Machtsstrijd om netneutraliteit nadert kookpunt

Voor- en tegenstanders van netneutraliteit twisten richting climax: het Kamerdebat woensdag. De belangen zijn gigantisch, de toekomst van het internet staat op het spel.

Woensdag trekt de Tweede kamer de hele middag uit om de Telecomwet te wijzigen. Netneutraliteit speelt in het debat een zeer prominente rol, sinds een Kamermeerderheid aankondigde dit principe in de wet vast te leggen. Netneutraliteit verbiedt het blokkeren en tariferen van internetdiensten van derden door de providers.

Felle lobby

Voor- en tegenstanders vuren vanuit hun loopgraven in aanloop naar het debat. Op de achtergrond wordt ondertussen koortsachtig gelobbyd en de belanghebbenden mengen zich ook in het publieke debat. Vooral Vodafone is fel gekant tegen netneutraliteit en hekelde de motie van de Kamer.

“We zijn in Den Haag en Brussel aanwezig en zullen dit fel bestrijden. Dit is voor ons van fundamenteel belang. De uitrol van supersnelle 4G-netwerken komt in gevaar en zelfs de ‘normale’ dienstverlening,” zegt de woordvoerder van Vodafone. Ook de hoogste baas van Vodafone wereldwijd laat zich niet onbetuigd, en sprak zich eerder deze week via The Financial Times uit tegen de Nederlandse plannen.

Red het Net

Aan de andere kant strijdt de digitale burgerbeweging Bits of Freedom (BoF) voor strenge netneutraliteit. BoF begint vandaag aan het slotoffensief met de campagne ‘Red het Net’ op het fonkelnieuwe platform ‘Dichter bij Den Haag’. Hier kunnen burgers supersimpel, met twee muisklikken, verschillende Kamerleden hun standpunt mailen of tweeten. Ook de Consumentenbond pleit in politiek Den Haag voor netneutraliteit.

De politieke partijen hebben de afgelopen dagen flink van zich laten horen. Op Twitter kibbelen de Kamerleden er lustig op los. ‘D66 zijn pseudoliberalen’ schimpt VVD-Kamerlid Afke Schaart. ‘Het voorstel van VVD is #nepneutraliteit’ kopt D66-Kamerlid Kees Verhoeven terug.

CDA en PVV beslissend

Feit is dat de uitkomst ongewis is. Die hangt vooral af van wat het CDA en de PVV gaan doen. Hun standpunten zijn namelijk nog niet definitief. PVV-Kamerlid Jhim van Bemmel stemde vóór de netneutraliteitsmotie en kielhaalde ‘Big Brother’ KPN voor het gebruik van Deep Packet Inspection (DPI). Maar de PVV kent strenge fractiediscipline, en de positie van de partij kan dus nog verschuiven. Ook het standpunt van het CDA is nog onduidelijk.

Daarnaast is natuurlijk de rol van de regering cruciaal. Het kabinet heeft onlangs een opmerkelijke draai gemaakt. Minister Verhagen ontraadde eerst de motie voor netneutraliteit 'ten zeerste', maar beloofde een week later enthousiast de motie uit te voeren.

VVD: geen geleide planeconomie

De VVD heeft zich als enige expliciet uitgesproken tegen netneutraliteit. Afke Schaart licht aan Webwereld haar standpunt toe. “De VVD wil een open en betaalbaar internet voor iedereen. In het amendement van de VVD wordt blokkeren en hinderen van verkeer onmogelijk gemaakt. Dat lijkt de VVD zeer net neutraal en gaat verder dan wat in heel Europa op dit moment geldt. De VVD wil ook betaalbaar internet. Gratis internet, zoals de linkse oppositie wil, bestaat namelijk niet. Want we weten natuurlijk precies wat er straks gebeurt: door D66 cs gaan de prijzen voor iedereen omhoog en dan gaan we met zijn allen weer klagen dat ze omlaag moeten.”

Schaart hekelt de ‘geleide planeconomie’ van D66, PvdA, Groen Links en SP die de keuze voor consumenten juist zou beperken en de prijzen opdrijft. “De VVD is een liberale partij en gelooft in de werking van de markt. Op maar één punt wil de VVD ingrijpen: het je bemoeien met wat mensen op internet doen. Blokkeren nee, maar de toegang tot internet moet wel worden betaald. Laten we nu eerst maar eens kijken wat die aanbieders na deze discussie in het publiek doen, daarna kunnen we dan altijd nog verder gaan.”

TNO tegen netneutraliteit

De VVD mag in politiek Nederland roepende in de woestijn zijn, dit standpunt wordt internationaal (nog) breed gedragen. Ook een recent onderzoek uitgevoerd voor het Europese Parlement concludeert duidelijk: Gedwongen netneutraliteit? Niet doen. “Dwing geen verdere regulering voor netneutraliteit af tot dat duidelijk is wat het effect is van de huidige regels,” luidt de aanbeveling.

Die huidige regels zijn eind 2009 in Brussel aangenomen en moesten eind mei door alle lidstaten zijn geïmplementeerd. De enige eisen zijn: transparantie, makkelijk en snel kunnen overstappen en voldoende concurrentie op de telecommarkt. De Nederlandse plannen voor netneutraliteit gaan dus ver over die eisen heen.

Het Europese onderzoek naar netneutraliteit is mede uitgevoerd door onderzoeksinstelling TNO. Erik Huizer, directeur Digitale Samenleving bij TNO, staat pal achter de conclusies. “Het is het beste om netneutraliteit niet af te dwingen, mits aan twee randvoorwaarden wordt voldaan: transparantie en voldoende concurrentie,” zegt Huizer in een gesprek met Webwereld.

Operators in de knel

“Zo hou je overeind dat de telecomoperators hun eigen businessmodellen kunnen neerzetten. Het gevaar is: je gaat je nu bemoeien met de bedrijfspolitiek van KPN, Vodafone en T-Mobile in een markt waar die bedrijven het toch al moeilijk hebben vanwege teruglopende sms- en telefooninkomsten. Voor onze economie en onze maatschappij is het van cruciaal belang dat die telecominfrastructuren meegroeien. Die ruimte voor innovatie moet je houden.”

Volgens Huizer beperkt netneutraliteit de keuze van zowel consumenten als van de providers. “Als je netneutraliteit gaat afdwingen dan gaan over de hele linie de abonnementen omhoog. Er is geen keuze meer voor een goedkoop abonnement waarvan je weet dat er dan sommige diensten, die je toch niet wil gebruiken, worden geblokkeerd.”

En de telecomoperators komen volledig klem te zitten. Op internetgebied worden ze in principe 'dumb pipes' die alleen maar data doorgeven, dat maakt het lastig om stevig te concurreren omdat ze zich nog moeilijk van elkaar kunnen onderscheiden. Daarnaast kunnen ze ook geen druk meer uitoefenen op partijen zoals Google, die op dit moment volop gratis profiteren van de duurbetaalde netwerken.

Google moet meebetalen

“Waar die telecomoperators, niet alleen in Nederland maar wereldwijd naar toe willen is druk leggen op die diensten om over de brug te komen. En niet alleen maar van die publieke infrastructuur genieten en winst maar aan de ontwikkeling daarvan zullen moeten bijdragen. Telecomproviders moeten hun onderhandelingspositie ten opzichte van dienstenaanbieders verstevigen." De huidige situatie waarin de kosten voor de rekening van de operator komen en de baten in de schoot van de Google's van deze wereld vallen is niet houdbaar.

Kortom, verplichte netneutraliteit is een slechte zaak. Huizer: “Ik vind het verkeerd om bedrijven van tevoren die oplossingsmogelijkheid te ontnemen. Je gaat eigenlijk tegen de Albert Heijn zeggen: 'Je moet alle merken melk in huis hebben en ook nog tegen dezelfde prijs verkopen.'”

Netneutraliteit fundamentele zaak

Maar de belangrijkste vaandeldrager van netneutraliteit, D66, benadrukt fijntjes dat internet toch echt iets anders is dan melk. Netneutraliteit is een fundamentele kwestie die raakt aan cruciale grondrechten als meningsvrijheid en privacy.

“Ons standpunt is helder: een open internet voor iedere Nederlandse burger. Geen fratsen als betalen voor mobiele internetdiensten of het blokkeren en vertragen van specifieke websites. D66 is van netneutraliteit, niet van nepneutraliteit”, zegt D66-Kamerlid Kees Verhoeven tegenover Webwereld.

“Ik krijg een beetje rillingen van het pleidooi van Vodafone. De provider beschouwt inventieve mobiele internetdiensten als hun eigen diensten, terwijl zij slechts het platform vormen. Het is gek dat Vodafone geld vraagt voor werk dat door andere bedrijven wordt verzet. D66 vindt het blokkeren van diensten door filters of een downloadverbod onbespreekbaar. Het impliceert controle van al het internetverkeer en dat is in strijd met ons idee over privacy.”

Trots op voortrekkersrol Nederland

En de conclusies in het onderzoeksrapport van TNO dan? Verhoeven: “De huidige regels laten ruimte voor providers om specifieke diensten voor commerciële doeleinden te blokkeren of te vertragen. Volgens het transparantiemodel in de wetgeving zouden andere partijen dan moeten instappen om deze producten wel aan te bieden. Wat we zien is iets anders: Vodafone en T-Mobile volgen netjes de visie van KPN en kondigen aan exact hetzelfde te doen. De markt corrigeert dit dus niet zelf.”

Voor de voorstanders komt verplichte netneutraliteit dus helemaal niet te vroeg en is het broodnodig. Verhoeven: “Er kleven altijd risico’s aan wetsvoorstellen die nog maar door weinig landen zijn ingevoerd. Bij het opnemen van een gegarandeerd open internet in de wet, laat Nederland aan de hele wereld zien hoe belangrijk wij het vinden voor burgers om de vrij beschikking te hebben over informatie. Zonder tussenkomst. En vooral zelf te bepalen welke informatie je wilt gebruiken. Ik kan daar als Nederlander dan alleen maar trots op zijn.”

Bron: Webwereld.nl

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten