14 tips om je oude laptop een tweede leven te geven
Als je een nieuwe computer aanschaft, blijf je altijd met de oude zitten en die is meestal nog lang niet rijp voor de vuilstort. Weggooien of weggeven kan later nog, doe er nu eerst nog wat leuks mee! We beschrijven veertien projecten voor je oude laptop.
Tip 01: Internet only
Linux is voor veel mensen een griezelig woord en wordt als 'ingewikkeld' gezien. Dit is een achterhaald idee. Linux is eenvoudig te installen en heeft een goede grafische schil. Je kunt je oude laptop met de juiste distributie (versie) omtoveren tot een internetcomputer. Steeds meer diensten en programma's werken volledig of gedeeltelijk op internet, dus je kunt via je browser bij de documenten en foto's in je Dropbox of OneDrive. Uiteraard zijn de populaire browsers Chrome en Firefox beschikbaar en eenvoudig te installeren in Linux.
Nu alleen nog even de juiste distributie kiezen. Om niet te verzanden in een ellenlange opsomming van pluspunten, minpunten en voorkeuren van gebruikers houden we het kort: probeer eerst Ubuntu, een zeer populaire distributie die ook door beginners eenvoudig te gebruiken is. Als je laptop dit aankan, heb je een fijn besturingssysteem waar je veel mee kunt. Voor iets oudere laptops is Lubuntu, een lichtere variant, een aanrader.
Tip 01 Installeer een Linux-distributie op je oude laptop en maak er een uitstekende internetcomputer van, compleet met de Google Chrome-browser.
Tip 02: Fotolijst
Er zijn mensen die een oude laptop verwerken in een doe-het-zelf-project, compleet met figuurzagen en aflakken. Een geliefd project is een digitaal fotolijstje. We zullen je niet vermoeien met tips over bevestigingssystemen en geschikte houtenlijstjes, kijk hiervoor op YouTube voor leuke instructievideo's. Wel wijzen we je graag op John's Background Switcher. Hiermee maak je van je Windows-laptop een fraai fotolijstje. De foto's kun je uit je cloudopslag halen, je kunt ook lokale mappen opgeven of Facebook-foto's laten zien (van jezelf of van vrienden). De foto's worden getoond als bureaubladachtergrond.
Met AutoHideDesktopIcons verberg je je icoontjes en taakbalk zodat je bureaubladachtergrond als fullscreen fotowisselaar dienst kan dien.
Tip 02 Maak van je oude laptop een digitale fotolijst.
Tip 03: Weerstation
Iedereen is bekend met buienradar en ook weeronline.nl is populair. De app op je smartphone openen is voldoende om inzicht te krijgen in de actuele weerssituatie. Je kunt hiervoor ook je oude laptop inzetten en het apparaat zo dienst laten doen als een soort weerstation.
YoWindow is hiervoor uitermate geschikt. Het programma is erin geslaagd om relatief saaie informatie (de bekende getalletjes) redelijk fraai weer te geven. Hiervoor gebruikt YoWindow een animatie die een voorstelling geeft van het actuele weer. Boven in beeld zie je een balk met het verloop van de dag. Ook toont YoWindow een voorspelling voor de aankomende dagen. YoWindow is in te stellen als screensaver zodat de programma-informatie over het volledige scherm wordt getoond.
Tip 03 YoWindow biedt een weerstation met zowel statistische informatie als handige animatie.
Tip 04: Bewakingssysteem
Er zijn allerlei oplossingen te koop om zelf een camerabewakingssysteem te maken. Met een oude laptop kan het ook gratis. Je kunt de interne laptopcamera gebruiken, maar beter is een IP-netwerkcamera of usb-webcam. Een usb-camera is het goedkoopste. Daarnaast heb je een opnameprogramma nodig, bijvoorbeeld Sighthound Video. Het programma is gratis voor één camera.
Er zijn diverse betaalde upgrades van Sighthound Video voor meer camera's of als je de beelden op een ander apparaat of via internet wilt terugkijken. De gratis versie kan automatisch opnames maken (met één camera dus) en bewaart de beelden. Sighthound Video doet aan geavanceerde bewegingsdetectie met objectherkenning. Het programma kan bijvoorbeeld mensen van dingen onderscheiden en deze informatie weer gebruiken voor de opnamefunctie.
Tip 04 Sighthound Video tovert je oude laptop om in een bewakingssysteem.
Energiebeheer
Denk bij het gebruiken van je oude laptop wel ook even aan het milieu. Een laptop verbruikt minder stroom dan een desktop-pc, maar als het apparaat de hele dag aan staat kost dit natuurlijk alsnog veel energie.
Voor sommige tips is het handig om je energiebeheer van Windows aan te passen. Bij tip 2 gebruiken we de oude laptop als fotolijstje. Hierbij wil je natuurlijk niet dat je beeldscherm uit gaat. Gebruik je het systeem als downloadmachine zoals beschreven bij tip 7? Dan moet het scherm juist wel uit om energieverspilling te voorkomen. Alles wat met je energiebeheer te maken heeft vind je in je configuratiescherm. Wil je alles wat met energiebeheer te maken heeft volledig uitschakelen? Start dan Don't Sleep. Zolang het programma actief is zal je systeem niet in slaap vallen en wordt je energiebeheer tijdelijk uitgeschakeld.
Vergeet niet je energiebeheer aan te passen om te voorkomen dat je systeem 'in slaap valt' op een moment dat dat niet de bedoeling is.
Tip 05: Knoeicomputer
Het overkomt elke computerliefhebber: vroeg of laat help je Windows per ongeluk in de vernieling. Je kunt van je oude laptop een experimenteersysteem maken om nieuwe programma's eerst veilig uit te proberen. Met Reboot Restore Rx geniet je een extra vangnet. Je kunt hiermee een 'moment in de tijd' markeren, een soort beginpunt. Elke keer als je je computer opnieuw opstart, keer je automatisch terug naar dit beginpunt.
Tip 05 Reboot Restore Rx herstelt de computer automatisch bij elke herstart.
Tip 06: Verkopen?
Een tweede leven voor je oude laptop hoeft niet bij jou te zijn. Er zijn allerlei instanties die blij zijn met jouw oude computer en je kunt het apparaat uiteraard ook verkopen. In beide gevallen is het onwenselijk dat de nieuwe eigenaar ooit toegang krijgt tot je foto's, documenten en andere persoonlijke gegevens. Een manier om dit te voorkomen is je harde schijf een 'wipe-behandeling' geven. Hierbij worden de gegevens meerdere keren overschreven. Dit vernietigingsproces kun je uitvoeren met DBAN en is onomkeerbaar (weg is echt weg!). Je start DBAN op via een usb-stick of cd/dvd. Vervolgens kun je de gegevens op je harde schijf laten vernietigen. Om Windows opnieuw te installeren heb je herstelmedia nodig.
Tip 06 DBAN vernietigt de inhoud van je harde schijf zodat je privégegevens niet op straat komen te liggen.
Tip 07: Downloadmachine
Nieuwsgroepen (usenet) en torrents zijn nog steeds populair onder fanatieke downloaders. Met de juiste software maak je van je oude laptop een downloadmachine die zelfstandig, ook als je eigen computer uit staat, je downloads ophaalt via internet.
SABnzbd en uTorrent hebben beide een web-beheersysteem waarmee je de downloadprogramma's op afstand kunt bedienen. Met enige inspanning is het zelfs via je smartphone aan de praat te krijgen zodat je onderweg downloads kunt starten.
Het spreekt voor zich dat het niet is toegestaan om auteursrechtelijk beschermde media en software te downloaden of aan te bieden.
Tip 07 SABnzbd tovert van je oude laptop een downloadmachine.
Laptop op je tv
Moderne laptops hebben een HDMI-aansluiting. Hiermee kun je het apparaat zonder veel moeite aansluiten op je tv, bijvoorbeeld als je met Kodi (zie tip 8) van je laptop een mediacenter maakt. Soms heb je een extra verloopkabeltje nodig om de aansluiting op je tv te realiseren. Zo'n kabeltje is verkrijgbaar in de betere elektronicawinkels of bij een gespecialiseerde webshop. Kopen via internet heeft als voordeel dat je je kabeltje kosteloos kunt terugsturen als het niet werkt.
Met een beetje geluk heeft je oude laptop al een HDMI-aansluiting en dat maakt aansluiten op je tv zeer eenvoudig.
Tip 08: Popcorn & co
Een computer die is aangesloten op je tv, wordt een mediacenter genoemd. Je hebt voor een mediacenter geen speciaal besturingssysteem meer nodig, je kunt direct aan de slag met een Windows-programma als Popcorn Time of Kodi for Windows. Popcorn Time is bekend en berucht vanwege het 'minder legale karakter' om media te consumeren. Minder bekend is Kodi (wat bekender onder de oude naam XBMC). Ook dit programma kan met enige aanpassingen illegale videostreams tonen, maar is vooral bedoeld om je eigen legale collectie films, foto's en muziek te bekijken of beluisteren.
Tip 08 Gebruik je oude computer 'filmmachine', bijvoorbeeld via met Popcorn Time of Kodi.
Tip 09: Muzieksysteem
Je oude laptop kan bij de stereo-installatie van je huiskamer nog jaren dienstdoen als afspeelapparaat voor je muziekcollectie. De liedjes hoef je niet eens op het apparaat zelf te bewaren, je kunt ze ook vanaf je NAS afspelen. Als afspeelprogramma kun je naast iTunes of Windows Media Player ook gespecialiseerde DJ-software gebruiken. Dit klinkt ingewikkelder dan het is met goede software als VirtualDJ. Uiteraard is streamen ook mogelijk met Spotify of een concurrent hiervan. Je kunt je eigen collectie overigens ook streaming bereikbaar maken. Bij Google Play Muziek kun je bijvoorbeeld kosteloos 20.000 (!) liedjes bewaren en streamen.
Tip 09 Verander je laptop in een virtuele jukebox en speel je muziek bijvoorbeeld streaming af via Google Music.
Tip 10: Spotify-apparaat
Als je een betaald Spotify-abonnement hebt, kun je gebruikmaken van Spotify Connect. Dit houdt in dat je bijvoorbeeld de laptop op je stereo-installatie aansluit. Vervolgens kun je vanaf elk apparaat (een andere computer, smartphone of smartphone) de muziek 'bedienen', liedjes starten en afspeellijsten beheren.
Tip 11: Filmserver
Bij het streamen van films hoort een client en server. De client is bijvoorbeeld de Netflix-app op je tv en de server de Netflix-server op internet. Maar wat doe je met je eigen films? Met Plex Media Server stream je je eigen media naar al je apparatuur. Installeer Plex Media Server op je laptop en geef aan waar je films (en andere media) te vinden zijn. Op je tv, smartphone of tablet installeer je de Plex-app. Je kunt op een fraaie manier door je filmcollectie bladeren en films afspelen. Het bestandsformaat van de filmbestanden is niet van belang. Plex Media Server kan bijna alles aan en streamt automatisch in het juiste formaat. Eventueel haalt Plex Media Server aanvullende gegevens, zoals filminformatie, op via internet.
Tip 11 Installeer Plex Media Server om films, muziek en andere media naar je apparaten te streamen.
Beheer op afstand
Als je je laptop voor een hobbyproject gebruikt, hoeft het apparaat in sommige gevallen niet in het zicht te staan. Om de laptop toch te bedienen, kun je 'remote access software'-installeren. Bekend zijn TeamViewer (gratis voor persoonlijk gebruik) en AnyDesk (gratis). Hiermee neem je eenvoudig via je thuisnetwerk of internet het beeldscherm, toetsenbord en de muis over. Is het toetsenbord of scherm van je laptop defect? Dan heb je hiermee nog een tweede kans. Je hoeft de vaak dure reparaties niet uit te laten voeren, maar kunt het apparaat nog bedienen via TeamViewer, AnyDesk of een ander beheerprogramma.
Om sommige taken op je laptop vanaf afstand uit te voeren, heb je geen extra software nodig. Een downloadprogramma als SABnzbd (zie tip 7) heeft bijvoorbeeld een eigen beheerprogramma dat werkt via je browser. Overigens kunnen TeamViewer of AnyDesk dan alsnog handig zijn om op afstand onderhoud uit te voeren aan Windows.
Gebruik AnyDesk of TeamViewer om je oude laptop via je thuisnetwerk te bedienen.
Tip 12: AirPlay-ontvanger
Heb je wel een iPhone of iPad, maar geen Apple TV? Dit kastje heeft één zeer handige functie: AirPlay. Hiermee kun je namelijk media vanaf je iOS-apparaat naar je tv streamen. Met AirServer maak je van je oude laptop een apparaat dat AirPlay kan 'ontvangen'. Het programma mag je een aantal dagen kosteloos proberen. Daarna kost het 14 euro. Niet gratis, maar nog altijd stukken goedkoper dan een Apple TV.
Tip 12 AirServer maakt van je oude laptop een AirPlay-server waarnaar je je iOS-media kunt streamen.
Tip 13: Externe harde schijf
Als je laptop niet meer bruikbaar is, kun je de harde schijf of SSD uit het apparaat strippen. Het opslagmedium is opnieuw te gebruiken als externe harde schijf voor je nieuwe computer. Je kunt op de schijf bijvoorbeeld back-ups bewaren of er grote bestanden mee 'vervoeren' van de ene naar de andere computer. De truc is ook handig om je gegevens over te zetten van je oude naar je nieuwe computer.
Een behuizing met usb-aansluiting waarin je de harde schijf kunt inbouwen koop je voor zo'n 20 euro. En vrees niet: iedereen die een schroevendraaier kan vasthouden, kan een harde schijf inbouwen. Soms is het zelfs een kliksysteem en heb je niet eens een schroevendraaier nodig. Een harde schijf of SSD is meestal eenvoudig te verwijderen uit je laptop. Lukt het niet? Zoek op YouTube met de tekst 'remove hard disk' voor jouw specifieke laptopmodel.
Tip 13 Bouw de harde schijf van je oude laptop in een behuizing met usb-aansluiting.
Tip 14: Netwerkopslag
NAS staat voor 'network attached storage' en biedt in de basis opslagruimte voor computers in een (thuis)netwerk. Als je een map deelt in Windows en deze beschikbaar maakt voor andere netwerkgebruikers, heb je theoretisch al een NAS gebouwd. Er zijn ook gespecialiseerde besturingssystemen waarmee je je oude laptop omtovert in een 'echte' NAS.
Een beeldscherm is niet nodig, na de installatie beheer je de opslag via het netwerk via je browser. Bekende besturingssystemen zijn FreeNAS, NAS4Free en OpenMediaVault. Als je je NAS eenmaal geïnstalleerd hebt, is het beheer eenvoudig. Het installeren is wel wat lastiger. Op YouTube zijn veel filmpjes te vinden die je stap voor stap door het installatieproces begeleiden.
Tip 14 OpenMediaVault is een van de vele programma's waarmee je je oude laptop verandert in een volwaardige NAS.