je deze vergrendeling indrukken. Druk de grafische kaart voorzichtig en gelijkmatig in het PCI Express-slot. Schroef of klik de videokaart vervolgens vast en sluit zo nodig een of twee 6- en/of 8pins-voedingsconnector(s) aan.
Zodra alles is aangesloten, kunnen de kabels netjes worden weggewerkt. Kabels wegwerken doen we om de luchtdoorvoer binnen de behuizing te bevorderen, zodat de componenten in de kast koeler blijven. De beste manier is de kabels netjes bij elkaar pakken en te voorzien van een tie-wrap of speciaal klittenband. Luxe behuizingen bieden vaak de optie kabels aan de andere kant (onder het moederbord) te laten lopen. Soms zitten er ook oogjes om de kabels aan vast te houden. Een 'ingewikkeld' klusje, maar met een beetje moeite lukt het wel. Als alle kabels op hun plek zitten, kan de kast worden dichtgemaakt en worden aangesloten.
1 Controleer hoe breed de grafische kaart is en verwijder een of twee afdekplaatjes voor de PCI Express-sloten.
2 Plaats de videokaart op zijn plek, druk deze voorzichtig in het PCI Express-slot en schroef deze vast.
3 Sluit indien noodzakelijk de 6 en/of 8pins-stroomaansluiting(en) aan op de videokaart.
4 Werk de kabels netjes weg, zodat er een goede luchtdoorvoer in de kast blijft.
5 Bevestig de zijpanelen en schroef deze vast.
6 Sluit de stroomkabel en randapparatuur aan en start de computer.
Niets forceren
Het verkeerd aansluiten van een kabel of onderdeel kan ernstige schade aan de computer toebrengen en kortsluiting veroorzaken. Tijdens het inbouwen van de hardware en het aansluiten van de kabels, hoeft er nooit kracht gebruikt te worden. Probeer dus nooit connectoren te forceren. Alle onderdelen zijn zo gemaakt dat het gemakkelijk op elkaar aansluit. Moet ergens teveel kracht op gezet worden of wil een kabel niet aansluiten, controleer dan of deze niet verkeerd om of op de verkeerde plaats wordt aangesloten.