© PXimport

Zo bewaar je media voor altijd

Geplaatst: 19 maart 2015 - 12:01

Aangepast: 14 december 2022 - 15:42

Redactie ID.nl

Als je data die je niet echt gebruikt - maar wel wilt bewaren - opslaat, kan het voorkomen dat je met onleesbare media komt te zitten. Wat is de beste manier om digitaal materiaal te archiveren zodat het veel later toch nog benaderd kan worden?

Je kunt nooit met zekerheid zeggen welke media zullen overleven, maar we kunnen wel een aantal richtlijnen geven. Lees ook: Veilig en snel een dubbele back-up maken.

Gebruik populaire bestandsformaten

Je hoeft maar vijf minuten met een toegewijde AppleWorks-gebruiker door te brengen om een idee te krijgen hoe pijnlijk het is om bestanden te verliezen omdat hun formaat niet meer gebruikt of ondersteund wordt. Misschien werk je liever met App X, maar als het niet een heel erg populaire app is en App X slaat bestanden ook nog eens op in zijn eigen formaat, dus kun je later in de problemen komen. Zorg in ieder geval dat je, als je de kans krijgt, een extra kopie van het bestand in een populair bestandsformaat opslaat. Misschien is dat bestand minder bewerkbaar dan je zou willen, maar in ieder geval heb je een kopie waar je in een later stadium mee kan werken.

Ik bedoel daarmee niet dat je originele bestanden moet weggooien. Ze werken nog steeds en misschien blijft dat ook wel zo. Ik wil alleen maar zeggen dat het geen kwaad kan om een kopie van een bestand in een ander (en populair) formaat te hebben.

Houd een oogje in het zeil

Ik wil geen zout in de wonden strooien, maar er waren tal van tekenen dat ClarisWorks- en AppleWorks-bestandsformaten aan het uitsterven waren, lang voordat ze geheel verdwenen. Apple stopte met het updaten van AppleWorks, wat een hint had moeten zijn dat het tijd was om op iets anders over te stappen. In die tijd kon je nog met redelijk gemak veel (maar niet alle) ClarisWorks- en AppleWorks-bestanden naar bekende formaten omzetten, met tools als DataViz' MacLinkPlus Deluxe.

© PXimport

Zelfs met deze hints bleven veel AppleWorks-gebruikers koppig bestanden aanmaken die spoedig achterhaald zouden zijn. Tegen de tijd dat deze mensen uiteindelijk accepteerden dat hun geliefde applicatiesuite toch echt dood was, was het veel lastiger geworden om de bestanden te converteren omdat de benodigde tools niet langer beschikbaar waren of niet compatibel waren met het moderne Mac OS. Zorg dat iets dergelijks jou niet overkomt.

Vertrouw de overheid (en anderen)

Bij het overwegen van de beste formaten om te gebruiken voor je media en bestanden, kun je eens kijken naar de formaten die door grote bedrijven en overheden zijn aangenomen. De overgrote meerderheid van online formulieren is bijvoorbeeld opgeslagen als PDF-bestand. Terwijl Microsoft de manier waarop Word-bestanden worden opgeslagen kan veranderen (we hebben heel veel veranderingen gezien in Apple's iWorks-formaten), lijkt PDF een goede keuze voor het bewaren van opgemaakte tekst. En platte tekst is er al zo lang dat ik me niet voor kan stellen dat het niet nog jarenlang mee zal gaan. Het is niet opgemaakt, maar het is in ieder geval leesbaar.

 

© PXimport

De overheid is een goede graadmeter voor het gebruik van bestandsformaten.

Media

Wat media betreft, moet je zoeken naar formaten die populair zijn, maar waar ook niet aan gesleuteld is.

Afbeeldingen. Als ik bijvoorbeeld afbeeldingen archiveer, kan ik ervoor kiezen om zowel het origineel als de JPEG-kopieën te bewaren. Met de bestanden in het originele formaat blijf ik hopelijk toegang houden tot alle data in de oorspronkelijke afbeeldingen. Met de JPEG-bestanden - omdat het zo'n populair formaat is - is de kans groot dat ik de afbeeldingen tientallen jaren later nog kan bekijken. Als ik extra voorzichtig wil zijn, zou ik van belangrijke afbeeldingen ook nog een niet-gecomprimeerde TIFF-kopie kunnen maken.

Audio. Voor audiobestanden kun je kijken naar AIFF en WAV, die allebei populair en niet-gecomprimeerd zijn. Mp3 zal niet snel verdwijnen, maar het is een gecomprimeerd bestandsformaat. Apple Lossless klinkt geweldig, maar het is een formaat dat voornamelijk beperkt is tot Apple-apparaten.

Video. Als we het over video hebben, denken we aan je persoonlijke filmpjes in plaats van commerciële releases. (Geen zorgen, zelfs in de 24ste eeuw zal Disney nog een manier vinden om aan onze afstammelingen exemplaren van The Lion King te verkopen.)

Als je met Google naar de meest voorkomende bestandstypes voor filmpjes zoekt, krijg je in het eerste zoekresultaat de volgende lijst te zien: Windows Media, QuickTime, Real Media, MPEG, DIVX, en Flash. Dat was misschien een geweldige lijst toen deze werd samengesteld, maar als je iets van videobestanden afweet, ben je op de hoogte van het feit dat sommige van deze formaten op sterven na dood zijn en dat een paar andere dat binnenkort zullen zijn.

Op dit moment lijkt MPEG-4 (vooral de H.264-variant) de beste keuze, omdat dit formaat algemeen gebruikt wordt voor gestreamde en gedownloade video, evenals Blu-ray-schijven. Het is een formaat waarbij doorgaans wel wat kwaliteit wordt verloren, maar bestanden met een hoge bitrate kunnen er prachtig uitzien. Gelukkig hoef je nu geen beslissing te nemen. Bewaar je originele bestanden in het formaat dat je voorkeur heeft - QuickTime bijvoorbeeld. Merk je dat de standaarden veranderen, overweeg dan om kopieën in het formaat van het decennium te maken.

Wat er niet is kun je niet bewaren

© PXimport

Iets anders waar je aan moet denken is hoe je je data back-upt. Het is allemaal leuk en aardig om kopieën te maken in een vorm die waarschijnlijk nog een aantal decennia zal werkt, maar als het apparaat of de dienst waarop je het gearchiveerd hebt over een jaar of twee de geest geeft, waar sta je dan? Daarom moet je een aantal back-ups hebben van je meest waardevolle bestanden en media. Dat wil zeggen: harde schijven en online opslag. En wat is er mis met het printen van je afbeeldingen en tekst?

Er is perspectief

Ik wil geen pijnlijke persoonlijke herinneringen naar boven halen, maar een paar jaar geleden wees ik vol trots naar mijn vinylcollectie en riep: "Ooit zal dit allemaal van jou zijn!" Waarop mijn kroost zei: "Ik zal ze samen met je begraven."

En dat somt het zo'n beetje op. Voor jou is misschien elk plaatje, filmpje of bestand van grote waarde, maar de kans is groot dat lang niet alles bewaard blijven. Als je je spullen nu uitzoekt (in plaats van het aan anderen over te laten) is het beheren van de overgebleven data een stuk gemakkelijker.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten