Tien tips voor het organiseren van je schijf

© PXimport

Tien tips voor het organiseren van je schijf

Geplaatst: 21 oktober 2020 - 05:24

Aangepast: 25 november 2022 - 10:36

Toon van Daele

Heb je een pc met voorgeïnstalleerde Windows gekocht, dan heb je wellicht maar één partitie waarop alle Windows-bestanden en je eigen bestanden en mappen staan. Of je hebt ooit een keer je schijf gepartitioneerd, maar loopt nu tegen de grenzen daarvan aan. Dan is het tijd de partitiegrootte aan te passen. En mocht Windows niet soepel meer lopen, overweeg dan ook meteen een herinstallatie van je besturingssysteem.

Tip 01: Verkleinen

Het is in principe geen probleem als jouw computer maar één partitie heeft waarop zowel Windows, programma’s als je data staan. Toch valt er veel voor te zeggen om je databestanden op een afzonderlijke partitie te plaatsen. Niet alleen back-upt dat makkelijker, maar bij een herinstallatie van Windows blijft je datapartitie netjes buiten schot.

Om alsnog een tweede partitie te creëren, moet die ene partitie natuurlijk wel nog over voldoende vrije ruimte beschikken. Veiligheidshalve houd je best nog zo’n 10 GB over. Om dat na te gaan, start je Windows Schijfbeheer. Druk op Win-toets+R, tik diskmgmt.msc in en bevestig met Enter. Bovenaan, in de kolom Vrije ruimte zie je hoeveel schijfruimte dat voor jou is. Heb je voldoende ruimte over, klik dan met rechts op het betreffende volume en kies Volume verkleinen. In principe hoef je niet voor dataverlies te vrezen, maar voor de zekerheid doe je er verstandig aan eerst een schijfkopie te maken, bijvoorbeeld met het gratis EaseUS Todo Backup Free. Geef aan met hoeveel MB je het volume wilt verkleinen en bevestig met Verkleinen.

Tip 01 Bij voldoende vrije ruimte is het verkleinen van een partitie niet veel meer dan een routineklus voor Schijfbeheer.

© PXimport

Beperkte ruimte

Er is voldoende vrije ruimte en toch laat de partitie zich nauwelijks verkleinen.

© PXimport

Tip 02: Creëren

Je hebt nu voldoende vrije schijfruimte ter beschikking om dat aan je nieuwe datapartitie te koppelen. Klik in het grafische overzicht van Schijfbeheer met rechts op de niet-toegewezen ruimte en kies Nieuw eenvoudig volume. Druk op Volgende, stel de gewenste (maximale?) grootte in, druk op Volgende, selecteer een vrije stationsletter, druk nogmaals op Volgende en bedenk een geschikte Volumenaam. De overige opties kun je gewoon met rust laten. Druk tot slot op Volgende en op Voltooien. Het station is meteen gebruiksklaar.

Tip 02 Een nieuw volume creëren is zo gepiept.

© PXimport

Partitiestijl

Als het echt nodig is, kun je een mbr-schijf omzetten naar gpt.

© PXimport

Tip 03: Uitbreiden

Over naar een ander scenario. Je hebt al twee partities, maar je wilt de ene partitie wat vergroten, ten koste van de andere. We gaan uit van een Windows-partitie, onmiddellijk gevolgd door een datapartitie. Het meest logisch is dat je een grotere datapartitie wilt, dus verklein je eerst de Windows-partitie. Het probleem is nu dat de vrijgekomen ruimte zich vóór de datapartitie bevindt en Windows Schijfbeheer kan beide niet zomaar aan elkaar koppelen. Dat kan gelukkig wel met EaseUS Partition Master. Download en installeer het programma via de knop Gratis installeren. Start Partition Master, klik met rechts op je Windows-partitie en kies Vergroot/verklein/verplaats. Geef de gewenste grootte aan (dat kan door de rechterschuifknop met het zwarte bolletje naar links te verplaatsen) en bevestig met OK. Klik bovenaan op Voer 1 operatie uit en bevestig met Toepassen. Nadat je je computer opnieuw opgestart hebt, start je ook Partition Master opnieuw op. Klik nu weer met rechts op je datapartitie en kies opnieuw voor Vergroot/verklein/verplaats. Beweeg de zwarte schuifknop van het volume naar links zodat de zonet vrijgekomen ruimte door dit volume wordt ingenomen. Bevestig met OK en voer de operatie uit.

Ook voor deze ingrepen geldt: in principe leiden ze niet tot dataverlies, maar vooraf een kopie van je schijf maken is wel zo verstandig.

Tip 03 Met de schuifknop geef je aan welke en hoeveel niet-toegewezen ruimte de partitie mag innemen.

© PXimport

Het vergroten van de Windows-partitie ten opzichte van de datapartitie blijkt een stuk lastiger

-

Tip 04: Verplaatsen

Over naar een gelijkaardig scenario dat in de praktijk een stuk lastiger blijkt te zijn. Je wilt je Windows-partitie vergroten ten koste van de daaropvolgende datapartitie. Je kunt deze laatste wel verkleinen, maar de verkleinde datapartitie bevindt zich dan tussen je Windows-partitie en de vrijgekomen ruimte. Dat blijkt opnieuw een breekpunt voor Schijfbeheer, maar Partition Master weet dat wel aan te pakken.

Nadat je de datapartitie hebt verkleind, klik je er weer met rechts op en kies je voor Vergroot/verklein/verplaats. Vervolgens versleep je met ingedrukte linkermuisknop de lichtblauwe balk (die je partitie aangeeft) in zijn geheel naar rechts, zodat de niet-toegewezen ruimte nu geheel links van de opgeschoven datapartitie belandt. Bevestig met OK. Nu kun je de Windows-partitie wel de niet-toegewezen ruimte laten innemen, zoals beschreven in tip 3. Vergeet de operatie niet uit te voeren (nadat je een schijfkopie hebt gemaakt)!

Tip 04 Verplaats de partitie zodat de niet-toegewezen ruimte vóór de partitie belandt.

© PXimport

Tip 05: Voorbereiding

Een schijf opnieuw partitioneren is al een gevoelige operatie, maar dat geldt nog meer voor een nieuwe installatie van Windows, zeker wanneer je je data, apps en instellingen wilt behouden. Je kunt zo’n herinstallatie overwegen als je een Windows-installatie wilt zonder overtollige applicaties, of wanneer Windows niet meer lekker loopt en de klassieke troubleshooting-technieken je niet verder helpen.

Voordat je met de (her)installatie begint, doe je er goed aan enkele voorzorgsmaatregelen te nemen. Maak allereerst een schijfkopie of in ieder geval een databack-up, ook als je voor een installatiemethode kiest die je gegevens hoort te vrijwaren. Ga je voor een methode die (externe) applicaties verwijdert, dan kun je met een gratis tool als Belarc Advisor de productsleutels van je geïnstalleerde toepassingen opvissen: je vindt ze bij Software Licenses. Controleer ook even of de Windows-productsleutel wel aan je Microsoft-account is gekoppeld. Is dat niet zo, dan kan de activering na de herinstallatie problemen opleveren. Ga naar Windows Instellingen en kies Bijwerken en beveiliging / Activering. Zie je hier geen melding van een koppeling staan, meld je dan eerst bij Windows aan met een Microsoft-account via Instellingen / Accounts / Uw info / In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account.

Verder is het een goed idee je stuurprogramma’s te back-uppen. De kans is groot dat Windows die na de herinstallatie automatisch vindt, maar je weet maar nooit. Zo’n back-up kan met de wat oudere tool Double Driver, te vinden op onder meer www.tiny.cc/doubledriver. Met dit programma kun je de geback-upte drivers ook weer terugzetten.

Tip 05 Maak vooraf een back-up van je stuurprogramma’s.

© PXimport

Tip 06: Opnieuw instellen

We gaan eerst uit van een scenario waarbij je de pc wilt terugzetten naar de fabrieksinstellingen. Houd er wel rekening mee dat apps die niet vooraf op je pc geïnstalleerd stonden, door deze herinstallatie verwijderd worden. Ga naar Instellingen, kies Bijwerken en beveiliging en klik bij Deze pc opnieuw instellen op Aan de slag. Er verschijnt een venster met twee opties: Mijn bestanden behouden of Alles verwijderen. In het eerste geval worden (later geïnstalleerde) apps verwijderd, evenals je instellingen, maar blijven je persoonlijke bestanden wel behouden. Je krijgt wel nog een venster te zien met de link Lijst van te verwijderen apps: die geeft je een overzicht van alle apps die zullen worden verwijderd zodra je bevestigt met Opnieuw instellen.

In het tweede geval raak je ook je persoonlijke data kwijt. Standaard worden de bestanden gewoon verwijderd, maar via de link Instellingen wijzigen kun je het station grondiger laten opschonen. Dit kan wel enkele uren in beslag nemen.

Tip 06 Een reset met of zonder behoud van je persoonlijke bestanden.

© PXimport

Wil je af van de bloatware, installeer dan een schone installatie van Windows

-

Tip 07: Schone installatie

Maak je liever ook korte metten met bloatware; software die die door producenten mee wordt geïnstalleerd, dan kun je beter op een andere manier te werk gaan. Ga naar Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Systeemherstel en klik op de onderste link: Opnieuw beginnen met een schone installatie van Windows. Windows vraagt nu of je wilt overschakelen naar de app Windows-beveiliging. Antwoord met Ja en klik bij Nieuwe start op Aan de slag. Tijdens deze operatie worden je persoonlijke bestanden en sommige Windows-instellingen behouden, maar de meeste apps, inclusief Microsoft Office, externe antivirussoftware en door de fabrikant geïnstalleerde desktopapps (behalve die uit de Microsoft Store) worden wel degelijk verwijderd. Handig is wel dat je een overzicht krijgt van de apps die daadwerkelijk zullen worden weggehaald.

Door deze nieuwe installatie krijg je automatisch de nieuwste versie van Windows 10 op je systeem. Als Windows klaar is voor de herinstallatie, hoef je eigenlijk alleen nog maar de instructies te volgen. Verwijder vooraf eventueel aangesloten usb-sticks. Je pc zal een paar keer opnieuw opstarten. Reken op een totale installatietijd van ruwweg twintig minuten. Je moet ook opnieuw aangeven welke taal, tijd en toetsenbordinstelling je voorkeur heeft, maar daarna staat een verse Windows voor je klaar.

Tip 07 Nieuwe start, voor wie met een schone(re) lei wil beginnen.

© PXimport

Tip 08 Medium creëren

Een andere manier om Windows te installeren, is met behulp van een extern installatiemedium (usb-stick). Deze methode vraagt dan wel wat meer inspanning, maar is daarentegen best flexibel: je beslist namelijk zelf welke programma’s, instellingen en persoonlijke data je wilt bewaren.

Surf naar www.tiny.cc/w10down en klik op Hulpprogramma nu downloaden. Start de gedownloade tool, klik op Akkoord en selecteer Installatiemedia (USB-stick, dvd of ISO-bestand) voor een andere pc maken. Druk op Volgende, verwijder eventueel het vinkje bij Gebruik de aanbevolen opties voor deze pc en kies de gewenste Taal, Versie en Architectuur. In het volgende venster selecteer je USB-flashstation. Zorg dat er een (lege) stick van minstens 8 GB in de pc zit en druk op Volgende. Selecteer de juiste stick, druk op Volgende, wacht tot de procedure is beëindigd en rond af met Voltooien.

Open Verkenner en navigeer naar de rootmap van de zojuist samengestelde usb-stick. Hier dubbelklik je op setup.exe en bevestig je met Ja. Een paar vensters later geef je bij Kies wat u wilt behouden aan wat je precies wilt bewaren bij de nieuwe installatie. Je hebt drie opties: Persoonlijke bestanden en apps behouden, Alleen persoonlijke bestanden behouden (apps en instellingen worden verwijderd) en Niets (alles wordt verwijderd). Druk op Volgende en op Installeren om de herinstallatie te starten.

Tip 08 Beslis zelf wat je wilt behouden in je nieuwe Windows-installatie.

© PXimport

Installeren aan de hand van een usb-stick: vergt wat inspanning, maar is flexibeler

-

Tip 09: Start niet op

We zijn er tot nu toe van uitgegaan dat je ‘oude’ Windows-installatie het nog gewoon deed en dat je dus vanuit je huidige installatie een nieuwe versie kon installeren. Is dat niet het geval, dan is niet alles meteen verloren. Zo valt het niet uit te sluiten dat de fabrikant van je computer een verborgen partitie heeft aangemaakt met een volledige Windows-back-up. In zo’n geval verschijnt bij het opstarten normaliter een bericht als ‘Druk op F10 voor herstelopties’. Hiermee wis je je huidige partitie en vervang je ’m door de fabrieksback-up.

Ontbreekt zo’n herstelfunctie op je systeem, dan kun je het ook nog aan de hand van een installatiemedium, zoals beschreven in tip 7, proberen. Start de pc dan vanaf dat medium (usb-stick) op. Gebeurt dat niet automatisch, roep dan het bootmenu op of ga naar het setup-venster van het bios en stel je de bootvolgorde zo in dat de pc van het usb-station probeert op te starten. Raadpleeg desnoods je systeemhandleiding hoe je dat precies moet doen. Het installatiemedium is normaliter compatibel met zowel met bios- als uefi-systemen.

Tip 09 Een nukkig systeem krijg je vaak nog wel opgestart met een installatiemedium.

© PXimport

Tip 10: Van grond af aan

Zodra je pc van de usb-stick is opgestart, stel je de taal, tijd en toetsenbord in en druk je op Nu installeren. Eventueel vul je al meteen de productcode in of je selecteert op dit moment Ik heb geen productcode (en je activeert later). Kies het besturingssysteem waarvoor je een licentie hebt, druk op Volgende en ga akkoord met de licentievoorwaarden.

Je hebt nu keus twee opties: Upgrade […] en Aangepast […]. In het eerste geval wordt Windows opnieuw geïnstalleerd met behoud van instellingen, bestanden en toepassingen, althans wanneer er een actieve, ondersteunde Windows-versie wordt aangetroffen. Je kunt het eerst met deze optie proberen.

Lukt dat niet, of levert dat niet het gewenste resultaat op, kies dan voor Aangepast, waarna je alle partities kunt verwijderen en Windows eventueel op een lege schijf installeert; helemaal van grond af aan. Het spreekt voor zich dat in dit scenario alles op je schijf wordt gewist. Gelukkig beschik je over een back-up van je gegevens, toch?

Tip 10 De installatie upgraden of van grond af aan installeren?

© PXimport

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000